Ἄγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας – Ἡ ἐκ Θεοῦ τιμωρία σημαίνει τὴν ἐκ Θεοῦ ἐγκατάλειψη.
(ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Ἑρμηνεία εἰς τὸν Ἠσαΐαν)
Ἐρμηνεύοντας τὸ Ἠσαΐας 1.8: «ἐγκαταλειφθήσεται ἡ θυγάτηρ Σιῶν ὡς σκηνὴ ἐν ἀμπελώνι καὶ ὡς ὀπωροφυλάκιον ἐν σικυηράτω, ὡς πόλις πολιορκουμένη·» ὁ Ἄγ. Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγει: Ἐλεεινὴ ἡ κατάσταση. Πῶς δηλαδὴ δὲν εἶναι ἄξια γιὰ θρήνους καὶ κραυγές; Γιατί ἐκείνη ποὺ ἦταν κόρη στὸ παρελθὸν καὶ εἶχε τιμηθεῖ μὲ αὐτὴ τὴν ὀνομασία καὶ ἦταν κατὰ κάποιο τρόπο κάτω ἀπὸ τὴν προστασία τοῦ φιλοστοργότατου Πατέρα, τοῦ Θεοῦ, ἐκείνη ποὺ μεθοῦσε ἀπὸ τὴν φροντίδα καὶ τὴν ἀγάπη του καὶ ἦταν στεφανωμένη ἀπὸ αὐτὸν μὲ ἀτέλειωτες τιμὲς καὶ δόξες καὶ νικοῦσε ἐκείνους ποὺ τὴν ἀντιμάχονταν καὶ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ τὸ ἀμέτρητο πλῆθος ἐκείνων ποὺ κατοικοῦσαν σ’ αὐτήν, ἡ παμμακάρια καὶ περιβόητη Σιῶν, δηλαδὴ ἡ Ἱερουσαλήμ, λέγει ὅτι θὰ ἐγκαταλειφθεῖ, δηλαδὴ θὰ γίνει ἔρημη.
Καὶ θὰ μείνει γυμνὴ κι ἀπὸ τὴν δύναμη ἐκείνου ποὺ τὴν ἔσωζε κι ἀπὸ τοὺς κατοίκους της. Καὶ θὰ ἐγκαταλειφτεῖ ἔτσι, σὰν καλύβα στὸ ἀμπέλι καὶ ἀποθήκη ὀπωρικῶν στὸ μποστάνι καὶ σὰν πόλη ποὺ πολιορκεῖται. Οἱ ὁρισμένοι δηλαδὴ φύλακες τοῦ ἀμπελώνα, ὅταν ἀκόμη τὰ τσαμπιὰ εἶναι ἀγουρίδες, παρέχουν πάρα πολὺ μεγάλη ἀσφάλεια, καὶ τρομοκρατώντας τοὺς κλέφτες ποὺ θέλουν νὰ τὰ κόψουν, καὶ διώχνοντας τὰ διάφορα ἀγρίμια.
Εἶναι συνήθεια νὰ τὸ κάνουν αὐτὸ καὶ οἱ φύλακες τῶν κτημάτων ὀπωρικῶν ἢ οἱ ἰδιοκτῆτες. Ὅταν ὅμως τρυγηθοῦν τὰ σταφύλια καὶ πατηθοῦν καὶ κουβαληθεῖ ἡ σοδειὰ ἀπὸ τοὺς ὀπωρῶνες, σταματᾶ στὸ ἑξῆς ἡ ὑπηρεσία τῶν φυλάκων, οἱ ὁποῖοι, ἐγκαταλείποντας ἀκόμα καὶ τὶς καλύβες τους, ἀφήνουν ἐλεύθερη τὴν εἴσοδο σὲ ὅσους θέλουν νὰ περιεργασθοῦν ὅτι ἔχει ἀπομείνει.
Κάτι τέτοιο ἔγινε, μᾶς διδάσκει ὁ προφητικὸς λόγος, καὶ μὲ τὴν ταλαίπωρη Σιῶν. Ὅσο ἀκόμα δηλαδὴ εἶχε τοὺς καρποὺς τῆς δικαιοσύνης ὁ Θεὸς τὴν ἔκρινε ἄξια της ἀσφάλειας, τῆς φύλαξης καὶ κάθε φροντίδας του. Γιατί εἶπε «θὰ γίνω τεῖχος πύρινο, λέγει ὁ Κύριος γύρω ἀπὸ αὐτὴν καὶ δόξα της μὲ τὴν παρουσία μου ἀνάμεσά της» (Ζάχ. 2.9). Ψάλει βέβαια καὶ ὁ μακάριος Δαβίδ: «Νά, δὲν θὰ νυστάξει οὔτε θὰ κοιμηθεῖ αὐτὸς ποὺ φυλάσσει τὸν Ἰσραὴλ» (Ψάλμ. 120.30).
Ἐπειδὴ ὅμως, μολονότι ὁ Ἰσραὴλ ἦταν ἀμπελώνας τοῦ Κυρίου Σβαὼθ καὶ ἀξιώθηκε νὰ τοῦ γίνει ἀνάχωμα καὶ φραγμός, ὅμως ἔβγαλε ἀγκάθια, γι’ αὐτὸ τὸν παρέδωσε ὁ Θεὸς σὲ ἐκείνους ποὺ συνηθίζουν νὰ βλάπτουν? γιατί λέγει: «θὰ χαλάσω τὸν φράκτη καὶ θὰ ἀφεθεῖ σὲ διαρπαγή? θὰ γκρεμίσω ἐπίσης τὸν τοῖχο του καὶ θὰ καταπατηθεῖ, καὶ θὰ ἐγκαταλείψω τὸν ἀμπελώνα μου ὥστε νὰ κλαδευθεῖ καὶ νὰ σκαφθεῖ» (Ἡσ. 5.5-6). Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν κατέστρεψε κάπρος ἀπὸ τὸ δάσος καὶ ὄνος ἄγριος τὸν κατέφαγε. Ὅτι ἄφησε ὁ Θεὸς τὸν ἀμπελώνα του καὶ τὸν ἐγκατέλειψε, τὸ διδάσκει ὁ Σωτήρας λέγοντας? «Ἱερουσαλήμ, Ἱερουσαλήμ, σὺ ποὺ σκοτώνεις τοὺς προφῆτες καὶ λιθοβολεῖς τοὺς ἀπεσταλμένους σὲ σένα, πόσες φορὲς θέλησα νὰ μαζέψω τὰ παιδιά σου, ὅπως ἡ ὄρνιθα μαζεύει τὰ μικρά της κάτω ἀπὸ τὰ φτερά της, καὶ δὲν θελήσατε. Νὰ ἀφήνετε πιὰ τὸ σπίτι σᾶς ἔρημο» (Ματθ. 23.37-8).
Τὸ προανήγγειλε αὐτὸ καὶ μὲ τὴν φωνὴ τοῦ προφήτη λέγοντας? «Ἐγκατέλειψα τὸ σπίτι μου, ἄφησα τὴν κληρονομία μου. Παρέδωκα τὴν ἀγαπημένη ψυχή μου στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν της. Ἔγινε γιὰ μένα ἡ κληρονομιά μου σὰν τὸ λιοντάρι στὸ δάσος, ἔβγαλε φωνὴ ἐναντίον μου γι’ αὐτὸ καὶ τὴν μίσησα» (Ἱερ. 12.7-8)
Ἀναφέρει κάπου ὁ Ἰώσηπος, ὁ ὁποῖος διεκτραγώδησε τὰ παθήματα τῶν Ἰουδαίων, ὄοτι ὅταν ἐπρόκειτο νὰ γίνει ἅλωση τῆς Ἱερουσαλήμ, ἄκουγαν οἱ ἱερεῖς μέσα στὸν ναὸ μιὰ φωνὴ σὰν νὰ φώναζαν ἄγγελοι? Φεύγομε ἀπὸ ἐδῶ.
Ὅτι βέβαια ὅταν πολιορκοῦσαν τὴν πόλη, ὅλοι ὅσοι ἦταν μέσα ζητοῦσαν κάποιο τρόπο νὰ φύγουν, πῶς μποροῦμε ν’ ἀμφιβάλουμε; Ἀπὸ αὐτὸ μποροῦμε νὰ συμπεράνουμε γιὰ τὰ παθήματα τῆς χώρας τῶν Ἰουδαίων. Πραγματικὰ ἦταν πολυπόθητο γιὰ τοὺς πολιορκούμενους νὰ μπορέσουν νὰ σώσουν καὶ μόνο τὴν ζωή τους, ἐνῶ γιὰ τὴν περιουσία τους ἢ καὶ τὴν ἴδια τὴν πόλη δὲν ἔδειχναν κανένα ἐνδιαφέρον.
Πρέπει ὅμως νὰ γνωρίζουμε, ὅτι πολλὲς φορὲς συμβαίνει καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐγκαταλείπεται ἀπὸ τὸν Θεό, ἂν δὲν θέλει νὰ ἐκτελέσει ὀρθὰ τὶς ἐντολές του, καὶ κλίνοντας τὸν αὐχένα στὰ δεσποτικὰ προστάγματα, νὰ ἀποδώσει τοὺς καρποὺς τῆς εὐσεβείας σ’ αὐτόν. Ἂν καὶ χρημάτισε υἱὸς ἢ θυγατέρα τοῦ Θεοῦ, ἂν καὶ ἔγινε Σιῶν, ποὺ σημαίνει παρατηρητήριο, δηλαδὴ ποὺ ἔχει ὑψηλὴ διάνοια καὶ καθαρώτατο νοῦ, ποὺ μπορεῖ νὰ βλέπει τὰ μυστήρια, ἔπειτα πράττοντας ὅσα δὲν ἔπρεπε, φαίνεται νὰ παροργίζει τὸν ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ? γι’ αὐτὸ θὰ ἐγκαταλειφθεῖ ἀπὸ αὐτὸν καὶ σὰν ἀφρούρητο ἀμπέλι θὰ παραδοθεῖ στὸν Σατανᾶ καὶ μὲ τὰ πάθη τῆς σάρκας θ’ ἀναδειχθεῖ ἔρημος ἀπὸ κάθε ἀρετὴ καὶ γυμνὸς ἀπὸ τὶς τιμὲς τῆς ἀγαθῆς διαβίωσης καὶ γεμάτος ἀπὸ κάθε κακό.
(Ἄγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ἔργα, ΕΠΕ τ. 16 σσ. 35-41).
(ἀπόσπασμα ἀπὸ τὴν Ἑρμηνεία εἰς τὸν Ἠσαΐαν)
Ἐρμηνεύοντας τὸ Ἠσαΐας 1.8: «ἐγκαταλειφθήσεται ἡ θυγάτηρ Σιῶν ὡς σκηνὴ ἐν ἀμπελώνι καὶ ὡς ὀπωροφυλάκιον ἐν σικυηράτω, ὡς πόλις πολιορκουμένη·» ὁ Ἄγ. Κύριλλος Ἀλεξανδρείας λέγει: Ἐλεεινὴ ἡ κατάσταση. Πῶς δηλαδὴ δὲν εἶναι ἄξια γιὰ θρήνους καὶ κραυγές; Γιατί ἐκείνη ποὺ ἦταν κόρη στὸ παρελθὸν καὶ εἶχε τιμηθεῖ μὲ αὐτὴ τὴν ὀνομασία καὶ ἦταν κατὰ κάποιο τρόπο κάτω ἀπὸ τὴν προστασία τοῦ φιλοστοργότατου Πατέρα, τοῦ Θεοῦ, ἐκείνη ποὺ μεθοῦσε ἀπὸ τὴν φροντίδα καὶ τὴν ἀγάπη του καὶ ἦταν στεφανωμένη ἀπὸ αὐτὸν μὲ ἀτέλειωτες τιμὲς καὶ δόξες καὶ νικοῦσε ἐκείνους ποὺ τὴν ἀντιμάχονταν καὶ ἀποτελοῦνταν ἀπὸ τὸ ἀμέτρητο πλῆθος ἐκείνων ποὺ κατοικοῦσαν σ’ αὐτήν, ἡ παμμακάρια καὶ περιβόητη Σιῶν, δηλαδὴ ἡ Ἱερουσαλήμ, λέγει ὅτι θὰ ἐγκαταλειφθεῖ, δηλαδὴ θὰ γίνει ἔρημη.
Καὶ θὰ μείνει γυμνὴ κι ἀπὸ τὴν δύναμη ἐκείνου ποὺ τὴν ἔσωζε κι ἀπὸ τοὺς κατοίκους της. Καὶ θὰ ἐγκαταλειφτεῖ ἔτσι, σὰν καλύβα στὸ ἀμπέλι καὶ ἀποθήκη ὀπωρικῶν στὸ μποστάνι καὶ σὰν πόλη ποὺ πολιορκεῖται. Οἱ ὁρισμένοι δηλαδὴ φύλακες τοῦ ἀμπελώνα, ὅταν ἀκόμη τὰ τσαμπιὰ εἶναι ἀγουρίδες, παρέχουν πάρα πολὺ μεγάλη ἀσφάλεια, καὶ τρομοκρατώντας τοὺς κλέφτες ποὺ θέλουν νὰ τὰ κόψουν, καὶ διώχνοντας τὰ διάφορα ἀγρίμια.
Εἶναι συνήθεια νὰ τὸ κάνουν αὐτὸ καὶ οἱ φύλακες τῶν κτημάτων ὀπωρικῶν ἢ οἱ ἰδιοκτῆτες. Ὅταν ὅμως τρυγηθοῦν τὰ σταφύλια καὶ πατηθοῦν καὶ κουβαληθεῖ ἡ σοδειὰ ἀπὸ τοὺς ὀπωρῶνες, σταματᾶ στὸ ἑξῆς ἡ ὑπηρεσία τῶν φυλάκων, οἱ ὁποῖοι, ἐγκαταλείποντας ἀκόμα καὶ τὶς καλύβες τους, ἀφήνουν ἐλεύθερη τὴν εἴσοδο σὲ ὅσους θέλουν νὰ περιεργασθοῦν ὅτι ἔχει ἀπομείνει.
Κάτι τέτοιο ἔγινε, μᾶς διδάσκει ὁ προφητικὸς λόγος, καὶ μὲ τὴν ταλαίπωρη Σιῶν. Ὅσο ἀκόμα δηλαδὴ εἶχε τοὺς καρποὺς τῆς δικαιοσύνης ὁ Θεὸς τὴν ἔκρινε ἄξια της ἀσφάλειας, τῆς φύλαξης καὶ κάθε φροντίδας του. Γιατί εἶπε «θὰ γίνω τεῖχος πύρινο, λέγει ὁ Κύριος γύρω ἀπὸ αὐτὴν καὶ δόξα της μὲ τὴν παρουσία μου ἀνάμεσά της» (Ζάχ. 2.9). Ψάλει βέβαια καὶ ὁ μακάριος Δαβίδ: «Νά, δὲν θὰ νυστάξει οὔτε θὰ κοιμηθεῖ αὐτὸς ποὺ φυλάσσει τὸν Ἰσραὴλ» (Ψάλμ. 120.30).
Ἐπειδὴ ὅμως, μολονότι ὁ Ἰσραὴλ ἦταν ἀμπελώνας τοῦ Κυρίου Σβαὼθ καὶ ἀξιώθηκε νὰ τοῦ γίνει ἀνάχωμα καὶ φραγμός, ὅμως ἔβγαλε ἀγκάθια, γι’ αὐτὸ τὸν παρέδωσε ὁ Θεὸς σὲ ἐκείνους ποὺ συνηθίζουν νὰ βλάπτουν? γιατί λέγει: «θὰ χαλάσω τὸν φράκτη καὶ θὰ ἀφεθεῖ σὲ διαρπαγή? θὰ γκρεμίσω ἐπίσης τὸν τοῖχο του καὶ θὰ καταπατηθεῖ, καὶ θὰ ἐγκαταλείψω τὸν ἀμπελώνα μου ὥστε νὰ κλαδευθεῖ καὶ νὰ σκαφθεῖ» (Ἡσ. 5.5-6). Γι’ αὐτὸ καὶ τὸν κατέστρεψε κάπρος ἀπὸ τὸ δάσος καὶ ὄνος ἄγριος τὸν κατέφαγε. Ὅτι ἄφησε ὁ Θεὸς τὸν ἀμπελώνα του καὶ τὸν ἐγκατέλειψε, τὸ διδάσκει ὁ Σωτήρας λέγοντας? «Ἱερουσαλήμ, Ἱερουσαλήμ, σὺ ποὺ σκοτώνεις τοὺς προφῆτες καὶ λιθοβολεῖς τοὺς ἀπεσταλμένους σὲ σένα, πόσες φορὲς θέλησα νὰ μαζέψω τὰ παιδιά σου, ὅπως ἡ ὄρνιθα μαζεύει τὰ μικρά της κάτω ἀπὸ τὰ φτερά της, καὶ δὲν θελήσατε. Νὰ ἀφήνετε πιὰ τὸ σπίτι σᾶς ἔρημο» (Ματθ. 23.37-8).
Τὸ προανήγγειλε αὐτὸ καὶ μὲ τὴν φωνὴ τοῦ προφήτη λέγοντας? «Ἐγκατέλειψα τὸ σπίτι μου, ἄφησα τὴν κληρονομία μου. Παρέδωκα τὴν ἀγαπημένη ψυχή μου στὰ χέρια τῶν ἐχθρῶν της. Ἔγινε γιὰ μένα ἡ κληρονομιά μου σὰν τὸ λιοντάρι στὸ δάσος, ἔβγαλε φωνὴ ἐναντίον μου γι’ αὐτὸ καὶ τὴν μίσησα» (Ἱερ. 12.7-8)
Ἀναφέρει κάπου ὁ Ἰώσηπος, ὁ ὁποῖος διεκτραγώδησε τὰ παθήματα τῶν Ἰουδαίων, ὄοτι ὅταν ἐπρόκειτο νὰ γίνει ἅλωση τῆς Ἱερουσαλήμ, ἄκουγαν οἱ ἱερεῖς μέσα στὸν ναὸ μιὰ φωνὴ σὰν νὰ φώναζαν ἄγγελοι? Φεύγομε ἀπὸ ἐδῶ.
Ὅτι βέβαια ὅταν πολιορκοῦσαν τὴν πόλη, ὅλοι ὅσοι ἦταν μέσα ζητοῦσαν κάποιο τρόπο νὰ φύγουν, πῶς μποροῦμε ν’ ἀμφιβάλουμε; Ἀπὸ αὐτὸ μποροῦμε νὰ συμπεράνουμε γιὰ τὰ παθήματα τῆς χώρας τῶν Ἰουδαίων. Πραγματικὰ ἦταν πολυπόθητο γιὰ τοὺς πολιορκούμενους νὰ μπορέσουν νὰ σώσουν καὶ μόνο τὴν ζωή τους, ἐνῶ γιὰ τὴν περιουσία τους ἢ καὶ τὴν ἴδια τὴν πόλη δὲν ἔδειχναν κανένα ἐνδιαφέρον.
Πρέπει ὅμως νὰ γνωρίζουμε, ὅτι πολλὲς φορὲς συμβαίνει καὶ ἡ ἴδια ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου νὰ ἐγκαταλείπεται ἀπὸ τὸν Θεό, ἂν δὲν θέλει νὰ ἐκτελέσει ὀρθὰ τὶς ἐντολές του, καὶ κλίνοντας τὸν αὐχένα στὰ δεσποτικὰ προστάγματα, νὰ ἀποδώσει τοὺς καρποὺς τῆς εὐσεβείας σ’ αὐτόν. Ἂν καὶ χρημάτισε υἱὸς ἢ θυγατέρα τοῦ Θεοῦ, ἂν καὶ ἔγινε Σιῶν, ποὺ σημαίνει παρατηρητήριο, δηλαδὴ ποὺ ἔχει ὑψηλὴ διάνοια καὶ καθαρώτατο νοῦ, ποὺ μπορεῖ νὰ βλέπει τὰ μυστήρια, ἔπειτα πράττοντας ὅσα δὲν ἔπρεπε, φαίνεται νὰ παροργίζει τὸν ἅγιο τοῦ Ἰσραήλ? γι’ αὐτὸ θὰ ἐγκαταλειφθεῖ ἀπὸ αὐτὸν καὶ σὰν ἀφρούρητο ἀμπέλι θὰ παραδοθεῖ στὸν Σατανᾶ καὶ μὲ τὰ πάθη τῆς σάρκας θ’ ἀναδειχθεῖ ἔρημος ἀπὸ κάθε ἀρετὴ καὶ γυμνὸς ἀπὸ τὶς τιμὲς τῆς ἀγαθῆς διαβίωσης καὶ γεμάτος ἀπὸ κάθε κακό.
(Ἄγ. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας, Ἔργα, ΕΠΕ τ. 16 σσ. 35-41).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου