πρωτοπρεσβυτέρουΔημητρίου Αθανασίου.
Α. Υπάρχουν δύο γραφές για την αρχή του Απολυτικίου της Αγίας Παρασκευής.
1.Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε…
2.Τῇ σπουδῇ σου τήν κλῆσιν κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε…
Στα: ωρολόγια εκδ. 1757 σ. 304, 1830 σ. 381, 1832 σ. 365, 1851 σ. 317, ΤΑΣ εκδ. 1771 σ. 96, μηναίο εκδ. 1820 σ. 141, τυπικό Διονυσίου σ. 374, Συλλογή ιδιομέλων Μανουήλ πρωτοψάλτου εκδ. 1831 σ. 154,υπάρχει το Απολυτικίο ως εξής.
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Η άλλη εκδοχή πιθανόν να είναι λάθος. Η αιτιατική «κατάλληλον» είναι σαφές ότι πάει στη σπουδή και όχι στην κλήση.
Πολλά τα νοήματα και διασταυρούμενα. Η Αγία έλαβε αυτό το όνομα, επειδή γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή, αλλά η έννοια παρασκευή/προπαρασκευή έγινε βίωμα, αρετή, μόνιμη πίστη, ήτοι «κατοικία» για την Αγία, με σκοπό την κατοίκηση στον Παράδεισο, προγευόμενη την Βασιλεία των Ουρανών, κατά την αγιοπνευματοκίνητη έμπνευση του ιερού υμνωδού.
Β.Λέμε λοιπόν προς την Αγία.
Την σπουδή σου, δηλ.το ενδιαφέρον σου και τον αγώνα σου για την σωτηρία σου,την έκανες ταιριαστή με το όνομά σου :Παρασκευή. Γιατί; επειδή Παρασκευή σημαίνει ετοιμασία, προπαρασκευή. Γι΄αυτό και ονομάζεται η αγία φερώνυμος, δηλ..φέρει όνομα σύμφωνο και ταιριαστό με τα έργα της. Σε όλη της την ζωή ετοιμαζόταν για την βασιλεία των ουρανών. Άρα όλη της η ζωή ήταν Παρασκευή, δηλαδή ετοιμασία για τον παράδεισο. Έτσι λοιπόν κληρονόμησε και έλαβε για κατοικία της (=μόνιμο τόπο διαμονής),την πίστη που είναι ομώνυμη, έχει το ίδιο όνομα με την Αγία Παρασκευή δηλ.η πίστη είναι μια προπαρασκευή ,μια προετοιμασία.
Γ. Γ. Ο μακαριστός καθηγητής Στέργιος Σάκκος σημειώνει τα εξής σχετικά με το απολυτίκιο της Αγίας.Στην κλήση, δηλαδή στην θεία προσφορά, λέει ο ποιητής, πρόσθεσες την δική σου συμμετοχή, την σπουδή. Έτσι ονομάζει τον αγώνα, την προσωπική άσκηση και την ιεραποστολική δράση της αγίας. Τονίζει μάλιστα την προσφορά αυτή με την μετοχή «εργασαμένη», που δηλώνει ενέργεια, έργο.
Το δεύτερο σημείο που επισημαίνει το απολυτίκιο, είναι η σχέση η οποία συνδέει το όνομα της αγίας Παρασκευής -«αθληφόρον» την χαρακτηρίζει ο ποιητής- με την πίστη. Ο υμνογράφος θεωρεί το όνομα της Παρασκευής όνομα της πίστεως. Πως; Θα εξηγήσω αμέσως.
Δύο έννοιες σχετίζονται με το όνομα Παρασκευή. Η πρώτη, ετυμολογική, ταυτίζετια με την «σπουδήν». Είναι η εγρήγορση, η προετοιμασία (παρασκευή – παρασκευάζω). Η άλλη, ιστορική, αναφέρεται στο Πάθος, θυμίζοντας την κατ’ εξοχήν ημέρα του φρικτού και ζωοποιού Πάθους του Κυρίου, την Μεγάλη Παρασκευή, τότε που η «κλήση» του Θεού, η θεία χάρις, έκανε την πιο δραματική αλλά και την πιο δυναμική της αποκάλυψη στον κόσμο.
