Εάν, αγαπητοί μου, σας πω ότι ένα περιστέρι έγινε κοράκι και ένα κοράκι έγινε περιστέρι, δεν θα το πιστέψετε. Και δικαίως. Διότι τέτοιες μεταβολές δεν γίνονται στη φύσι . Το περιστέρι μένει περιστέρι, το κοράκι μένει κοράκι· η τίγρις μένει τίγρις, το αρνάκι μένει αρνάκι.
Αλλ’ ενώ στη φύσι δεν συμβαίνουν τέτοιες μεταβολές, στον ηθικό κόσμο συμβαίνουν· είναι μεταβολές που μας κάνουν να θαυμάζουμε. Ένα τέτοιο θέαμα μας παρουσιάζει σήμερα η Εκκλησία μας· μας δείχνει απ τὸ ένα μέρος ένα περιστέρι που έγινε κοράκι, κι από το άλλο ένα κοράκι που έγινε περιστέρι. Ποιό είναι το κοράκι, ποιό είνε το περιστέρι; Περιστέρι είναι ο Ιούδας – έτσι τουλάχιστον φαινόταν εξωτερικώς· αυτός έγινε μαύρος σαν το κοράκι. Και ποιό το κοράκι που έγινε περιστέρι;
Η πόρνη· μαύρη σαν το κοράκι ήταν, και έγινε άσπρη σαν το περιστέρι. Αλλά πως έγινε αυτή η μεγάλη μεταβολή, που υπερβαίνει και τις μεταμορφώσεις του Οβιδίου; Έγινε η μεταβολή, η ηθική αυτή μεταμόρφωσις, διότι ο μεν Ιούδας πήρε ως σύντροφο τη ραθυμία και την αμέλεια , ενώ η πόρνη πήρε ως σύντροφο και συνοδοιπόρο τη μετάνοια . Και ο υμνωδός θαυμάζει και λέει· «Δεινόν η ραθυμία! μεγάλη η μετάνοια!» (αιν. Μ. Τετ.) .
«Δεινόν η ραθυμία!». Φοβερό πράγμα η αμέλεια . Παντού σε όλες τις υποθέσεις είναι φοβερή η αμέλεια· ιδίως όμως είναι φοβερή όταν κανείς αμελή στη μεγαλύτερη υπόθεση της ζωής μας, τη μετάνοια.
«Το ζητούμενον αλωτόν, εκφεύγει δε τα μελούμενον» , έλεγαν οι αρχαίοι (Σοφοκλ., Οιδ. τυρ., στ. 110-111) . Δηλαδή, εκείνο που κυνηγάς το πιάνεις, ενώ εκείνο που τ’ αφήνεις και το παραμελείς, κάνει φτερά και φεύγει, γίνεται πουλί άπιαστο. Αυτό το βλέπου-με και στον Ιούδα. Ο Ιούδας είχε όλες τις προϋποθέσεις να γίνει άγιος . Έζησε κοντά στο μεγαλύτερο διδάσκαλο των αιώνων, το Χριστό. Ο Χριστός δεν δίδασκε μόνο τα ωραιότερα πράγματα, αλλά –το σπουδαιότερο– ότι δίδασκε το είχε εφαρμόσει πρώτος στη ζωή του. Λαμπρά, λοιπόν, διδασκαλία και άριστο παράδειγμα και άριστο περιβάλλον είχε ο Ιούδας. Ζούσε μέσα σε μία ατμόσφαιρα πνευματική. Δεν συναναστρεφόταν με μέθυσους, πόρνους, κακοποιούς. Είχε καθημερινή συναναστροφή με τον ευαίσθητο Ιωάννη, με το φλογερό Πέτρο, με το φιλότιμο Ανδρέα και με τους άλλους αποστόλους. Έτρωγε μαζί τους, προσευχόταν μαζί τους, μελετούσε μαζί τους τις άγιες Γραφές, κοιμόταν και ξυπνούσε μαζί τους.
Παρ’ όλα αυτά ο Ιούδας έπεσε . Διέπραξε το μεγαλύτερο έγκλημα· Επρόδωσε τον Διδάσκαλο. Έπεσε ο Ιούδας, «και ην η πτώσις αυτού μεγάλη» (πρβλ. Ματθ. 7,27).
Και γιατί έπεσε; Διότι αμέλησε . Δεν πρόσεξε καλά τον εαυτό του, δεν έλαβε τα κατάλληλα μέτρα. Αγαπούσε μεν τον Διδάσκαλο, αλλά ερωτοτροπούσε και με τον διάβολο. Ο δε σατανάς είναι φοβερός. Εφαρμόζει τον τρόπο του δρυοκολάπτη. Τι είναι ο δρυοκολάπτης;
Ένα πουλί του δάσους. Και τι κάνει; Με τη μύτη, με το ράμφος του, χτυπάει γύρω – γύρω τον κορμό του δέντρου. Κι όπου αντιληφθή ότι κάτω από το φλοιό είνε κούφιο, εκεί τρυ-πα το ξύλο και τρώει τα έντομα που υπάρχουν. Το ίδιο κάνει κι ο σατανάς. Περιτριγυρίζει την ψυχή μας κι όπου βρη αδύνατο μέρος, κουφάλα, εκεί βυθίζει με τρόπο το ρύγχος του, δημιουργεί ρήγμα, κι από κει αρχίζει το έργο της καταστροφής. Και στον χαρακτήρα λοιπόν του Ιούδα βρήκε μία αδύνατη πλευρά. Η αδύνατη πλευρά του Ιούδα, η αχίλλειος πτέρνα του, ήταν η φιλαργυρία. Η ψυχή του ελκυόταν από το χρήμα. Το χρήμα ήταν η αδυναμία του. Και την αδυναμία αυτή δεν προσπάθησε να την εξαλείψη. Δεν πολέμησε το σατανά, που του παρουσίαζε νύχτα -μέρα εμπρός του την εικόνα του χρυσού. Από την αμέλειά του άφησε την ψυχή του αφύλαχτη. Έτσι ο σατανάς εισήλθε στην καρδιά του. Μπήκε όπως μπαίνει ο κλέφτης όταν αφήσου-με την πόρτα η το παράθυρο ανοιχτά. Μπήκε όπως ο πλημμυρισμένος ποταμός που σπάει τό φράγμα και ορμά ακράτητος στον κάμπο και καταστρέφει τα πάντα. Μπήκε όπως μπαίνει ο εχθρός στο φρούριο και σφάζει τους στρατιώτες όταν οι φρουροί αποκοιμηθούν και σταματήσουν να φωνάζουν «φύλακες, γρηγορείτε». Αυτό έπαθε ο Ιούδας. Αυτό παθαίνουν και όλοι όσοι αμελούν και αδιαφορούν για τη σωτηρία τους. Ο διάβολος τους δένει σήμερα λίγο, αύριο περισσότερο, μεθαύριο ακόμη περισσότερο, έως ότου τους δέση τόσο σφιχτά καί πανούργα, ώστε να του παραδώσουν ψυχή και σώμα και να γίνουν αιχμάλωτοί του δια των παθών . Πόσο δίκιο έχει ο υμνωδός όταν λέει· «Δεινόν η ραθυμία»! Αλλ’ από το άλλο μέρος η Εκκλησία μας δείχνει μία πόρνη και μας φωνάζει· «Μεγάλη η μετάνοια!» . Είναι μεγάλη η δύναμις της μετανοίας . Διότι τι ήταν η πόρνη; Μία γυναίκα τής αμαρτίας, ένα σκουλήκι που κυλιόταν μέσα στο βόρβορο, ένα κουρέλι του δρόμου που το πατούσαν όλοι, μία νυχτερίδα της ηδονής. Όπως η νυχτερίδα βγαίνει στα σκοτεινά, έτσι καί η πόρνη νύχτα άπλωνε τα δίχτυα της. Πόσες τέτοιες νυχτερίδες υπάρχουν και σήμε-ρα και δουλεύουν στα καταγώγια της διαφθοράς για να πιάσουν στα δίχτυα τους άμυαλους νέους αλλά και γέρους. Αλλά τώρα; Ω, τώρα η πόρνη μετανοεί!
Ο μαθητής και απόστολος φεύγει από το Χριστό, ενώ αυτή τρέχει προς το Χριστό. Αλήθεια· όταν βλέπω πόρνες να μετανοούν, θυμάμαι τα λόγια του Χριστού· «Οι τελώναι και αι πόρναι προάγουσιν υμάς (σας ξεπερνούν) εις τήν βασιλείαν του Θεού» (Ματθ. 21,31) . Ο Ιούδας έπεσε στό δρόμο και δεν ξανασηκώθηκε πια· η πόρνη, που είχε πέσει στη λάσπη, σηκώθηκε, άφησε «τα έργα της αισχράς αμαρτίας» (οικ. Μ. Τετ.) , έτρεξε σαν καλός δρομέας, πέρασε τον Ιούδα, προχώρησε στον άγιο δρόμο, και τερμάτισε νικήτρια. «Μεγάλη η μετάνοια!» .Μετανόησε όχι όπως μετανοούμε εμείς· έδειξε μετάνοια πραγματική . Δεν τη βλέπετε; Τα μαλλιά της, που τα στόλιζε και τα έκανε πλοκάμια του διαβόλου, τα κάνει τώρα πετσέτα για να σκουπίσει τα ευλογημένα πόδια τού Λυτρωτού της. Και τα μάτια της, με τα οποία τόσους θα είχε παγιδεύσει στην ακολασία, τώρα τα κάνει βρύση που τρέχει δάκρυα. Κάθε δάκρυ κι’ ένα διαμάντι του ουρανού, κάθε αναστεναγμός και μια χαρά των αγγέλων. Κλαίει. Και μόνο κλαίει; Κάνει και κάτι άλλο, που φανερώνει τη μετάνοιά της, την αγάπη και αφοσίωση της στο Χριστό. Αγοράζει ένα δοχείο με το καλύτερο μύρο. Αυτή που άλλοτε ήταν ένα κινητό μυροπωλείο της αμαρτίας και με κολώνιες και αρώματα τραβούσε κοντά της και παγίδευε τους άντρες, τώρα παίρνει το δοχείο του μύρου, το σπάει, και χύνει όλο το άρωμα στο Χριστό.
Αδελφοί μου! Δεν επιμένω περισσότερο στην περιγραφή της μετανοίας της πόρνης. Όπου φωνάζουν τα πράγματα, τα λόγια περιττεύουν. Το τροπάριο της Κασσιανής , που ακούμε απόψε, τι είναι; Είναι η προσευχή της πόρνης που μετανοεί· «Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή… Αμαρτιών μου τα πλήθη και κριμάτων σου αβύσσους τις εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ μου;» . Ας το κάνουμε το τροπάριο αυτό κι’ εμείς δική μας προσευχή, για να αισθανθούμε το μεγαλείο του και να δοκιμάσουμε τη γλυκύτητά του. Αλλά πότε;
Όταν κι’ εμείς μετανοήσουμε όπως η πόρνη και όπως τόσοι άλλοι αμαρτωλοί πού βρήκαν στη μετάνοια το λιμάνι τους. Λιμάνι σωτηρίας η μετάνοια. Κάτι περισσότερο· είναι σωσίβιο. Κάθε αμαρτωλός, δηλαδή κάθε άνθρωπος (διότι τις «ζήσεται και ουχ αμαρτήσει»;- νεκρ. ακολ.), καθένας από μας, είναι ένας ναυαγός, που παλεύει μεσ’ στα κύματα της αμαρτίας και κινδυνεύει να γίνει τροφή του δράκοντα της αβύσσου. Αλλά ο Χριστός, που δέχτηκε την πόρνη και το ληστή, στέκεται στο βράχο –δεν τον βλέπετε;– και ρίχνει – τι; Ρίχνει συνεχώς σωσίβια· για κάθε αμαρτωλό κ᾽ ένα σωσίβιο
.Αδελφέ μου συναμαρτωλέ! Και για σένα έχει σωσίβιο ο Χριστός! Άρπαξέ το όπως αρπάζει ο ναυαγός τη σανίδα. Εάν το κάνης, θα αισθανθείς μία χαρά που ποτέ στη ζωή σου δεν αισθάνθηκες. Ο Χριστός θα σε δεχθή. Οι άγγελοι θα χειροκροτήσουν, θα ξεκρεμάσουν τις κιθάρες τους, και θα ψάλλουν· «Δόξα στο Χριστό, το σωτήρα των αμαρτωλών· δόξα στο Λυτρωτή». Διότι μεγάλη χαρά γίνεται στα ουράνια για μια ψυχή που μετανοεί (πρβλ. Λουκ. 15,7,10,32) . Είθε τη χαρά της μετανοίας όλοι να δοκιμάσουμε.
(†) Επίσκοπος Αυγουστίνος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου