1. Ξέχνα τὸν ἑαυτό σου!
Ἡ ἐποχὴ ποὺ ζοῦμε χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἔντονο ἀτομισμό. Εἶναι πληθωρικὸς ὁ λόγος περὶ ἀτομικῶν δικαιωμάτων καὶ αὐτοδιάθεσης τοῦ ἀτόμου. Δυστυχῶς, ὅμως, ὅσο περιχαρακώνεται ἡ ἀνεξαρτησία τοῦ ἀτόμου, τόσο διασπᾶται ἡ κοινωνικὴ συνοχὴ καὶ ἡ ἑνότητα ἀκόμη καὶ μέσα στὰ πιὸ μικρὰ σύνολα, ὅπως εἶναι ἡ οἰκογένεια. Κι εἶναι τραγικὸ νὰ θέλουν ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναίκα νὰ ἑνώσουν τὴ ζωή τους ὡς σύζυγοι, καὶ παράλληλα, νὰ ζητᾶ ὁ καθένας νὰ διατηρήσει τὴν αὐτονομία του καὶ νὰ ἐξασφαλίσει τὰ προσωπικά του δικαιώματα.
Ὡστόσο τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα μᾶς καλεῖ σὲ μία ἐντελῶς διαφορετικὴ θεώρηση τῶν πραγμάτων. Λέγει λοιπὸν ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος:
«Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν». Ὀφείλουμε ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε δυνατοὶ στὴν πίστη καὶ στὴν ἀρετή, νὰ σηκώνουμε τὰ βάρη τῶν ἀδυνάτων καὶ νὰ μὴ φροντίζουμε νὰ κάνουμε αὐτὸ ποὺ μᾶς ἀρέσει. Ὁ καθένας μας δηλαδὴ ἂς βλέπει τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀρέσει στὸν πλησίον του κι αὐτὸ νὰ προτιμᾶ, ἐφόσον βέβαια εἶναι καλὸ καὶ συντελεῖ στὴν πνευματική του οἰκοδομή.
Διότι κι ὁ Χριστὸς δὲν ἔκανε αὐτὸ ποὺ θὰ βόλευε τὸν ἑαυτό Του. Δὲν ἀπέφυγε δηλαδὴ ἐκεῖνα ποὺ ἦταν κοπιαστικὰ καὶ δυσάρεστα, οὔτε προτίμησε τιμὲς καὶ ἀξιώματα, ἀλλὰ δέχθηκε τὶς ὕβρεις καὶ τὶς βλαστήμιες τῶν ἀνθρώπων, ὅπως εἶχε προφητευθεῖ γι’ Αὐτὸν στὴν Ἁγία Γραφή: «οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ᾿ ἐμέ».
Εἶναι σαφὲς τὸ μήνυμα ποὺ μᾶς δίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: Νὰ μάθουμε νὰ κάνουμε στὴν ἄκρη τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ συγκαταβαίνουμε στὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδελφῶν μας. Πολλὲς φορὲς κάνουμε τὸ λάθος νὰ συγκρίνουμε τὸν ἑαυτό μας μὲ τοὺς ἄλλους γιὰ νὰ στηλιτεύσουμε τὴν ἀδυναμία τους. Αὐτὸ εἶναι καὶ ἐγωιστικὸ καὶ ἄδικο. Ἐγωιστικό, διότι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἐπιδεικνύουμε τὴ δῆθεν ὑπεροχή μας, καὶ ἄδικο, διότι κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὶς δικές του ἀντοχὲς καὶ τὰ δικά του χαρίσματα. Ἀκόμη κι ἂν ἐμεῖς φερόμαστε σωστά, δὲν μποροῦμε νὰ ζητᾶμε ἀπὸ ὅλους νὰ εἶναι ὅπως ἐμεῖς. Π.χ. αὐτὸς ποὺ ἔχει ἤρεμο χαρακτήρα, ἂς εἶναι συγκαταβατικὸς σ’ ἐκεῖνον ποὺ εὔκολα θυμώνει. Οἱ γονεῖς ἂς κάνουν ὑπομονὴ στὶς ἀντιδράσεις τῶν ἐφήβων. Οἱ παιδαγωγοὶ ἂς μὴν ἀγανακτοῦν, ἂν κάποια παιδιὰ ὀλιγωροῦν στὶς ὁδηγίες τους ἢ παραβιάζουν τοὺς κανόνες ποὺ θέτουν. Ἂς προσπαθοῦμε ὅλοι νὰ καταλαβαίνουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον καὶ νὰ εἴμαστε συγκαταβατικοὶ καὶ μακρόθυμοι. Δὲν ἀλλάζει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ μιὰ μέρα στὴν ἄλλη. Ἐμεῖς θὰ ὑποδείξουμε τὸ σωστό, ἀλλὰ καὶ θὰ σταθοῦμε δίπλα του γιὰ νὰ τὸν στηρίζουμε στὴν ἀδυναμία του καὶ νὰ συμπληρώνουμε τὶς ἐλλείψεις του.
