«Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα»
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολὴ γράφει γιὰ τὴν Ἐκκλησία, γι᾿ αὐτὸ τὸ θαῦμα ποὺ ὅλοι ζοῦμε. Ἀναπτύσσει σχετικὲς ὑψηλὲς θεολογικὲς ἀλήθειες, ἀλλὰ καὶ διατυπώνει πρακτικὲς συμβουλὲς σχετικὰ μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸν ἀγώνα μας ὡς μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἀποτελεῖ χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα τῆς ἐπιστολῆς.
Ἐμεῖς θὰ ἀσχοληθοῦμε μόνο μὲ τὸ χωρίο: «Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα»· δηλαδή, ἕνας μόνο Κύριος ὑπάρχει, μία πίστη ἔχουν ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἕνα Βάπτισμα ἔλαβαν ὅλοι. Θὰ δοῦμε ποιὸ εἶναι τὸ νόημα αὐτοῦ τοῦ χωρίου καὶ τί σημαίνει γιὰ τὴ ζωή μας.
1. Ἕνας, μία, ἕνα!
«Εἷς Κύριος»: Ἕνας Κύριος ὑπάρχει, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς καὶ μόνο εἶναι ὁ Σωτὴρ καὶ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου, ὁ Ὁποῖος μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο μὲ τὸ ἴδιο τὸ Αἷμα Του.
«Μία πίστις»: Μία εἶναι ἡ πίστη τῶν Χριστιανῶν, αὐτὴ ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Κύριος Ἰησοῦς, αὐτὴ ποὺ δίδαξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Μαθητὲς τοῦ Σωτῆρος, αὐτὴ ποὺ ἀνέλυσαν καὶ ἀνέπτυξαν μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ οἱ ἅγιοι Πατέρες. Εἶναι «ἡ ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις πίστις», ἡ πίστη ποὺ παραδόθηκε στοὺς πιστοὺς μία φορὰ γιὰ πάντα (Ἰούδ. 3).
«Ἓν βάπτισμα»: Ἕνα εἶναι τὸ Βάπτισμα ποὺ λάβαμε· στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος ὁμολογώντας τὴ μία Ὀρθόδοξη Πίστη. Μὲ αὐτὸ γίναμε μέλη τοῦ ἑνὸς Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας. Τὸ ἅγιο Βάπτισμα εἶναι ἡ πνευματική μας γέννηση, ἡ ἀρχὴ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καὶ σφραγίζει ἀνεξίτηλα τὴν ὕπαρξη τοῦ βαπτιζομένου· γι᾿ αὐτὸ τελεῖται μία φορὰ γιὰ τὸν καθένα, δὲν ἐπαναλαμβάνεται. Ἐπίσης εἶναι τὸ ἴδιο γιὰ ὅλους· ἡ ἴδια Χάρις δίνεται σὲ ὅλους: ριζικὴ ἀνακαίνιση τοῦ ἀνθρώπου, ἄφεση ἁμαρτιῶν, υἱοθεσία ἀπὸ τὸν Θεὸ Πατέρα.
2. Νὰ κρατήσουμε τὴν ἀληθινὴ Πίστη καὶ τὴν ἀγάπη
Ἀπὸ τὴ σύντομη αὐτὴ ἑρμηνεία τοῦ χωρίου κατανοοῦμε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ Πίστη μας ἔχει ἀποκλειστικὸ χαρακτήρα. Δηλαδὴ ὅποιος γίνεται Ὀρθόδοξος Χριστιανός, ὀφείλει νὰ δώσει ὁλόκληρη τὴν πίστη του στὸν Χριστό. Δὲν μπορεῖ νὰ δέχεται ὅτι εἶναι πιθανὸ νὰ ὑπάρχουν ἄλλοι θεοὶ καὶ σωτῆρες. Ὁ συνειδητὸς Χριστιανὸς σέβεται μὲν τὸ δικαίωμα τοῦ κάθε ἀνθρώπου νὰ ἀσπάζεται ὅποια θρησκεία θέλει, ἀλλὰ σὲ καμία περίπτωση δὲν παραδέχεται ὅτι ἀποτελοῦν αὐτὲς ἰσότιμους δρόμους ποὺ ὁδηγοῦν στὴ σωτηρία.
Ἐπίσης δὲν ἀναγνωρίζει τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν, οὔτε τὰ Μυστήριά τους· καί, πολὺ περισσότερο, τελετὲς μυήσεως σὲ ἄλλες θρησκεῖες. Ἕνα εἶναι τὸ Βάπτισμα ποὺ καθαρίζει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ συνδέει μὲ τὸν Σωτήρα τοῦ κόσμου, αὐτὸ ποὺ παρέχει ἡ Μία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἐὰν ὁ πιστὸς ἀρνηθεῖ τὴν ἀποκλειστικότητα τῆς Πίστεώς του, παύει νὰ εἶναι Ὀρθόδοξος. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, τὸ πνεῦμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς Πανθρησκείας, τὸ ὁποῖο ἔχει μεγάλη ἐξάπλωση στὶς ἡμέρες μας, ἀπὸ Ὀρθόδοξη πλευρὰ εἶναι τελείως ἀπαράδεκτο.
Ὡστόσο ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴ συγκεκριμένη περικοπὴ τονίζει κυρίως τὴν ἀνάγκη ἑνότητος. Ὁ ἀληθινὸς πιστὸς δὲν ζεῖ μόνο τὴν πραγματικότητα ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καὶ μοναδική, ἀλλὰ καὶ ὅτι εἶναι κοινωνία ἀγάπης, ἡ οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Ὁ συνειδητὸς πιστὸς ζεῖ ἀντάξια τῆς κλήσεώς του, ὅπως προέτρεψε σήμερα ὁ θεῖος Ἀπόστολος, μὲ πραότητα καὶ ταπεινοφροσύνη. Δὲν φιλονικεῖ, δὲν ἀντιπαρατίθεται μὲ κανένα. Ζεῖ τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ μεταδίδει στοὺς γύρω του.
Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ἅγιος Ἀπόστολος εἶναι σὰν νὰ λέει: Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ χωρίζουν ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς πικρίες, παρεξηγήσεις, ἀνταγωνιστικὲς διαθέσεις;… Αὐτὰ ποὺ μᾶς ἑνώνουν εἶναι ἀσυγκρίτως ὑψηλότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ μᾶς χωρίζουν. Αὐτὰ ποὺ μᾶς ἑνώνουν εἶναι αἰώνια, αὐτὰ ποὺ μᾶς χωρίζουν εἶναι ἐφήμερα καὶ φθαρτά. Ἔχουμε τὸν ἴδιο Κύριο, ἔχουμε κοινὴ πίστη, τοὺς ἴδιους ἱεροὺς πόθους καὶ ἅγιες προσδοκίες, λάβαμε τὸ ἴδιο Βάπτισμα.
«Ἅπαξ, ἄδελφε, ὁ Θεὸς φυλάξῃ τὴν ἀγάπην», ἐπανελάμβανε συχνὰ ἕνας ἅγιος ἀσκητής. Πάνω ἀπὸ ὅλα, ἀδελφέ, ὁ Θεὸς νὰ φυλάξει τὴν ἀγάπη (*). Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἀσήμαντες λεπτομέρειες τῆς πρόσκαιρης ἐπίγειας ζωῆς μας.
***
Τὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἐκπέμπει δύο μηνύματα κατ᾿ ἐξοχὴν ἐπίκαιρα στὴ βαθιὰ ἀποστατημένη ἐποχή μας: νὰ φυλάξουμε τὴν Ὀρθοδοξία μας, τὸν ἀτίμητο θησαυρό μας· καὶ νὰ ἐπιδιώξουμε μὲ ζῆλο νὰ ζήσουμε τὴν ἀγάπη, τὴν ἑνότητα, ἀπαρνούμενοι τὸν ἐγωισμό μας. Μὰ εἶναι δυνατὸν αὐτό; Μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι, μὲ τὴν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν εἶναι ἀνθρώπινο κατόρθωμα, ἀλλὰ δωρεὰ σὲ ὅσους δίνουν τὴν καρδιά τους στὸν Χριστό. Νὰ μᾶς ἀξιώσει Ἐκεῖνος νὰ κρατήσουμε τὴν ἀληθινὴ Πίστη μέχρι τὴν τελευταία μας ἀναπνοὴ καὶ νὰ γίνουμε ἄνθρωποι τῆς θείας εἰρήνης.
(*) Ἀββᾶ Δωροθέου, Ἔργα Ἀσκητικά, ἐκδ. «Ἑτοιμασία» (Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου), Καρέας 20057, Διδασκαλία Δ´: Περὶ θείου φόβου, § 56, σελ. 160.
Ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴν πρὸς Ἐφεσίους ἐπιστολὴ γράφει γιὰ τὴν Ἐκκλησία, γι᾿ αὐτὸ τὸ θαῦμα ποὺ ὅλοι ζοῦμε. Ἀναπτύσσει σχετικὲς ὑψηλὲς θεολογικὲς ἀλήθειες, ἀλλὰ καὶ διατυπώνει πρακτικὲς συμβουλὲς σχετικὰ μὲ τὴ ζωὴ καὶ τὸν ἀγώνα μας ὡς μελῶν τῆς Ἐκκλησίας. Τὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἀποτελεῖ χαρακτηριστικὸ ἀπόσπασμα τῆς ἐπιστολῆς.
Ἐμεῖς θὰ ἀσχοληθοῦμε μόνο μὲ τὸ χωρίο: «Εἷς Κύριος, μία πίστις, ἓν βάπτισμα»· δηλαδή, ἕνας μόνο Κύριος ὑπάρχει, μία πίστη ἔχουν ὅλοι οἱ Χριστιανοί, ἕνα Βάπτισμα ἔλαβαν ὅλοι. Θὰ δοῦμε ποιὸ εἶναι τὸ νόημα αὐτοῦ τοῦ χωρίου καὶ τί σημαίνει γιὰ τὴ ζωή μας.
1. Ἕνας, μία, ἕνα!
«Εἷς Κύριος»: Ἕνας Κύριος ὑπάρχει, ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός. Αὐτὸς καὶ μόνο εἶναι ὁ Σωτὴρ καὶ Λυτρωτὴς τοῦ κόσμου, ὁ Ὁποῖος μᾶς ἐλευθέρωσε ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ τὸν θάνατο μὲ τὸ ἴδιο τὸ Αἷμα Του.
«Μία πίστις»: Μία εἶναι ἡ πίστη τῶν Χριστιανῶν, αὐτὴ ποὺ μᾶς ἀποκάλυψε ὁ Κύριος Ἰησοῦς, αὐτὴ ποὺ δίδαξαν οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι, οἱ Μαθητὲς τοῦ Σωτῆρος, αὐτὴ ποὺ ἀνέλυσαν καὶ ἀνέπτυξαν μὲ τὸν φωτισμὸ τοῦ Θεοῦ οἱ ἅγιοι Πατέρες. Εἶναι «ἡ ἅπαξ παραδοθεῖσα τοῖς ἁγίοις πίστις», ἡ πίστη ποὺ παραδόθηκε στοὺς πιστοὺς μία φορὰ γιὰ πάντα (Ἰούδ. 3).
«Ἓν βάπτισμα»: Ἕνα εἶναι τὸ Βάπτισμα ποὺ λάβαμε· στὸ ὄνομα τῆς Ἁγίας Τριάδος ὁμολογώντας τὴ μία Ὀρθόδοξη Πίστη. Μὲ αὐτὸ γίναμε μέλη τοῦ ἑνὸς Σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Μιᾶς Ἐκκλησίας. Τὸ ἅγιο Βάπτισμα εἶναι ἡ πνευματική μας γέννηση, ἡ ἀρχὴ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς καὶ σφραγίζει ἀνεξίτηλα τὴν ὕπαρξη τοῦ βαπτιζομένου· γι᾿ αὐτὸ τελεῖται μία φορὰ γιὰ τὸν καθένα, δὲν ἐπαναλαμβάνεται. Ἐπίσης εἶναι τὸ ἴδιο γιὰ ὅλους· ἡ ἴδια Χάρις δίνεται σὲ ὅλους: ριζικὴ ἀνακαίνιση τοῦ ἀνθρώπου, ἄφεση ἁμαρτιῶν, υἱοθεσία ἀπὸ τὸν Θεὸ Πατέρα.
2. Νὰ κρατήσουμε τὴν ἀληθινὴ Πίστη καὶ τὴν ἀγάπη
Ἀπὸ τὴ σύντομη αὐτὴ ἑρμηνεία τοῦ χωρίου κατανοοῦμε ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ Πίστη μας ἔχει ἀποκλειστικὸ χαρακτήρα. Δηλαδὴ ὅποιος γίνεται Ὀρθόδοξος Χριστιανός, ὀφείλει νὰ δώσει ὁλόκληρη τὴν πίστη του στὸν Χριστό. Δὲν μπορεῖ νὰ δέχεται ὅτι εἶναι πιθανὸ νὰ ὑπάρχουν ἄλλοι θεοὶ καὶ σωτῆρες. Ὁ συνειδητὸς Χριστιανὸς σέβεται μὲν τὸ δικαίωμα τοῦ κάθε ἀνθρώπου νὰ ἀσπάζεται ὅποια θρησκεία θέλει, ἀλλὰ σὲ καμία περίπτωση δὲν παραδέχεται ὅτι ἀποτελοῦν αὐτὲς ἰσότιμους δρόμους ποὺ ὁδηγοῦν στὴ σωτηρία.
Ἐπίσης δὲν ἀναγνωρίζει τὸ βάπτισμα τῶν αἱρετικῶν, οὔτε τὰ Μυστήριά τους· καί, πολὺ περισσότερο, τελετὲς μυήσεως σὲ ἄλλες θρησκεῖες. Ἕνα εἶναι τὸ Βάπτισμα ποὺ καθαρίζει ἀπὸ τὴν ἁμαρτία καὶ συνδέει μὲ τὸν Σωτήρα τοῦ κόσμου, αὐτὸ ποὺ παρέχει ἡ Μία Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἐὰν ὁ πιστὸς ἀρνηθεῖ τὴν ἀποκλειστικότητα τῆς Πίστεώς του, παύει νὰ εἶναι Ὀρθόδοξος. Γι᾿ αὐτὸ ἀκριβῶς, τὸ πνεῦμα τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καὶ τῆς Πανθρησκείας, τὸ ὁποῖο ἔχει μεγάλη ἐξάπλωση στὶς ἡμέρες μας, ἀπὸ Ὀρθόδοξη πλευρὰ εἶναι τελείως ἀπαράδεκτο.
Ὡστόσο ὁ ἀπόστολος Παῦλος στὴ συγκεκριμένη περικοπὴ τονίζει κυρίως τὴν ἀνάγκη ἑνότητος. Ὁ ἀληθινὸς πιστὸς δὲν ζεῖ μόνο τὴν πραγματικότητα ὅτι ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία καὶ μοναδική, ἀλλὰ καὶ ὅτι εἶναι κοινωνία ἀγάπης, ἡ οἰκογένεια τοῦ Θεοῦ. Ὁ συνειδητὸς πιστὸς ζεῖ ἀντάξια τῆς κλήσεώς του, ὅπως προέτρεψε σήμερα ὁ θεῖος Ἀπόστολος, μὲ πραότητα καὶ ταπεινοφροσύνη. Δὲν φιλονικεῖ, δὲν ἀντιπαρατίθεται μὲ κανένα. Ζεῖ τὴν εἰρήνη τοῦ Θεοῦ καὶ τὴ μεταδίδει στοὺς γύρω του.
Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ἅγιος Ἀπόστολος εἶναι σὰν νὰ λέει: Πῶς εἶναι δυνατὸν νὰ χωρίζουν ἐμᾶς τοὺς Χριστιανοὺς πικρίες, παρεξηγήσεις, ἀνταγωνιστικὲς διαθέσεις;… Αὐτὰ ποὺ μᾶς ἑνώνουν εἶναι ἀσυγκρίτως ὑψηλότερα ἀπὸ αὐτὰ ποὺ μᾶς χωρίζουν. Αὐτὰ ποὺ μᾶς ἑνώνουν εἶναι αἰώνια, αὐτὰ ποὺ μᾶς χωρίζουν εἶναι ἐφήμερα καὶ φθαρτά. Ἔχουμε τὸν ἴδιο Κύριο, ἔχουμε κοινὴ πίστη, τοὺς ἴδιους ἱεροὺς πόθους καὶ ἅγιες προσδοκίες, λάβαμε τὸ ἴδιο Βάπτισμα.
«Ἅπαξ, ἄδελφε, ὁ Θεὸς φυλάξῃ τὴν ἀγάπην», ἐπανελάμβανε συχνὰ ἕνας ἅγιος ἀσκητής. Πάνω ἀπὸ ὅλα, ἀδελφέ, ὁ Θεὸς νὰ φυλάξει τὴν ἀγάπη (*). Ὅλα τὰ ἄλλα εἶναι ἀσήμαντες λεπτομέρειες τῆς πρόσκαιρης ἐπίγειας ζωῆς μας.
***
Τὸ σημερινὸ Ἀποστολικὸ Ἀνάγνωσμα ἐκπέμπει δύο μηνύματα κατ᾿ ἐξοχὴν ἐπίκαιρα στὴ βαθιὰ ἀποστατημένη ἐποχή μας: νὰ φυλάξουμε τὴν Ὀρθοδοξία μας, τὸν ἀτίμητο θησαυρό μας· καὶ νὰ ἐπιδιώξουμε μὲ ζῆλο νὰ ζήσουμε τὴν ἀγάπη, τὴν ἑνότητα, ἀπαρνούμενοι τὸν ἐγωισμό μας. Μὰ εἶναι δυνατὸν αὐτό; Μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία εἶναι, μὲ τὴν Χάρι τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Δὲν εἶναι ἀνθρώπινο κατόρθωμα, ἀλλὰ δωρεὰ σὲ ὅσους δίνουν τὴν καρδιά τους στὸν Χριστό. Νὰ μᾶς ἀξιώσει Ἐκεῖνος νὰ κρατήσουμε τὴν ἀληθινὴ Πίστη μέχρι τὴν τελευταία μας ἀναπνοὴ καὶ νὰ γίνουμε ἄνθρωποι τῆς θείας εἰρήνης.
(*) Ἀββᾶ Δωροθέου, Ἔργα Ἀσκητικά, ἐκδ. «Ἑτοιμασία» (Ἱ.Μ. Τιμίου Προδρόμου), Καρέας 20057, Διδασκαλία Δ´: Περὶ θείου φόβου, § 56, σελ. 160.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου