Αγαπητοί συνεορτάζοντες και συμπανηγυρίζοντες εν Χριστώ αδελφοί, με δυο επιμέρους θέματα θα ασχοληθούμε στην σημερινή πανηγυρική μας ομιλία. Ως εθνικό γεγονός τιμής και δόξας για τους ήρωες, αγωνιστές, εθνεγέρτες, για την παλιγγενεσία και ελευθερία της πατρίδος μας το 1821, αυτήν την ημέρα ενθυμούμαστε το Μοναστήρι της Αγίας Λαύρας τον Επίσκοπο Αγίας Λαύρας, τον Επίσκοπο Παλαιών Πατρών Γερμανό, την Φιλική Εταιρεία, τον Παπαφλέσσα, τον Αθανάσιο Διάκο, τον Κανάρη, Μιαούλη, Μπουμπουλίνα, Κολοκοτρώνη, Μαντώ Μαυρογένους και τόσους άλλους Κληρικούς και Λαϊκούς με πρώτο τον Οικουμενικό Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄. Ας αναπαύονται εν ειρήνη οι πατέρες μας και εμείς οι νεώτεροι, ως έκφραση ευγνωμοσύνης, ας στεφανώνουμε τα αιματοβαμμένα χώματα και Ηρώα τους. Αλλά την 25ην Μαρτίου, εορτάζουμε και ένα μεγάλο Θρησκευτικό γεγονός, αυτό του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Αυτήν την ημέρα οι Ελληνορθόδοξοι τιμούμε την Παναγία μας. Αυτή την ημέρα η άσημη και ταπεινή Κόρη της Ναζαρέτ γίνεται το προοίμιο της σωτηρίας του ανθρωπίνου γένους. Γίνεται η ενσάρκωση μιας Λατρείας. Γίνεται η μητέρα του Θεού και η πνευματική Ελευθερώτρια διά του Ιησού Χριστού, από την αμαρτία των ανθρώπων. Έκτοτε, οι πιστοί, συναντούμε την Υπεραγία Θεοτόκο ως την «Κλίμακα δὶ ἢς κατέβη ὁ Θεὸς» στη Γη και ως την «γέφυραν, τὴν μετάγουσαν τὸν ἄνθρωπον εἰς οὐρανόν».
Γιά την συνάντησή μας αυτή, μας άφησαν οι Πατέρες μας την κληρονομία της ευλαβείας τους, και τα πλούσια πνευματικά βιώματά τους, της αγάπης τους προς την Μητέρα του Χριστού. Και αυτήν την Αγάπη τους, την βρίσκουμε περιγραφόμενη στους Ύμνους της σημερινής εορτής, και των Ιερών Ακολουθιών των Χαιρετισμών και των παρακλήσεων προς την Παρθένον Μαρίαν. Και εμείς, με πολλή ευχαρίστηση παρευρισκόμαστε στον περικαλή τούτο και ευλογημένο ναό της Ευαγγελίστριας Παναγίας μας και συμψάλλουμε και συψιθιρίζουμε προς την Ευαγγελίστρια με κατάνυξη, διαισθανόμενοι ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ- ότι είναι πλησίον μας, δίπλα μας, κοντά μας η Παναγία και ακούει την ομιλία της ψυχής μας και συμπονεί στους πόνους μας και συμμετέχει στην αγωνία και τους καημούς μας. Είναι γνωστό ότι δεν είναι εύκολο να εκφράζουμε ούτε του πόνου μας το βάθος, ούτε και της χαράς μας την έκταση.
Ιδίως, όταν η ψυχική μας οδύνη μένει συνήθως μέσα μας ανέκφραστη και δημιουργεί ψυχολογική στένωση, η οποία εκφράζεται ως ανησυχία, ως αδιαθεσία, ως αθελησία και ψυχική και σωματική αδυναμία. Καλό θα είναι σ' αυτές τις κρίσιμες πνευματικά, ηθικά και οικονομικά ημέρες, που διερχόμαστε, να καταφεύγουμε στην συμβουλή των Γερόντων και πνευματικών μας ανθρώπων, στην καλή συναναστροφή, στην υμνολογική ποίηση της εκκλησίας μας προς την Παναγία, η οποία περιγράφει, πολλές φορές, του ανθρώπου την πτώση και του Θεού την επίσκεψη, του ανθρώπου τα πάθη και του Χριστού την δύναμη, του ανθρώπου την αδυναμία και των Αγίων το παράδειγμα. Τότε και εμείς αισθανόμαστε ανακούφιση. Και χαρά. Και ικανοποίηση. Γιατί όλα αυτά τα διαισθανόμαστε ως προερχόμενα από την Παναγία μας, την προστάτισσα μας, ως κάθαρση νοητική και αισθηματική και ως γαλήνη ψυχική και ηρεμία σωματική.
Αγαπητοί μου Αδελφοί, Μητέρα όλων μας καταξιώθηκε να είναι η Παναγία και γι' αυτό την τιμούμε ιδιαιτέρως και με μεγάλη κατάνυξη παρακολουθούμε τις ακολουθίες που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μετά από το πρόσωπο του Κυρίου, κεντρική θέση στο λειτουργικό κύκλο κατέχει η Παναγία μας. Η Εκκλησία δεν την είδε μόνο σαν μία αγνή Παρθένο, ως την αγία Κόρη και Μητέρα του Θεού, αλλά και ως τη νέα Εύα, τη μεγάλη Μάνα μιας νέας ανθρωπότητας. Είναι ταυτόχρονα η Παναγία μας και η ζωντανή εικόνα της Εκκλησίας, όπου συντελείται η μεγάλη συνάντηση Θεού και ανθρώπου. Αυτό έγινε κατορθωτό με την Ενανθρώπηση του Χριστού και τη συμβολή της Θεοτόκου στο μεγάλο αυτό σωτηριολογικό γεγονός.
Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού που όχι τυχαία συνδυάστηκε στην παράδοσή μας και με το χαρμόσυνο μήνυμα για τη σωτηρία του έθνους, σηματοδοτείται από το συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Παρθένου Μαρίας. Μέσα από αυτόν αποκρυπτογραφούμε το μεγαλείο της Παναγίας. Ενώ ο ανθρώπινος νους και στην πιο παρθενική του κατάσταση αδυνατεί να κατανοήσει, ωστόσο αποδέχεται το «μέγα τούτο μυστήριον» που ευαγγελίζεται ο άγγελος. Αυτό βέβαια συνιστά υπέρβαση της λογικής και βίωση του παράδοξου θαύματος του μυστηρίου της Ενανθρώπησης, κατά το οποίο ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να τον ανυψώσει και να τον θεώσει.
Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος, ιδιαίτερα σήμερα, αδυνατεί να εμπιστευθεί ό,τιδήποτε δεν είναι συμβατό με τη λογική του. Παραγνωρίζει τη μεγάλη αλήθεια ότι στη ζωή του όλα προσφέρονται σ' αυτόν από τον Θεό και επιτυγχάνονται με τη δική Του δύναμη. Είναι όντως ενδεικτική η επιβεβαίωση από τον άγγελο «ότι ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ πάν ρήμα». Ό,τι είναι δύσκολο και αδύνατο για τον άνθρωπο είναι δυνατό για τον Θεό. Είναι όντως εκπληκτικό ότι η Παρθένος προτιμά, αντί να ερμηνεύει μόνο διά της λογικής, να βιώσει την επέμβαση του Θεού στην προσωπική της ζωή και κατ' επέκταση στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος έρχεται να αναφέρει χαρακτηριστικά: «όντως υπέρ νουν η πνευματική σύλληψις, υπέρ λόγον η παράδοξος κύησις και υπέρ διήγησιν ο σωτήριος τόκος». Από την εμπιστοσύνη που έδειξε η Θεοτόκος με το ταπεινό της φρόνημα, ολόκληρη η ανθρωπότητα αξιώθηκε στο πρόσωπό της ν' ακολουθήσει μια νέα πορεία σωτηρίας, αντίστροφη απ' εκείνη που ακολούθησε η πρώτη Εύα διά του εγωισμού της. Η Ενανθρώπηση, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ήταν στο σχέδιο της θείας Οικονομίας προαιωνίως, αφού με το γεγονός αυτό φτάνει ο άνθρωπος στο ύψιστο στάδιο της τελείωσης και θέωσής του. Αυτό, λοιπόν, το μεγαλειώδες σχέδιο αξιώθηκε να υπηρετήσει η Παρθένος Μαρία.
Αγαπητοί αδελφοί, για την Εκκλησία ο Ευαγγελισμός δεν είναι γεγονός του παρελθόντος. Είναι γεγονός που μας προκαλεί να αξιοποιούμε το παρόν για να γευόμαστε των αγαθών του μέλλοντος. Η Εκκλησία λειτουργεί και αυτή ως Θεοτόκος που σαρκώνει αιωνίως το Λόγο. Γεννάει τον Χριστό στον κόσμο και θεοτοκεί. Μας προσκαλεί σε μια ανεπανάληπτη εμπειρία για να βιώσουμε όλο εκείνο το μεγαλείο που πηγάζει από το πρόσωπο της Παναγίας μας. Προπαντός, να αντλήσουμε ζωηφόρα μηνύματα από το ταπεινό της φρόνημα σε συνδυασμό με την απόλυτη εμπιστοσύνη στο θείο θέλημα, όπως αυθεντικά αναδύονται από το λόγο της: «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτο μοὶ κατὰ τὸ ρῆμα σου».
Σ' αυτό το σημείο θα μπορούσα να τελειώσω τον εγκωμιαστικό μου λόγο προς τιμήν της μεγάλης αυτής εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όμως δεν θέλω να προσπεράσω τα λόγια εκείνα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, τα όποια μπαίνουν σε κάθε καθαρή καρδιά: «Χαῖρε, κεχαριτωμένη Μαρία· ὁ Κύριος μετά σου». Όλοι εσείς, που είστε ομόψυχοι με μένα, πέστε μου, μπορεί να υπάρχει ανώτερη και καθαρότερη χαρά από αυτή, που δίνει η αίσθηση ότι μαζί μας είναι ο Κύριος! Ότι μας αγαπά, επειδή φυλάσσουμε τις εντολές Του και ότι θα έλθει μαζί με τον Άναρχο Πατέρα Του και θα κατοικήσει μαζί μας! Της ανώτατης αυτής ευτυχίας και χαράς να μας αξιώσει ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός διά πρεσβειών της Υπεραγίας και Αχράντου Παρθένου Μαρίας! Αμήν.
Γιά την συνάντησή μας αυτή, μας άφησαν οι Πατέρες μας την κληρονομία της ευλαβείας τους, και τα πλούσια πνευματικά βιώματά τους, της αγάπης τους προς την Μητέρα του Χριστού. Και αυτήν την Αγάπη τους, την βρίσκουμε περιγραφόμενη στους Ύμνους της σημερινής εορτής, και των Ιερών Ακολουθιών των Χαιρετισμών και των παρακλήσεων προς την Παρθένον Μαρίαν. Και εμείς, με πολλή ευχαρίστηση παρευρισκόμαστε στον περικαλή τούτο και ευλογημένο ναό της Ευαγγελίστριας Παναγίας μας και συμψάλλουμε και συψιθιρίζουμε προς την Ευαγγελίστρια με κατάνυξη, διαισθανόμενοι ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟΝ- ότι είναι πλησίον μας, δίπλα μας, κοντά μας η Παναγία και ακούει την ομιλία της ψυχής μας και συμπονεί στους πόνους μας και συμμετέχει στην αγωνία και τους καημούς μας. Είναι γνωστό ότι δεν είναι εύκολο να εκφράζουμε ούτε του πόνου μας το βάθος, ούτε και της χαράς μας την έκταση.
Ιδίως, όταν η ψυχική μας οδύνη μένει συνήθως μέσα μας ανέκφραστη και δημιουργεί ψυχολογική στένωση, η οποία εκφράζεται ως ανησυχία, ως αδιαθεσία, ως αθελησία και ψυχική και σωματική αδυναμία. Καλό θα είναι σ' αυτές τις κρίσιμες πνευματικά, ηθικά και οικονομικά ημέρες, που διερχόμαστε, να καταφεύγουμε στην συμβουλή των Γερόντων και πνευματικών μας ανθρώπων, στην καλή συναναστροφή, στην υμνολογική ποίηση της εκκλησίας μας προς την Παναγία, η οποία περιγράφει, πολλές φορές, του ανθρώπου την πτώση και του Θεού την επίσκεψη, του ανθρώπου τα πάθη και του Χριστού την δύναμη, του ανθρώπου την αδυναμία και των Αγίων το παράδειγμα. Τότε και εμείς αισθανόμαστε ανακούφιση. Και χαρά. Και ικανοποίηση. Γιατί όλα αυτά τα διαισθανόμαστε ως προερχόμενα από την Παναγία μας, την προστάτισσα μας, ως κάθαρση νοητική και αισθηματική και ως γαλήνη ψυχική και ηρεμία σωματική.
Αγαπητοί μου Αδελφοί, Μητέρα όλων μας καταξιώθηκε να είναι η Παναγία και γι' αυτό την τιμούμε ιδιαιτέρως και με μεγάλη κατάνυξη παρακολουθούμε τις ακολουθίες που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μετά από το πρόσωπο του Κυρίου, κεντρική θέση στο λειτουργικό κύκλο κατέχει η Παναγία μας. Η Εκκλησία δεν την είδε μόνο σαν μία αγνή Παρθένο, ως την αγία Κόρη και Μητέρα του Θεού, αλλά και ως τη νέα Εύα, τη μεγάλη Μάνα μιας νέας ανθρωπότητας. Είναι ταυτόχρονα η Παναγία μας και η ζωντανή εικόνα της Εκκλησίας, όπου συντελείται η μεγάλη συνάντηση Θεού και ανθρώπου. Αυτό έγινε κατορθωτό με την Ενανθρώπηση του Χριστού και τη συμβολή της Θεοτόκου στο μεγάλο αυτό σωτηριολογικό γεγονός.
Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού που όχι τυχαία συνδυάστηκε στην παράδοσή μας και με το χαρμόσυνο μήνυμα για τη σωτηρία του έθνους, σηματοδοτείται από το συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Παρθένου Μαρίας. Μέσα από αυτόν αποκρυπτογραφούμε το μεγαλείο της Παναγίας. Ενώ ο ανθρώπινος νους και στην πιο παρθενική του κατάσταση αδυνατεί να κατανοήσει, ωστόσο αποδέχεται το «μέγα τούτο μυστήριον» που ευαγγελίζεται ο άγγελος. Αυτό βέβαια συνιστά υπέρβαση της λογικής και βίωση του παράδοξου θαύματος του μυστηρίου της Ενανθρώπησης, κατά το οποίο ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να τον ανυψώσει και να τον θεώσει.
Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος, ιδιαίτερα σήμερα, αδυνατεί να εμπιστευθεί ό,τιδήποτε δεν είναι συμβατό με τη λογική του. Παραγνωρίζει τη μεγάλη αλήθεια ότι στη ζωή του όλα προσφέρονται σ' αυτόν από τον Θεό και επιτυγχάνονται με τη δική Του δύναμη. Είναι όντως ενδεικτική η επιβεβαίωση από τον άγγελο «ότι ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ πάν ρήμα». Ό,τι είναι δύσκολο και αδύνατο για τον άνθρωπο είναι δυνατό για τον Θεό. Είναι όντως εκπληκτικό ότι η Παρθένος προτιμά, αντί να ερμηνεύει μόνο διά της λογικής, να βιώσει την επέμβαση του Θεού στην προσωπική της ζωή και κατ' επέκταση στην ιστορία της ανθρωπότητας.
Ο Ιερός Χρυσόστομος έρχεται να αναφέρει χαρακτηριστικά: «όντως υπέρ νουν η πνευματική σύλληψις, υπέρ λόγον η παράδοξος κύησις και υπέρ διήγησιν ο σωτήριος τόκος». Από την εμπιστοσύνη που έδειξε η Θεοτόκος με το ταπεινό της φρόνημα, ολόκληρη η ανθρωπότητα αξιώθηκε στο πρόσωπό της ν' ακολουθήσει μια νέα πορεία σωτηρίας, αντίστροφη απ' εκείνη που ακολούθησε η πρώτη Εύα διά του εγωισμού της. Η Ενανθρώπηση, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ήταν στο σχέδιο της θείας Οικονομίας προαιωνίως, αφού με το γεγονός αυτό φτάνει ο άνθρωπος στο ύψιστο στάδιο της τελείωσης και θέωσής του. Αυτό, λοιπόν, το μεγαλειώδες σχέδιο αξιώθηκε να υπηρετήσει η Παρθένος Μαρία.
Αγαπητοί αδελφοί, για την Εκκλησία ο Ευαγγελισμός δεν είναι γεγονός του παρελθόντος. Είναι γεγονός που μας προκαλεί να αξιοποιούμε το παρόν για να γευόμαστε των αγαθών του μέλλοντος. Η Εκκλησία λειτουργεί και αυτή ως Θεοτόκος που σαρκώνει αιωνίως το Λόγο. Γεννάει τον Χριστό στον κόσμο και θεοτοκεί. Μας προσκαλεί σε μια ανεπανάληπτη εμπειρία για να βιώσουμε όλο εκείνο το μεγαλείο που πηγάζει από το πρόσωπο της Παναγίας μας. Προπαντός, να αντλήσουμε ζωηφόρα μηνύματα από το ταπεινό της φρόνημα σε συνδυασμό με την απόλυτη εμπιστοσύνη στο θείο θέλημα, όπως αυθεντικά αναδύονται από το λόγο της: «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτο μοὶ κατὰ τὸ ρῆμα σου».
Σ' αυτό το σημείο θα μπορούσα να τελειώσω τον εγκωμιαστικό μου λόγο προς τιμήν της μεγάλης αυτής εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Όμως δεν θέλω να προσπεράσω τα λόγια εκείνα του Αρχαγγέλου Γαβριήλ, τα όποια μπαίνουν σε κάθε καθαρή καρδιά: «Χαῖρε, κεχαριτωμένη Μαρία· ὁ Κύριος μετά σου». Όλοι εσείς, που είστε ομόψυχοι με μένα, πέστε μου, μπορεί να υπάρχει ανώτερη και καθαρότερη χαρά από αυτή, που δίνει η αίσθηση ότι μαζί μας είναι ο Κύριος! Ότι μας αγαπά, επειδή φυλάσσουμε τις εντολές Του και ότι θα έλθει μαζί με τον Άναρχο Πατέρα Του και θα κατοικήσει μαζί μας! Της ανώτατης αυτής ευτυχίας και χαράς να μας αξιώσει ο Κύριος και Θεός μας Ιησούς Χριστός διά πρεσβειών της Υπεραγίας και Αχράντου Παρθένου Μαρίας! Αμήν.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου