Η παρουσία του Παρακλήτου

 «ούπω γαρ ήν Πνεύμα Άγιον»

Η Κυριακή της Πεντηκοστής είναι η γενέθλιος ημέρα της Εκκλησίας. Πενήντα μέρες μετά από την Ανάσταση του Χριστού η Ορθόδοξη Εκκλησία μας εορτάζει την Αγία Πεντηκοστή. Έτσι καθιερώθηκε να ονομάζεται η τελευταία μεγάλη εορτή της πασχαλινής περιόδου.

Όπως γνωρίζουμε την ημέρα της Πεντηκοστής φανερώνεται το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Άγιο Πνεύμα. Μέχρι τότε, όπως μας αναφέρει το Ιερό Ευαγγέλιο «ούπω γαρ ήν Πνεύμα Άγιον». Δηλαδή δεν μας ήταν μέχρι τότε γνωστό το Άγιο Πνεύμα, το οποίο από την ημέρα της Πεντηκοστής δίνει έντονα την παρουσία του μέσα στην πραγματικότητα της Εκκλησίας μας που την καθοδηγεί «εις πάσαν την αλήθειαν».

Οι αντιστοιχίες

Οι Εβραίοι γιόρταζαν και εκείνοι την πεντηκοστή ημέρα μετά από το δικό τους Πάσχα. Πενήντα μέρες μετά από τη διάβαση (εδώ εστιάζει η έννοια του Εβραϊκού Πάσχα) της Ερυθράς θάλασσας, πήραν στην έρημο τον νόμο του Μωϋσή, δηλαδή τις δέκα εντολές. Έτσι και εμείς σήμερα εορτάζουμε το Πάσχα (διάβαση από τη σκλαβιά της αμαρτίας στην ελευθερία της χάριτος του Κυρίου) και πενήντα μέρες αργότερα σήμερα παίρνουμε το Άγιο Πνεύμα. Και όπως τότε ο νόμος καθοδηγούσε τους Ισραηλίτες έτσι και σήμερα το Άγιο Πνεύμα μας καθοδηγεί μέσα στην Εκκλησία. Αυτό μάς νουθετεί, Αυτό μάς οδηγεί σε κάθε αλήθεια, Αυτό μάς διδάσκει πώς να ακολουθούμε το δρόμο του Χριστού.

Την Πεντηκοστή τη γιόρταζαν οι Εβραίοι σε ανάμνηση της κακοπάθειάς τους μέσα στην έρημο, για να θυμούνται ότι μπήκαν στη Γη της Επαγγελίας, μετά από πολλές θλίψεις και έντονες ταλαιπωρίες και δοκιμασίες. Τότε, όταν μπήκαν στην Γη της Επαγγελίας, απόλαυσαν τους καρπούς των δένδρων, το κρασί και το ψωμί, το οποίο γίνεται από το σιτάρι. Όλα αυτά ήταν μια προτύπωση για τη δική μας πορεία: Και εμείς μετά από τις θλίψεις και την κακοπάθεια της αμαρτίας, μπαίνουμε στην Εκκλησία και μέσα σε αυτή χορταίνουμε πνευματικά το Σώμα και το Αίμα του Δεσπότη Χριστού. Αυτό συμβαίνει στο Ευχαριστιακό Δείπνο, στο οποίο είμαστε πάντα προσκεκλημένοι.

Άλλη μεγάλη εορτή των Εβραίων ήταν η Σκηνοπηγία. Αυτή τη γιόρταζαν μετά την συγκομιδή των καρπών, το Φθινόπωρο, δηλαδή πέντε μήνες μετά την εορτή του Πάσχα. Τη Σκηνοπηγία την είχαν σε ανάμνηση της ημέρας εκείνης κατά την οποία ο Μωυσής έστησε τη σκηνή που είδε μέσα στη νεφέλη, στο όρος Σινά. Τότε όλη μέρα ζούσαν στα χωράφια τους ευχαριστώντας τον Θεό και συγκέντρωναν τους καρπούς των κόπων τους. Η εορτή αυτή αποτελεί προτύπωση της αναστάσεώς μας στη Βασιλεία των Ουρανών. Τότε, θα διαλυθούν οι σάρκινες σκηνές, τα σώματά μας, και θα ξαναγίνουν πάλιν άφθαρτα. Τότε οι πιστοί θα απολαύσουν τους καρπούς του πνευματικού τους αγώνα στις αιώνιες σκηνές της Βασιλείας του Θεού.

Αγαπητοί αδελφοί, η παρουσία και ενεργοποίηση του Αγίου Πνεύματος μέσα στην Εκκλησία γίνεται αισθητή από την ημέρα της Πεντηκοστής. Το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, τελειοί τα μυστήρια, φωτίζει και καθοδηγεί τους πιστούς, τους παρέχει σοφία και σύνεση, τους καθαίρει από την αμαρτία, τους αγιάζει και τους θεοποιεί. Αυτό παρέχει στον άνθρωπο κάθε αγαθό, διότι όπως ομολογούμε, είναι ο θησαυρός των αγαθών και η πηγή της αγαθότητας. Αυτό φώτισε τους Προφήτες, Αυτό καθοδήγησε τους Αποστόλους, Αυτό ενίσχυσε τους Μάρτυρες και παρέχει σε κάθε άνθρωπο όλα τα πνευματικά εφόδια για να πορευθεί και να διεξαγάγει τον αγώνα τον καλό. Θα πρέπει επομένως και εμείς να απευθυνόμαστε στο τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος και να το παρακαλούμε: «Ελθέ και σκήνωσον εν ημίν». Αυτό άλλωστε έπραξαν και όλες οι αγιασμένες μορφές που τιμά σήμερα η Εκκλησία. Η Αγριππίνη η μάρτυς, ο Αριστοκλής ο πρεσβύτερος, ο Δημητριανός ο διάκονος και ο Αθανάσιος ο αναγνώστης, Κύπριοι μάρτυρες, που τιμούμε σήμερα, αλλά και όλοι οι άγιοι που λάμπουν στο Ορθόδοξο χριστιανικό στερέωμα δίνουν ακριβώς την πιο ισχυρή μαρτυρία για την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, του Παράκλητου, της κατ’ εξοχήν ζωής μέσα στην ανθρώπινη ιστορία.

Χριστάκης Ευσταθίου, θεολόγος