Χρειάζεται αὐταπάρνηση λοιπὸν καὶ πολλὴ ὑπομονὴ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζει κανεὶς στὴν καθημερινὴ ζωὴ τὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδελφῶν του. Ἀλλὰ πόση ὑπομονὴ νὰ κάνουμε; Πόσο μποροῦμε νὰ ἀντέξουμε;... Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴ δίνει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ παρουσίασε ὡς πρότυπο τὸν ἴδιο τὸν Χριστό, στὴ συνέχεια ἀναφέρει τὴν πηγὴ ἀπ’ ὅπου μποροῦμε νὰ ἀντλοῦμε ὑπομονὴ καὶ δύναμη.
2. Πηγὴ ὑπομονῆς καὶ ἐλπίδος
Ὅσα γράφτηκαν στὸ παρελθὸν ἀπὸ τοὺς θεοφώτιστους ἄνδρες, γράφτηκαν γιὰ τὴ δική μας διδασκαλία, «ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα ἔχωμεν»· γιὰ νὰ κρατοῦμε σταθερὰ τὴν ἐλπίδα μὲ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἐνίσχυση ποὺ δίνουν οἱ Ἅγιες Γραφές.
Καὶ ὁ Θεὸς ποὺ χαρίζει σ’ ὅλους μας τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἐνίσχυση, μακάρι, γράφει ὁ Ἅγιος, νὰ σᾶς δώσει νὰ ἔχετε ὅλοι μεταξύ σας τὶς ἴδιες σκέψεις καὶ τὰ ἴδια φρονήματα, καὶ νὰ ζεῖτε διαρκῶς μὲ ὁμόνοια σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ δοξάζετε μὲ μιὰ ψυχὴ καὶ μ’ ἕνα στόμα τὸν Θεὸ καὶ Πατέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Γιὰ νὰ γίνετε λοιπὸν ὁμόψυχοι, σᾶς συνιστῶ νὰ δέχεστε μὲ ἀγάπη ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς σᾶς δέχθηκε ὅλους καὶ σᾶς ἔκανε ἀγαπητοὺς καὶ δικούς Του, γιὰ νὰ δοξάζεται ὁ Θεός: «προσλαμβάνεσθε ἀλλήλους, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς προσελάβετο ὑμᾶς εἰς δόξαν Θεοῦ».
Ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ὑπομονή. Ὅλοι θέλουμε παρηγοριὰ καὶ ἐνίσχυση γιὰ νὰ ἀντέχουμε στὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, καὶ μάλιστα στὴ συμβίωση καὶ τὴ συνεργασία μὲ χαρακτῆρες δύστροπους ἢ ἀσθενεῖς καὶ ἀδύνατους. Γιὰ νὰ ἀνανεώνουμε λοιπὸν τὶς δυνάμεις μας καὶ νὰ ἐνισχύεται ἡ πίστη καὶ ἡ ὑπομονή μας, ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς ὑπενθυμίζει τὸν ἀνεκτίμητο θησαυρὸ τῆς Ἁγίας Γραφῆς ποὺ μᾶς ἔχει δοθεῖ «εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν».
Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς δὲν μᾶς προσφέρει ἁπλὲς γνώσεις, ἀλλὰ μᾶς μεταγγίζει χάρη καὶ δύναμη, φωτισμὸ καὶ εἰρήνη ψυχῆς. Ἡ Ἁγία Γραφὴ μᾶς διδάσκει, μᾶς νουθετεῖ, μᾶς ἁγιάζει, μᾶς μαθαίνει νὰ προσευχόμαστε καὶ νὰ ζητοῦμε βοήθεια ἀπὸ τὸν Θεὸ «τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως». Καὶ τὸ κυριότερο· μᾶς συνδέει μὲ τὸ Αἰώνιο Πρότυπό μας: τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.
Ἡ ἐποχὴ ποὺ ζοῦμε χαρακτηρίζεται ἀπὸ ἔντονο ἀτομισμό. Εἶναι πληθωρικὸς ὁ λόγος περὶ ἀτομικῶν δικαιωμάτων καὶ αὐτοδιάθεσης τοῦ ἀτόμου. Δυστυχῶς, ὅμως, ὅσο περιχαρακώνεται ἡ ἀνεξαρτησία τοῦ ἀτόμου, τόσο διασπᾶται ἡ κοινωνικὴ συνοχὴ καὶ ἡ ἑνότητα ἀκόμη καὶ μέσα στὰ πιὸ μικρὰ σύνολα, ὅπως εἶναι ἡ οἰκογένεια. Κι εἶναι τραγικὸ νὰ θέλουν ὁ ἄνδρας καὶ ἡ γυναίκα νὰ ἑνώσουν τὴ ζωή τους ὡς σύζυγοι, καὶ παράλληλα, νὰ ζητᾶ ὁ καθένας νὰ διατηρήσει τὴν αὐτονομία του καὶ νὰ ἐξασφαλίσει τὰ προσωπικά του δικαιώματα.
Ὡστόσο τὸ σημερινὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα μᾶς καλεῖ σὲ μία ἐντελῶς διαφορετικὴ θεώρηση τῶν πραγμάτων. Λέγει λοιπὸν ὁ θεόπνευστος Ἀπόστολος:
«Ὀφείλομεν ἡμεῖς οἱ δυνατοὶ τὰ ἀσθενήματα τῶν ἀδυνάτων βαστάζειν, καὶ μὴ ἑαυτοῖς ἀρέσκειν». Ὀφείλουμε ἐμεῖς ποὺ εἴμαστε δυνατοὶ στὴν πίστη καὶ στὴν ἀρετή, νὰ σηκώνουμε τὰ βάρη τῶν ἀδυνάτων καὶ νὰ μὴ φροντίζουμε νὰ κάνουμε αὐτὸ ποὺ μᾶς ἀρέσει. Ὁ καθένας μας δηλαδὴ ἂς βλέπει τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ἀρέσει στὸν πλησίον του κι αὐτὸ νὰ προτιμᾶ, ἐφόσον βέβαια εἶναι καλὸ καὶ συντελεῖ στὴν πνευματική του οἰκοδομή.
Διότι κι ὁ Χριστὸς δὲν ἔκανε αὐτὸ ποὺ θὰ βόλευε τὸν ἑαυτό Του. Δὲν ἀπέφυγε δηλαδὴ ἐκεῖνα ποὺ ἦταν κοπιαστικὰ καὶ δυσάρεστα, οὔτε προτίμησε τιμὲς καὶ ἀξιώματα, ἀλλὰ δέχθηκε τὶς ὕβρεις καὶ τὶς βλαστήμιες τῶν ἀνθρώπων, ὅπως εἶχε προφητευθεῖ γι’ Αὐτὸν στὴν Ἁγία Γραφή: «οἱ ὀνειδισμοὶ τῶν ὀνειδιζόντων σε ἐπέπεσον ἐπ᾿ ἐμέ».
Εἶναι σαφὲς τὸ μήνυμα ποὺ μᾶς δίνει ὁ ἀπόστολος Παῦλος: Νὰ μάθουμε νὰ κάνουμε στὴν ἄκρη τὸν ἑαυτό μας καὶ νὰ συγκαταβαίνουμε στὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδελφῶν μας. Πολλὲς φορὲς κάνουμε τὸ λάθος νὰ συγκρίνουμε τὸν ἑαυτό μας μὲ τοὺς ἄλλους γιὰ νὰ στηλιτεύσουμε τὴν ἀδυναμία τους. Αὐτὸ εἶναι καὶ ἐγωιστικὸ καὶ ἄδικο. Ἐγωιστικό, διότι μὲ τὸν τρόπο αὐτὸ ἐπιδεικνύουμε τὴ δῆθεν ὑπεροχή μας, καὶ ἄδικο, διότι κάθε ἄνθρωπος ἔχει τὶς δικές του ἀντοχὲς καὶ τὰ δικά του χαρίσματα. Ἀκόμη κι ἂν ἐμεῖς φερόμαστε σωστά, δὲν μποροῦμε νὰ ζητᾶμε ἀπὸ ὅλους νὰ εἶναι ὅπως ἐμεῖς. Π.χ. αὐτὸς ποὺ ἔχει ἤρεμο χαρακτήρα, ἂς εἶναι συγκαταβατικὸς σ’ ἐκεῖνον ποὺ εὔκολα θυμώνει. Οἱ γονεῖς ἂς κάνουν ὑπομονὴ στὶς ἀντιδράσεις τῶν ἐφήβων. Οἱ παιδαγωγοὶ ἂς μὴν ἀγανακτοῦν, ἂν κάποια παιδιὰ ὀλιγωροῦν στὶς ὁδηγίες τους ἢ παραβιάζουν τοὺς κανόνες ποὺ θέτουν. Ἂς προσπαθοῦμε ὅλοι νὰ καταλαβαίνουμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον καὶ νὰ εἴμαστε συγκαταβατικοὶ καὶ μακρόθυμοι. Δὲν ἀλλάζει ὁ ἄνθρωπος ἀπὸ τὴ μιὰ μέρα στὴν ἄλλη. Ἐμεῖς θὰ ὑποδείξουμε τὸ σωστό, ἀλλὰ καὶ θὰ σταθοῦμε δίπλα του γιὰ νὰ τὸν στηρίζουμε στὴν ἀδυναμία του καὶ νὰ συμπληρώνουμε τὶς ἐλλείψεις του.
Χρειάζεται αὐταπάρνηση λοιπὸν καὶ πολλὴ ὑπομονὴ γιὰ νὰ ἀντιμετωπίζει κανεὶς στὴν καθημερινὴ ζωὴ τὶς ἀδυναμίες τῶν ἀδελφῶν του. Ἀλλὰ πόση ὑπομονὴ νὰ κάνουμε; Πόσο μποροῦμε νὰ ἀντέξουμε;... Τὴν ἀπάντηση μᾶς τὴ δίνει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος, ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ παρουσίασε ὡς πρότυπο τὸν ἴδιο τὸν Χριστό, στὴ συνέχεια ἀναφέρει τὴν πηγὴ ἀπ’ ὅπου μποροῦμε νὰ ἀντλοῦμε ὑπομονὴ καὶ δύναμη.
2. Πηγὴ ὑπομονῆς καὶ ἐλπίδος
Ὅσα γράφτηκαν στὸ παρελθὸν ἀπὸ τοὺς θεοφώτιστους ἄνδρες, γράφτηκαν γιὰ τὴ δική μας διδασκαλία, «ἵνα διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως τῶν γραφῶν τὴν ἐλπίδα ἔχωμεν»· γιὰ νὰ κρατοῦμε σταθερὰ τὴν ἐλπίδα μὲ τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἐνίσχυση ποὺ δίνουν οἱ Ἅγιες Γραφές.
Καὶ ὁ Θεὸς ποὺ χαρίζει σ’ ὅλους μας τὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν ἐνίσχυση, μακάρι, γράφει ὁ Ἅγιος, νὰ σᾶς δώσει νὰ ἔχετε ὅλοι μεταξύ σας τὶς ἴδιες σκέψεις καὶ τὰ ἴδια φρονήματα, καὶ νὰ ζεῖτε διαρκῶς μὲ ὁμόνοια σύμφωνα μὲ τὸ θέλημα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ δοξάζετε μὲ μιὰ ψυχὴ καὶ μ’ ἕνα στόμα τὸν Θεὸ καὶ Πατέρα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Γιὰ νὰ γίνετε λοιπὸν ὁμόψυχοι, σᾶς συνιστῶ νὰ δέχεστε μὲ ἀγάπη ὁ ἕνας τὸν ἄλλον, ὅπως καὶ ὁ Χριστὸς σᾶς δέχθηκε ὅλους καὶ σᾶς ἔκανε ἀγαπητοὺς καὶ δικούς Του, γιὰ νὰ δοξάζεται ὁ Θεός: «προσλαμβάνεσθε ἀλλήλους, καθὼς καὶ ὁ Χριστὸς προσελάβετο ὑμᾶς εἰς δόξαν Θεοῦ».
Ὅλοι ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ὑπομονή. Ὅλοι θέλουμε παρηγοριὰ καὶ ἐνίσχυση γιὰ νὰ ἀντέχουμε στὶς δυσκολίες τῆς ζωῆς, καὶ μάλιστα στὴ συμβίωση καὶ τὴ συνεργασία μὲ χαρακτῆρες δύστροπους ἢ ἀσθενεῖς καὶ ἀδύνατους. Γιὰ νὰ ἀνανεώνουμε λοιπὸν τὶς δυνάμεις μας καὶ νὰ ἐνισχύεται ἡ πίστη καὶ ἡ ὑπομονή μας, ὁ ἀπόστολος Παῦλος μᾶς ὑπενθυμίζει τὸν ἀνεκτίμητο θησαυρὸ τῆς Ἁγίας Γραφῆς ποὺ μᾶς ἔχει δοθεῖ «εἰς τὴν ἡμετέραν διδασκαλίαν».
Ἡ μελέτη τῆς Ἁγίας Γραφῆς δὲν μᾶς προσφέρει ἁπλὲς γνώσεις, ἀλλὰ μᾶς μεταγγίζει χάρη καὶ δύναμη, φωτισμὸ καὶ εἰρήνη ψυχῆς. Ἡ Ἁγία Γραφὴ μᾶς διδάσκει, μᾶς νουθετεῖ, μᾶς ἁγιάζει, μᾶς μαθαίνει νὰ προσευχόμαστε καὶ νὰ ζητοῦμε βοήθεια ἀπὸ τὸν Θεὸ «τῆς ὑπομονῆς καὶ τῆς παρακλήσεως». Καὶ τὸ κυριότερο· μᾶς συνδέει μὲ τὸ Αἰώνιο Πρότυπό μας: τὸν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου