Μεγάλη Δευτέρα βράδυ

 Νευράκης Νικόλαος

Ο ανίκητος στρατός της Εκκλησίας, αγαπητοί, σαλπίζει απόψε για δεύτερη φορά πνευματικό συναγερμό και καλεί τους στρατιώτες του παμβασιλέως Ιησού να βρίσκονται σε επιφυλακή.

Χθες η Εκκλησία τίμησε τη μνήμη του Ιωσήφ του παγκάλου και υπενθύμισε το θαύμα της καταρασθείσης και ξηρανθείσης ακάρπου συκής. Σήμερα με τους επίσης βαθυστόχαστους ύμνους της μας υπενθυμίζει τις αριστουργηματικές παραβολές των δέκα παρθένων και των ταλάντων. Ας φέρουμε στη μνήμη μας τις διδακτικότατες και σωτήριες αυτές ιστορίες. Έχουν κάτι μεγάλο και ωφέλιμο να μας πουν.

Η παραβολή των δέκα παρθένων (Ματθ. κεφ. 25) μας πληροφορεί πώς γινόταν στα χρόνια του Κυρίου ένας Ισραηλιτικός γάμος. Σύμφωνα με την ωραιότατη αυτή διήγηση, ο νυμφίος πήγαινε με τους φίλους του στο σπίτι της νύμφης και απ’ εκεί όλοι μαζί γύριζαν στο σπίτι του νυμφίου. Σε κάποια απόσταση από το σπίτι του γαμπρού κοπέλες αγνές οδηγούσαν με πολλή φωταγωγία την όλη πομπή και μετά άρχιζε το γλέντι του ευτυχούς γεγονότος.

Μεγάλη Δευτέρα βράδυ

Η υπέροχη παραβολή έχει ως εξής: Δέκα παρθένες πήραν ισάριθμα φανάρια και ετοιμάστηκαν να υποδεχθούν ένα βράδυ το νυμφίο. Οι πέντε φρόνιμες παρθένες πήραν μαζί τους και δοχεία με λάδι, γιατί δεν ήξεραν την ακριβή ώρα του ερχομού του νυμφίου. Οι άλλες πέντε, οι μωρές, δεν πήραν μαζί τους ιδιαίτερα δοχεία με λάδι. Επειδή καθυστερούσε να έλθει ο νυμφίος όλες έπεσαν και κοιμήθηκαν. Κατά το μεσονύκτιο όμως ακούστηκε μια φωνή: «Ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται». Τότε όλες αμέσως ξύπνησαν και τακτοποίησαν τα φανάρια τους. Επειδή όμως είδαν οι μωρές παρθένες ότι τα φανάρια τους ετρεμόσβηναν από το λιγοστό λάδι, ζήτησαν από τις φρόνιμες. Εκείνες αρνήθηκαν με τη λογική δικαιολογία ότι υπήρχε κίνδυνος μήπως όλων σβήσουν οι λαμπάδες. Γι’ αυτό συνέστησαν σ’ αυτές να πάνε εκείνη την ώρα ν’ αγοράσουν. Φεύγοντας για την αγορά οι μωρές ήλθε ο νυμφίος, οπότε οι έτοιμες και φρόνιμες οδήγησαν τη συνοδεία του γάμου στο σπίτι του γαμβρού και έκλεισε η πόρτα, για ν’ αρχίσει η χαρά. Μετά από ώρα επέστρεψαν οι άλλες και έκρουσαν τη θύρα, η οποία όμως δεν άνοιξε και έτσι δεν αξιώθηκαν να χαρούν το συμπόσιο της ωραίας εκείνης τελετής. Το βαθύτερο νόημα αυτής της εξαιρετικής παραβολής είναι ότι ο Νυμφίος Χριστός ήλθε στη γη, για να συνάψει γάμους πνευματικούς με κάθε ανθρώπινη ψυχή. Ο Κύριος θα έλθει και πάλι στη γη κατά τη δεύτερη και ένδοξη παρουσία Του. Θα έλθει την εποχή, που κανείς δεν ξέρει, θα έλθει ξαφνικά. Ο αριθμός 10 συμβολίζει όλους τους ανθρώπους. Οι πέντε φρόνιμες παριστούν τους πιστούς και ενάρετους ανθρώπους.

Οι λαμπάδες συμβολίζουν την πίστη και το λάδι τα καλά έργα. Οι πέντε μωρές παρθένες σημαίνουν τους ανθρώπους, που δεν έχουν έργα καλά. Ο ύπνος συμβολίζει το θάνατο και ο γάμος την αιώνια βασιλεία του Θεού. Αυτή είναι με κάθε συντομία η παραβολή των δέκα παρθένων με το βαθύτερο συμβολισμό της.

Σήμερα οι υπέροχοι ύμνοι μας θυμίζουν και την επίσης ωραιότατη παραβολή των ταλάντων (Ματθ. κεφ. 25). Όπως στην προηγούμενη παραβολή δρώντα πρόσωπα ήταν γυναίκες, εδώ δρώντα πρόσωπα είναι άνδρες.

Κάποιος πλούσιος θα ταξίδευε για μακρυνή χώρα, πράγμα συνηθισμένο στα παλιά χρόνια και εμπιστεύθηκε την περιουσία του στους δούλους του. Έδωσε λοιπόν στον πρώτο πέντε τάλαντα, δηλ. περίπου 1.000.000 δρχ., στο δεύτερο δύο τάλαντα, δηλ. 400.000 δρχ. και στον τρίτο ένα τάλαντο, δηλ περίπου 200.000 δρχ. Οι δύο πρώτοι, εργατικοί καθώς ήσαν, κατόρθωσαν σε λίγο διάστημα να διπλασιάσουν τα τάλαντα. Ο τρίτος, ο οκνηρός, το έθαψε κάπου, για να το δώσει όπως το παρέλαβε. Μετά από πολύ καιρό γύρισε πίσω ο πλούσιος εκείνος άνθρωπος και ζήτησε να κάνει έλεγχο της διαχειρίσεως της περιουσίας του. Έτσι οι δύο πρώτοι πήραν έπαινο για την αξιοποίηση των αγαθών. Ο τρίτος όμως ελέγχθηκε σκληρά, που ούτε σε τράπεζα δε φρόντισε ν’ ασφαλίσει το τάλαντο, ώστε να έφερνε κάποιο μικρό κέρδος.

Όλοι μας πρέπει να καταλάβουμε, ότι η μόνη τέλεια θρησκεία μας ζητεί δυο πράγματα: πίστη και καλά έργα. Γι’ αυτό επαινέθηκαν οι φρόνιμες παρθένες και οι λαβόντες τα πέντε και τα δύο τάλαντα. Για έλλειψη καλών έργων ελέγχθηκαν οι μωρές παρθένες και ο κρύψας το τάλαντο δούλος.

Ένα ωραίο παράδειγμα από τα νεότερα χρόνια, που δείχνει τη μεγάλη αξία των καλών έργων, είναι η εξής ιστορία που έλεγε ο λαϊκός ιεροκήρυκας του περασμένου αιώνα Παπουλάκος: Κάποτε εκινδύνευε ένας άνθρωπος να καταδικασθεί από ένα δικαστήριο. Από τους τρεις φίλους του, την ημέρα της δίκης, ο πρώτος έμεινε ψυχρός και αδιάφορος, ο δεύτερος συνόδευσε τον υπόδικο μέχρι το δικαστήριο, χωρίς όμως να μπει μέσα, και ο τρίτος μπήκε στην αίθουσα του ακροατηρίου, αγόρευσε για τον φίλο του και κατόρθωσε να τον αθωώσει. Ο υπόδικος είναι κάθε άνθρωπος, που σαν μελλοθάνατος είναι υπόδικος στο παγκόσμιο δικαστήριο κατά τη μέλλουσα κρίση. Ο πρώτος φίλος είναι τα χρήματα και γενικά η περιουσία του ανθρώπου, που μένει αδιάφορη στο θάνατο του ανθρώπου. Ο δεύτερος φίλος είναι οι γνωστοί, συγγενείς και φίλοι, που συνοδεύουν το νεκρό ως τον τάφο. Δεν μπορούν να προχωρήσουν περισσότερο. Και ο τρίτος φίλος είναι τα καλά έργα του ανθρώπου, δηλ. η αρετή, η αγάπη και η αγιότητα, που τον κάνουν ευτυχισμένο στην αιώνια ζωή. Η Αποκάλυψις του Ιωάννου γράφει: «Τὰ ἔργα αὐτῶν (ἐν Κυρίῳ ἀποθνηκόντων) ἀκολουθεῖ μετʾ αὐτῶν». (14, 13).

Με πίστη και ευσέβεια, με μυστηριακή ζωή και μετάνοια και με έργα αγάπης και ελεημοσύνης, θα είμαστε για πάντα χαρούμενοι, αληθινοί Χριστιανοί, πρίγκιπες της βασιλείας των ουρανών.

Είθε ν’ αξιωθούμε με καθαρή καρδιά να υποδεχθούμε τον Εσταυρωμένο και Αναστάντα Κύριό μας, που είναι ο Νυμφίος της Εκκλησίας μας και ο βασιλιάς του κόσμου και να του λέμε πάντα τα χρυσά λόγια της Εκκλησίας μας:

«Τὸν Νυμφίον, ἀδελφοί, ἀγαπήσωμεν, τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν εὐτρεπίσωμεν ἐν ἀρεταῖς ἐκλάμποντες καὶ πίστει ὀρθῇ, ἵνα ὡς αἱ φρόνιμοι, τοῦ Κυρίου Παρθένοι ἕτοιμοι εἰσέλθωμεν σὺν αὐτῷ εἰς τοὺς γάμους· ὁ γὰρ Νυμφίος δῶρον ὡς Θεὸς πᾶσι παρέχει τὸν ἄφθαρτον στέφανον».

Νευράκης Νικόλαος, Το κατανυκτικό Τριώδιο, Αθήνα, 1995