Η πρώτη σημασία (Παρασκευή = προπαρασκευή, προετοιμασία) φέρνει στην σκέψη μας την πίστη, που είναι η προετοιμασία, η καλλιέργεια και η τελείωσή μας. Αλλά και η δεύτερη σημασία, Μ. Παρασκευή, θυμίζει την πίστη στον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Να, λοιπόν, πως η Παρασκευή είναι ομώνυμη της πίστεως. Να, γιατί της αναγνωρίζει ο υμνογράφος ότι «την ομώνυμόν σου πίστιν εις κατοικίαν κεκλήρωσαι».
Αυτό που σημαίνει το όνομά της, αυτό έλαβε η αθληφόρος Παρασκευή. Ενστερνίστηκε τόσο βαθιά την πίστη, ώστε η πίστη έγινε γι’ αυτήν όχι ένα απλό ιδίωμα ή μία αρετή της, αλλά το ίδιο το όνομά της. Θα μπορούσε να ονομαστεί αγία Πίστις.
Πίστη είναι η προετοιμασία για το θάνατο και η απόφαση θανάτου. Αλλά δεν σταματά στον θάνατο η πίστη. Επεκτείνεται πέρα απ’ αυτόν, με διαστάσεις που περικλείουν την αιωνιότητα. Γίνεται μία αιώνια κατοικία, η οποία προσφέρεται ως κλήρος στον πιστό. Αυτό σημαίνει η έκφραση «εις κατοικίαν κεκλήρωσαι». Ότι είναι ένα μερίδιο, μία κληρονομιά η πίστη, λέγεται πολλές φορές στην αγία Γραφή. Στην αρχή της β´ επιστολής του ο απόστολος Πέτρος χαιρετίζει τους χριστιανούς με την προσφώνηση· «τοις ισότιμον ημίν λαχούσι πίστιν εν δικαιοσύνη του Θεού ημών» (Β´ Πε 1,1).
Α. Υπάρχουν δύο γραφές για την αρχή του Απολυτικίου της Αγίας Παρασκευής.
1.Τήν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε…
2.Τῇ σπουδῇ σου τήν κλῆσιν κατάλληλον ἐργασαμένη, φερώνυμε…
Στα: ωρολόγια εκδ. 1757 σ. 304, 1830 σ. 381, 1832 σ. 365, 1851 σ. 317, ΤΑΣ εκδ. 1771 σ. 96, μηναίο εκδ. 1820 σ. 141, τυπικό Διονυσίου σ. 374, Συλλογή ιδιομέλων Μανουήλ πρωτοψάλτου εκδ. 1831 σ. 154,υπάρχει το Απολυτικίο ως εξής.
Τὴν σπουδήν σου τῇ κλήσει κατάλληλον, ἐργασαμένη φερώνυμε, τὴν ὁμώνυμόν σου πίστιν εἰς κατοικίαν κεκλήρωσαι, Παρασκευὴ ἀθληφόρε· ὅθεν προχέεις ἰάματα, καὶ πρεσβεύεις ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
Η άλλη εκδοχή πιθανόν να είναι λάθος. Η αιτιατική «κατάλληλον» είναι σαφές ότι πάει στη σπουδή και όχι στην κλήση.
Πολλά τα νοήματα και διασταυρούμενα. Η Αγία έλαβε αυτό το όνομα, επειδή γεννήθηκε ημέρα Παρασκευή, αλλά η έννοια παρασκευή/προπαρασκευή έγινε βίωμα, αρετή, μόνιμη πίστη, ήτοι «κατοικία» για την Αγία, με σκοπό την κατοίκηση στον Παράδεισο, προγευόμενη την Βασιλεία των Ουρανών, κατά την αγιοπνευματοκίνητη έμπνευση του ιερού υμνωδού.
Β.Λέμε λοιπόν προς την Αγία.
Την σπουδή σου, δηλ.το ενδιαφέρον σου και τον αγώνα σου για την σωτηρία σου,την έκανες ταιριαστή με το όνομά σου :Παρασκευή. Γιατί; επειδή Παρασκευή σημαίνει ετοιμασία, προπαρασκευή. Γι΄αυτό και ονομάζεται η αγία φερώνυμος, δηλ..φέρει όνομα σύμφωνο και ταιριαστό με τα έργα της. Σε όλη της την ζωή ετοιμαζόταν για την βασιλεία των ουρανών. Άρα όλη της η ζωή ήταν Παρασκευή, δηλαδή ετοιμασία για τον παράδεισο. Έτσι λοιπόν κληρονόμησε και έλαβε για κατοικία της (=μόνιμο τόπο διαμονής),την πίστη που είναι ομώνυμη, έχει το ίδιο όνομα με την Αγία Παρασκευή δηλ.η πίστη είναι μια προπαρασκευή ,μια προετοιμασία.
Γ. Γ. Ο μακαριστός καθηγητής Στέργιος Σάκκος σημειώνει τα εξής σχετικά με το απολυτίκιο της Αγίας.Στην κλήση, δηλαδή στην θεία προσφορά, λέει ο ποιητής, πρόσθεσες την δική σου συμμετοχή, την σπουδή. Έτσι ονομάζει τον αγώνα, την προσωπική άσκηση και την ιεραποστολική δράση της αγίας. Τονίζει μάλιστα την προσφορά αυτή με την μετοχή «εργασαμένη», που δηλώνει ενέργεια, έργο.
Το δεύτερο σημείο που επισημαίνει το απολυτίκιο, είναι η σχέση η οποία συνδέει το όνομα της αγίας Παρασκευής -«αθληφόρον» την χαρακτηρίζει ο ποιητής- με την πίστη. Ο υμνογράφος θεωρεί το όνομα της Παρασκευής όνομα της πίστεως. Πως; Θα εξηγήσω αμέσως.
Δύο έννοιες σχετίζονται με το όνομα Παρασκευή. Η πρώτη, ετυμολογική, ταυτίζετια με την «σπουδήν». Είναι η εγρήγορση, η προετοιμασία (παρασκευή – παρασκευάζω). Η άλλη, ιστορική, αναφέρεται στο Πάθος, θυμίζοντας την κατ’ εξοχήν ημέρα του φρικτού και ζωοποιού Πάθους του Κυρίου, την Μεγάλη Παρασκευή, τότε που η «κλήση» του Θεού, η θεία χάρις, έκανε την πιο δραματική αλλά και την πιο δυναμική της αποκάλυψη στον κόσμο.
Η πρώτη σημασία (Παρασκευή = προπαρασκευή, προετοιμασία) φέρνει στην σκέψη μας την πίστη, που είναι η προετοιμασία, η καλλιέργεια και η τελείωσή μας. Αλλά και η δεύτερη σημασία, Μ. Παρασκευή, θυμίζει την πίστη στον θάνατο και την ανάσταση του Χριστού. Να, λοιπόν, πως η Παρασκευή είναι ομώνυμη της πίστεως. Να, γιατί της αναγνωρίζει ο υμνογράφος ότι «την ομώνυμόν σου πίστιν εις κατοικίαν κεκλήρωσαι».
Αυτό που σημαίνει το όνομά της, αυτό έλαβε η αθληφόρος Παρασκευή. Ενστερνίστηκε τόσο βαθιά την πίστη, ώστε η πίστη έγινε γι’ αυτήν όχι ένα απλό ιδίωμα ή μία αρετή της, αλλά το ίδιο το όνομά της. Θα μπορούσε να ονομαστεί αγία Πίστις.
Πίστη είναι η προετοιμασία για το θάνατο και η απόφαση θανάτου. Αλλά δεν σταματά στον θάνατο η πίστη. Επεκτείνεται πέρα απ’ αυτόν, με διαστάσεις που περικλείουν την αιωνιότητα. Γίνεται μία αιώνια κατοικία, η οποία προσφέρεται ως κλήρος στον πιστό. Αυτό σημαίνει η έκφραση «εις κατοικίαν κεκλήρωσαι». Ότι είναι ένα μερίδιο, μία κληρονομιά η πίστη, λέγεται πολλές φορές στην αγία Γραφή. Στην αρχή της β´ επιστολής του ο απόστολος Πέτρος χαιρετίζει τους χριστιανούς με την προσφώνηση· «τοις ισότιμον ημίν λαχούσι πίστιν εν δικαιοσύνη του Θεού ημών» (Β´ Πε 1,1).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου