Σύναξη της Παναγίας Ντινιούς

 Η Παναγία Ντινιούς είναι μικρό εκκλησάκι στη Βόρειο Εύβοια, κοντά στην Ιστιαία, όπου υπάρχει θαυματουργή εικόνα της Παναγίας.

Για το όνομα υπάρχουν δύο κύριες εκδοχές:

Η πρώτη σχετίζεται με την ιστορία της εικόνας, όπου σύμφωνα με την παράδοση Τούρκος Οθωμανός στρατιώτης την περίοδο της Τουρκοκρατίας, πυροβόλησε την εικόνα, στην προσπάθειά του να σκοτώσει κάποιο κυνηγημένο Έλληνα που κρύφτηκε καταφεύγοντας πίσω από την εικόνα. Σύμφωνα με την παράδοση, η θαυματουργή εικόνα «επέστρεψε» τη σφαίρα στον αλλόθρησκο στρατιώτη και τον σκότωσε. Η εκδοχή αυτή ενισχύεται από την ύπαρξη του σημείου της βολής του πυροβόλου όπλου του Τούρκου στο πρόσωπο της Παναγίας και ειδικότερα στο Μέτωπο. Η «επιστροφή» της σφαίρας, έδωσε το όνομα στην Παναγία που ονομάστηκε Παναγία Ντινιούς ή Ντονιούς από την τουρκική λέξη «Donus» που σημαίνει «επιστροφή» (δηλαδή Παναγία της επιστροφής).

Η δεύτερη εκδοχή, εξίσου σημαντική, που όμως δεν φαίνεται να επικράτησε, αποδίδει με κάποια φωνητική παρήχηση ή παράφραση αλλοιωμένη την τοπική ιδιομορφία του χώρου, επειδή λίγα μέτρα από τη εκκλησία υπάρχει ένα ρέμα με νερά από τοπικές πηγές που λέγεται, μέχρι σήμερα, δινιόρεμα. Έτσι, η Παναγία Ντινιούς, ορισμένοι μάλιστα την αποκαλούν, ακόμα και σήμερα Παναγία Δινιούς, οφείλει την προσωνυμία της από τη θέση της κοντά στο δινιόρεμα.

Ωστόσο αξίζει να σημειωθεί ότι στην εικόνα υπάρχει η επιγραφή «Παναγία η Ελεούσα». Σύμφωνα με εκτιμήσεις η θαυματουργή εικόνα μπορεί να έχει αγιογραφηθεί ακόμα και τον 11ο αιώνα, ή να είναι λίγο μεταγενέστερη (μεταξύ του 14ου ή 16ου αιώνα),αλλά «ξαναφιλοτεχνημένη» πάνω σε προηγούμενη εικόνα που ανάγεται στον 10ο ή 11ο αιώνα. Η ιστορία της πάντως δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί. Αξίζει να σημειωθεί, ότι η εκκλησία είναι ανακατασκευασμένη τη δεκαετία του 1960, και βρίσκεται μέσα σε ιδιωτική έκταση που ανάγεται στα χρόνια της ύστερης τουρκοκρατίας, ενώ βρίσκεται κοντά στην περιοχή Κεφάλες που έχει πλούσιο αρχαιολογικό ενδιαφέρον. Υπάρχει επίσης πλούσια παράδοση για τα θαύματα ή ακόμα και εμφανίσεις της Παναγίας. Η εκκλησία βρίσκεται σε ένα ιδιαίτερα επιβλητικό χώρο. Είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει στις 23 Αυγούστου (ημέρα απόδοσης της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου). Στην πανήγυρη συρρέουν πολλοί επισκέπτες. Τα αφιερώματα στην εικόνα μαρτυρούν τη θαυματουργική δράση της συγκεκριμένης εικόνας της Παναγίας.