Στὴν ἀρχὴ τῆς νηστείας

 Στὴν ἀρχὴ τῆς νηστείας

Κυριακὴ τῆς Ἀπόκρεω σήμερα καὶ τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα τῆς θείας Λειτουργίας μᾶς εἰσάγει κάπως στὸ πνευματικὸ ἀγώνισμα τῆς νηστείας, ἡ ὁποία ξεκινᾶ ἐν μέρει ἀπὸ αὔριο μὲ τὴν ἀποχὴ ἀπὸ τὸ κρέας. Τὴν ἄλλη Δευτέρα, ποὺ ὀνομάζεται Καθαρὰ Δευτέρα, ἀρχίζει πλέον ἡ καθορισμένη ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς.

1. Ἡ ἀξία τοῦ ἀνθρώπου

Ἡ περικοπὴ εἶναι ἀπὸ τὴν Α΄ πρὸς Κορινθίους ἐπιστολὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου: Στὴν Κόρινθο τὴν ἐποχὴ ἐκείνη εἶχε δημιουργηθεῖ διαφωνία ἀνάμεσα στοὺς Χριστιανοὺς γιὰ τὸ ἂν ἐπιτρέπεται νὰ τρῶνε ἀπὸ τὰ εἰδωλόθυτα, δηλαδὴ ἀπὸ τὰ κρέατα τῶν θυσιαζόμενων ζώων σὲ εἰδωλολατρικὲς τελετές. Μὲ ἀφορμὴ τὴ διαμάχη αὐτὴ ὁ Ἀπόστολος τονίζει στοὺς Κορινθίους ὅτι δὲν πρέπει τὸ φαγητὸ νὰ γίνεται αἰτία νὰ διαταράσσονται οἱ σχέσεις μας μὲ τοὺς ἀδελφούς μας. Δὲν εἶναι τὸ φαγητὸ ποὺ μᾶς παρουσιάζει εὐάρεστους στὸν Θεό, τοὺς γράφει. Διότι οὔτε ἐὰν φᾶμε προοδεύουμε στὴν ἀρετή, οὔτε ἐὰν δὲν φᾶμε ὑστεροῦμε σὲ αὐτήν. Προσέχετε ὅμως, μήπως τὸ δικαίωμα αὐτὸ ποὺ ἔχετε νὰ τρῶτε ἀπ᾿ ὅλα, ἀκόμη κι ἀπὸ τὰ εἰδωλόθυτα, γίνει αἰτία νὰ ἁμαρτήσουν οἱ ἀδελφοί σας ποὺ εἶναι ἀδύνατοι στὴν πίστη. Διότι, ἂν κάποιος ἀπὸ αὐτοὺς δεῖ ἐσένα, ποὺ ἔχεις ὀρθὴ γνώση, νὰ κάθεσαι στὸ τραπέζι κάποιου εἰδωλολατρικοῦ ναοῦ, δὲν θὰ παρασυρθεῖ καὶ ἐκεῖνος, ὥστε νὰ τρώει τὰ εἰδωλόθυτα ὡς κάτι τὸ ἱερὸ κι εὐλογημένο;

«Καὶ ἀπολεῖται ὁ ἀσθενῶν ἀδελφὸς ἐπὶ τῇ σῇ γνώσει, δι᾿ ὃν Χριστὸς ἀπέθανεν». Ἔτσι ἐξαιτίας σου θὰ χαθεῖ στὴν εἰδω­λολατρία ὁ ἀδελφός σου, ποὺ εἶναι ἀδύνατος πνευματικά, γιὰ τὴ σωτηρία τοῦ ὁποίου ὅμως ὁ Χριστὸς θυσίασε τὴ ζωή του. Ἁμαρτάνοντας λοιπὸν στοὺς ἀδελφούς σας καὶ χτυπώντας σκληρὰ τὴ συν­είδησή τους, ἡ ὁποία εἶναι ἀσθενικὴ καὶ ἀδύνατη, τελικὰ ἁμαρτάνετε στὸν ἴδιο τὸν Χριστό, ὁ Ὁποῖος πέθανε γιὰ νὰ σώσει τοὺς ἀδελφοὺς αὐτούς: «Ἁμαρτάνοντες εἰς τοὺς ἀδελφοὺς καὶ τύπτοντες αὐτῶν τὴν συνείδησιν ἀσθενοῦσαν εἰς Χριστὸν ἁμαρτάνετε».

Δύο φορὲς ὁ θεοκίνητος Ἀπόστολος ἀναφέρει ὅτι ὁ σκανδαλισμὸς τοῦ ἀδελφοῦ ἀναφέρεται τελικὰ στὸν Χριστό, θέ­λον­τας νὰ ὑπογραμμίσει μία μεγάλη ἀ­λή­θεια: ὅτι γιὰ τὸν κάθε ἄνθρωπο θυσιάσθηκε ὁ ἴδιος ὁ Θεός. Ὁ παντοδύναμος καὶ ἄπειρος Θεός, ὁ Βασιλιὰς τοῦ οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς ἔγινε ἄνθρωπος καὶ πέθανε ὡς κακοῦργος, προκειμένου νὰ σώσει τὸν κάθε ἁμαρτωλό. Τὸ γεγονὸς αὐτὸ ἀναδεικνύει τὴν πολὺ μεγάλη ἀξία ποὺ ἔχει ὁ ἄνθρωπος· ὁ κάθε ἄνθρωπος, εἴτε εἶναι ἐνάρετος εἴτε εἶναι ἁμαρτωλός, εἴτε μορφωμένος εἴτε ἀγράμματος. Ὁ κάθε συνάνθρωπός μας ἔχει λοιπὸν μεγάλη ἀξία· ἄπειρη ἀξία, ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς γιὰ νὰ τὸν ἐξαγοράσει, πρόσφερε τὸ ἀτίμητο Αἷμα του.

2. Θυσιαστικὴ ἡ ἀγάπη μας

Ὡς συμπέρασμα τῶν ὅσων ἀνέφερε προ­ηγουμένως ὁ ἀπόστολος Παῦλος, καταλήγει στὴ συνέχεια στὸ κριτήριο ἐκεῖνο, στὸν κανόνα ποὺ θὰ πρέπει νὰ καθορίζει τὶς πράξεις μας. Τὸ κριτήριο αὐτὸ εἶναι ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη. Ἂν αὐτὸ ποὺ τρώω γίνεται αἰτία σκανδάλου καὶ ἁμαρτίας στὸν ἀδελφό μου, ἂς θυσιάσω κάθε δικαίωμά μου: «Οὐ μὴ φάγω κρέα εἰς τὸν αἰῶνα, ἵνα μὴ τὸν ἀδελφόν μου σκανδαλίσω». Ἂς μὴ φάω ποτὲ κρέας, γιὰ νὰ μὴ σκανδαλίσω τὸν ἀδελφό μου.

Φέρνει μάλιστα ὡς παράδειγμα τὸν ἑαυτό του γράφοντας: Δὲν εἶμαι Ἀπόστολος; Δὲν εἶμαι ἐλεύθερος ὅπως ὅλοι; Δὲν εἶδα τὸν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό; Κι ἐσεῖς δὲν εἶσθε τὸ ἔργο ποὺ μὲ τὴ βοήθεια τοῦ Κυρίου ἐπιτέλεσα; Ἐὰν γιὰ τοὺς ἄλλους δὲν εἶμαι Ἀπόστολος, τουλάχιστον ὅμως γιὰ ἐσᾶς εἶμαι. Διότι ἡ σφραγίδα, μὲ τὴν ὁποία πιστοποιεῖται τὸ ἀποστολικό μου ἀξίωμα, εἶσθε ἐσεῖς, τοὺς ὁποίους ἐγὼ ὁδήγησα στὸν Χριστό.

Ὁ θεῖος Ἀπόστολος ποὺ μὲ διάθεση αὐτοθυσίας ποίμανε τοὺς πιστοὺς τῆς Κορίνθου καὶ τοὺς ὁδήγησε στὸν Χριστό, μᾶς προτρέπει ἀνάλογο θυσιαστικὸ φρό­νημα νὰ ἔχουμε κι ἐμεῖς ἀπέναντι στοὺς ἄλλους. Αὐτὸ νὰ εἶναι τὸ κίνητρο τῶν πράξεών μας: ἡ ἀγάπη· καὶ μάλιστα ἡ θυσιαστικὴ ἀγάπη. Ὅποιος ἔχει θυσιαστικὴ ἀγάπη, περιφρονεῖ τὶς προτιμήσεις του, ἀδιαφορεῖ γιὰ τὰ θελήματά του, βάζει στὸ περιθώριο τὰ δικαιώματά του, ξεχνᾶ τὸν ἑαυτό του καὶ θυσιάζεται προκειμένου νὰ βοηθήσει, νὰ χαροποιήσει, νὰ ξεκουράσει, νὰ ἀναπαύσει καὶ νὰ εὐχαριστήσει τὸν συνάνθρωπό του.

Ἂς μὴ διστάζουμε λοιπὸν νὰ θυσιάζουμε τὰ δικαιώματά μας στὸν βωμὸ τῆς ἀγάπης. Ἀφοῦ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς θυσιάσθηκε γιὰ ἐμᾶς καὶ γιὰ τὸν κάθε συνάνθρωπό μας, ὅπως ἀναφέραμε νωρίτερα, ἀξίζει κι ἐμεῖς νὰ προβαίνουμε σὲ κάθε θυσία γιὰ τοὺς ἄλλους καὶ μάλιστα γιὰ τὴ σωτηρία τους.