1)Άγιος Σιλουανός Αθωνίτης
Το 1919, ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, πέρασε από τη Ρωσία, όπου και επισκέφθηκε διάφορες μονές. Σ’ ένα από τα ταξίδια του με τραίνο, καθόταν απέναντι από ένα έμπορο. Αυτός άνοιξε μπροστά του μια ταμπακιέρα και του προσέφερε τσιγάρο «φιλικά», ίσως ειρωνικά, αφού ο άθεος κομμουνισμός είχε ήδη επικρατήσει, μα πάνω απ’ όλα δοκιμαστικά για το φρόνημα του ασκητού.
Ο άγιος Σιλουανός ευχαρίστησε το συνεπιβάτη του και αρνήθηκε την προσφορά.
Τότε ο έμπορος ρώτησε αν ο λόγος της άρνησης ήταν η θεώρηση του καπνίσματος ως «αμαρτία». Πρόσθεσε δε, ότι κατ’ αυτόν το κάπνισμα βοηθάει στην πολυάσχολη ζωή, αφού είναι αναγκαίο να σταματάει κανείς την ένταση στην εργασία και να αναπαύεται για λίγα λεπτά. Επίσης ανέφερε ότι διευκολύνει την επαγγελματική ή τη φιλική συνομιλία και γενικά τη ροή της ζωής. Συνέχισε δε, να προσθέτει και άλλα πλεονεκτήματα του καπνίσματος για να πείσει τον ασκητή.
Ο άγιος άκουγε αμίλητος και κάποια στιγμή είπε στο συνεπιβάτη του· «Κύριε πριν καπνίσετε προσευχηθείτε κάθε φορά λέγοντας το ‘Πάτερ ημών’».
Ο έμπορος απάντησε ότι αυτό φαινόταν σ’ αυτόν ανάρμοστο.
Ο άγιος Σιλουανός τότε είπε· «Κάθε έργο προ του οποίου δεν αρμόζει η ατάραχος προσευχή καλύτερα να μη γίνεται».
Από το βιβλίο του Κων/νου Μαμμά, ιατρού χειρούργου, «Κάπνισμα; Οι επιπτώσεις του στην υγεία και οι τρόποι διακοπής του», Αθήνα 2009, σελ. 93
2)Αγιος Ιωάννης της Κροστάνδης
«Ο άνθρωπος έχει διαστρέψει την ηδονή των αισθήσεων.Για την όσφρηση και την γεύση ανακάλυψε έναν βρωμερό και πικρό καπνό που τον τραβάει σχεδόν συνεχώς στο στήθος του.Έτσι χαλάει τον αέρα εντός και εκτός της κατοικίας του και διαποτίζεται ο ίδιος από αυτήν την βρώμα.Ο καπνός που καταπίνουν κάνει κακό όχι μόνο στην υγεία αλλά και στην λεπτότητα της συναίσθησης της καρδιάς,κοινωνόντας σ'αυτήν τον σαρκικό χαρακτήρα,την χοντράδα της και την υποδούλωση των αισθήσεων
3)Άγιος Αμβρόσιος της Όπτινα
Ένας μανιώδης καπνιστής από την Αγια Πετρούπολη, ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς Μαγιόρωφ, άρχισε κάποτε να αισθάνεται τις επιζήμιες συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία του.
Οι πολλές συμβουλές και παραινέσεις των φίλων του αποδείχθηκαν μάταιες. Τελικά το έτος 1888 ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς κατέφυγε στην βοήθεια του στάρετς Αμβροσίου και με επιστολή του ζήτησε να του υποδείξει τον τρόπο που θα καταπολεμήσει το πάθος του.
Σε γράμμα του με ημερομηνία 12 Οκτωβρίου 1888 ο όσιος Αμβρόσιος απάντησε στον Αλέξιο Μαγιόρωφ τα εξής: «Γράφεις ότι δεν μπορείς να κόψης το κάπνισμα! Αυτό που είναι αδύνατο για τον άνθρωπο, είναι δυνατό με τη βοήθεια του Θεού. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αποφασίσεις με σταθερότητα να απαλλαγής απ' αυτό, αφού αναγνωρίζεις την ζημία που προξενεί στην ψυχή και στο σώμα σου. Διότι ο καπνός εξασθενίζει την ψυχή, αυξάνει και δυναμώνει τα πάθη, σκοτίζει το νου και καταστρέφει σιγά-σιγά τη σωματική υγειά με έναν αργό θάνατο. Ταυτόχρονα οι πνευματικές ασθένειες της οξυθυμίας και μελαγχολίας εμφανίζονται στην ψυχή σαν συνέπεια του καπνίσματος. Σε συμβουλεύω να χρησιμοποίησης πνευματική θεραπεία για την καταπολέμηση του πάθους σου. Να κάνης λεπτομερή εξομολόγηση όλων των αμαρτιών που διέπραξες από την ηλικία των επτά χρόνων έως σήμερα και να μεταλάβεις τα Άχραντα Μυστήρια. Κάθε μέρα να διαβάζεις όρθιος ένα ή περισσότερα κεφάλαια του Ευαγγελίου. Μόλις αρχίζει να εμφανίζεται η αποθάρρυνση και η απελπισία, να διαβάζεις και πάλι μέχρι να περάσει. Αν ξαναεμφανισθεί, άρχισε πάλι την μελέτη του Ευαγγελίου. Ή, αν θέλεις, πήγαινε σε κάποιον απομονωμένο χώρο και κάνε τριάντα τρεις εδαφιαίες μετάνοιες σε ανάμνηση της επίγειας ζωής του Κυρίου και προς τιμή της Αγίας Τριάδος».
Μόλις έλαβε το γράμμα ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς το διάβασε και «άναψε ένα τσιγάρο», όπως εξηγεί ο ίδιος σε ιδιόγραφο σημείωμά του.
«Άρχισα να το καπνίζω, αλλά ένιωσα ξαφνικά ένα φοβερό πονοκέφαλο και μια απέχθεια προς το καπνό του τσιγάρου. Εκείνο το βράδυ δεν κάπνισα. Την επόμενη ημέρα τέσσερις φορές άρχισα να καπνίζω μηχανικά και από συνήθεια. Δεν μπορούσα όμως να καταπιώ τον καπνό, γιατί με έπιανε δυνατός πονοκέφαλος. Έτσι έκοψα το κάπνισμα με ευκολία.
Τα δυο προηγούμενα χρόνια δεν είχα μπορέσει να απαλλαγώ από το κάπνισμα, όσο κι αν είχα πιέσει τον εαυτό μου. Παρ` όλο που η υγεία μου επιδεινώθηκε σοβαρά, συνέχισα να καπνίζω γύρω στα 75 τσιγάρα την ημέρα. Όταν λοιπόν άρχισα να αισθάνομαι άρρωστος και ανίκανος να ξεριζώσω το πάθος μου, ακολούθησα τις συμβουλές των φίλων μου και κατέφυγα στο στάρετς Αμβρόσιο. Με ειλικρινή μετάνοια του ζήτησα να προσευχηθεί για μένα. Αργότερα, όταν πήγα να τον ευχαριστήσω, ο πατήρ Αμβρόσιος άγγιξε με το ραβδί του το κεφάλι μου που πονούσε και από εκείνη τη στιγμή δεν αισθάνομαι πια κανενός είδους πονοκέφαλο.
(Αγιορείτικη Μαρτυρία. Τριμηνιαία έκδοση Ιεράς Μόνης Ξηροποτάμου, Τεύχος 6)
Α)Γέροντας Ιλαρίωνας Αργκάτου
-Γέροντα το κάπνισμα είναι πάθος,είναι αμαρτία;
-Όταν καπνίσεις μία φορά είναι αμαρτία,εαν το κάνεις συνέχεια γίνεται πάθος.Γιατί;Επειδή είναι κάτι που δεν ταιριάζει στην ανθρώπινη φύση.Δεν είναι όπως το φαγητό.Είναι κάτι επιπλέον και δεν μπορείς να είσαι και με τον Θεό και με το κάπνισμα.
Έρχονται πιστοί να εξομολογηθούν και μου λένε ότι νηστεύουν και ότι προσεύχονται.''Ναι, τους λέω, αλλά όλα αυτά τα γεμίζετε με καπνό''.Πρέπει να είσαι ελευθερος από οτιδήποτε και εαν είσαι ελευθερος από οτιδήποτε είσαι ελευθερος και από το κάπνισμα.
...Πολλοί άγιοι,στους οποίους φανερώθηκε η κόλαση,αισθάνθηκαν εκεί μία μυρωδιά πολύ άσχημη.Σε άλλους αγίους ο ψυχοκτόνος έχθρός τους έφερε πειρασμούς υπό την μορφή πολύ άσχημων μυρωδιών,τόσο άσχημων που δεν μπορούσαν να σταθούν στον τόπο που βρισκόνταν.Όταν όμως εμφανίστηκαν σε αυτούς άγγελοι φωτός αυτοί δεν έβγαζαν από την μύτη τους φωτιές και καπνούς.
Κρίμα για τα παιδιά που πρέπει να αναπνέουν τον γεμάτο καπνό αέρα από τα τσιγάρα των γονιών τους.Αυτά μένουν στο σπίτι με δαίμονες και όχι με γονείς,αφού μόνο οι δαίμονες βγάζουν από την μύτη και από το στόμα καπνό.Αυτό το περιγράφει καλύτερα ο Άγ.Αντώνιος όταν διηγείται πως του εμφανίστηκε ο διάβολος.''Έλεγε, πως πολλές φορές φαίνονται όπως φανέρωσε ο Κύριος τον διάβολο εις τον Ιώβ, λέγοντας του:
«Λάμπουν τα μάτια του ως είδος εωσφόρου — σαν ήλιος χαραυγής.
Από το στόμα του πηδούν λαμπάδες αναμμένες κι' εκσφενδονίζονται φωτιάς κομμάτια, απ' τα ρουθούνια του βγαίνει καπνός, όπως από καμίνι που σιγοκαίγεται με -πυρακτωμένα κάρβουνα.
Είναι η ψυχή του θράκα αναμμένη και φλόγα βγαίνει απ' το στόμα του»
Έτσι και εσείς, δίπλα στους δαίμονες, θα δώσετε λόγο για την άσχημη μυρωδιά με την οποία γεμίσατε τους συνανθρώπους σας και τα προβλήματα υγείας που τους προκαλέσατε.
Καπνιστή.Όταν έρχεται ο διάβολος και σου λέει ''πάρε ένα τσιγάρο ακόμη''να σκεφτείς πόσο ωραία είναι η ζωή και πόσο κακό κάνει το τσιγάρο και να σκεφτείς ότι μπορεί μετά από μία ώρα η ψυχή σου να βρεθεί μπροστά στον Χριστό και να σου ζητήσει τον λόγο γι'άυτήν την αμαρτία.Σταμάτα το τσιγάρο και προσευχήσου,προσευχήσου ξανά και ξανά.
Και εσείς που δεν καπνίζεις,μην αμαρτάνεις ούτε εσύ.Μην κατακρίνεις και μην κατηγορείς όταν βλέπεις έναν δούλο του τσιγάρου,ούτε με την σκέψη σου.Εαν είναι φίλος ή συγγενής σου πλησίασε τον και συμβούλευσέ τον.Μην επιμένεις και μην γίνεσαι ενοχλητικός για να μην σε μισήσει ο καπνιστής.Ξέρεις πως θα τον βοηθήσεις καλύτερα;Προσευχήσου γι αυτόν συνεχώς.
*****
-Πάτερ τι συμβαίνει με αυτούς που καπνίζουν;
-Σε αυτούς που καπνίζουν έρχονται οι δαίμονες και καπνίζουν τον χιτώνα του βαπτίσματος με τον καπνό της κόλασης.Οι δαίμονες θα φέρουν μαρτυρία για τον καπνό που κάπνισε κάποιος και στην κόλαση οι καπνιστές θα βρίσκονται στον καπνό.Αυτό που τους αρέσει εδώ στη γη θα το έχουν και εκεί αλλά θα βασανίζονται.Η αίσθηση της ευχαρίστησης θα εξαφανιστεί.Αυτό που σου προκαλούσε ευχαρίστηση στην γη εκεί θα σε βασανίζει.Σου άρεσε ο καπνός του τσιγάρου όσο ζούσες,αιώνια θα πνίγεσαι στον καπνό.
*****
-Πάτερ γιατί το κάπνισμα είναι αμαρτία αφού η Αγία Γραφή δεν αναφέρει τίποτα;
-Η αμαρτία του καπνίσματος ισοδυναμεί με την αυτοκτονία.Αυτοκτονείς επειδή δηλητηριάζεις το σώμα σου με καπνό,τα κύτταρα αδυνατίζουν και πεθαίνεις πριν την ώρα σου.Εαν αρρωστήσεις από καρκίνο του πνεύμονα εξαιτίας του καπνίσματος,μόνος σου και συνειδητά προκαλείς την ασθένεια και επισπεύδεις τον θάνατό σου.
Β)Γέροντας Θεόφιλος Παραιάν
-Οι χριστιανοί ομολογούν και πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών.Πώς λοιπόν να περιφρονήσουμε το σώμα με το οποίο θα αναστηθούμε;
Κάποιοι μαθητές μου ομολόγησαν ότι παράτησαν το πάθος του καπνίσματος όταν πηγαίνοντας σε κάποιο μοναστήρι άκουσαν έναν δαιμονισμένο να φωνάζει:«Δεν θέλω λιβάνι,θέλω καπνό από τσιγάρο»!
Ο γέροντας Θεόφιλος Παραιάν έλεγε ότι δεν αφήνει τους καπνιστές να κοινωνήσουν και ούτε δεν τους διαβάζει την συγχωρητική ευχή.(Καθηγ.Λαουρέντσιου Ντουμίτρου)
Γ)Γέροντας Σοφρώνιος του Έσσεξ
-Ο γέροντας Σοφρώνιος του Έσσεξ δεν τόνιζε το πάθος αυτό περισσότερο από τα άλλα πάθη.Θυμάμαι ερχόνταν στο μοναστήρι μία Γαλλίδα που είχε γίνει ορθόδοξη.Καμία φορά έβγαινε έξω για να καπνίσει κάποιο τσιγάρο.Μετά μου έλεγε:«Αισθάνομαι σαν μία πόρνη,πώς να ξεφύγω από τον καπνό;»Το ήθελε πολύ.Τότε της είπα(πιστεύω ότι της το είπε και ο γέροντας Σοφρώνιος):
«Άφησέ το αυτό τώρα.Έχεις άλλα προβλήματα»Εκείνη την εποχή είχε διάφορα προβλήματα και το κάπνισμα ήταν ένα πρόσθετο βάρος επειδή ήθελε να το κόψει.
Τελικά αυτή και άλλοι πολλοί το έκοψαν.Δεν είναι απαραίτητα αυτό το πρώτο βήμα.Το πρώτο βήμα είναι να πλησιάσεις τον Θεό.Να επιθυμείς να είσαι κοντά Του.Εαν ξέρεις ότι ο Θεός σε αγαπάει και με το τσιγάρο στο στόμα,τότε ίσως κάποια στιγμή να σου έρθει μία ιερή ντροπή,όχι μία ανθρώπινη ντροπή και να το παρατήσεις με αηδία,με αηδία ιερή και σωτήρια.
-Γνώρισα έναν Μολδαβό ο οποίος συχνά ταξιδεύει στην Ρωσία.Μου έλεγε ότι εκεί γνώρισε έναν Ρώσο γιατρό ο οποίος έχει 24 παιδιά με μία μόνο γυναίκα και υιοθέτησε και άλλα 4.Πηγαίνει συχνά στην Λαύρα του Αγίου Σεργίου του Ράντονεζ.Εκεί έχει ένα κελί δικό του.Όταν μπαίνει στο κελί μένει μέσα για 4 ημέρες χωρίς φαί,χωρίς ποτό.Κανείς δεν ξέρει τι κάνει εκεί.'Οταν βγαίνει από εκεί νομίζει ότι πέρασαν δέκα λεπτά.Η εκκλησία θέλει να τον κάνει ιερέα αλλά εκείνος αρνείται.Και έχει μία προσευχή τόσο δυνατή που μία φορά έκανε κάποιους εξορκισμούς με προσευχές απλές που ούτε οι ιερείς δεν μπορούσαν να κάνουν.Μετά από τις προσευχές αυτές βγαίνει έξω και καπνίζει κανένα τσιγάρο.Συγνώμη, με αυτό δεν θέλω να πω ότι επικροτώ το κάπνισμα,αλλά ωστόσο ας υπάρχει καποια ισορροπία.Πρώτα να αγαπήσει κάποιος τον Θεό και όλα τα άλλα θα προστεθούν.(Μαρτυρία του ιερομ.Ραφαήλ Νόικα)
Δ)Γέροντας Διονύσιος της Κολιτσού
Όταν τα πάθη αρχίζουν να ριζώνουν στον άνθρωπο,τότε αυτός λέέι:''τώρα είναι αδύνατο να γλυτώσω,να απαλλαχθώ''.Όχι δεν είναι δύσκολο.Θέληση χρειάζεται
Όταν έχεις θέληση και πίστη στον Θεό όλα είναι δυνατά.Εδώ σε εμάς εργάζονταν ένας μάστορας ο οποίος εχτιζε ένα κελάκι στην ακροθαλασσιά.....Τα χρόνια εκείνα πηγαίναμε για ψάρεμα.Κάθε κελάκι είχε την βάρκα του και βγαίναμε για ψάρεμα.Εαν περίσσευε κάτι το πουλούσαμε για να ζήσουμε,ήταν μεγάλη φτώχεια τότε,δεν είναι όπως τώρα που στο Άγιο Όρος υπάρχουν όλα τα αγαθά.
Αυτός λοιπόν κάπνιζε τουλάχιστον δύο πακέτα την ημέρα.Μία μέρα του είπα
-Βρε Λευτέρη μην καπνίζεις άλλο σε παρακαλώ
-Πάτερ,δεν μπορώ να το αφήσω.
Συνεχώς άναβε και έσβηνε τσιγάρα.Μία μέρα χρειάστηκε να πάω στην Θεσσαλονίκη για κάτι εξετάσεις στο μάτι μου.Τότε ήταν επικίνδυνο να πας στην Θεσσαλονίκη,ο δρόμος δεν ήταν καλός.Πήρα από την Ιερισσό μία κούρσα για την Θεσσαλονίκη.Όλοι εκεί μέσα κάπνιζαν.Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνιχτική.μεταξύ των επιβατών ήταν και ο Λευτέρης,εκείνος που κάπνιζε δύο πακέτα την ημέρα.Ήταν ο μόνος που δεν είχε τσιγάρο στο στόμα του!Έκπληκτος τον ρώτησα
-Λευτέρη εσύ δεν καπνίζεις
-Όχι
-Όχι;Σε ποιόν τα λες αυτά
-Δεν καπνίζω πια.Κατάλαβα ότι με βλάπτει και το έκοψα
-Και πώς τα κατάφερες;
-Αφού είμαι άνδρας και αποφάσισα να το κόψω.Στην αρχή ήταν δύσκολο,υπέφερα.Αλλά επειδή είπα ότι είμαι άντρας,κράτησα τον λόγο μου.Δόξα τω Θεώ.Άσε τους άλλους να καπνίζουν.Εγώ δεν το έχω ανάγκη πια!
Βλέπεις τι παει να πει αποφασιστικότητα.Είπε είμαι άντρας και θα το κόψω.Όταν κάποιος το αποφασίζει μπορεί να κόψει κάθε πάθος.
Ε)Γέροντας Κλεόπας(ΕΔΩ)
Έρχεται στην εξομολόγηση ένας ηλικιωμένος και μου λέει:
Πάτερ βάλε μου έναν σκληρό κανόνα,επειδή δεν μπορώ να αφήσω το κάπνισμα
-Γέρο ασε το τσιγάρο γιατί θα πας στην κόλαση
-Πάτερ το συνήθισα,δεν μπορώ να το αφήσω.
-Γέρο πρόσεχε γιατί ο θάνατος είναι κοντα.
-Θέλω να το αφήσω αλλά δεν ξέρω πως
-Αν δεν μπορείς να αφήσεις την αμαρτία,πώς θα υπομείνεις τις φλόγες της κολάσεως;
-Φοβάμαι την κόλαση αλλά δεν μπορώ να αφήσω το κάπνισμα.
Είχα εκεί κοντά ένα κηροπήγιο και ένα αναμμένο χοντρό κερί
-Έλα εδώ.Κράτα το δάκτυλό σου στο αναμμένο κερί!
-Όχι,όχι δεν μπορώ.
-Κράτα το εκεί
Του πήρα τότε το χέρι και το κρατούσα εγώ
-Δεν μπορώ πάτερ με καίει
-Κράτα το εκεί αδελφέ!Μόλις θα σε πειράξει ο διάβολος θα βάζεις το χέρι σου στο κερί!Θέλεις να πας στην κόλαση;Εκεί δεν έχει κεριά.Έχει ολόκληρους φούρνους,εκατομμύρια φορές πιο δυνατούς από αυτό.Βάλε το χέρι στο κερί μέχρι να καεί.Θα δούμε τότε εαν θα έχεις όρεξη για να καπνίσεις!
-Ναι,πάτερ έτσι θα κάνω.όσο ζω δεν θα ξαναβάλω τσιγάρο στο στόμα μου
-Και αν σε υποδουλώσει κανένα άλλο πάθος να μην πάρεις το χέρι σου από την φωτιά μέχρι να θυμηθείς τις φωτιές της κολάσεως.Και ο κανόνας σου είναι ο εξής''Θα λες Κύριε Ιησού Χριστέ...και θα βάζεις το χέρι σου στο κερί.Να δούμε τότε εαν θα επιθυμείς αυτές τις βρωμιές.
ΣΤ')Όσιος γέροντας Αρσένιος Μπόκα(ΕΔΩ)
-Ἂν εἶναι καπνιστὴς ὁ ἐξομολογούμενος τὸν λύνετε;
-Ἐγὼ τὸν λύνω. Ἀλλὰ δὲν μοῦ λέγει «Εἶμαι καπνιστής». Δὲν λέγει ἔτσι, ἀλλὰ «Ἤμουν καπνιστής». Ἡ λέξις «εἶμαι» σημαίνει συνέχεια. Βασίζομαι σὲ μία ἐξήγηση ποὺ τοῦ δίνω ὅσον ἀφορᾶ τὴν σοβαρότητα τῆς ἁμαρτίας. «Ἀντιλαμβάνεσαι παιδί μου, ὅτι τὸ κάπνισμα ἐργάζεται ὕπουλα γιὰ νὰ σὲ καταστρέψει. Αὐτὸ τὸ πάθος θὰ σὲ καταστρέψει αἰφνιδίως. Λοιπόν, πρέπει νὰ τὸ ἀφήσεις, διότι μὲ φέρνεις κι ἐμένα στὴν θέση νὰ σὲ λύνω -ψευδῶς, ἀλλὰ δὲν θὰ τὸ κάνω ἂν δὲν σταματήσεις τὸ τσιγάρο». Καὶ μοῦ λέγει: «Κατάλαβα πάτερ».
Βέβαια κατάλαβε γιὰ ἐκείνη τὴν ὥρα. Μπροστά μου ἀποφασίζει νὰ τὸ κόψει καὶ μακάρι νὰ μποροῦσε νὰ μὴν ἁμαρτήσει πάλι.
Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ὑπολογίζουμε τὶς αὐθόρμητες ἀποφάσεις. Ὅμως καὶ δὲν πρέπει νὰ σταματᾶμε τὴν μετάνοιά του ἐκείνη τὴν ὥρα ποὺ λέγει πὼς θὰ διορθωθεῖ. Ἡ τακτική μου εἶναι νὰ εἶμαι ὅσο μπορῶ ἀνεκτικός, ἀλλὰ νὰ καταδικάζω ὁπωσδήποτε τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ πείθω κι αὐτὸν νὰ στρέφεται ἐναντίον της. Ἂν ὁ ἴδιος μισῆ τὴν ἁμαρτία του, τότε εἴμεθα σὲ καλὸ δρόμο. Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ θὰ τὸν βοηθήσει.
*****
«Όσους έκλεβαν τους ανακάλυπτε,τις βαμμένες γυναίκες τις μάλωνε,τους καπνιστές τους προέτρεπε να σταματήσουν το κάπνισμα.Στους ιερείς που κάπνιζαν έλεγε:«Αφού κοινωνάτε έχετε το Χριστό μέσα σας,είστε φορείς του Χριστού,εσείς όμως βάζετε στο στόμα του Χριστού τσιγάρο!Καίτε τον Χριστό και έτσι θα καείτε και εσείς(Ιερομόναχος Δομέτιος για τον Όσιο πατέρα Αρσένιο Μπόκα)
Ζ)Γέρονας Ιουστίνος Πίρβου(ΕΔΩ)
Αντίθετα με την Ελλάδα,στους ναούς μας δεν θα δείτε τους πιστούς να καπνίζουν στα προαύλια των ναών δίπλα από τους ιερείς.Όταν βγήκα από την φυλακή(σ.σ.εννοεί τις κομμουνιστικές φυλακές)πήγα στο Άγιο όρος με σκοπό να μείνω εκεί.Ο πρώτος μοναχός που συνάντησα κάπνιζε.Τότε αποφάσισα να μην μείνω στο Άγιο Όρος και να γυρίσω στην Ρουμανία.Φυσικά στην Ελλάδα υπάρχουν άνθρωποι εκλεκτοί και άνθρωποι της προσευχής,αλλά θεωρούν το κάπνισμα κάτι το φυσιολογικό,ούτε καν θέτουν το ζήτημα εαν είναι αμαρτία.(Γέροντας Ιουστίνος Πίρβου)
Η)Γέροντας Παύλος Νικηταράς
Ο Γέροντας Παύλος για την μάστιγα του καπνίσματος έγραψε ένα φυλλάδιο το οποίο και διέμεινε ο ίδιος σε όλα τα πνευματικά του παιδιά και σε όσους τον επισκέπτονταν στην Πάτμο. Με τον τρόπο αυτό ασκούσε πολλές φορές την ποιμαντική του σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΜΑΡΤΙΑ Όποιος καπνίζει, αυτοκτονεί, παραβαίνει την εντολή του Θεού: «Ου φονεύσεις» . Φυματίωση, καρδιοπάθειες, καρκίνοι, νευρασθένειες, κιρρώσεις του ήπατος είναι τα αποτελέσματα του πάθους του καπνίσματος. Αποτελεί πληγή εθνική. Η Ελλάς έχει το προβάδισμα από όλα τα κράτη της Ευρώπης. Αν τα δισεκατομμύρια που σπαταλούν οι Έλληνες καπνιστές διετίθεντο δια τους πτωχούς της πατρίδος μας, δεν θα υπήρχε πτωχή οικογένεια. Είναι πάθος, το οποίον καταστρέφει και την σωματικήν και την πνευματική υγείαν. Αυτό τονίζει σε ολιγοσέλιδο σοφό βιβλίο του ο καρδιολόγος Αθανάσιος Αβραμίδης. Το κάπνισμα, ο Άγιος του αιώνος μας Νεκτάριος Πενταπόλεως, το ονομάζει «πορνεία του στόματος», ο δε άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης «λιβάνι του διαβόλου». Ο Αββάς Πυτιρίων στο Γεροντικό αναφέρει ότι, δια να εκδιώξη κανείς τους δαίμονας, πρέπει πρώτα να κυριαρχήσει στα πάθη του κι έπειτα και οι δαίμονες φεύγουσι. Όπως τα δαιμόνια, λέγει ο Κύριος, δεν εξέρχονται από τον άνθρωπον παρά μόνον δια προσευχής και νηστείας , κατά τον ίδιο τρόπο εξέρχεται και το πάθος αυτό, με θερμή προσευχή και νηστεία που φέρνει την οικονομία κι αυτή τροφοδοτεί την ελεημοσύνη. Έτσι φυγαδεύεται το κακό αυτό που υποδουλώνει άνδρες και γυναίκες. Μητέρες που καπνίζουν, διαιωνίζουν την νευρασθένεια εις το έθνος μας. Γεννούν παιδιά νευρασθενικά κι η πληγή αυτή καταντά μάστιγα της οικογενείας κα της κοινωνίας γενικώτερον. Το κάπνισμα με την νικοτίνην που περιέχει, γίνεται αφορμή των ναρκωτικών, της μάστιγος αυτής που θερίζει την νεολαίαν μας. Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ελευθερωθείτε από το πάθος αυτό! Με το παράδειγμά σας θα ωφελήσετε τους αδελφούς σας. Έπειτα, όπως ανωτέρω ετονίσθη, είναι θέμα υγείας. Πλησιάζει περίπου αιώνας που ο σατυρικός ποιητής Σουρής έγραφε: «Ο έτη τεσσαράκοντα μηδέποτε καπνίσας και το μη εκδαπανώμενον κατ’ έτος εκτοκίσας τοιούτο κτήμα αποκτά και υγείας δέκα έτη στον βίον του προσθέτει». Αν έζη σήμερον, ασφαλώς θα έλεγεν όχι μόνον δέκα έτη, αλλ’ ότι 40 έτη στον βίον του προσθέτει.
Χωρίς θυσία και αγώνα δεν επιτυγχάνεται τίποτα απολύτως. Ούτε το κάπνισμα, ούτε άλλο πάθος πολεμείται. Προσπάθεια χρειάζεται, να βιάσωμεν τον εαυτόν μας να κόψη το κάπνισμα, έχοντες υπ’ όψιν «η Βασιλεία του Θεού βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» . Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσωμεν ότι το κάπνισμα είναι αμαρτία μεγάλη. Εγώ σαν πνευματικός, εις τους καπνιστάς που έρχονται στην εξομολόγησιν, ως άλλην ποινήν τους ορίζω την αποφυγήν του καπνίσματος και μερικοί, πραγματικώς μετανοημένοι μου προσφέρουν το τελευταίο πακέτο τους. Εύχομαι οι ολίγες αυτές γραμμές μου να εύρουν θέσιν εις τας καρδίας πιστών ανθρώπων, ούτως ώστε να βελτιωθή η σημερινή κατάστασις που δημιουργεί πολλές οικογένειες δυστυχισμένες. Έπειτα, ας μην λησμονήσωμεν και τον Θείον παράγοντα: Βοηθεί ο Θεός όσους με πίστιν επικαλούνται την βοήθειάν Του! «Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι» βεβαίωσεν ο Κύριός μας. Η θέλησίς μας και η Χάρις του Θεού θα συντελέσουν εις την καταπολέμησιν του πάθους αυτού που θεωρείται πράγματι μεγάλη αμαρτία. Σε μια πνευματική του κόρη που περίμενε παιδί και κάπνιζε, τη συνεβούλευε να σταματήσει αμέσως το τσιγάρο. Σε κάποια επιστολή του της έγραφε: «Καλά έκανες και σταμάτησες το κάπνισμα, Θεού φώτισις, διαφορετικά θα έφερνες στον κόσμο ένα νευρασθενικό παιδί» . Κάποτε ρώτησε το Γέροντα κάποιο πνευματικό του παιδί για το κάπνισμα. Κι ο Γέροντας απήντησε: «Και τώρα έρχομαι στο θέμα του καπνίσματος, αν το ξέρεις είναι μεγάλη αμαρτία, στην αρχή νεκρώνει τα νεύρα, αλλά κατόπιν κάνει χειρότερο κακό στον οργανισμό μας. Όσοι έρχονται και εξομολογούνται στο κελλί μου με ειλικρινή μετάνοια, μου αφήνουν το τελευταίο πακέτο τους και τα δείχνω εις όσους καπνιστές εξομολογούνται . Κάποια άλλη φορά σε άλλη επιστολή του ο Γέροντας συνεβούλευε κάποιο πνευματικό του παιδί: «Ας παύση το κάπνισμα, είναι μεγάλη αμαρτία. Θα κάμης κακό στον εαυτό σου και μάλιστα σ’ αυτή την ηλικία! Θα μετανοήσης, όταν θα είναι αργά».πηγή
Θ)Γέροντας Παίσιος
Ήρθε κάποτε από την Γερμανία στο Καλύβι ένας πατέρας, που το κοριτσάκι του είχε αρχίσει να παραλύη. Οι γιατροί το είχαν ξεγράψει. Ήταν ο καημένος τελείως απελπισμένος. «Κάνε κι εσύ μια θυσία, του είπα, για την υγεία του παιδιού σου. Να κάνης μετάνοιες, δεν μπορείς· να προσευχηθής, δεν μπορείς, εντάξει. Πόσα τσιγάρα καπνίζεις την ημέρα;». «Τεσσεράμισι κουτιά», μου λέει. «Να καπνίζης ένα κουτί, του λέω, και τα χρήματα που θα έδινες για τα υπόλοιπα να τα δίνης σε κανέναν φτωχό». «Να γίνη, Πάτερ, καλά το παιδί, μου λέει, και εγώ θα το κόψω το τσιγάρο». «Ε, τότε δεν θα έχη αξία· τώρα πρέπει να το κόψης· πέταξε το τσιγάρο, του λέω. Δεν αγαπάς το παιδί σου;». «Εγώ δε αγαπώ το παιδί μου; Από τον πέμπτο όροφο πετιέμαι κάτω για την αγάπη του παιδιού μου», μου λέει. «Εγώ δεν σου λέω να πεταχτής από τον πέμπτο όροφο κάτω, θα αφήσης το παιδί σου στον δρόμο κι εσύ θα χάσης την ψυχή σου. Εγώ σου λέω να κάνης κάτι εύκολο. Να, πέταξε τώρα τα τσιγάρα!». Με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να τα πετάξη. Και τελικά έφυγε έτσι και έκλαιγε! Πως να βοηθηθή αυτός ο άνθρωπος; Ενώ όσοι ακούν βοηθιούνται.
*****
Μια άλλη μέρα ήρθε ένας που αγκομαχούσε από την πεζοπορία. Κατάλαβα ότι κάπνιζε πολύ και του είπα: «Βρε ευλογημένε, γιατί καπνίζεις τόσο; Θα πάθης κακό». Μόλις ξελαχάνιασε και μπόρεσε να μιλήση, μου είπε: «Η γυναίκα μου είναι πολύ άρρωστη και κινδυνεύει να πεθάνη. Σε παρακαλώ, κάνε μια προσευχή να γίνη κανένα θαύμα. Οι γιατροί σήκωσαν τα χέρια». «Την αγαπάς την γυναίκα σου;», τον ρωτάω. «Την αγαπώ», μου λέει. «Τότε γιατί δεν κάνεις κι εσύ κάτι, για να την βοηθήσης; Αυτή έκανε ό,τι μπορούσε, οι γιατροί έκαναν ό,τι μπορούσαν, και τώρα έρχεσαι εδώ, για να μου πης να κάνω κάτι και εγώ, να προσευχηθώ, για να βοηθήση ο Θεός. Εσύ όμως τι έκανες, για να βοηθηθή η γυναίκα σου;». «Τι μπορώ να κάνω εγώ, Γέροντα;», με ρωτάει. «Αν σταματήσης το κάπνισμα, του λέω, η γυναίκα σου θα γίνη καλά». Σκέφθηκα ότι, αν ο Θεός δη ότι δεν συμφέρει πνευματικά στην γυναίκα του να γίνη καλά, τουλάχιστον θα γλιτώση αυτός από το κακό που κάνει το τσιγάρο. Ύστερα από έναν μήνα ήρθε χαρούμενο να με ευχαριστήση. «Γέροντα, σταμάτησα το κάπνισμα, μου είπε, και η γυναίκα μου έγινε καλά». Μετά από ένα διάστημα ξαναήρθε αναστατωμένος να μου πη ότι ξανάρχισε κρυφά να καπνίζη και η γυναίκα του έπεσε πάλι βαριά άρρωστη. «Το φάρμακο τώρα το ξέρεις, του είπα. Κόψε το τσιγάρο».
*****
Για να κόψεις το τσιγάρο πρέπει να κάνεις πολλή προσευχή.
Επίσης να γεμίσεις στραγάλια ένα άδειο πακέτο και κάθε φορά που θα αισθάνεσαι την ανάγκη να καπνίσεις, να βάζεις ένα στραγάλι στο στόμα σου.
Εαν το κάπνισμα ήταν από τον Θεό,τότε ο άνθρωπος θα ήταν εξοπλισμένος με έναν καπνοδόχο(π.Βησαρίωνας Γιοργκουλέσκου)
Το 1919, ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, πέρασε από τη Ρωσία, όπου και επισκέφθηκε διάφορες μονές. Σ’ ένα από τα ταξίδια του με τραίνο, καθόταν απέναντι από ένα έμπορο. Αυτός άνοιξε μπροστά του μια ταμπακιέρα και του προσέφερε τσιγάρο «φιλικά», ίσως ειρωνικά, αφού ο άθεος κομμουνισμός είχε ήδη επικρατήσει, μα πάνω απ’ όλα δοκιμαστικά για το φρόνημα του ασκητού.
Ο άγιος Σιλουανός ευχαρίστησε το συνεπιβάτη του και αρνήθηκε την προσφορά.
Τότε ο έμπορος ρώτησε αν ο λόγος της άρνησης ήταν η θεώρηση του καπνίσματος ως «αμαρτία». Πρόσθεσε δε, ότι κατ’ αυτόν το κάπνισμα βοηθάει στην πολυάσχολη ζωή, αφού είναι αναγκαίο να σταματάει κανείς την ένταση στην εργασία και να αναπαύεται για λίγα λεπτά. Επίσης ανέφερε ότι διευκολύνει την επαγγελματική ή τη φιλική συνομιλία και γενικά τη ροή της ζωής. Συνέχισε δε, να προσθέτει και άλλα πλεονεκτήματα του καπνίσματος για να πείσει τον ασκητή.
Ο άγιος άκουγε αμίλητος και κάποια στιγμή είπε στο συνεπιβάτη του· «Κύριε πριν καπνίσετε προσευχηθείτε κάθε φορά λέγοντας το ‘Πάτερ ημών’».
Ο έμπορος απάντησε ότι αυτό φαινόταν σ’ αυτόν ανάρμοστο.
Ο άγιος Σιλουανός τότε είπε· «Κάθε έργο προ του οποίου δεν αρμόζει η ατάραχος προσευχή καλύτερα να μη γίνεται».
Από το βιβλίο του Κων/νου Μαμμά, ιατρού χειρούργου, «Κάπνισμα; Οι επιπτώσεις του στην υγεία και οι τρόποι διακοπής του», Αθήνα 2009, σελ. 93
2)Αγιος Ιωάννης της Κροστάνδης
«Ο άνθρωπος έχει διαστρέψει την ηδονή των αισθήσεων.Για την όσφρηση και την γεύση ανακάλυψε έναν βρωμερό και πικρό καπνό που τον τραβάει σχεδόν συνεχώς στο στήθος του.Έτσι χαλάει τον αέρα εντός και εκτός της κατοικίας του και διαποτίζεται ο ίδιος από αυτήν την βρώμα.Ο καπνός που καταπίνουν κάνει κακό όχι μόνο στην υγεία αλλά και στην λεπτότητα της συναίσθησης της καρδιάς,κοινωνόντας σ'αυτήν τον σαρκικό χαρακτήρα,την χοντράδα της και την υποδούλωση των αισθήσεων
3)Άγιος Αμβρόσιος της Όπτινα
Ένας μανιώδης καπνιστής από την Αγια Πετρούπολη, ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς Μαγιόρωφ, άρχισε κάποτε να αισθάνεται τις επιζήμιες συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία του.
Οι πολλές συμβουλές και παραινέσεις των φίλων του αποδείχθηκαν μάταιες. Τελικά το έτος 1888 ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς κατέφυγε στην βοήθεια του στάρετς Αμβροσίου και με επιστολή του ζήτησε να του υποδείξει τον τρόπο που θα καταπολεμήσει το πάθος του.
Σε γράμμα του με ημερομηνία 12 Οκτωβρίου 1888 ο όσιος Αμβρόσιος απάντησε στον Αλέξιο Μαγιόρωφ τα εξής: «Γράφεις ότι δεν μπορείς να κόψης το κάπνισμα! Αυτό που είναι αδύνατο για τον άνθρωπο, είναι δυνατό με τη βοήθεια του Θεού. Το μόνο που χρειάζεται είναι να αποφασίσεις με σταθερότητα να απαλλαγής απ' αυτό, αφού αναγνωρίζεις την ζημία που προξενεί στην ψυχή και στο σώμα σου. Διότι ο καπνός εξασθενίζει την ψυχή, αυξάνει και δυναμώνει τα πάθη, σκοτίζει το νου και καταστρέφει σιγά-σιγά τη σωματική υγειά με έναν αργό θάνατο. Ταυτόχρονα οι πνευματικές ασθένειες της οξυθυμίας και μελαγχολίας εμφανίζονται στην ψυχή σαν συνέπεια του καπνίσματος. Σε συμβουλεύω να χρησιμοποίησης πνευματική θεραπεία για την καταπολέμηση του πάθους σου. Να κάνης λεπτομερή εξομολόγηση όλων των αμαρτιών που διέπραξες από την ηλικία των επτά χρόνων έως σήμερα και να μεταλάβεις τα Άχραντα Μυστήρια. Κάθε μέρα να διαβάζεις όρθιος ένα ή περισσότερα κεφάλαια του Ευαγγελίου. Μόλις αρχίζει να εμφανίζεται η αποθάρρυνση και η απελπισία, να διαβάζεις και πάλι μέχρι να περάσει. Αν ξαναεμφανισθεί, άρχισε πάλι την μελέτη του Ευαγγελίου. Ή, αν θέλεις, πήγαινε σε κάποιον απομονωμένο χώρο και κάνε τριάντα τρεις εδαφιαίες μετάνοιες σε ανάμνηση της επίγειας ζωής του Κυρίου και προς τιμή της Αγίας Τριάδος».
Μόλις έλαβε το γράμμα ο Αλέξιος Στεπάνοβιτς το διάβασε και «άναψε ένα τσιγάρο», όπως εξηγεί ο ίδιος σε ιδιόγραφο σημείωμά του.
«Άρχισα να το καπνίζω, αλλά ένιωσα ξαφνικά ένα φοβερό πονοκέφαλο και μια απέχθεια προς το καπνό του τσιγάρου. Εκείνο το βράδυ δεν κάπνισα. Την επόμενη ημέρα τέσσερις φορές άρχισα να καπνίζω μηχανικά και από συνήθεια. Δεν μπορούσα όμως να καταπιώ τον καπνό, γιατί με έπιανε δυνατός πονοκέφαλος. Έτσι έκοψα το κάπνισμα με ευκολία.
Τα δυο προηγούμενα χρόνια δεν είχα μπορέσει να απαλλαγώ από το κάπνισμα, όσο κι αν είχα πιέσει τον εαυτό μου. Παρ` όλο που η υγεία μου επιδεινώθηκε σοβαρά, συνέχισα να καπνίζω γύρω στα 75 τσιγάρα την ημέρα. Όταν λοιπόν άρχισα να αισθάνομαι άρρωστος και ανίκανος να ξεριζώσω το πάθος μου, ακολούθησα τις συμβουλές των φίλων μου και κατέφυγα στο στάρετς Αμβρόσιο. Με ειλικρινή μετάνοια του ζήτησα να προσευχηθεί για μένα. Αργότερα, όταν πήγα να τον ευχαριστήσω, ο πατήρ Αμβρόσιος άγγιξε με το ραβδί του το κεφάλι μου που πονούσε και από εκείνη τη στιγμή δεν αισθάνομαι πια κανενός είδους πονοκέφαλο.
(Αγιορείτικη Μαρτυρία. Τριμηνιαία έκδοση Ιεράς Μόνης Ξηροποτάμου, Τεύχος 6)
Α)Γέροντας Ιλαρίωνας Αργκάτου
-Γέροντα το κάπνισμα είναι πάθος,είναι αμαρτία;
-Όταν καπνίσεις μία φορά είναι αμαρτία,εαν το κάνεις συνέχεια γίνεται πάθος.Γιατί;Επειδή είναι κάτι που δεν ταιριάζει στην ανθρώπινη φύση.Δεν είναι όπως το φαγητό.Είναι κάτι επιπλέον και δεν μπορείς να είσαι και με τον Θεό και με το κάπνισμα.
Έρχονται πιστοί να εξομολογηθούν και μου λένε ότι νηστεύουν και ότι προσεύχονται.''Ναι, τους λέω, αλλά όλα αυτά τα γεμίζετε με καπνό''.Πρέπει να είσαι ελευθερος από οτιδήποτε και εαν είσαι ελευθερος από οτιδήποτε είσαι ελευθερος και από το κάπνισμα.
...Πολλοί άγιοι,στους οποίους φανερώθηκε η κόλαση,αισθάνθηκαν εκεί μία μυρωδιά πολύ άσχημη.Σε άλλους αγίους ο ψυχοκτόνος έχθρός τους έφερε πειρασμούς υπό την μορφή πολύ άσχημων μυρωδιών,τόσο άσχημων που δεν μπορούσαν να σταθούν στον τόπο που βρισκόνταν.Όταν όμως εμφανίστηκαν σε αυτούς άγγελοι φωτός αυτοί δεν έβγαζαν από την μύτη τους φωτιές και καπνούς.
Κρίμα για τα παιδιά που πρέπει να αναπνέουν τον γεμάτο καπνό αέρα από τα τσιγάρα των γονιών τους.Αυτά μένουν στο σπίτι με δαίμονες και όχι με γονείς,αφού μόνο οι δαίμονες βγάζουν από την μύτη και από το στόμα καπνό.Αυτό το περιγράφει καλύτερα ο Άγ.Αντώνιος όταν διηγείται πως του εμφανίστηκε ο διάβολος.''Έλεγε, πως πολλές φορές φαίνονται όπως φανέρωσε ο Κύριος τον διάβολο εις τον Ιώβ, λέγοντας του:
«Λάμπουν τα μάτια του ως είδος εωσφόρου — σαν ήλιος χαραυγής.
Από το στόμα του πηδούν λαμπάδες αναμμένες κι' εκσφενδονίζονται φωτιάς κομμάτια, απ' τα ρουθούνια του βγαίνει καπνός, όπως από καμίνι που σιγοκαίγεται με -πυρακτωμένα κάρβουνα.
Είναι η ψυχή του θράκα αναμμένη και φλόγα βγαίνει απ' το στόμα του»
Έτσι και εσείς, δίπλα στους δαίμονες, θα δώσετε λόγο για την άσχημη μυρωδιά με την οποία γεμίσατε τους συνανθρώπους σας και τα προβλήματα υγείας που τους προκαλέσατε.
Καπνιστή.Όταν έρχεται ο διάβολος και σου λέει ''πάρε ένα τσιγάρο ακόμη''να σκεφτείς πόσο ωραία είναι η ζωή και πόσο κακό κάνει το τσιγάρο και να σκεφτείς ότι μπορεί μετά από μία ώρα η ψυχή σου να βρεθεί μπροστά στον Χριστό και να σου ζητήσει τον λόγο γι'άυτήν την αμαρτία.Σταμάτα το τσιγάρο και προσευχήσου,προσευχήσου ξανά και ξανά.
Και εσείς που δεν καπνίζεις,μην αμαρτάνεις ούτε εσύ.Μην κατακρίνεις και μην κατηγορείς όταν βλέπεις έναν δούλο του τσιγάρου,ούτε με την σκέψη σου.Εαν είναι φίλος ή συγγενής σου πλησίασε τον και συμβούλευσέ τον.Μην επιμένεις και μην γίνεσαι ενοχλητικός για να μην σε μισήσει ο καπνιστής.Ξέρεις πως θα τον βοηθήσεις καλύτερα;Προσευχήσου γι αυτόν συνεχώς.
*****
-Πάτερ τι συμβαίνει με αυτούς που καπνίζουν;
-Σε αυτούς που καπνίζουν έρχονται οι δαίμονες και καπνίζουν τον χιτώνα του βαπτίσματος με τον καπνό της κόλασης.Οι δαίμονες θα φέρουν μαρτυρία για τον καπνό που κάπνισε κάποιος και στην κόλαση οι καπνιστές θα βρίσκονται στον καπνό.Αυτό που τους αρέσει εδώ στη γη θα το έχουν και εκεί αλλά θα βασανίζονται.Η αίσθηση της ευχαρίστησης θα εξαφανιστεί.Αυτό που σου προκαλούσε ευχαρίστηση στην γη εκεί θα σε βασανίζει.Σου άρεσε ο καπνός του τσιγάρου όσο ζούσες,αιώνια θα πνίγεσαι στον καπνό.
*****
-Πάτερ γιατί το κάπνισμα είναι αμαρτία αφού η Αγία Γραφή δεν αναφέρει τίποτα;
-Η αμαρτία του καπνίσματος ισοδυναμεί με την αυτοκτονία.Αυτοκτονείς επειδή δηλητηριάζεις το σώμα σου με καπνό,τα κύτταρα αδυνατίζουν και πεθαίνεις πριν την ώρα σου.Εαν αρρωστήσεις από καρκίνο του πνεύμονα εξαιτίας του καπνίσματος,μόνος σου και συνειδητά προκαλείς την ασθένεια και επισπεύδεις τον θάνατό σου.
Β)Γέροντας Θεόφιλος Παραιάν
-Οι χριστιανοί ομολογούν και πιστεύουν στην ανάσταση των νεκρών.Πώς λοιπόν να περιφρονήσουμε το σώμα με το οποίο θα αναστηθούμε;
Κάποιοι μαθητές μου ομολόγησαν ότι παράτησαν το πάθος του καπνίσματος όταν πηγαίνοντας σε κάποιο μοναστήρι άκουσαν έναν δαιμονισμένο να φωνάζει:«Δεν θέλω λιβάνι,θέλω καπνό από τσιγάρο»!
Ο γέροντας Θεόφιλος Παραιάν έλεγε ότι δεν αφήνει τους καπνιστές να κοινωνήσουν και ούτε δεν τους διαβάζει την συγχωρητική ευχή.(Καθηγ.Λαουρέντσιου Ντουμίτρου)
Γ)Γέροντας Σοφρώνιος του Έσσεξ
-Ο γέροντας Σοφρώνιος του Έσσεξ δεν τόνιζε το πάθος αυτό περισσότερο από τα άλλα πάθη.Θυμάμαι ερχόνταν στο μοναστήρι μία Γαλλίδα που είχε γίνει ορθόδοξη.Καμία φορά έβγαινε έξω για να καπνίσει κάποιο τσιγάρο.Μετά μου έλεγε:«Αισθάνομαι σαν μία πόρνη,πώς να ξεφύγω από τον καπνό;»Το ήθελε πολύ.Τότε της είπα(πιστεύω ότι της το είπε και ο γέροντας Σοφρώνιος):
«Άφησέ το αυτό τώρα.Έχεις άλλα προβλήματα»Εκείνη την εποχή είχε διάφορα προβλήματα και το κάπνισμα ήταν ένα πρόσθετο βάρος επειδή ήθελε να το κόψει.
Τελικά αυτή και άλλοι πολλοί το έκοψαν.Δεν είναι απαραίτητα αυτό το πρώτο βήμα.Το πρώτο βήμα είναι να πλησιάσεις τον Θεό.Να επιθυμείς να είσαι κοντά Του.Εαν ξέρεις ότι ο Θεός σε αγαπάει και με το τσιγάρο στο στόμα,τότε ίσως κάποια στιγμή να σου έρθει μία ιερή ντροπή,όχι μία ανθρώπινη ντροπή και να το παρατήσεις με αηδία,με αηδία ιερή και σωτήρια.
-Γνώρισα έναν Μολδαβό ο οποίος συχνά ταξιδεύει στην Ρωσία.Μου έλεγε ότι εκεί γνώρισε έναν Ρώσο γιατρό ο οποίος έχει 24 παιδιά με μία μόνο γυναίκα και υιοθέτησε και άλλα 4.Πηγαίνει συχνά στην Λαύρα του Αγίου Σεργίου του Ράντονεζ.Εκεί έχει ένα κελί δικό του.Όταν μπαίνει στο κελί μένει μέσα για 4 ημέρες χωρίς φαί,χωρίς ποτό.Κανείς δεν ξέρει τι κάνει εκεί.'Οταν βγαίνει από εκεί νομίζει ότι πέρασαν δέκα λεπτά.Η εκκλησία θέλει να τον κάνει ιερέα αλλά εκείνος αρνείται.Και έχει μία προσευχή τόσο δυνατή που μία φορά έκανε κάποιους εξορκισμούς με προσευχές απλές που ούτε οι ιερείς δεν μπορούσαν να κάνουν.Μετά από τις προσευχές αυτές βγαίνει έξω και καπνίζει κανένα τσιγάρο.Συγνώμη, με αυτό δεν θέλω να πω ότι επικροτώ το κάπνισμα,αλλά ωστόσο ας υπάρχει καποια ισορροπία.Πρώτα να αγαπήσει κάποιος τον Θεό και όλα τα άλλα θα προστεθούν.(Μαρτυρία του ιερομ.Ραφαήλ Νόικα)
Δ)Γέροντας Διονύσιος της Κολιτσού
Όταν τα πάθη αρχίζουν να ριζώνουν στον άνθρωπο,τότε αυτός λέέι:''τώρα είναι αδύνατο να γλυτώσω,να απαλλαχθώ''.Όχι δεν είναι δύσκολο.Θέληση χρειάζεται
Όταν έχεις θέληση και πίστη στον Θεό όλα είναι δυνατά.Εδώ σε εμάς εργάζονταν ένας μάστορας ο οποίος εχτιζε ένα κελάκι στην ακροθαλασσιά.....Τα χρόνια εκείνα πηγαίναμε για ψάρεμα.Κάθε κελάκι είχε την βάρκα του και βγαίναμε για ψάρεμα.Εαν περίσσευε κάτι το πουλούσαμε για να ζήσουμε,ήταν μεγάλη φτώχεια τότε,δεν είναι όπως τώρα που στο Άγιο Όρος υπάρχουν όλα τα αγαθά.
Αυτός λοιπόν κάπνιζε τουλάχιστον δύο πακέτα την ημέρα.Μία μέρα του είπα
-Βρε Λευτέρη μην καπνίζεις άλλο σε παρακαλώ
-Πάτερ,δεν μπορώ να το αφήσω.
Συνεχώς άναβε και έσβηνε τσιγάρα.Μία μέρα χρειάστηκε να πάω στην Θεσσαλονίκη για κάτι εξετάσεις στο μάτι μου.Τότε ήταν επικίνδυνο να πας στην Θεσσαλονίκη,ο δρόμος δεν ήταν καλός.Πήρα από την Ιερισσό μία κούρσα για την Θεσσαλονίκη.Όλοι εκεί μέσα κάπνιζαν.Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνιχτική.μεταξύ των επιβατών ήταν και ο Λευτέρης,εκείνος που κάπνιζε δύο πακέτα την ημέρα.Ήταν ο μόνος που δεν είχε τσιγάρο στο στόμα του!Έκπληκτος τον ρώτησα
-Λευτέρη εσύ δεν καπνίζεις
-Όχι
-Όχι;Σε ποιόν τα λες αυτά
-Δεν καπνίζω πια.Κατάλαβα ότι με βλάπτει και το έκοψα
-Και πώς τα κατάφερες;
-Αφού είμαι άνδρας και αποφάσισα να το κόψω.Στην αρχή ήταν δύσκολο,υπέφερα.Αλλά επειδή είπα ότι είμαι άντρας,κράτησα τον λόγο μου.Δόξα τω Θεώ.Άσε τους άλλους να καπνίζουν.Εγώ δεν το έχω ανάγκη πια!
Βλέπεις τι παει να πει αποφασιστικότητα.Είπε είμαι άντρας και θα το κόψω.Όταν κάποιος το αποφασίζει μπορεί να κόψει κάθε πάθος.
Ε)Γέροντας Κλεόπας(ΕΔΩ)
Έρχεται στην εξομολόγηση ένας ηλικιωμένος και μου λέει:
Πάτερ βάλε μου έναν σκληρό κανόνα,επειδή δεν μπορώ να αφήσω το κάπνισμα
-Γέρο ασε το τσιγάρο γιατί θα πας στην κόλαση
-Πάτερ το συνήθισα,δεν μπορώ να το αφήσω.
-Γέρο πρόσεχε γιατί ο θάνατος είναι κοντα.
-Θέλω να το αφήσω αλλά δεν ξέρω πως
-Αν δεν μπορείς να αφήσεις την αμαρτία,πώς θα υπομείνεις τις φλόγες της κολάσεως;
-Φοβάμαι την κόλαση αλλά δεν μπορώ να αφήσω το κάπνισμα.
Είχα εκεί κοντά ένα κηροπήγιο και ένα αναμμένο χοντρό κερί
-Έλα εδώ.Κράτα το δάκτυλό σου στο αναμμένο κερί!
-Όχι,όχι δεν μπορώ.
-Κράτα το εκεί
Του πήρα τότε το χέρι και το κρατούσα εγώ
-Δεν μπορώ πάτερ με καίει
-Κράτα το εκεί αδελφέ!Μόλις θα σε πειράξει ο διάβολος θα βάζεις το χέρι σου στο κερί!Θέλεις να πας στην κόλαση;Εκεί δεν έχει κεριά.Έχει ολόκληρους φούρνους,εκατομμύρια φορές πιο δυνατούς από αυτό.Βάλε το χέρι στο κερί μέχρι να καεί.Θα δούμε τότε εαν θα έχεις όρεξη για να καπνίσεις!
-Ναι,πάτερ έτσι θα κάνω.όσο ζω δεν θα ξαναβάλω τσιγάρο στο στόμα μου
-Και αν σε υποδουλώσει κανένα άλλο πάθος να μην πάρεις το χέρι σου από την φωτιά μέχρι να θυμηθείς τις φωτιές της κολάσεως.Και ο κανόνας σου είναι ο εξής''Θα λες Κύριε Ιησού Χριστέ...και θα βάζεις το χέρι σου στο κερί.Να δούμε τότε εαν θα επιθυμείς αυτές τις βρωμιές.
ΣΤ')Όσιος γέροντας Αρσένιος Μπόκα(ΕΔΩ)
-Ἂν εἶναι καπνιστὴς ὁ ἐξομολογούμενος τὸν λύνετε;
-Ἐγὼ τὸν λύνω. Ἀλλὰ δὲν μοῦ λέγει «Εἶμαι καπνιστής». Δὲν λέγει ἔτσι, ἀλλὰ «Ἤμουν καπνιστής». Ἡ λέξις «εἶμαι» σημαίνει συνέχεια. Βασίζομαι σὲ μία ἐξήγηση ποὺ τοῦ δίνω ὅσον ἀφορᾶ τὴν σοβαρότητα τῆς ἁμαρτίας. «Ἀντιλαμβάνεσαι παιδί μου, ὅτι τὸ κάπνισμα ἐργάζεται ὕπουλα γιὰ νὰ σὲ καταστρέψει. Αὐτὸ τὸ πάθος θὰ σὲ καταστρέψει αἰφνιδίως. Λοιπόν, πρέπει νὰ τὸ ἀφήσεις, διότι μὲ φέρνεις κι ἐμένα στὴν θέση νὰ σὲ λύνω -ψευδῶς, ἀλλὰ δὲν θὰ τὸ κάνω ἂν δὲν σταματήσεις τὸ τσιγάρο». Καὶ μοῦ λέγει: «Κατάλαβα πάτερ».
Βέβαια κατάλαβε γιὰ ἐκείνη τὴν ὥρα. Μπροστά μου ἀποφασίζει νὰ τὸ κόψει καὶ μακάρι νὰ μποροῦσε νὰ μὴν ἁμαρτήσει πάλι.
Εἶναι ἀλήθεια, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ὑπολογίζουμε τὶς αὐθόρμητες ἀποφάσεις. Ὅμως καὶ δὲν πρέπει νὰ σταματᾶμε τὴν μετάνοιά του ἐκείνη τὴν ὥρα ποὺ λέγει πὼς θὰ διορθωθεῖ. Ἡ τακτική μου εἶναι νὰ εἶμαι ὅσο μπορῶ ἀνεκτικός, ἀλλὰ νὰ καταδικάζω ὁπωσδήποτε τὴν ἁμαρτία καὶ νὰ πείθω κι αὐτὸν νὰ στρέφεται ἐναντίον της. Ἂν ὁ ἴδιος μισῆ τὴν ἁμαρτία του, τότε εἴμεθα σὲ καλὸ δρόμο. Τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ θὰ τὸν βοηθήσει.
*****
«Όσους έκλεβαν τους ανακάλυπτε,τις βαμμένες γυναίκες τις μάλωνε,τους καπνιστές τους προέτρεπε να σταματήσουν το κάπνισμα.Στους ιερείς που κάπνιζαν έλεγε:«Αφού κοινωνάτε έχετε το Χριστό μέσα σας,είστε φορείς του Χριστού,εσείς όμως βάζετε στο στόμα του Χριστού τσιγάρο!Καίτε τον Χριστό και έτσι θα καείτε και εσείς(Ιερομόναχος Δομέτιος για τον Όσιο πατέρα Αρσένιο Μπόκα)
Ζ)Γέρονας Ιουστίνος Πίρβου(ΕΔΩ)
Αντίθετα με την Ελλάδα,στους ναούς μας δεν θα δείτε τους πιστούς να καπνίζουν στα προαύλια των ναών δίπλα από τους ιερείς.Όταν βγήκα από την φυλακή(σ.σ.εννοεί τις κομμουνιστικές φυλακές)πήγα στο Άγιο όρος με σκοπό να μείνω εκεί.Ο πρώτος μοναχός που συνάντησα κάπνιζε.Τότε αποφάσισα να μην μείνω στο Άγιο Όρος και να γυρίσω στην Ρουμανία.Φυσικά στην Ελλάδα υπάρχουν άνθρωποι εκλεκτοί και άνθρωποι της προσευχής,αλλά θεωρούν το κάπνισμα κάτι το φυσιολογικό,ούτε καν θέτουν το ζήτημα εαν είναι αμαρτία.(Γέροντας Ιουστίνος Πίρβου)
Η)Γέροντας Παύλος Νικηταράς
Ο Γέροντας Παύλος για την μάστιγα του καπνίσματος έγραψε ένα φυλλάδιο το οποίο και διέμεινε ο ίδιος σε όλα τα πνευματικά του παιδιά και σε όσους τον επισκέπτονταν στην Πάτμο. Με τον τρόπο αυτό ασκούσε πολλές φορές την ποιμαντική του σ’ όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. ΤΟ ΚΑΠΝΙΣΜΑ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΑΜΑΡΤΙΑ Όποιος καπνίζει, αυτοκτονεί, παραβαίνει την εντολή του Θεού: «Ου φονεύσεις» . Φυματίωση, καρδιοπάθειες, καρκίνοι, νευρασθένειες, κιρρώσεις του ήπατος είναι τα αποτελέσματα του πάθους του καπνίσματος. Αποτελεί πληγή εθνική. Η Ελλάς έχει το προβάδισμα από όλα τα κράτη της Ευρώπης. Αν τα δισεκατομμύρια που σπαταλούν οι Έλληνες καπνιστές διετίθεντο δια τους πτωχούς της πατρίδος μας, δεν θα υπήρχε πτωχή οικογένεια. Είναι πάθος, το οποίον καταστρέφει και την σωματικήν και την πνευματική υγείαν. Αυτό τονίζει σε ολιγοσέλιδο σοφό βιβλίο του ο καρδιολόγος Αθανάσιος Αβραμίδης. Το κάπνισμα, ο Άγιος του αιώνος μας Νεκτάριος Πενταπόλεως, το ονομάζει «πορνεία του στόματος», ο δε άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης «λιβάνι του διαβόλου». Ο Αββάς Πυτιρίων στο Γεροντικό αναφέρει ότι, δια να εκδιώξη κανείς τους δαίμονας, πρέπει πρώτα να κυριαρχήσει στα πάθη του κι έπειτα και οι δαίμονες φεύγουσι. Όπως τα δαιμόνια, λέγει ο Κύριος, δεν εξέρχονται από τον άνθρωπον παρά μόνον δια προσευχής και νηστείας , κατά τον ίδιο τρόπο εξέρχεται και το πάθος αυτό, με θερμή προσευχή και νηστεία που φέρνει την οικονομία κι αυτή τροφοδοτεί την ελεημοσύνη. Έτσι φυγαδεύεται το κακό αυτό που υποδουλώνει άνδρες και γυναίκες. Μητέρες που καπνίζουν, διαιωνίζουν την νευρασθένεια εις το έθνος μας. Γεννούν παιδιά νευρασθενικά κι η πληγή αυτή καταντά μάστιγα της οικογενείας κα της κοινωνίας γενικώτερον. Το κάπνισμα με την νικοτίνην που περιέχει, γίνεται αφορμή των ναρκωτικών, της μάστιγος αυτής που θερίζει την νεολαίαν μας. Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ελευθερωθείτε από το πάθος αυτό! Με το παράδειγμά σας θα ωφελήσετε τους αδελφούς σας. Έπειτα, όπως ανωτέρω ετονίσθη, είναι θέμα υγείας. Πλησιάζει περίπου αιώνας που ο σατυρικός ποιητής Σουρής έγραφε: «Ο έτη τεσσαράκοντα μηδέποτε καπνίσας και το μη εκδαπανώμενον κατ’ έτος εκτοκίσας τοιούτο κτήμα αποκτά και υγείας δέκα έτη στον βίον του προσθέτει». Αν έζη σήμερον, ασφαλώς θα έλεγεν όχι μόνον δέκα έτη, αλλ’ ότι 40 έτη στον βίον του προσθέτει.
Χωρίς θυσία και αγώνα δεν επιτυγχάνεται τίποτα απολύτως. Ούτε το κάπνισμα, ούτε άλλο πάθος πολεμείται. Προσπάθεια χρειάζεται, να βιάσωμεν τον εαυτόν μας να κόψη το κάπνισμα, έχοντες υπ’ όψιν «η Βασιλεία του Θεού βιάζεται και βιασταί αρπάζουσιν αυτήν» . Είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσωμεν ότι το κάπνισμα είναι αμαρτία μεγάλη. Εγώ σαν πνευματικός, εις τους καπνιστάς που έρχονται στην εξομολόγησιν, ως άλλην ποινήν τους ορίζω την αποφυγήν του καπνίσματος και μερικοί, πραγματικώς μετανοημένοι μου προσφέρουν το τελευταίο πακέτο τους. Εύχομαι οι ολίγες αυτές γραμμές μου να εύρουν θέσιν εις τας καρδίας πιστών ανθρώπων, ούτως ώστε να βελτιωθή η σημερινή κατάστασις που δημιουργεί πολλές οικογένειες δυστυχισμένες. Έπειτα, ας μην λησμονήσωμεν και τον Θείον παράγοντα: Βοηθεί ο Θεός όσους με πίστιν επικαλούνται την βοήθειάν Του! «Πάντα δυνατά τω πιστεύοντι» βεβαίωσεν ο Κύριός μας. Η θέλησίς μας και η Χάρις του Θεού θα συντελέσουν εις την καταπολέμησιν του πάθους αυτού που θεωρείται πράγματι μεγάλη αμαρτία. Σε μια πνευματική του κόρη που περίμενε παιδί και κάπνιζε, τη συνεβούλευε να σταματήσει αμέσως το τσιγάρο. Σε κάποια επιστολή του της έγραφε: «Καλά έκανες και σταμάτησες το κάπνισμα, Θεού φώτισις, διαφορετικά θα έφερνες στον κόσμο ένα νευρασθενικό παιδί» . Κάποτε ρώτησε το Γέροντα κάποιο πνευματικό του παιδί για το κάπνισμα. Κι ο Γέροντας απήντησε: «Και τώρα έρχομαι στο θέμα του καπνίσματος, αν το ξέρεις είναι μεγάλη αμαρτία, στην αρχή νεκρώνει τα νεύρα, αλλά κατόπιν κάνει χειρότερο κακό στον οργανισμό μας. Όσοι έρχονται και εξομολογούνται στο κελλί μου με ειλικρινή μετάνοια, μου αφήνουν το τελευταίο πακέτο τους και τα δείχνω εις όσους καπνιστές εξομολογούνται . Κάποια άλλη φορά σε άλλη επιστολή του ο Γέροντας συνεβούλευε κάποιο πνευματικό του παιδί: «Ας παύση το κάπνισμα, είναι μεγάλη αμαρτία. Θα κάμης κακό στον εαυτό σου και μάλιστα σ’ αυτή την ηλικία! Θα μετανοήσης, όταν θα είναι αργά».πηγή
Θ)Γέροντας Παίσιος
Ήρθε κάποτε από την Γερμανία στο Καλύβι ένας πατέρας, που το κοριτσάκι του είχε αρχίσει να παραλύη. Οι γιατροί το είχαν ξεγράψει. Ήταν ο καημένος τελείως απελπισμένος. «Κάνε κι εσύ μια θυσία, του είπα, για την υγεία του παιδιού σου. Να κάνης μετάνοιες, δεν μπορείς· να προσευχηθής, δεν μπορείς, εντάξει. Πόσα τσιγάρα καπνίζεις την ημέρα;». «Τεσσεράμισι κουτιά», μου λέει. «Να καπνίζης ένα κουτί, του λέω, και τα χρήματα που θα έδινες για τα υπόλοιπα να τα δίνης σε κανέναν φτωχό». «Να γίνη, Πάτερ, καλά το παιδί, μου λέει, και εγώ θα το κόψω το τσιγάρο». «Ε, τότε δεν θα έχη αξία· τώρα πρέπει να το κόψης· πέταξε το τσιγάρο, του λέω. Δεν αγαπάς το παιδί σου;». «Εγώ δε αγαπώ το παιδί μου; Από τον πέμπτο όροφο πετιέμαι κάτω για την αγάπη του παιδιού μου», μου λέει. «Εγώ δεν σου λέω να πεταχτής από τον πέμπτο όροφο κάτω, θα αφήσης το παιδί σου στον δρόμο κι εσύ θα χάσης την ψυχή σου. Εγώ σου λέω να κάνης κάτι εύκολο. Να, πέταξε τώρα τα τσιγάρα!». Με κανέναν τρόπο δεν ήθελε να τα πετάξη. Και τελικά έφυγε έτσι και έκλαιγε! Πως να βοηθηθή αυτός ο άνθρωπος; Ενώ όσοι ακούν βοηθιούνται.
*****
Μια άλλη μέρα ήρθε ένας που αγκομαχούσε από την πεζοπορία. Κατάλαβα ότι κάπνιζε πολύ και του είπα: «Βρε ευλογημένε, γιατί καπνίζεις τόσο; Θα πάθης κακό». Μόλις ξελαχάνιασε και μπόρεσε να μιλήση, μου είπε: «Η γυναίκα μου είναι πολύ άρρωστη και κινδυνεύει να πεθάνη. Σε παρακαλώ, κάνε μια προσευχή να γίνη κανένα θαύμα. Οι γιατροί σήκωσαν τα χέρια». «Την αγαπάς την γυναίκα σου;», τον ρωτάω. «Την αγαπώ», μου λέει. «Τότε γιατί δεν κάνεις κι εσύ κάτι, για να την βοηθήσης; Αυτή έκανε ό,τι μπορούσε, οι γιατροί έκαναν ό,τι μπορούσαν, και τώρα έρχεσαι εδώ, για να μου πης να κάνω κάτι και εγώ, να προσευχηθώ, για να βοηθήση ο Θεός. Εσύ όμως τι έκανες, για να βοηθηθή η γυναίκα σου;». «Τι μπορώ να κάνω εγώ, Γέροντα;», με ρωτάει. «Αν σταματήσης το κάπνισμα, του λέω, η γυναίκα σου θα γίνη καλά». Σκέφθηκα ότι, αν ο Θεός δη ότι δεν συμφέρει πνευματικά στην γυναίκα του να γίνη καλά, τουλάχιστον θα γλιτώση αυτός από το κακό που κάνει το τσιγάρο. Ύστερα από έναν μήνα ήρθε χαρούμενο να με ευχαριστήση. «Γέροντα, σταμάτησα το κάπνισμα, μου είπε, και η γυναίκα μου έγινε καλά». Μετά από ένα διάστημα ξαναήρθε αναστατωμένος να μου πη ότι ξανάρχισε κρυφά να καπνίζη και η γυναίκα του έπεσε πάλι βαριά άρρωστη. «Το φάρμακο τώρα το ξέρεις, του είπα. Κόψε το τσιγάρο».
*****
Για να κόψεις το τσιγάρο πρέπει να κάνεις πολλή προσευχή.
Επίσης να γεμίσεις στραγάλια ένα άδειο πακέτο και κάθε φορά που θα αισθάνεσαι την ανάγκη να καπνίσεις, να βάζεις ένα στραγάλι στο στόμα σου.
Εαν το κάπνισμα ήταν από τον Θεό,τότε ο άνθρωπος θα ήταν εξοπλισμένος με έναν καπνοδόχο(π.Βησαρίωνας Γιοργκουλέσκου)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου