Εὐαγγέλιον Κυριακής

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Δ´ 16 - 22
16 Καὶ ἦλθεν εἰς Ναζαρέτ, οὗ ἦν τεθραμμένος, καὶ εἰσῆλθεν κατὰ τὸ εἰωθὸς αὐτῷ ἐν τῇ ἡμέρᾳ τῶν σαββάτων εἰς τὴν συναγωγήν, καὶ ἀνέστη ἀναγνῶναι. 17 καὶ ἐπεδόθη αὐτῷ βιβλίον Ἡσαΐου τοῦ προφήτου, καὶ ἀναπτύξας τὸ βιβλίον εὗρεν τὸν τόπον οὗ ἦν γεγραμμένον· 18 Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με ἰάσασθαι τοὺς συντετριμμένους τὴν καρδίαν, 19 κηρύξαι αἰχμαλώτοις ἄφεσιν καὶ τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρύξαι ἐνιαυτὸν Κυρίου δεκτόν. 20 καὶ πτύξας τὸ βιβλίον ἀποδοὺς τῷ ὑπηρέτῃ ἐκάθισε· καὶ πάντων ἐν τῇ συναγωγῇ οἱ ὀφθαλμοὶ ἦσαν ἀτενίζοντες αὐτῷ. 21 ἤρξατο δὲ λέγειν πρὸς αὐτοὺς ὅτι Σήμερον πεπλήρωται ἡ γραφὴ αὕτη ἐν τοῖς ὠσὶν ὑμῶν. 22 καὶ πάντες ἐμαρτύρουν αὐτῷ καὶ ἐθαύμαζον ἐπὶ τοῖς λόγοις τῆς χάριτος τοῖς ἐκπορευομένοις ἐκ τοῦ στόματος αὐτοῦ καὶ ἔλεγον· Οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ υἱὸς Ἰωσὴφ ;

Ερμηνευτική απόδοση

Και ήλθεν εις την Ναζαρέτ όπου είχε ανατραφή και εισήλθε, όπως εσυνήθιζε, κατά την ημέραν του Σαββάτου εις την συναγωγήν, και εσηκώθη από την θέσιν του, δια να αναγνώση περικοπήν από την Βιβλον. 17 Και εδόθη εις τα χέρια του το βιβλίον του προφήτου Ησαΐου και αφού εξεδίπλωσε το βιβλίον, ευρήκε το μέρος εκείνο, που ήσαν γραμμένα τα εξής· 18 “Πνεύμα Κυρίου μένει εις εμέ, διότι με αυτό με έχρισεν ο Κυριος ως άνθρωπον και με έστειλε να κηρύξω στους πτωχούς και γυμνούς από πίστιν ανθρώπους το χαρμόσυνον μήνυμα της λυτρώσεως, να θεραπεύσω αυτούς των οποίων η καρδία έχει συντριβή από το βάρος της αμαρτίας. 19 Να κηρύξω στους δούλους της αμαρτίας την άφεσιν και την απελευθέρωσιν, να χαρίσω ανάβλεψιν εις εκείνους που έχουν σκοτισμένον και τυφλωμένον τον νου από τα πάθη της αμαρτίας, να στείλω υγιείς και ελευθέρους από κάθε ενοχήν εκείνους, που έχουν καταπληγωθή και συντριβή από την αμαρτίαν· με έστειλε να κηρύξω στους ανθρώπους την αρχήν νέας εποχής, η οποία θα είναι ευχαρίστως δεκτή από τον Θεόν, ποθητή δε και χαρμόσυνος δια τους ανθρώπους”. 20 Και αφού ετύλιξεν το βιβλίον εις σχήμα κυλίνδρου, το παρέδωσε στον υπηρέτην και εκάθισε. Τα βλέματα δε όλων αυτών, που ευρίσκοντο εις την συναγωγήν, ήσαν προσηλωμένα με μεγάλην προσοχήν εις αυτόν. 21 Ηρχισεν δε να λέγη εις αυτούς ότι “σήμερον, με όσα την στιγμήν αυτήν ακούουν τα αυτιά σας, έχει εκπληρωθή και επαληθεύσει αυτή η προφητεία”. 22 Και όλοι επεβεβαίωναν δι' αυτόν, ότι εκήρυττε με πολλήν δύναμιν και εθαύμαζαν δια τα λόγια τα γεμάτα χάριν, που έβγαιναν από το στόμα του και έλεγαν· “δεν είναι αυτός ο υιός του γνωστού μας Ιωσήφ, ο μαραγκός;”

Ἀπόστολος Κυριακής

ΠΡΟΣ ΤΙΜΟΘΕΟΝ Α' Β´ 1 - 7
1 Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς, ἐντεύξεις, εὐχαριστίας, ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, 2 ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι. 3 τοῦτο γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ, 4 ὃς πάντας ἀνθρώπους θέλει σωθῆναι καὶ εἰς ἐπίγνωσιν ἀληθείας ἐλθεῖν. 5 εἷς γὰρ Θεός, εἷς καὶ μεσίτης Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων, ἄνθρωπος Χριστὸς Ἰησοῦς, 6 ὁ δοὺς ἑαυτὸν ἀντίλυτρον ὑπὲρ πάντων, τὸ μαρτύριον καιροῖς ἰδίοις, 7 εἰς ὃ ἐτέθην ἐγὼ κῆρυξ καὶ ἀπόστολος, - ἀλήθειαν λέγω ἐν Χριστῷ, οὐ ψεύδομαι, - διδάσκαλος ἐθνῶν ἐν πίστει καὶ ἀληθείᾳ.

Ερμηνευτική απόδοση

Σας παρακαλώ, λοιπόν, και σας προτρέπω πρώτον από όλα να κάμνετε δεήσεις, προσευχάς, παρακλήσεις, ευχαριστίας δι' όλους τους ανθρώπους, 2 δια τους βασιλείς και δι' όλους εκείνους που κατέχουν αξιώματα και θέσεις μέσα εις την κοινωνίαν, ώστε να τους φωτίζη ο Θεός να κυβερνούν με σύνεσιν, δια να διερχώμεθα τον βίον μας ειρηνικόν και ήσυχον με κάθε ευσέβειαν και σεμνότητα. 3 Διότι το να προσευχώμεθα δια την πρόοδον και την σωτηρίαν των άλλων, αυτό είναι καλόν, ευάρεστον και ευπρόσδεκτον ενώπιον του Σωτήρος ημών Θεού, 4 ο οποίος θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι, να προχωρήσουν και να λάβουν πλήρη και καθαράν γνώσιν της αληθείας (δια να βαδίσουν ανεπηρέαστοι από τας πλάνας στον δρόμον της σωτηρίας). 5 Διότι ένας είναι ο Θεός, Θεός όλων ανεξαιρέτως των ανθρώπων, ένας είναι και ο μεσίτης ματαξύ του Θεού και των ανθρώπων, ο Ιησούς Χριστός, ο υιός του Θεού, που έγινεν άνθρωπος 6 και έδωκε τον εαυτόν του λύτρον δια την εξαγοράν και απολύτρωσιν όλων από την δουλείαν και τον θάνατον της αμαρτίας, γεγονός το οποίον επεμαρτυρήθη και επεβεβαιώθη από αυτόν τον ίδιον στους καθωρισμένους από τον Θεόν καιρούς. 7 Δι' αυτήν δε την μαρτυρίαν και διακήρυξιν έχω κληθή και τεθή από τον Θεόν κήρυξ και απόστολος-σας λέγω την αλήθειαν ενώπιον του Χριστού, δεν ψεύδομαι-διδάσκαλος των εθνικών, δια να τους φανερώσω την πίστιν και την αλήθειαν. 

Σύναξη της Παναγίας της Λυκουρισιώτισσας στην Σκουτερά Αγρινίου

Η Ιστορία της Ιεράς Μονής Παναγίας Λυκούρισσης περιλαμβάνει ορισμένα πολύ εντυπωσιακά συμβάντα όπως η σύμπτωση ότι και η εικόνα της Παναγίας που τη χαρακτηρίζει αλλά και τα λείψανα των Αγίων, βρέθηκαν από κυνηγούς.

Στην πρώτη περίπτωση ένας κυνηγός βρήκε την εικόνα της Μονής να τη φυλάει ένας ρίσσος, δηλαδή ένα τρομακτικό άγριο σκυλί, το οποίο μόλις βρέθηκε η εικόνα άφησε την τελευταία του πνοή. Άλλωστε το όνομα «Λυκούρισση» προέρχεται από το συνδυασμό των λέξεων «λύκος» και «ρίσσος», που παραπέμπουν μαζί σε ένα εξαιρετικά άγριο ζώο.

Οι εικόνες των Αγίων, δε, βρέθηκαν από τον Μπάρμπα-Χαράλαμπο, φύλακα και εφημέριο του μοναστηριού,που ήταν κυνηγός και είδε σε όραμα μια μαυροντυμένη εκδοχή της Παναγίας να του υποδεικνύει το μέρος όπου θα έβρισκε τα λείψανα. Αυτό έγινε με μεγάλη λεπτομέρεια στο σημείο που θα άκουγε ένα χτύπο από το αυτοκίνητο με το οποίο θα πήγαινε για κυνήγι την επόμενη! Κάτι που συνέβη και το παρατήρησε μόνο ο ίδιος, ανακαλώντας το όραμα που είχε δει, για να βρει, αφού έσκαψε, αρχικά ένα μικρό μεταλλικό κάλυμμα κάτω από ένα άλλο ξύλινο και στη συνέχεια το θησαυρό της Μονής.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

Κατάθεση Τιμίας Ζώνης της Θεοτόκου

Η ανακομιδή της τίμιας Ζώνης της Θεοτόκου, άλλοι λένε ότι έγινε από το βασιλιά Αρκάδιο και άλλοι από το γιο του Θεοδόσιο τον Β'. Η μεταφορά έγινε από την Ιερουσαλήμ στην Κωνσταντινούπολη και την τοποθέτησαν σε μια χρυσή θήκη, που ονομάσθηκε αγία Σωρός. Όταν πέρασαν 410 χρόνια, ο βασιλιάς Λέων ο Σοφός άνοιξε την αγία αυτή Σωρό για τη βασίλισσα σύζυγο του Ζωή, που την διακατείχε πνεύμα ακάθαρτο. Όταν λοιπόν άνοιξε την αγία Σωρό, βρήκε την τίμια Ζώνη της Θεοτόκου να ακτινοβολεί υπερφυσικά. Και είχε μια χρυσή βούλα, που φανέρωνε το χρόνο και την ήμερα που μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Αφού λοιπόν την προσκύνησαν, ο Πατριάρχης άπλωσε την τιμία Ζώνη επάνω στη βασίλισσα, και αμέσως αυτή ελευθερώθηκε από το δαιμόνιο. Όποτε όλοι δόξασαν το Σωτήρα Χριστό και ευχαρίστησαν την πανάχραντη Μητέρα Του, η οποία είναι για τους πιστούς φρουρός, φύλαξ, προστάτις, καταφυγή, βοηθός, σκέπη, σε κάθε καιρό και τόπο, ήμερα και νύκτα.

Στη συνέχεια η Αγία Ζώνη τεμαχίστηκε και τεμάχιά της μεταφέρθηκαν σε διάφορους ναούς της Κωνσταντινούπολης. Μετά την άλωση της Πόλης από τούς Σταυροφόρους το 1204 μ.Χ., κάποια τεμάχια αρπάχτηκαν από τους βάρβαρους και απολίτιστους κατακτητές και μεταφέρθηκαν στη Δύση. Ένα μέρος όμως διασώθηκε και παρέμεινε στην Κωνσταντινούπολη και μετά την απελευθέρωση της Πόλης από τον Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο. Φυλασσόταν στον ιερό ναό της Θεοτόκου των Βλαχερνών. Η τελευταία αναφορά για το άγιο λείψανο είναι ενός ανώνυμου Ρώσου προσκυνητή στην Κωνσταντινούπολη μεταξύ του 1424 και 1453 μ.Χ.

Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τούς Τούρκους το 1453 μ.Χ., είναι άγνωστο τι απέγινε το υπόλοιπο μέρος της Αγίας Ζώνης στη συνέχεια. Έτσι το μοναδικό σωζόμενο τμήμα είναι αυτό που φυλάσσεται στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου· με εξαιρετικά περιπετειώδη τρόπο έφτασε εκεί.

Ο Άγιος Κωνσταντίνος είχε κατασκευάσει έναν χρυσό σταυρό για να τον προστατεύει στις εκστρατείες. Στη μέση του σταυρού είχε τοποθετηθεί τεμάχιο Τιμίου Ξύλου· ο σταυρός έφερε επίσης θήκες με άγια λείψανα Μαρτύρων, και ένα τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης. Όλοι οι βυζαντινοί αυτοκράτορες έπαιρναν αυτόν τον σταυρό στις εκστρατείες. Το ίδιο έπραξε και ο αυτοκράτορας Ισαάκιος Β Ἄγγελος (1185-1195) σε μία εκστρατεία εναντίον του ηγεμόνα των Βουλγάρων Ασάν. Νικήθηκε όμως και μέσα στον πανικό ένας ιερέας τον πέταξε στο ποτάμι για να μην τον βεβηλώσουν οι εχθροί. Μετά από μερικές μέρες όμως οι Βούλγαροι τον βρήκαν· έτσι πέρασε στα χέρια του Ασάν.

Οι Βούλγαροι ηγεμόνες μιμούμενοι τούς Βυζαντινούς αυτοκράτορες έπαιρναν μαζί τους στις εκστρατείες το σταυρό. Σε μία μάχη όμως εναντίον των Σέρβων ο βουλγαρικός στρατός νικήθηκε από τον Σέρβο ηγεμόνα Λάζαρο (1371-1389). Ο Λάζαρος αργότερα δώρισε το σταυρό του Αγίου Κωνσταντίνου στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου μαζί με το τεμάχιο της Τιμίας Ζώνης.

Οι Άγιοι Πατέρες της Ιεράς Μονής διασώζουν και μία παράδοση σύμφωνα με την οποία η Τιμία Ζώνη της Θεοτόκου αφιερώθηκε στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου από τον αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ Καντακουζηνό (1341-1354), ο οποίος στη συνέχεια παραιτήθηκε από το αξίωμα, εκάρη μοναχός με το όνομα Ιωάσαφ και μόνασε στην Ιερά Μονή Βατοπαιδίου.

Τα θαύματα που πραγματοποίησε και πραγματοποιεί η Τιμία Ζώνη είναι πολλά. Βοηθά ειδικά τις στείρες γυναίκες να αποκτήσουν παιδί. Αν ζητήσουν με ευλάβεια τη βοήθειά της Παναγίας, τούς δίδεται τεμάχιο κορδέλας που έχει ευλογηθεί στην λειψανοθήκη της Αγίας Ζώνης· αν έχουν πίστη, καθίστανται έγκυες.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. δ’.
Θεοτόκε ἀειπάρθενε, τῶν ἀνθρώπων ἡ σκέπη, Ἐσθῆτα καὶ Zώνην τοῦ ἀχράντου σου σώματος, κραταιὰν τῇ πόλει σου περιβολὴν ἐδωρήσω, τῷ ἀσπόρῳ τόκῳ σου ἄφθαρτα διαμείναντα, ἐπὶ σοὶ γὰρ καὶ φύσις καινοτομεῖται καὶ χρόνος, διὸ δυσωποῦμέν σε, εἰρήνην τῇ πολιτείᾳ σου δώρησαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Κοντάκιον
Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.
Τὴν θεοδόχον γαστέρα σου Θεοτόκε, περιλαβοῦσα ἡ Zώνη σου ἡ τιμία, κράτος τῇ πόλει σου ἀπροσμάχητον, καὶ θησαυρὸς ὑπάρχει, τῶν ἀγαθῶν ἀνέκλειπτος, ἡ μόνη τεκοῦσα ἀειπάρθενος.

Κάθισμα
Ἦχος α’. Τὸν τάφον σου Σωτὴρ.
Τὴν Ζώνην τὴν σεπτήν, τοῦ ἀχράντου σου σκήνους, ὑμνοῦμεν οἱ πιστοί, Παναγία Παρθένε, ἐξ ἧς ἀρυόμεθα νοσημάτων τὴν ἴασιν, καὶ κραυγάζομεν· Μῆτερ Θεοῦ τοῦ Ὑψίστου, σὺ ἡ λύτρωσις, τῶν σὲ τιμώντων ὑπάρχεις, Μαρία Θεόκλητε.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῆς τιμίας Ζώνης σου τῇ καταθέσει, ἑορτάζει σήμερον, ὁ σὸς πανύμνητε λαός, καὶ ἐκτενῶς ἀνακράζει σοι· Χαῖρε Παρθένε, Χριστιανῶν τὸ καύχημα.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τὰ καταθέσια τῆς σῆς θείας Ζώνης, ἡ Ἐκκλησία σου φαιδρῶς ἑορτάζει, καὶ ἐκτενῶς κραυγάζει σοι Παρθένε Ἁγνή· Ἅπαντας περίσῳζε, τῆς ἐχθρῶν δυναστείας· θραῦσον τὰ φρυάγματα, τῶν ἀθέων βαρβάρων, καὶ τὴν ἡμῶν κυβέρνησον ζωήν, πράττειν Κυρίου τὰ θεῖα θελήματα.

Ὁ Οἶκος
Τὶς γηγενῶν τὰ σὰ μεγαλεῖα διηγήσεται λόγος; ποία γλῶσσα βροτῶν; νοῦς γὰρ οὐδὲ οὐράνιος, ἀλλ' ἡ τεκοῦσα τῆς συμπαθείας τὸ ἀμέτρητον πέλαγος, δέξαι καὶ νῦν ἐξ ἀκάρπων χειλέων τὰ ᾄσματα, καὶ δίδου μοι θείαν χάριν, εὐφημῆσαι τὴν σὴν Ζώνην Δέσποινα, δι' ἧς κόσμος ἀγάλλεται, σὺν Ἀγγέλοις ὑμνῶν σου τὰ θαύματα, ἡ μόνη τεκοῦσα ἀειπάρθενος.

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: «Αυτήν την δόξαν θα απολαύσωμεν και ημείς»

«Δόξασέ με, Πάτερ, με την δόξαν εκείνην που είχα πριν ακόμη ο κόσμος έλθη εις την ύπαρξιν». Και που είναι εκείνη η δόξα; Έστω λοιπόν ότι πλησίον των ανθρώπων πολύ εύλογα ήτο χωρίς δόξαν εξ αιτίας της ενδυμασίας Του, πως ζητεί να δοξασθή πλησίον του Θεού; Τι λοιπόν εννοεί εδώ; Εδώ ο λόγος γίνεται περί του έργου της θείας οικονομίας· διότι ακόμη δεν είχε δοξασθή η ανθρωπίνη φύσις του ούτε είχεν απολαύσει αφθαρσίας, ούτε είχε λάβει μέρος εις τον βασιλικόν θρόνον. Δια τούτο δεν είπεν, «Επί της γης», αλλά «πλησίον σου».


Αυτήν την δόξαν θα απολαύσωμεν και ημείς κατά το ιδικόν μας μέτρον, εάν είμεθα προσεκτικοί.

Από το Γεροντικό...

Είπε ο αββάς Ησαϊας: «Τη σιωπή να την αγαπάς περισσότερο από το λόγο, γιατί η σιωπή φέρνει θησαυρό ,ενώ η ομιλία τον διασκορπίζει».

Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Ισίδωρο, τον πρεσβύτερο της Σκήτης: «Γιατί οι δαίμονες σε φοβούνται τόσο πολύ;» Του απαντά ο Γέροντας: «Από την ώρα που έγινα μοναχός προσπαθώ να μην επιτρέπω την οργή να ανέβει στο στόμα μου (Πρβλ.Ψαλμ. 149, 6.)».

Έλεγε πάλι ότι τριάντα χρόνια έχει από τότε που αντιλαμβάνεται την παρουσία της αμαρτίας στη σκέψη του, ποτέ όμως δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του ούτε σε επιθυμία ούτε σε οργή.

Είπε ο αββάς Μακάριος:«Εάν επιπλήττοντας κάποιον, αισθανθείς μέσα σου να κινείται οργή, ικανοποιείς δικό σου πάθος και δεν σε υποχρεώνει κανείς να χάσεις τον εαυτό σου, για να σώσεις άλλους».

Είπε πάλι (ο αββάς Ποιμήν):«Εάν ο άνθρωπος θα θυμάται το ρητό της Γραφής ότι τα λόγια σου θα σε δικαιώσουν και τα λόγια σου θα σε καταδικάσουν (Ματθ. 12,37), θα προτιμάει μάλλον να σιωπά».

Είπε ακόμη ο Γέροντας ότι ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Παμβώ εάν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον και του απάντησε: «Καλύτερη είναι η σιωπή».


Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Τιθόη: «Πώς να περιφρουρήσω την καρδιά μου;» Κι ο Γέροντας του λέει: «Πώς να φυλάξουμε την καρδιά μας, όταν είναι ανοικτές η γλώσσα και η κοιλιά μας;»

Άγιος Φιλωνίδης ο Ιερομάρτυρας

Ο Ιερομάρτυρας Φιλωνίδης (ή Φιλονείδης) γεννήθηκε στην Κύπρο γύρω στο 250 μ.Χ. Σε νεαρή ηλικία κλήθηκε να υπηρετήσει την Εκκλησία του Χριστού στο Κούριο, μια πόλη μεγάλη και περιώνυμη για τη λατρεία του Απόλλωνα, στην αρχή ως αναγνώστης, ύστερα ως διάκονος και πρεσβύτερος και μετά τον θάνατο του επισκόπου του Κουρίου ως επίσκοπος.

Όταν ξέσπασε ο τρομερός διωγμός του Διοκλητιανού, ο τότε ηγεμόνας της Κύπρου Μάξιμος, συνέλαβε τον Άγιο Φιλωνίδη και τον έριξε στη φυλακή μαζί με τα τρία πνευματικά παιδιά του, τον ιερέα Αριστοκλή, τον διάκονο Δημητριανό κι τον αναγνώστη Αθανάσιο. Ένα πρωί, μόλις η αγία συντροφιά τέλειωσε την κατανυκτική της προσευχή τρεις δήμιοι μπήκαν μέσα στο κελί κι έσυραν έξω τον ιερέα Αριστοκλή, τον διάκονο Δημήτριο και τον αναγνώστη Αθανάσιο και τους θανάτωσαν με βίαιο τρόπο. Στον Άγιο Φιλωνίδη, είπαν να θυσιάσει στα είδωλα, αλλιώς θα τον ξεγύμνωναν και μεθυσμένοι σάτυροι θα ασελγούσαν στο σώμα του.

Ο ιερομάρτυρας πάγωσε κυριολεκτικά, όταν το έμαθε και αφού προσευχήθηκε για πολλή ώρα με δάκρυα, σηκώθηκε, κάλεσε κοντά του μερικούς απ' τους κρατουμένους αδελφούς και τους φανέρωσε τις διαθέσεις του άρχοντα και την απόφαση του για αυτοθυσία. Ήθελε να μη σκανδαλισθεί κανένας από τον τρόπο που θα πέθαινε. Μετά σύρθηκε σιγά - σιγά σ' ένα διάδρομο κι από μια μυστική θυρίδα ανέβηκε σ' ένα ψηλό γκρεμό. Εκεί σκέπασε το πρόσωπο του με τον επενδύτη του, έκαμε τρεις φορές το σημείο του σταυρού κι ύστερα ρίχτηκε κάτω. Προτού το σώμα αγγίσει τη γη, η αγία ψυχή του ιερομάρτυρα λεύτερη πέταξε στον ουρανό.

Οσία Βρυαίνη

Η Οσία Βρυαίνη ίσως να είναι η μητέρα του Οσίου Φαντίνου . και απεβίωσε ειρηνικά.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ΄. Τὴν ὡραιότητα.
Ἐν τῇ ἀσκήσει σου, πάσας ἐξέπληξας, τῇ ταπεινώσει δέ, καὶ τῇ πρᾳότητα, καὶ τῇ ἀγάπῃ πρὸς Θεόν, ἀνῆλθες τῶν ἐπιγείων· ὅθεν σε ὁ Κύριος, ἡγουμένην κατέστησε, βόσκων τὰ ἀρνία του, τοῖς λογίοις τοῦ Πνεύματος· διὸ Ὁσία Μῆτερ Βρυαίνη, πρέσβευε ὑπὲρ τῶν εὐφημούντων σε.

Κοντάκιον
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Χριστὸν τὸν δι’ ἡμᾶς, ἐκ Παρθένου Μαρίας, τεχθέντα ὑπὲρ νοῦν, ἀγαπήσασα Μῆτερ, τὰ πάντα ἐγκατέλιπες, καὶ Αὐτῷ ἠκολούθησας, καὶ ἐξήσκησας, τῶν ἀρετῶν τὴν χορείαν, ἐκ τῆς πράξεως, πρὸς θεωρίαν ἀχθεῖσα, Βρυαίνη ἀοίδιμε.

Κάθισμα
Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.
Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν,
Βρυαίνην τὴν σοφήν, εὐφημήσωμεν πόθῳ, αὕτη γὰρ ἐκτενῶς, δυσωπεῖ τὸν Σωτῆρα, ῥυσθῆναι ἐκ θλίψεων, καὶ κινδύνων τοὺς μέλποντας, τὴν σεβάσμιον, καὶ ἱερὰν αὐτῆς μνήμην, καὶ δοξάζοντας, τὸν τοῦ παντὸς εὐεργέτην, Χριστὸν τὸν φιλάνθρωπον.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος δ΄. Ἐπεφάνης σήμερον.
Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν,
Τῆς στεῤῥᾶς ἀσκήσεως, τοὺς σοὺς ἀγῶνας, ἀνυμνοῦμεν ἔνδοξε, καὶ τὰς λοιπάς σου ἀρετάς, μεθ’ ὧν ἀνῆλθες πρὸς Κύριον, ὑπὲρ τοῦ κόσμου, πρεσβεύουσα πάντοτε.

Ἕτερον Κάθισμα
Ἦχος πλ. δ΄. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.
Τὰ τοῦ κόσμου λιποῦσα ὡς νουνεχής, καὶ ζυγῷ ὑπαχθεῖσα τῷ τοῦ Χριστοῦ, τὴν ἔφεσιν ἅπασαν, τῆς καρδίας σου πάνσοφε, μετοχετεύσας Τούτῳ, ἐξῆψας τὸν ἔρωτα, τοῦ Ἰησοῦ καὶ τοῦτον, εἰς τέλος ἠγάπησας· ὅθεν χαρισμάτων, τῶν Αὐτοῦ ἐμπιπλᾷ σε, διώκειν τὰ πνεύματα, καὶ ἰᾶσθαι νοσήματα, Βρυαίνη ἀοίδιμε· πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Ὁ Οἶκος
Φυτεία πνευματικὴ τῆς διακόνου Πλατωνίδος ὑπάρχουσα, ἐβλάστησας ὡσεὶ δένδρον πολυστέλεχον καὶ ἐκαρποφόρησας εἰς ἑκατὸν τὰς θείας ἀρετάς σου, τήν τε πρᾶξιν καὶ θεωρίαν καὶ τὴν θείαν διδασκαλίαν· δι’ ἧς προσήγαγες πολλὰς ψυχὰς παρθένων τῷ Χριστῷ σεσωσμένας, ὡς μῦρον εὐῶδες καὶ θυμίαμα, καὶ τὴν Ὁσιομεγαλοπαρθενομάρτυρα Φεβρωνίαν, μεθ’ ὧν καὶ συγχορεύεις ἐν οὐρανοῖς, πρεσβεύουσα ὑπὲρ ἡμῶν, Βρυαίνη ἀοίδιμε.

Όσιος Σαρματάς

Ο Όσιος Σαρματάς ήταν ασκητής της ερήμου και απεβίωσε ειρηνικά.

Ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει στον Συναξαριστή του:

O Όσιος ούτος Σαρματάς αναφέρεται παρά τω Eυεργετινώ, σελ. 381, ότι νηστεύων πάντοτε και εγκρατευόμενος, τόσον πολλά ενίκησε τον ύπνον, ώστε οπού εάν έλεγεν εις αυτόν, ύπαγε από λόγου μου, επήγαινεν· εάν δε πάλιν έλεγεν αυτώ, ελθέ, ήρχετο. Eις δε τον Παράδεισον των Πατέρων γράφεται περί του Σαρματά τούτου, ότι είς καθήμενος εν τη ησυχία, ηρώτησεν αυτόν λέγων· «Oι λογισμοί λέγουσί μοι, ύπαγε έξω και παράβαλε τοις αδελφοίς». O δε Σαρματάς απεκρίθη· «Mη ακούσης αυτών· αλλ’ ειπέ, ιδού ήκουσά σου το πρώτον, νυν δε, ου δύναμαί σου ακούειν». Kαι πάλιν άλλος ηρώτησεν αυτόν λέγων· «Oι λογισμοί λέγουσί μοι, μη εργάζου, αλλά φάγε, πίε, κοιμώ». O δε γέρων είπεν αυτώ· «Όταν πεινάς (ήγουν με υπερβολήν και αποκάμης) τότε φάγε. Kαι όταν διψάς (μέ υπερβολήν, ώστε οπού να μη δύνασαι πλέον να υποφέρης) τότε πίε. Kαι όταν αγρυπνήσης (πολλά, ώστε να μη ημπορής να υπομείνης) τότε κοιμώ».

Όσιος Φαντίνος θαυματουργός

Ο Όσιος Φαντίνος καταγόταν από την Καλαβρία της Ιταλίας. Ο πατέρας του ονομαζόταν Γεώργιος, η δε μητέρα του Βρυαίνη. Από μικρός αφοσιώθηκε στην υπηρεσία της πίστης και ήταν τόσο ενάρετος και μορφωμένος, ώστε να τον παρακολουθούν και πολλοί μαθητές, που τους δίδασκε την έμπρακτη ευσέβεια. Σε ηλικία 60 χρονών, αφού πήρε δύο από τους μαθητές του, τον Βιτάλιο και τον Νικηφόρο, πήγε στην Πελοπόννησο, οπού εγκαταστάθηκε για λίγο καιρό στην Κόρινθο και έφερε πολλές ψυχές στη Σωτηρία. Κατόπιν επισκέφθηκε την Αθήνα, όπου προσκύνησε στον ναό της Θεοτόκου. Έπειτα πήγε στη Λάρισα και από κει στη Θεσσαλονίκη. Εδώ έμεινε οκτώ ολόκληρα χρόνια υπηρετώντας το Ευαγγέλιο και απεβίωσε ειρηνικά υπέργηρος το 974 μ.Χ.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

Άγιοι Αλέξανδρος, Ιωάννης και Παύλος ο νέος, Πατριάρχες Κωνσταντινούπολης

Άγιος Αλέξανδρος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Ήταν, όπως λέγουν, «ἀποστολικοῖς χαρίσμασι λαμπρυνόμενος». Σαν πρεσβύτερος ακόμα, διακρινόταν για τη μεγάλη του ευσέβεια, την αρετή και την αγαθότητα του. Στην Α' Οικουμενική σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια της Βιθυνίας, ο τότε Πατριάρχης τον εξέλεξε αντιπρόσωπο του. Και όταν στη Σύνοδο αυτή καταδικάστηκε ο Άρειος, ο Αλέξανδρος, αν και γέροντας 70 χρονών, δέχθηκε να περιοδεύσει στη Θράκη, Μακεδονία, Θεσσαλία και στην υπόλοιπη Ελλάδα, για να διδάξει και να γνωστοποιήσει τα ορθά δόγματα των αποφάσεων της Συνόδου της Νικαίας. Αλλά ενώ βρισκόταν στην περιοδεία αυτή, ο πατριάρχης Μητροφάνης απεβίωσε. Όρισε όμως διάδοχο του τον Αλέξανδρο, διότι, παρά το γήρας του, είχε τα κατάλληλα εφόδια για τη διακυβέρνηση της αρχιεπισκοπής της πρωτεύουσας. Πράγματι, σαν Πατριάρχης ο Αλέξανδρος ανταποκρίθηκε σωστά στις δύσκολες περιστάσεις των καιρών. Τότε ο Άρειος είχε εξαπατήσει το βασιλιά Κωνσταντίνο ότι δήθεν πιστεύει ορθά. Και ο βασιλιάς διέταξε τον Αλέξανδρο να αφήσει τον Άρειο να μετέχει της Θείας Κοινωνίας. Ο Αλέξανδρος, λυπημένος, προσευχήθηκε στο Θεό και ζήτησε τη βοήθεια Του. Η δέηση του Ιεράρχη εισακούσθηκε. Και το πρωί που ο Άρειος με πομπή θα πήγαινε στην εκκλησία, βρέθηκε το σώμα του σχισμένο και σκωληκόβρωτο! Ο Άγιος Αλέξανδρος απεβίωσε ειρηνικά το 337 μ.Χ.

Άγιος Ιωάννης Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Πρόκειται μάλλον για τον Ιωάννη τον ονομαζόμενο Ξιφιλίνο, που διαδέχτηκε τον Πατριάρχη Κωνσταντίνο τον Γ'. Γεννήθηκε το 1006 μ.Χ. στην Τραπεζούντα και διακρίθηκε για τη μεγάλη του παιδεία και τα μεγάλα πολιτικά αξιώματα που είχε καταλάβει. Κατόπιν όμως αποσύρθηκε σε κάποια μονή της Βιθυνίας, όπου μόνασε 10 χρόνια. Από κει προσκλήθηκε για να καταλάβει τον πατριαρχικό θρόνο. Χειροτονήθηκε ιερέας, και μετά μια εβδομάδα - την 1η Ιανουαρίου 1064 μ.Χ. - επίσκοπος. Ο Ιωάννης λειτουργούσε και κήρυττε κάθε μέρα στους ναούς της πρωτεύουσας, επισκεύασε τις εικόνες της Αγίας Σοφίας, και μοίραζε δωρεάν ψωμί και σιτάρι στους φτωχούς. Πέθανε το 1075 μ.Χ., και να πως τον περιγράφει ένας από τους συγχρόνους του: «ἀνεφάνη ἀνὴρ πρώτον μὲν καθαρώτατος καὶ ἁγνότατος καὶ πρὸ παντὸς ρύπου σωματικοῦ καθάπαξ ἀπεχόμενος. Ἔπειτα δὲ τὰ εἰς καταφρόνησιν χρημάτων καὶ ἀκτημοσύνην τελείαν καὶ τὴν πρὸς τοὺς πένητας φιλανθρωπίαν καὶ μετάδοσιν κατ᾿ οὐδὲν ἐλάττων τοῦ περιβόητου ἐκείνου Ἐλεήμονος, καὶ ταῖς ἄλλοις δὲ ἀρεταῖς πάσαις συλλήβδην εἰπεῖν ἀφθόνως κοσμούμενος, ἀλλὰ καὶ τῷ λόγῳ πολύς, καὶ παιδεύσεως πάσης μετειληχῶς καὶ νομομαθείς ἐξαίρετος».

Άγιος Παύλος ο νέος, Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης
Για τον Πατριάρχη Παύλο δεν έχουμε σαφείς και συγκεκριμένες πληροφορίες. Μερικοί νομίζουν ότι πρόκειται για τον Παύλο τον Γ'. Αυτός πατριάρχευσε το 687 - 693 μ.Χ. Προήδρευσε της Πανθέκτης λεγομένης Συνόδου. Άλλοι νομίζουν, ότι πρόκειται για τον Πατριάρχη Παύλο τον Δ'. Αυτός καταγόταν από την Κύπρο και έλαμψε, κατά τον Θεοφάνη, στα λόγια και στα έργα. Ανέβηκε στον θρόνο το 780 μ.Χ. παραιτήθηκε δε στα τέλη Αυγούστου του 784 μ.Χ. και αποσύρθηκε στη Μονή Φλώρου, όπου έζησε σαν απλός μοναχός μόνο δύο ή τρεις μήνες από την παραίτηση του. Ανήκε στους ζηλωτές της Ορθοδοξίας και διακρίθηκε για της ελεημοσύνες του. (Προ του 12ου αιώνα μ.Χ., η μνήμη του εορταζόταν στις 2 Σεπτεμβρίου).


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ´. Τὴν ὡραιότητα.
Μύσται οὐράνιοι ἀποδεικνύμενοι, θεῖοι ἐκφάντορες τῷ κόσμῳ ὤφθητε, τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ποιμάναντες θεαρέστως, ἱερὲ Ἀλέξανδρε, τῆς Τριάδος ὁ πρόμαχος, Ἰωάννη ἔνδοξε, ὁ τῆς χάριτος τρόφιμος, καὶ Παῦλε Ἱερέων ἀκρότης, ὅθεν ὑμᾶς ἀνευφημοῦμεν.

Η Παναγία μητέρα μας

Γέρων Ιωσήφ Βατοπαιδινός

Όλα τα κτίσματα έχουν προσφέρει, το κάθε ένα με τη σειρά του, τον τρόπο της εξυπηρετήσεώς τους στο θέμα της σαρκώσεως του Θεού Λόγου. Εκείνο δε που προσφέρουμε εμείς, ανθρώπινη φύση, ως αντιπροσφορά για το μέγιστο δώρο της θείας κενώσεως του Ιησού μας, το κατ’ εξοχήν τελειότατον των δώρων, είναι η Παναγία μητέρα Του και μητέρα όλων μας.
Έτσι εδώ έγινε κάτι το απερίγραπτο. Πως ευρέθη η ικανότητα σε αυτήν την Κόρη, ούτως ώστε να μπορέσει να εξυπηρετήσει έναν τέτοιο σκοπό, όπου όλα τα υπόλοιπα κτίσματα δεν ήσαν πλέον ικανά να προσφέρουν αυτό που έλειπε; Εάν ο άνθρωπος δεν είχε την δυνατότητα να προσφέρει την Παναγία ως δώρο, τότε θα μπορούσε να πει κανείς ότι εματαιώνετο το θέμα της θείας οικονομίας. Έτσι η σωτηρία του ανθρώπου, η επιστροφή και επαναφορά των κτισμάτων στην θέση τους και η αποκατάσταση στην ισορροπία της διεφθαρμένης κτίσεως δεν θα εγίνετο.
Αυτό το επίτευγμα που η ανθρώπινη φύση κατόρθωσε, είναι το μεγαλύτερο που έγινε και δεν πρόκειται ποτέ να επαναληφθεί. Διαθέσαμε αυτό το μεγάλο δώρο στο να κολακεύσουμε, τρόπον τινά, την θείαν αγάπη και να μας πλησιάσει.
Άπαξ δοθείσα η χαριτωμένη αυτή Κόρη, η οποία τώρα είναι η Θεοτόκος, μένει πλέον στο διηνεκές να έχει ιδιαιτέραν θέση έναντι στον Θεό και σε μας. Μέσω της δικής της μεσολαβήσεως ο Υιός του Θεού απέκτησε την ανθρώπινη φύση και έγινε ταυτοχρόνως Θεάνθρωπος. Ο,τι είχε, αυτή του το έδωσε όλο αφού του πρόσφερε ολόκληρη την ανθρώπινη φύση της. Έτσι και Αυτός με τη σειρά Του της μετέδωσε την θέωση, όσο μπορεί βέβαια να χωρέσει η ανθρώπινη φύση. Διότι να την μεταβάλλει σε κατά φύσιν Θεόν ήταν αδύνατο. Κατά Χάριν όμως την εθέωσε στο σημείο εκείνο που κατά τους θεολόγους της Εκκλησίας, να μην της λείπει τίποτα.
Με την προσφορά μας αυτή κατορθώσαμε και ανεβήκαμε και εμείς και πλησιάσαμε τον Θεό. διότι έχομε από την δική μας φύση πλέον, τέτοιας μορφής συγγένεια, μέσω αυτής της Κόρης, που αποκτήσαμε τον θεανθρωπισμό σε τέτοιο αναφαίρετο και πλούσιο σημείο, ώστε να είμεθα όντως «κληρονόμοι του Θεού και συγκληρονόμοι του Υιού Αυτού».

Για αυτό και η εκκλησία μας μετά τα Χριστούγεννα που εορτάζει την εξ αυτής άσπορο Γέννηση του Θεού Λόγου, εορτάζει την Σύναξή της. Την παρουσιάζει στη θέση της μητρότητος πλέον και τιμά την προσφορά της, που συνήργησε σαν κανένας άλλος στο υπέρτατον αυτό μυστήριο.

Και κοιτάξτε με ποιά σοφία η Θεία Πρόνοια αναμόρφωσε την «παλαιωθείσαν» εικόνα! Ο διάβολος κατόρθωσε να πλανέση το ένα εκ των δύο όντων που εδημιούργησε ο Θεός. Επλάνεσε την γυναίκα και την έκανε όργανο απάτης και αφορμή καταστροφής. Η Θεία Πρόνοια οικονόμησε να συγκεντρωθεί σ’ αυτή την αγνή Κόρη ολόκληρη η αρετή της ανθρώπινης τελειότητος, ούτως ώστε το όργανο της απώλειας και της απάτης να γίνει τώρα όργανο σωτηρίας και επιστροφής. Και όχι μόνο να γίνει, αλλά να παραμείνει στον αιώνα. Στην θέση που ευρίσκεται τώρα η Δέσποινά μας Θεοτόκος, θεωθείσα πλέον απέκτησε και ολόκληρη την μητρότητα, διότι είναι η πηγή της πραγματικής και αδιαφθόρου μητρότητος. Η πρώτη Εύα, σαν πρώτη μητέρα, απώλεσε την αξία της μητρότητος, εφ’ όσον μαζί με μας γέννησε και τον θάνατο και μαζί του την έχθρα, το μίσος, την φθορά, την καταστροφή. Δεν είχε πλέον προσωπικότητα μητρότητος. Η Δέσποινά μας Θεοτόκος με το αδιάφθορον της αγνότητός της ολοκλήρωσε την μητρότητα στην εντέλεια. Όπως στον Θεό Πατέρα ευρίσκεται ολόκληρος η πατρική στοργή, ώστε «ουδέ του ιδίου Υιού να φεισθή», αλλά υπέρ πάντων υμών να παραδώσει Αυτόν, έτσι και τώρα στα σπλάχνα της Δέσποινάς μας Θεοτόκου, της Θεωθείσης αυτής Κόρης, ευρίσκεται η θέση της τελείας μητρότητος.

Και τώρα μετά παρρησίας προσερχόμεθα σ’ αυτόν τον θρόνον της χάριτος της μητρότητος και σαν υιοί προς την μανούλα μας την ικετεύουμε και είναι αδύνατο να μη μας ακούσει. Είναι αδύνατον. Διότι πως γίνεται στην τελειότητα της μητρότητος να κλείσουν τα σπλάχνα, όταν φωνάζουν και ζητούν τα παιδιά;
Δεν είναι δύσκολο να δανεισθούμε από την οικογενειακή μας πείρα, ζωντανά παραδείγματα της μητρικής ιδιότητος. Αντικρίσαμε κάποτε να μεταβάλλεται η στοργή και η αγάπη της μητέρας εξ αιτίας της αταξίας και σκληρότητος του παιδιού, ώστε να πάρη την θέση της αγάπης η απειλή. Όταν όμως το παιδί πόνεσε, ταπεινώθηκε και έκλαψε, μεταβλήθη αμέσως η οργή της μητέρας σε συμπάθεια και φίλτρο και όλο το δυσάρεστο το αντικατέστησε η μητρική αγκάλη. Εάν αυτά υπάρχουν μέσα στην ευτελή, την ατελή, την διαβεβλημένη, την ασθενή ανθρώπινη φύση, σε πόση έκταση ευρίσκονται αυτά μέσα στην τελειότητα της πνευματικής, της θεοπρεπούς μητρότητας;
Έχοντες αυτήν την μητέρα σαν εχέγγυο και ισταμένην μεταξύ ημών και του Θεού, έχουμε την τελεία ελπίδα ότι καμμιά προσδοκία μας, καμμιά επιθυμία μας εν Θεώ, κανένα αίτημά μας, αλλά και καμμιά ανάγκη τωρινή και μέλλουσα είναι δυνατόν να μην ικανοποιηθούν. Διότι όταν τρέχουμε στην μητρικήν της αγάπη, δεν μπορεί να αρνηθή δεν θέλει να το κάνει. Αρκεί φυσικά από μέρους μας να γίνεται η ελάχιστη προσπάθεια, να στεκώμεθα σαν λογικά όντα πάνω στην βάση του προορισμού μας. Και έτσι έχοντας την Δέσποινά μας Θεοτόκο σαν εγγύηση, καθ’ ο,τι έγινε αφορμή της σωτηρίας μας, λύνουμε κάθε πρόβλημά μας και στο παρόν και στο μέλλον.
Άρα λοιπόν τι απόκειται σε μας; Να ερευνήσουμε βαθύτερα την υική μας πλέον κατάσταση απέναντί της, να την αγαπήσουμε ειλικρινέστερα, πιστότερα, υπολογίζοντες την πραγματική της θέση και να είμεθα βέβαιοι ότι το θέμα όλων μας των προβλημάτων είναι ήδη λελυμένο. Διότι είναι μεσίτης μεταξύ ημών και του Υιού της, διότι πλέον γι’ αυτήν ο Θεός, ο Σωτήρ του κόσμου, ο Χριστός, δεν είναι Κύριος και Θεός μόνον, αλλά είναι και ο κατά φύσιν Υιός της. Και δεν είναι δυνατόν, όπως έχουμε πείρα, να πλησιάσει η ιδανική μητέρα τον ιδανικόν υιόν ζητώντας του κάποια χάρη και αυτός να της αρνηθή. Αυτό δεν γίνεται.

Εκείνο το οποίο απομένει σε μας είναι να ερεθίσουμε μέσα μας οτιδήποτε υπάρχει έναντι της μητρικής της αγάπης και οτιδήποτε αφορά αυτό στην υμνολογία της, στην ευχαριστία της, στην δοξολογία της, στην παράκλησή της, στην επίκλησή της, ακόμα και σε κάθε άλλο το οποίον ευρίσκεται και αρμόζει στον θεοπρεπή χαρακτήρα της.

 Αυτή είναι κατάφορτη με όλες τις αρετές. Ιδιαίτερα όμως περισσεύει η ταπεινοφροσύνη και η αγνότης, γι’ αυτό λέγεται Αειπάρθενος. Δεν είναι μόνο Αειπάρθενος στο ότι πράγματι ήταν Παρθένος και δεν εγνώρισε ούτε καν την έννοια του ανδρός. Αλλά και μέσα στην αγνοτάτη της ύπαρξη δεν συνελήφθη η αμαρτία ούτε κατά διάνοιαν. Ούτε στον αγνό ψυχικό της κόσμο εισήλθε η φθορά και η αμαρτία. Και έτσι ακριβώς είναι και μένει Παναγία και Αειπάρθενος.
Στους νέους, στους αγάμους, στους μοναχούς, που το κέντρο της ιδιότητός τους είναι η παρθενία απευθύνομαι. Όποιος θέλει να την τιμήσει, ας κάνει περισσότερη προσφορά κρατώντας την αγνότητά του. Να πως δοξάζεται αυτή.
Το δεύτερο στοιχείο που την χαρακτηρίζει – αν και είναι πλήρης από αρετές - είναι ειδικά η ταπεινοφροσύνη. Όταν ήλθε ο Αρχάγγελος και της είπε καθαρά: «Χαίρε, Μαρία, ευρήκες χάριν από τον Θεό και συ θα γίνεις μητέρα του Θεού», δεν υπερηφανεύθη και να σκεφθή «ώστε λοιπόν εγώ θα είμαι πλέον μητέρα του Θεού;» Αλλά απάντησε ταπεινά «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Αρπάζει την πρακτική ταπείνωση, ονομάζοντας τον εαυτό της «δούλην Κυρίου» και προσφέρει την απόλυτη υποταγή, «γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου». Αμέσως τώρα, τι προστάζεις, Κύριέ μου; Έτοιμη είμαι».
Βλέπετε με πιο χειρισμό; Με δύο απλές λέξεις, με δύο απλές κινήσεις αυτό το τρυφερό κοριτσάκι, όπως ήτο τότε, προσέφερε όλη τη δύναμη της τελειότητας της αρετής. Ταπείνωση και υποταγή.
Όποιος λοιπόν θέλει να τιμήσει την Πανάχραντό μας Δέσποινα και να την προκαλέσει να σκορπίσει πάνω του την μητρική της στοργή, θα καλλιεργήσει αυτές τις αρετές, την ταπείνωση και την υποταγή.
Και σεις λοιπόν εκεί που βρίσκεστε, μπορείτε να πείτε ένα δικό της ύμνο. Ψάλλετε ένα τροπάριο δικό της φέρτε στα χείλη σας την ευωδία του ονόματός της.
Είδατε τι είπε μόνη της; Μόλις επλήσθη Πνεύματος Αγίου, άρχισε να προφητεύει για τον εαυτό της ότι: «Ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί». Αυτό της φανέρωσε η Χάρις του Αγίου Πνεύματος που κατοίκησε μέσα της μόνιμα. Την ανάγκασε να το πει. Εδανείσθη τα χείλη της η ενοικούσα σε αυτήν Χάρις του Αγίου Πνεύματος, σαν ένα μουσουργός που κινεί τις χορδές για να παραγάγη μέλος. Και άρχισε να λέει μέσα της ταπεινά: «Ιδού γαρ από του νυν μακαριούσι με πάσαι αι γενεαί· ότι εποίησέ μοι μεγαλεία ο δυνατός».
Βέβαια μεγαλεία! Εφ όσον κατοίκησε μέσα της ολόκληρο το πλήρωμα της θεότητος σωματικώς, τι άλλο μπορούσε να γίνει; Μια ακτίνα Χάριτος, μια μόνον ακτίνα εάν επιλάμψη σε ολόκληρη την κτίση, είναι ικανή αυτή και μόνη να την μεταφέρει σε θέση θεότητος, κατά Χάριν. Εδώ όμως, σ’ αυτήν δεν πήγε απλώς ακτίνα Χάριτος. Κατοίκησε μέσα της ολόκληρο το πλήρωμα της Θεότητος σωματικώς.
Αυτό ήθελα να ενθυμίσω στην αγάπη σας για να σας κάνω θερμούς και φλογερούς απέναντι στη δική της αγάπη. Διότι έχουμε και ένα ζωντανό παράδειγμα, του αείμνήστου μας Γέροντα, που τόσο πολύ τον αγαπούσε, γιατί και αυτός την αγάπησε. Μόνο που άκουγε το όνομά της σκιρτούσε σα μωρό! Αλλά του έδειξε τόσες φορές την αγάπη της αισθητά και τον αξίωσε να φύγη την ημέρα που και αυτή έφυγε από τον κόσμο αυτό.

Η Χάρις της και οι πρεσβείες της και πάντων των αγίων να ενισχύουν και μας. Αμήν.

Γέροντας Σωφρόνιος: "Περί της σχέσεως Θεού και ανθρώπου"

Σωφρόνιος Σαχάρωφ (Αρχιμανδρίτης)





Ερώτηση προς τον π. Σωφρόνιο: Είπατε ότι αρχίσατε να γράφετε, επειδή πολλοί θέλησαν να γνωρίσουν με εύκολο τρόπο τη σοφία της ζωής. Μα όσο κι αν διαβάσουν, δεν μπορούν να τη γνωρίσουν, διότι για να την μάθουν, είναι απαραίτητο να φοιτήσουν στο σχολείο της ζωής από το οποίο Εσείς περάσατε.


π. Σωφρόνιος. Εν μέρει δεν το αρνούμαι αυτό. Αλλά γιατί να μην αποδεχθώ ότι δεν δημιούργησα εγώ όλες αυτές τις σκέψεις που φέρω, άλλα ότι τις δέχθηκα από άλλους, από την Καινή Διαθήκη, από τους δασκάλους μου; Και οι άνθρωποι που ήδη έχουν εγκαταλείψει εντελώς τη μελέτη του Ευαγγελίου, αν ακούσουν αυτό τον λόγο, ίσως πουν: «Ναι, θα προσπαθήσω κι εγώ. Ο άνθρωπος αυτός δοκίμασε, αποφάσισε και να τι του δόθηκε». Είναι αυτό που έκανε και ο Γέροντας Σιλουανός. Το παράδειγμά του ενέπνευσε χιλιάδες ανθρώπους. Είναι πολύ πιθανό ότι έθεσε τη βάση για μία νέα άνθηση της πνευματικής ζωής. Στον Γέροντα Σιλουανό, άνθρωπο απλό και φυσικό, δόθηκε να γνωρίσει και να βιώσει εκείνη τη μορφή της αγάπης — «αγαπάτε τους εχθρούς υμών»—, με την οποία ο Κύριος αγάπησε τον άνθρωπο... Το χαρακτηριστικό γνώρισμα της αγάπης αυτής συνίσταται στο ότι, όταν δίνεται αυτό το αίσθημα -και αυτό δίνεται μέσω της καρδιάς—, τότε χωρίς καμία λογική απόδειξη είναι φανερό για τον άνθρωπο ότι δεν πεθαίνει, ότι είναι αιώνιος. Καμιά επιστημονική γνώση δεν οδηγεί σε αυτό.
Ο Αϊνστάιν έγραψε ένα βιβλίο για τον εαυτό του, «Πως βλέπω τον κόσμο». Βίωσε κάποτε μία κατάσταση κάποιου μυστικιστικού δέους, οπότε η σκέψη του προχώρησε ακόμη και στο να ανακαλύψει τον τύπο η την εξίσωση όχι μόνο για την ύλη αλλά και για τον Θεό. Αλλά δεν γνώρισε τον Θεό ως πρόσωπο. Η αντίληψή του έφθασε ως εκείνο το επίπεδο όπου υπερτερούν οι φιλόσοφοι. Αυτοί, εξετάζοντας την ύπαρξη, δεν μπορούν με κανέναν τρόπο να συμφωνήσουν στο ότι η αρχή του παντός είναι το άτομο του υδρογόνου και ότι όλες οι μορφές της δικής μας υπάρξεως δημιουργήθηκαν ως τυχαία επακόλουθα κάποιων συνδυασμών αυτών των ατόμων. Αυτό κάποτε αποτελεί στήριγμα για τους ανθρώπους, ώστε μόνοι τους να πορευθούν με εμπιστοσύνη στον δρόμο εκείνο που έδειξε ο Χριστός.

 Ερώτηση: Είπατε ότι, όταν ο άνθρωπος εκτρέπεται προς το κακό, τότε χάνει τον σύνδεσμο με τον Θεό, δηλαδή δημιουργείται ένα ρήγμα. Όμως αυτό είναι μάλλον μονόπλευρο ρήγμα: είναι ρήγμα του άνθρωπου με τον Θεό και όχι του Θεού με τον άνθρωπο;

π. Σωφρόνιος: Ναι. Σε αυτό εμπεριέχεται και το τραγικό της πτώσεως, ότι ο Θεός ήρθε και έδειξε ότι Αυτός δεν θέλει να μας εγκαταλείψει, αλλά ότι ο άνθρωπος απομακρύνεται. Δηλαδή με την έννοια ότι ο Θεός δεν εξαναγκάζει τον άνθρωπο.
Ορίστε, τώρα ζούμε τόσο φοβερά γεγονότα: πόλεμος στο Βιετνάμ, πόλεμος στη Νιγηρία, πόλεμος στη Μέση Ανατολή, πείνα στη γη που πλήττει με θάνατο χιλιάδες και χιλιάδες ανθρώπων. Λογικά μας φαίνεται ότι, αν η ανθρωπότητα ζούσε με άλλες αρχές, τότε θα μπορούσε να τους θρέψει όλους- ότι οι πόροι που δαπανώνται για τον πόλεμο, ακόμη και όταν δεν υπάρχει αυτός, υπερβαίνουν τους πόρους που θα ικανοποιούσαν τις ανάγκες όλων αυ-των που πεθαίνουν. Σε σχέση με αυτά ρώτησα στην Αγγλία έναν άνθρωπο:

 — Αν είχατε απόλυτη εξουσία, τι θα κάνατε με όσους σας φαίνονται υπαίτιοι αυτού του κακού;
Η απάντηση ήταν:
— Αν είχα τέτοια απόλυτη εξουσία, τότε δεν θα μπορούσα να κινηθώ- αυτή η εξουσία θα με παρέλυε.

Και τόσο ανίσχυρο βλέπουμε μπροστά μας τον Χριστό Θεό που είπε: «Μη αντιστήναι τω πονηρώ», δηλαδή «δώσε τη ζωή σου, ακόμη και όταν σου φαίνεται ότι σε κακοποιούν». Έτσι, αν ο Θεός δεν έχει σχέση με το κακό, τότε το κακό δεν εμπερικλείει αυτό τον λόγο του Χριστού Θεού, και έτσι Αυτός φαίνεται σαν να μας "ρίχνει σε κάποια φυλακή", σαν να μας απορρίπτει κλπ. Τα ίδια τα λόγια «αγαπάτε τους εχθρούς υμών», μαρτυρούν ότι στον Θεό δεν υπάρχει αυτή η απόρριψη. Είναι εξωχρονικό φαινόμενο - σύμφωνα με τη βιβλική αποκάλυψη, πριν από τον άνθρωπο έπεσε ο Εωσφόρος. Γι' αυτό και η ανθρώπινη πτώση, η οποία υποκινήθηκε από τον Εωσφόρο, φέρει εωσφορικά στοιχεία. Αλλά ως τώρα μπορεί να συναντήσεις στη γη πάρα πολλούς ανθρώπους που σκέπτονται για την αυτοθέωση τοϋ άνθρωπου: ότι δεν υπάρχει κανείς και τίποτε υψηλότερο, ότι στο είναι βασιλεύει ο άνθρωπος, ότι ο άνθρωπος θα γίνει ο απόλυτος κυρίαρχος του κόσμου.

Όταν όμως μιλούμε για την αμαρτία, αυτή η έννοια δεν είναι ηθική, άλλα οντολογική, που υπερβαίνει τους κανόνες της κοινωνικής ζωής. Όχι επειδή είναι ενάντια στους κανόνες, αλλά επειδή προχωρεί απείρως μακρύτερα από αυτούς. Οι ηθικοί κανόνες μιλούν για τιμωρίες, ενώ ο Θεός λέει: «Αγαπάτε τους εχθρούς υμών. Μη φοβεϊσθε από των αποκτενόντων υμάς». Αλλά αυτό είναι αδύνατο να το εξηγήσεις με λέξεις και να το αντιληφθείς αλλιώς, παρά μέσω της καρδιάς, γιατί όλοι οι άνθρωποι, όσο έχουν την αίσθηση της παρουσίας του θανάτου, είναι φυσικό να προστατεύουν τον εαυτό τους από όλα τα πλάσματα που επιβουλεύονται τη ζωή τους η ακόμη και τις ανέσεις της ζωής αυτής. Και μέχρι τώρα ακριβώς γι' αυτό γίνεται η πάλη στον κόσμο. Ο Χριστός είπε: «Εις εστίν υμών ο Πατήρ ο ουράνιος, πάντες δε υμείς αδελφοί εστέ».

Έτσι, οποιονδήποτε πόλεμο και να διαλέξουμε, αυτός θα έχει πάντα χαρακτήρα αδελφοκτόνο. Ο Κάιν φόνευσε τον Άβελ και αυτός ο καϊνικός χαρακτήρας διακρίνεται όλα τα χρόνια στην ιστορία. Όταν το κατανοήσουμε αυτό, τότε μας παρουσιάζεται η ανάγκη να νικήσουμε μέσα μας αυτή την τάση. Γιατί, αν έχουμε μέσα μας αυτή την εωσφορική κίνηση, η δυναμική της πτώσεως συνεχίζει να αυξάνεται. Ένας άνθρωπος είπε: «Μπορεί γι' αυτό να απαγορεύθηκε στον άνθρωπο να γνωρίσει το καλό και το κακό, γιατί μπροστά στην ατέλειά του και την επιδίωξή του να πολεμήσει το κακό, θα καταστρέψει όλα όσα του φαίνονται φορείς του κακού και θα αρχίσει η αλληλοκαταστροφή».

Άγιος Βασίλειος ο Μακεδών ο αυτοκράτορας

Η μνήμη του Αγίου Βασιλείου δεν αναφέρεται στους Συναξαριστές παρά μόνο στο Βυζαντινό Εορτολόγιο του Γεδεών (σελ. 161).

Σαν κτήτορας και ανακαινιστής πολλών ναών και μονών, ο Βασίλειος (867 - 886 μ.Χ.) βρήκε θέση σε κάποια Μηνολόγια μεταξύ των Αγίων για την ευσέβεια του και για τον εμπλουτισμό της πρωτεύουσας με ιερά κτίσματα, προς δόξαν Θεού.

Άγιος Αρκάδιος ο θαυματουργός επίσκοπος Αρσινόης Κύπρου

Ο Άγιος Αρκάδιος γεννήθηκε στην Αρσινόη της Κύπρου και ήταν γιος ευσεβών και πλουσίων γονέων, του Μιχαήλ και της Άννας. Ο Αρκάδιος μορφώθηκε πολύ καλά στην Κωνσταντινούπολη και επανήλθε στην ιδιαίτερη πατρίδα του Αρσινόη. Έγινε πολύ γνωστός για τους ασκητικούς του αγώνες και για τις μεγάλες του αρετές. Έτσι όταν πέθανε ο άγιος Νίκων, ο Αρκάδιος εκλέχθηκε διάδοχος του στο θρόνο της Αρσινόης. Αφού ποίμανε το ποίμνιο του θεάρεστα, απεβίωσε ειρηνικά την 29η Αυγούστου. Αυτός είχε και αδελφό τον Άγιο Θεοσέβειο τον Αρσινοήτη.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

Η Αποτομή της Τιμίας Κεφαλής του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου

«Οὐκ ἐξεστὶ σοὶ ἔχειν, τὴν γυναῖκα τοῦ ἀδελφοῦ σου». Δεν σου επιτρέπεται από το νόμο του Θεού να έχεις τη γυναίκα του αδελφού σου, ο όποιος ζει ακόμα. Λόγια του Τιμίου Προδρόμου, που αποτελούσαν μαχαιριές στις διεφθαρμένες συνειδήσεις του βασιλιά Ηρώδη Αντίπα και της παράνομης συζύγου του Ηρωδιάδος, που ήταν, γυναίκα του αδελφού του Φιλίππου. Ο Ηρώδης, μη ανεχόμενος τους ελέγχους του Προδρόμου, τον φυλάκισε. Σε κάποια γιορτή όμως των γενεθλίων του, ο Ηρώδης υποσχέθηκε με όρκο να δώσει στην κόρη της Ηρωδιάδος ότι ζητήσει, διότι του άρεσε πολύ ο χορός της. Τότε η αιμοβόρος Ηρωδιάς είπε στην κόρη της να ζητήσει στο πιάτο το κεφάλι του Ιωάννη. Πράγμα που τελικά έγινε. Έτσι, ο ένδοξος Πρόδρομος του Σωτήρα θα παραμένει στους αιώνες υπόδειγμα σε όλους όσους θέλουν να υπηρετούν την αλήθεια και να αγωνίζονται κατά της διαφθοράς, ανεξάρτητα από κινδύνους και θυσίες. Και να τι λένε οι 24 πρεσβύτεροι της Αποκάλυψης στο Θεό για τους διεφθαρμένους: «ἦλθεν... ὁ καιρὸς τῶν ἐθνῶν κριθήναι... καὶ διαφθείραι τοὺς διαφθείροντας τὴν γῆν». Ήλθε, δηλαδή, ο καιρός της ανάστασης των νεκρών για να κριθεί ο κόσμος και να καταστρέψεις (Θεέ μου) εκείνους, που με τη διεφθαρμένη ζωή τους διαφθείρουν και καταστρέφουν τη γη.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος β’.
Μνήμη δικαίου μετ᾽ ἐγκωμίων· σοὶ δὲ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου Πρόδρομε· ἀνεδείχθης γὰρ ὄντως καὶ Προφητῶν σεβασμιώτερος, ὅτι καὶ ἐν ῥείθροις βαπτίσαι κατηξιώθης τὸν κηρυττόμενον· ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας, χαίρων εὐηγγελίσω καὶ τοῖς ἐν ᾅδῃ, Θεὸν φανερωθέντα ἐν σαρκί, τὸν αἴροντα τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, καὶ παρέχοντα ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ'. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς πάντων ὑπέρτερος, τῶν Προφητῶν ἀληθῶς, αὐτόπτης καὶ Πρόδρομος, τῆς παρουσίας Χριστοῦ, Προφῆτα γεγένησαι, ὅθεν καὶ παρ’ Ἡρῴδου, ἐκτμηθεῖς σου τὴν Κάραν, ἔδραμες τοὶς ἐν Ἅδῃ, προκηρύξαι τὸ λύτρον διὸ σὲ Ἰωάννη Βαπτιστά, ποθῶ γεραίρομεν.

Κοντάκιον
Ἦχος πλ. α’.
Ἡ τοῦ Προδρόμου ἔνδοξος ἀπoτομή, οἰκονομία γέγονέ τις θεϊκή, ἵνα καὶ τοῖς ἐν ᾅδη τοῦ Σωτῆρος κηρύξῃ τὴν ἔλευσιν. Θρηνείτω οὖν Ἡρωδιάς, ἄνομον φόνον αἰτήσασα, οὐ νόμον γὰρ τὸν τοῦ Θεοῦ, οὐ ζῶντα αἰώνα ἠγάπησεν, ἀλλ᾽ ἐπίπλαστον πρόσκαιρον.

Τα 500 ονόματα της Παναγίας και οι συμβολισμοί τους!

Αμέτρητα  είναι τα ονόματα, η «Θεοτοκωνύμια» όπως λέγονται, που έχει δώσει ο λαός στην Παναγία. Μέχρι στιγμής υπολογίζεται πως ξεπερνούν τα 500. Άλλα βγαλμένα από ύμνους, άλλα από τον τόπο που βρίσκεται κάποιος Ναός η Μοναστήρι κι άλλα εξαιτίας του τρόπου που έχει αγιογραφηθεί. Σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, είτε νησιωτική είτε ηπειρωτική, απαντώνται εφευρετικά και παράξενα ονόματα της Παναγίας.

Ο διδάκτωρ Θεολογίας κ. Αλέξανδρος Καριώτογλου, ο οποίος διδάσκει ως επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας, δίνει την επιστημονική διάσταση για την πληθώρα των ονομάτων.

«Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι με τους οποίους εκφράζονται τα ονόματα της Παναγίας. Ανάλογα με τον τόπο η ανάλογα με τον τρόπο που έχει γίνει η εικονογράφηση». Όπως συμπληρώνει ο κ. Καριώτογλου, «μπορεί να υπάρχει και ένας τρίτος τρόπος ονοματοδοσίας, ανάλογα με τη σχέση του Χριστού με την Παναγία».

Ο κ. Καριώτογλου επισημαίνει συγκεκριμένα: «Εκτός από την Παναγία τη Γλυκοφιλούσα, που ο Χριστός αγγίζει το μάγουλο της μητέρας του, σε όλες τις άλλες παραστάσεις υπάρχει μια σχετική απόσταση, η οποία συμβολίζει την ισορροπημένη σχέση που πρέπει να έχει η μητέρα με το παιδί».

Μπορεί, βέβαια, η Θεομήτωρ να έχει εκατοντάδες χαρακτηρισμούς, όμως σε κάθε ναό, μέσα στο ιερό, υπάρχει πάντα η Παναγία η Πλατυτέρα των Ουρανών, όπου «απεικονίζεται με τα χέρια ανοιχτά και στη μέση της βρίσκεται η μορφή του Χριστού», σημειώνει ο κ. Καριώτογλου.

Από τις πιο γνωστές Παναγίες, που πήραν το όνομά τους ανάλογα με τη γεωγραφική θέση η την τοποθεσία που βρίσκονται οι αντίστοιχες εκκλησίες, είναι οι εξής: η Παναγία η Κανάλα στην Κύθνο, η Παναγία Σουμελά, η Παναγία η Λιμνιά στη Λίμνη Ευβοίας, η Παναγία Κύκκου στην Κύπρο, η Παναγία η Ιεροσολυμίτισσα, η Παναγία η Αγιασώτισσα στην Αγιάσο και η Παναγία η Φοδελιώτισσα στο Φόδελε του Ηρακλείου Κρήτης.

Υπάρχουν, όμως, και άλλοι χαρακτηρισμοί που προσδιορίζουν το σημείο όπου βρίσκεται χτισμένος ο ναός, όπως: Παναγία Σπηλιανή, που βρίσκεται στο Πυθαγόρειο Σάμου αλλά και στη Νίσυρο, Παναγία Γκρεμιώτισσα που βρίσκεται στην Ίο, Παναγία Σαραντασκαλιώτισσα στον Μαραθόκαμπο Σάμου, Παναγία Θαλασσινή στην Ανδρο, που είναι χτισμένη σε βράχο μέσα στη θάλασσα, Παναγία η Κρεμαστή στην Ηλεία όπου η Μονή κρέμεται από έναν βράχο.

Τα προσωνύμια της Παναγίας, όμως, της αποδίδονται και ανάλογα με τον τρόπο που είναι ζωγραφισμένη η εικόνα της.

Όπως υπενθυμίζει ο κ. Καριώτογλου, η Παναγία αποκαλείται και Γλυκοφιλούσα, Ελεούσα, Βρεφοκρατούσα, Μεγαλομάτα, Θρηνούσα, Δεξιά ακόμα και Τριχερούσα. Η εικόνα της Παναγίας της Τριχερούσας βρίσκεται στη Μονή Χιλανδαρίου στο Άγιον Όρος.

Η απεικόνιση της Παναγίας με τρία χέρια αποδίδεται στην εξής ιστορία: «Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός κρατώντας το κομμένο δεξί του χέρι, το οποίο του κόπηκε από τους εικονομάχους, παρακάλεσε την Παναγία να μη μείνει ανάπηρος. Χάρη σε θαύμα της Παναγίας συγκολλήθηκε το άκρο και εκείνος της αφιέρωσε ασημένιο ανάθημα σε σχήμα χεριού. Η θέση του στη συγκεκριμένη εικόνα το κάνει να φαίνεται σαν ένα τρίτο χέρι της Παναγίας».

Ακόμη μία εκδοχή για την απόδοση ενός προσωνυμίου στη Θεοτόκο είναι ο συσχετισμός της με γεγονότα η φυσικά φαινόμενα.

Μια πολύ γνωστή Παναγία είναι η Φιδούσα (η κατ' άλλους Φιδιώτισσα) στην Κεφαλονιά. Κάθε χρόνο, κοντά στον Δεκαπενταύγουστο, στο χωριό Μαρκόπουλο της Κεφαλονιάς εμφανίζονται και κυκλοφορούν στις εικόνες των ναών του χωριού μικρά και ακίνδυνα φίδια.

Επίσης, στη Σάμο υπάρχει το μοναστήρι της Παναγίας της Βροντιανής, που ονομάστηκε έτσι γιατί στο υψόμετρο που βρίσκεται φυσάει δυνατός άνεμος ο οποίος βροντάει.

Η Θαλασσομαχούσα

Ακόμη, στη Ζάκυνθο, στη Μονή Στροφάδων, βρίσκεται η εικόνα της Παναγίας της Θαλασσομαχούσας. Σύμφωνα με την παράδοση, η εικόνα, που κάποτε εκλάπη, πάλεψε με τα κύματα και έφτασε στο Μοναστήρι χωρίς να καταστραφεί στη θάλασσα.

Σε άλλες περιπτώσεις η Παναγία ονομάζεται ανάλογα με την ημερομηνία που γιορτάζει. Έτσι, στη Σαντορίνη απαντάται η Παναγία η Τριτιανή που γιορτάζει την τρίτη ημέρα του Πάσχα και στη Σίφνο η Παναγία η Δεκαπεντούσα, που γιορτάζει το Δεκαπενταύγουστο.

«Η ύπαρξη αυτής της πλούσιας ονοματολογίας δεν σημαίνει απλώς μια συναισθηματική σχέση του λαού με την Παναγία, αλλά κυρίως το γεγονός ότι μέσα από αυτόν τον πλούτο των ονομάτων επισημαινόταν η σημασία του προσώπου για τη Σωτηρία του κόσμου: η Μαρία έγινε το σκεύος εκλογής για να γίνει ο Θεός άνθρωπος και να διασωθεί το ανθρώπινο γένος και ο κόσμος από τη φθορά του θανάτου.

Άλλωστε, και η γιορτή της Κοίμησης αυτό ακριβώς συμβολίζει, την καταπάτηση του Θανάτου. Γι αυτό και τιμάται ως το Πάσχα του καλοκαιριού», καταλήγει ο κ. Καριώτογλου.

Πριν από μερικά χρόνια οι μαθητές του 3ου Γυμνάσιου Κερατσινίου, με επιβλέπουσα την καθηγήτρια τους κα Γαρεφαλάκη Μαρία προσπάθησαν να συγκεντρώσουν όσα το δυνατόν περισσότερα από τα ονόματα που έχει χαρίσει στην Παναγία η λαϊκή πίστη και παράδοση.


Το αποτέλεσμα είναι αν μη τι άλλο εντυπωσιακό.


1 Ἀγγελόκτιστος
2 Ἁγία Σκέπη
3 Ἁγιάσσου
4 Ἁγιοδεκτινὴ
5 Ἁγιοηλιώτισσα
6 Ἁγιολούσαινα
7 Ἁγίου ὅρους
8 Ἁγνὴ
9 Ἀγριδιώτισσα
10 Ἀγριλιώτισσα
11 Ἀειμακάριστος
12 Ἀειμεσιτεύουσα
13 Ἀθηνιώτισσα
14 Αἰγύπτια
15 Αἱματοῦσα
16 Αἰμίαλου
17 Αἰρκώτισσα
18 Ἀκαθῆ
19 Ἀκατάβλητος
20 Ἀκατάφλεκτη
21 Ἀκήραση
22 Ἀκρωτηριανὴ
23 Ἀλανιώτισσα
24 Ἀλεξανδριανὴ
25 Ἀλεξίου Κομνηνοῦ
26 Ἀλεπινὴ
27 Ἀληθινὴ
28 Ἀλλοιώτισσα
29 Ἀλόχη
30 Ἀματίτση
31 Ἄμεμπτος
32 Ἀμετάθετος
33 Ἀμολιανὴ
34 Ἀμόλυντος
35 Ἀμπελακίων
36 Ἀμπελοκήπισσα
37 Ἄμωμη
38 Ἄνασσα
39 Ἀναφωνήτρια
40 Ἀντινίτισσα
41 Ἀντιφωνήτρια
42 Ἀνωμερίτισσα
43 Ἄξιόν Ἐστι
44 Ἀπείρανδρος
45 Ἀπειρόγαμος
46 Ἀπρόσιτος
47 Ἀρακιώτισσα
48 Ἀράπισσα
49 Ἀρβανίτισσα
50 Ἄρειας
51 Ἀρμενοκρατοῦσα
52 Ἀρσανὰ
53 Ἀρτάκης
54 Ἀρχαγγελιώτισσα
55 Ἀρχισπορίτισσα
56 Ἀσπραγγέλου
57 Ἀσπροβουνιώτισσα
58 Ἀσπροπαναγιὰ
59 Ἀσύγκριτη
60 Αὐγουστιανὴ
61 Ἀφέντρικα
62 Ἀφθορος
63 Ἀφροδίτισσα
64 Ἀχειροποίητος
65 Ἄχραντος
66 Ἀψιδιώτισσα
67 Βαλουκλιώτισσα
68 Βανιώτισσα
69 Βαραγγιώτισσα
70 Βαρδιανιώτισσα
71 Βαρκοὺ
72  Β α σ ί λ ι σ σ α
73 Βασιληγενέτειρα
74 Βατοπεδινὴ
75 Βατούσαινα
76 Βελανιδιὰ
77 Βελεστίνου
78 Βελλὰ
79 Βεργουπουλιανὴ
80 Βηματάρισσα
81 Βιγλιώτισσα
82 Βιδιανὴ
83 Βιργιωμένη
84 Βλασαροὺ
85 Βλαχέρνα
86 Βλέπουσα .
87 Βλυχιόρικα
88 Βοήθεια
89 Βορεινὴ
90 Βούλιστα
91 Βουναρκώτισσα
92 Βουνογιάτρισσα
93 Βουνοῦ
94 Βουρνιώτισσα
95 Βράχου
96 Βρεσθενίτισσα
97 Βρεφοκομοῦσα
98 Βρεφοκρατούσα
99 Βρεφουργήσασα
100 Βρεχοῦσα
101 Βροντιανὴ
102 Βρόντου
103 Βροχῆς
104 Βρυσιανὴ
105 Γαλακτίνης
106 Γαλακτοτροφοῦσα
107 Γαλανὴ
108 Γαλανοῦσα
109 Γαλατιανὴ
110 Γαλατοῦσα
111 Γαλαχτοτροφία
112 Γαλαχτοφοροῦσα
113 Γαλουχιότισσα
114 Γενεσίου Θεοτόκου Σαβαθιανῶν
115 Γέννας
116 Γερόντισσα
117 Γεσθημανίτισσα
118 Γηνατοὺ
119 Γηρομεριοὺ
120 Γιαλοῦσα
121 Γιάτρισσα
122 Γκαβὴ
123 Γκιζιλκιζιώτισσα
124 Γκουβερνιώτισσα
125 Γλυκιώτισσα
126 Γλυκοκυματοῦσα
127 Γλυκοφιλούσα
128 Γλωσσὰ .
129 Γοιρδελάκη
130 Γοργόνα
131 Γοργοεπήκοος
132 Γουμένισσα
133 Γουμερὰ
134 Γουνιώτισσα
135 Γούντα
136 Γουρλομάτα
137 Γραφιώτισσα
138 Γρηγορίτσα
139 Γρηγοροῦσα
140 Γύψενη
141 Γωνιὰ
142 Δαδιοῦ
143 Δαδιώτισσα
144 Δακρυρροοῦσα
145 Δαμάστα
146 Δέηση
147 Δεκαπεντοῦσα
148 Δένδρου
149 Δεξιοκρατοῦσα
150 Δεόμενη
151 Δερμάτα
152 Δέσποινα
153 Δημοκράνια
154 Διακονοῦσα
155 Διασώζουσα
156 Δικαιόκριτος
157 Δικαιότατη
158 Διότισσα
159 Δόβρα
160 Δομνιανίτισσας
161 Δοξάρισσα
162 Δουβέργαινα
163 Δακρύβρεχτος
164 Ἐγγυήτρια
165 Ἑκατονταπυλιανὴ
166 Ἐκκλησιάρχουσα
167 Εἰκονίστρια
168 Ἐλεημονήτρια
169 Ἐλαία
170 Ἐλαιοβρύτισσα
171 Ἐλειμονήτρια
172 Ἐλεοβρύτης
173 Ἐλέους
174 Ἐλεοῦσα
175 Ἐλευθερώτρια
176 Ἐλπιδοφόρα
177 Ἐλπϊς Πιστῶν
178 Ἐλωνα
179 Ἐνθρονη
180 Ἑξακουστὴ
181 Ἐξοχικὴ
182 Ἐπακούουσα
183 Ἐπανωχωριανὴ
184 Ἐπισκοπιανὴ
185 Ἐπουράνιος
186 Ἐπουράνιος Πύλη
187 Ἑπταβηματοῦσα
188 Ἐρυπιανὴ
189 Ἐσφαγμένη
190 Εὐαγγελίστρα
191 Εὐρετὴ
192 Εὔσπλαχνος
193 Ζαλακιώτισσα
194 Ζεραχιώτισσα
195 Ζεριχιώτισσα
196 Ζερμπτίτσης
197 Ζυλὴ
198 Ζωάρκεια
199 Ζωήρρυτος
200 Ζωηφόρος
201 Ζωοδότειρα
202 Ζωοδότρα
203 Ζωοδόχος
204 Ζωοπηγὴ
205 Ζωοπόρος
206 Ζωοτόκος
207 Ἠγήτρια
208 Ἡγουμένη
209 Ἠδύπνους
210 Ἠλιοκαλὴ
211 Ἠλιοτόκος
212 θαλασσινὴ
213 Θαλασσίτρα
214 Θαλασσομάχισσα
215 θαλασσομαχοῦσα
216 Θαρεινὴ
217 Θεάλεχτη
218 Θεοδίδαχτη
219 Θεοδόξαστη
220 Θεοκλητὴ
221 Θεοκνήτωρ
222 Θεοκόσμητη
223 Θεοληπτος
224 Θεομάνα
225 Θεομητροπρεπεστέρα
226 Θεοσκέπαστη
227 Θεοτίμητη
228 Θεοτόκος
229 Θεουργία
230 Θεοφραστος
231 Θεοφρων
232 Θερμιανὴ
233 Θευαγέστατη
234 Θρηνοῦσα
235 Θρηνωδοῦσα
236 Θωμιανὴ
237 Ἴαμα
238 Ἴαση
239 Ἱερόβλαστος
240 Ἱερομύτης
241 Ἱεροσολυμιτικὴ
242 Ἱεροσολυμίτισσα
243 Ἰλαρώτατη
244 Ἰμερόεσσα
245 Ἰσηγορία
246 Καγιὰ
247 Καθαριώτισσα
248 Καθαρῶν
249 Καθρέπτης
250 Κακαβιώτισσα
251 Καλαθῆ
252 Καλαμιώτισσα
253 Καλάμου
254 Καλιγοὺ
255 Καλλίτοκος
256 Καλοῦ Νεροῦ
257 Καλυβιανὴ
258 Καμακάρι
259 Καματερὸς
260 Καμένη
261 Καμπιώτισσα
262 Κάμπου
263 Κανάλα
264 Κανδήξη
265 Κανταριώτισσα
266 Καπνικαραία
267 Καρδιοβαστάζουσα
268 Καρδιώτισσα
269 Καρποφοροῦσα
270 Καρύπη
271 Καστριανὴ
272 Κάστρου
273 Καστρουλέρου
274 Κατακαρπὸς
275 Καταλωνικὴ
276 Κατάπαυση
277 Καταπολιανὴ
278 Καταφυγὴ
279 Καψοδερματοῦσα
280 Κερὰ
281 Κέρνιτσα
282 Κεχαριτωμένη
283 Κεχρινιώτισσα
284 Κηπουραίων
285 Κισσιώτισσα
286 Κιτιοὺ
287 Κλειδὶ τοῦ Παραδείσου
288 Κλεισούρας
289 Κλεφτοπαναγιὰ
290 Κοιμητηρίων
291 Κόκκινη
292 Κολοκυθιώτισσα
293 Κολυβιανὴ
294 Κορκοδειλιὰ
295 Κορυφὴ
296 Κορφιάτισσα
297 Κοσμοπόθητος
298 Κοσμοσωτείρα
299 Κοσυφοίνισσα
300 Κότσικα
301 Κουκουζέλισσα
302 Κουμπελίδικη
303 Κουνοπιώτισσα
304 Κουρίου
305 Κουροτρόφος
306 Κουτσουρῶ
307 Κουφὴ
308 Κουφὴ Πέτρας
309 Κοφινὴ
310 Κρεμαστὴ
311 Κρομμυδιώτισσα
312 Κτιστὴ
313 Κτιτόρισσα
314 Κυκκώτισσα
315 Κυπαιότισσα
316 Κυρὰ Ξένη καὶ κυρία τῶν Ἀγγέλων
317 Κώμη
318 Λαγουδιανὴ
319 Λαμπρότατη
320 Λαμπροφορία
321 Λαοδηγήτρια
322 Λαοῦ
323 Λαρνιώτισσα
324 Λαυριώτισσα
325 Λάχνη
326 Λεσινιώτισσα
327 Λεφένα
328 Λεχούσα
329 Λιβαδιώτισσα
330 Λιόσα
331 Λιόσα
332 Λογκοβάρδα
333 Λοιμιώτισσα
334 Λουβαρὰ
335 Λυκοδήμου
336 Λυκούρεσι
337 Μαγαζιώτισσα
338 Μαγδαληνὴ
339 Μαδύτου
340 Μακελάρια
341 Μαλεβὴ
342 Μανδαλάκη
343 Μανεδὴ
344 Μαντιλούσα
345 Μαραθούντα
346 Μαρία
347 Μαστῶν
348 Μαύρη
349 Μαυριώτισσα
350 Μαυρομμάτα
351 Μαχαιρωμένη
352 Μὲ τοὺς κρίνους
353 Μεγαλομάρτυρος
354 Μεγαλόχαρη
355 Μεσοσπορίτισσα
356 Μητέρα
357 Μητέρα Θεοῦ ἐπὶ τὸν θρόνο
358 Μικρὰ
359 Μογρονήσι
360 Μολυβδοσκέβαστη
361 Μοναρκὰ
362 Μυροβλύτισσα
363 Μυρτενὴ
364 Μυρτιδιώτισσα
365 Μυφελαιώτισσα
366 Νάπα
367 Νάσσα
368 Νέα
369 Νέγρων
370 Νεοφάνεισσα
371 Νεροφοροῦσα
372 Νικητάτου
373 Νικοποιὸς
374 Νταλλιανὴ
375 Νυμφοτόκος
376 Ξενοβλήτης
377 Ξένων
378 Ξεσκλαβώτρα
379 Ξεσπορίτισσα
380 Ξηροκαμπίτισσα
381 Ξηρορείτισσα
382 Ξυνήγορος
383 Ὁδηγήτρια
384 Οἰκειώτατη
385 Οἰκονόμισσα
386 Ὀλβιόδωρος
387 Ὀλυμπιώτισσα
388 Ὁμόθεος
389 Ὁμονοοῦσα
390 Ὀρθοκωστὰ
391 Ὀσιώτατη
392 Οὐρανοῦ καὶ Γῆς
393 Παγγαιότισσα
394 Πάθους
395 Παιδεύσασα
396 Παλαιοκαστρίτισσα
397 Παλαιολογίνα
398 Παλατιανὴ
399 Παλίνου
400 Παμμακάριστος
401 Παναγιόχορτο
402 Πανάχραντος
403 Πανάχραντος
404 Παντάνασσα
405 Παντευλόγητη
406 Παντιμος
407 Παντόχαρα
408 Πάντων χαρὰ
409 Παραμυθία
410 Παρηγορήτρα
411 Παρθένα
412 Παμμακάριστος
413 Παυσολύπη
414 Πειραιώτισσα
415 Πελαγονίτισσα
416 Πεπελινίτσης
417 Περιβλεπττος
418 Περλιγοῦ
419 Πετραϊδα
420 Πλαγιὰ
421 Πλατανιώτισσα
422 Πλατυτέρα
423 Πολίτισσα
424 Πολυσπορίτισσα
425 Πονολύτρια
426 Πόνου
427 Πορταϊτισσα
428 Πορτιανὴ
429 Πουλάτη
430 Πρέσβειρα
431 Προαναγγελλομένη
432 Προπύλη
433 Προσηγορία
434 Προσίστισσα
435 Προστάτρια
436 Προσφυγιὰ
437 Προυσιώτισσα
438 Πυριότισσα
439 Πυροβολήθεισα
440 Ραγίου
441 Ραχοπήδη
442 Ρόδο τὸ Ἀμάραντο
443 Ρόμβη
444 Ρουμελιώτισσα
445 Σαμακιώτισσα
446 Σεπτεμβριανὴ
447 Σημάου
448 Σκάλα τοῦ Οὐρανοῦ
449 Σκαλωτὴ
450 Σκιαδενὴ
451 Σκοπιότισσα
452 Σοίριζα
453 Σοτομβριανὴ
454 Σουμελὰ
455 Σπηλιώτισσα
456 Στεφάνα
457 Σώματα
458 Σωτήρα
459 Ταξιδιάρα
460 Ταταρνώτισσα
461 Τήνου
462 Τῆς Βάτου
463 Τίμια Σκέπη
464 Τιμιωτέρα
465 Τοπλoὺ
466 Τοῦ Χάρου
467 Τουρλιανὴ
468 Τριχεροῦσα
469 Τροβάτου
470 Τρουλὴ
471 Τρυπητὴ
472 Τρυφεροῦσα
473 Τσαμπίκα
474 Τσυκκώτισσα
475 Ὑπέρμαχος
476 Ὑψηλὴ
477 Φανερουλιώτισσα
478 Φανερωμένη
479 Φαρμακολύτρα
480 Φιδιότισσα
481 Φιδοττοταμιανὴ
482 Φιδοῦσα
483 Φίδωσα
484 Φλεβαριανὴ
485 Φοβερὰ Προστασία
486 Χαιρετισμῶν
487 Χαλκοπρατειῶν
488 Χελιδονοὺ
489 Χιλιονοματοῦσα
490 Χοζοβιώτισσα
491 Χρυσαφίτισσα
492 Χρυσοβαλάντη
493 Χρυσογαλοῦσα
494 Χρυσοδαφνιώτισσα
495 Χρυσοκαστριώτισσα
496 Χρυσοκελλαριὰ
497 Χρυσοπηγὴ
498 Χρυσοσκαλίτισσα
499 Χρυσοσπιλιώτισσα
500 Ψυχοσῶστα
501 Ψυχοσώτρια

Η αγάπη της Παναγίας μας για την σωφροσύνη και καθαρότητα

Ο Αγιορείτης Γέρων Ιωσήφ (+ 15-8-1959) ο υσηχαστής, όταν μιλούσε για την αγνότητα της ψυχής και του σώματος, έφερνε πάντοτε ως παράδειγμα την Παναγία.
   Είπε ο Γέρων:
Δεν ημπορώ να σας περιγράψω πόσον αρέσει η Παναγία μας την σωφροσύνην και καθαρότητα.  Επειδή Αυτή είναι η μόνη αγνή Παρθένος, δί’  αυτό και όλους τοιούτους μας θέλει και αγαπά.
   Και πάλιν έλεγε:
Δεν υπάρχει άλλη θυσία πλέον ευώδης εις τον Θεόν, όσον η αγνότης του σώματος, όπου αποκτάται με αίμα και αγώνα φρικτόν.
   Και κατέληγε:
Βιασθήτε όθεν καθαρεύοντες την ψυχήν και το σώμα.  Μη δέχεσθε ποσώς (καθόλου) αισχρούς λογισμούς.

Από το βιβλίο «Γεροντικό της Παναγίας»
Αρχ. Θεοφύλακτος Μαρινάκης

Δίκαιος Εζεκίας ο Βασιλιάς

Ο Δίκαιος Εζεκίας, ήταν γιος του αποστάτη βασιλιά του Ιούδα Άχαζ, που υποστήριζε με μεγάλη θέρμη τα είδωλα. Ο Εζεκίας όμως, ακολούθησε εντελώς διαφορετικό δρόμο από τον πατέρα του.

Ο Εζεκίας καταπολέμησε την ειδωλολατρία, έδωσε στην γιορτή του Ιουδαϊκού Πάσχα περισσότερη μεγαλοπρέπεια, και υποστήριξε με το προσωπικό του παράδειγμα αλλά και το βασιλικό του κύρος, τον αληθινό Θεό. Αλλά και ο Θεός τον υποστήριξε ανάλογα. Ο Εζεκίας λοιπόν όχι μόνο κατόρθωσε να νικήσει τούς Φιλισταίους, αλλά κατόρθωσε να ξεφύγει και από τον ζυγό των Ασσυρίων, κατατροπώνοντας τον Βασιλιά τους, Σεναριχείμ. Οι σύμβουλοι του Εζεκία ήταν οι προφήτες Ησαΐας  και Μιχαίας . Ακόμα υποστήριξε πολύ την γεωργία και το εμπόριο, οχύρωσε την Ιερουσαλήμ και στόλισε τον ναό της Ιερουσαλήμ.

Πέθανε το 696 π.Χ και τάφηκε με μεγάλη πομπή, στον υψηλότερο τάφο των υιών του Δαυίδ. Υπήρξε δε ένας από τούς καλύτερους βασιλείς του Ιούδα.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

Όσιος Μωυσής ο Αιθίοπας

Ο όσιος Μωυσής ήταν αγορασμένος δούλος κάποιου πλούσιου κτηματία. Είχε χαρακτήρα σκληρό και δύστροπο και καθημερινά δημιουργούσε πολλά προβλήματα, ώσπου το αφεντικό του αγανάκτησε και τον πέταξε στον δρόμο. Ο Μωυσής βρήκε καταφύγιο σε μια ληστοσυμμορία και με την τεράστια σωματική του δύναμη δεν άργησε να επιβληθεί και να γίνει ο αρχηγός της.

Κάποτε, κυνηγημένος από τα όργανα της εξουσίας, για τα πολλά του εγκλήματα, πήγε να κρυφτεί βαθειά στην έρημο όπου ζούσαν οι πιο ονομαστοί ασκητές. Η συναναστροφή του με τους αγίους τον έκανε σιγά - σιγά να ημερεύσει. Τον επισκίασε η Χάρη του Θεού, γιατί η μετάνοια είναι ώρα Χάριτος, μαλάκωσε η καρδιά του, μετανόησε πραγματικά και ζήτησε την λύτρωση. Η αλλαγή του ήταν ριζική και σε σύντομο χρονικό διάστημα έφτασε στα μέτρα των μεγάλων Πατέρων της ερήμου. Μετά το βάπτισμα αξιώθηκε να λάβει και την Χάρη της Ιεροσύνης.

Σε ηλικία 75 ετών έφυγε από την πρόσκαιρη αυτή ζωή με τρόπο βίαιο και μαρτυρικό. Ειδωλολάτρες ληστές εισέβαλαν στο σπήλαιο που ασκήτευε και τον σκότωσαν με μαχαίρια. Και στο σημείο αυτό επαληθεύθηκε, για άλλη μια φορά, ο λόγος του Χριστού προς τον Απόστολο Πέτρο: «πάντες γὰρ οἱ λαβόντες μάχαιραν ἐν μαχαίρῃ ἀποθανοῦνται» (Ματθ. κστ, 52).

Οι δύο μεγάλες αρετές που τον κοσμούσαν ήταν η αληθινή μετάνοια και η βαθειά ταπείνωση. Μέχρι την τελευταία του αναπνοή «έκλαιε πικρώς» για τις αμαρτίες του και θεωρούσε τον εαυτό του κατώτερο όχι μόνον από τους ανθρώπους, αλλά και από αυτήν την άλογη κτίση. «Η συναίσθησις της αμαρτίας ημών είναι μέγα δώρον του Ουρανού, μεγαλύτερον και της οράσεως των αγγέλων... Η μετάνοια είναι ανεκτίμητον δώρον προς την ανθρωπότητα... Δια της μετανοίας συντελείται η θέωσις ημών. Τούτο είναι γεγονός ασυλλήπτου μεγαλείου» (Αρχιμ. Σωφρονίου, Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι, σελ. 40 και 46). Ο Μωυσής αξιοποίησε κατά τον καλύτερο τρόπο το ανεκτίμητο αυτό δώρο και έφθασε στην θέωση, στην όραση του Θεού.

Αρκετά περιστατικά από τον βίο και την πολιτεία του φανερώνουν την ριζική αλλαγή του τρόπου της ζωής του. Άλλωστε αυτό σημαίνει μετάνοια. Αλλαγή τρόπου σκέψης και τρόπου ζωής. Αξίζει να αναφέρουμε ένα από αυτά: «Κάποτε, τέσσερεις ληστές, παλιοί σύντροφοί του, μπήκαν στην καλύβα του για να την ληστέψουν, χωρίς να φαντάζονται ποιόν μπορούσαν να βρουν μέσα. Όταν τον είδαν σάστισαν. Εκείνος, με μεγάλη ευκολία, τους έπιασε, τους έδεσε και τους οδήγησε στην συνάθροιση των Γερόντων και τους ερώτησε να του πουν τί πρέπει να κάνει με τους ληστές, λέγοντας συγχρόνως: "Σε μένα δεν αρμόζει πια να τιμωρήσω άνθρωπον"» (Γεροντικόν, Εκδ. Ρηγοπούλου, σελ. 111). Όταν τα άκουσαν αυτά οι ληστές εξομολογήθηκαν, μετανόησαν και έγιναν Μοναχοί.

Άλλο χαρακτηριστικό περιστατικό που φανερώνει την ταπείνωση του Οσίου είναι και το ακόλουθο: «Την ημέρα που τον χειροτονούσε Πρεσβύτερο ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας και μάλιστα την ώρα που του φορούσε τα ιερά άμφια του είπε φιλικά ότι έγινε λευκός σαν περιστέρι. Ο Μωυσής ερώτησε ταπεινά τον Πατριάρχη αν κρίνει από το εξωτερικό ή το εσωτερικό, επειδή και τα άμφια ήσαν λευκά. Ο Πατριάρχης θέλοντας να τον δοκιμάσει αν έχει πραγματική ταπείνωση, είπε κρυφά στους κληρικούς να τον διώξουν από το σκευοφυλάκιο. Έτσι, όταν παρουσιάστηκε εκεί μετά την θεία Λειτουργία, τον έδιωξαν βρίζοντας τον. Ο Μωυσής έφυγε αμέσως χωρίς καμιά αντιλογία. Ένας από αυτούς, που τον ακολούθησε κρυφά για να δει αν του κακοφάνηκε, τον άκουσε να μονολογεί μεμφόμενος τον εαυτό του: "Καλά σού κάνανε, σποδόδερμε μελανέ". Αφού δεν είσαι άνθρωπος, τί γυρεύεις με τους ανθρώπους;» (Γεροντικόν, σελ. 252 -253).

Η Ορθόδοξη Εκκλησία με τον τρόπο ζωής που προσφέρει μεταμορφώνει και μετασκευάζει τα τσακάλια και τους λύκους σε πρόβατα και αρνιά άκακα. Μεταβάλλει τους υπερήφανους σε ταπεινούς, τους πόρνους και μοιχούς σε σώφρονες, τους φονιάδες, τους τρομοκράτες και τους ληστές σε Οσίους.



Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τῶν παθῶν καταλείψας Πάτερ τὴν Αἴγυπτον, τῶν ἀρετῶν ἐν τῷ ὄρει ἀνῆλθες πίστει θερμή, τὸν Σταυρὸν τὸν τοῦ Χριστοῦ ἄρας ἐπ' ὤμων σου, καὶ δοξασθεῖς περιφανῶς τύπος ὤφθης Μοναστῶν, Μωσῆ Πατέρων ἀκρότης, μεθ' ὧν ἀπαύστως δυσώπει ἐλεηθήναι τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α'. Τοῦ λίθου σφαγισθέντος.
Τῆς ἐρήμου πολίτης καὶ ἐν σώματι ἄγγελος, καὶ θαυματουργὸς ἀνεδείχθης, θεοφόρε Πατὴρ ἡμῶν Μωϋσῆ· νηστείᾳ ἀγρυπνίᾳ προσευχῇ, οὐράνια χαρίσματα λαβών, θεραπεύεις τοὺς νοσοῦντας, καὶ τὰς ψυχὰς τῶν πίστει προστρεχόντων σοι. Δόξα τῷ δεδωκότι σοι ἰσχύν, δόξα τῷ σὲ στεφανώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ πᾶσιν ἰάματα.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Αἰθιόπων πρόσωπα, ἀπορραπίσας, νοητῶν ἀνέλαμψας, καθάπερ ἥλιος φαιδρός, φωταγωγῶν τᾶς ψυχᾶς ἠμῶν, τῶν σὲ τιμώντων, Μωσῆ παμμακάριστε.

Κάθισμα
Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.
Φέγγος ἄδυτον εἰσδεδεγμένος, ἀπημαύρωσας τῶν νοουμένων, Αἰθιόπων θεοφόρε τὰ πρόσωπα, καὶ τὰς αὐτῶν κακουργίας διέλυσας, ταὶς πρὸς τὸ θεῖον ἀπαύστοις σου νεύσεσι Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Μεγαλυνάριον
Ἔργοις διαλάμψας ἀσκητικοῖς, ἐχθρῶν νοουμένων, ἀπημαύρωσας τὴν ἰσχύν, καὶ τῆς ἄνω δόξης ἐδείχθης κληρονόμος, συνὼν τοῖς Ἀσωμάτοις, Μωσῆ μακάριε.

Ο άγιος Σιλουανός συνομιλεί με τα παιδιά…

(Στην αγαπημένη μου Σ.)
Τα αγαπημένα παιδιά τρέχουν στα λιβάδια, κόβουν λουλούδια , τραγουδούν και χαίρονται , γιατί τα κάνει και χαίρονται η χάρη του Θεού. Αλλά, να, είδαν τα παιδιά κάποιον μοναχό και του λένε…
-Κοίτα, ο Κύριος στόλισε τον ουρανό με αστέρια και την γη με ποτάμια και κήπους. Οι αετοί πετούν πάνω στα σύννεφα και απολαμβάνουν το κάλλος της φύσεως. Τα πουλιά κελαηδούν εύθυμα στα δάση και στις πεδιάδες και εσύ, μοναχέ, κάθεσαι στο κελλί σου και δεν βλέπεις όλη την ωραιότητα του Θεού. Κάθεσαι και κλαις. Γιατί κλαις στο μικρό κελλί σου, όταν ο ήλιος λάμπει και ο κόσμος όλος στολίζεται με ομορφιά , και όλοι πάνω στη γη χαίρονται;
Έτσι ρωτούσαν τα παιδιά τον μοναχό και αυτός αποκρίθηκε:
-Παιδιά, εσείς δεν καταλαβαίνετε τον θρήνο μου. Η ψυχή μου κλαίει για εσάς, γιατί δεν γνωρίζετε τον Θεό , που δημιούργησε αυτή την ωραιότητα. Η ψυχή μου τον γνωρίζει και ποθώ αυτή την γνώση για όλους σας, και γι΄αυτό  θλίβομαι και παρακαλώ τον Θεό για εσάς ώστε και εσείς να γνωρίσετε τον Κύριο εν Πνεύματι Αγίω.
-Τι σημαίνει να γνωρίσουμε τον Κύριο εν Πνεύματι Αγίω;
-Με τον νου, παιδιά, είναι αδύνατο να γνωρίσετε τον Κύριο, αλλά διαβάστε την θεία Γραφή. Σε αυτή ζει η χάρη που θα σας γλυκάνει και έτσι θα γνωρίσετε τον Κύριο και με χαρά θα Τον υπηρετείτε ημέρα και νύχτα. Και όταν γνωρίσετε τον Κύριο, τότε θα σας φύγει η επιθυμία να βλέπετε αυτόν τον
κόσμο , αλλά η ψυχή σας θα ορμά να βλέπει την δόξα του Κυρίου στους ουρανούς.
-Μας αρέσουν, όμως, τα λουλούδια, μας αρέσει να περπατούμε και να χαιρόμαστε.
-Σας  αρέσει να περπατάτε στους αγρούς και να μαζεύετε λουλούδια, σας αρέσει να τραγουδάτε και να ακούτε το κελάηδημα των πουλιών, αλλά υπάρχει στον ουρανό κάτι πιο ευχάριστο απ΄αυτά, ο Παράδεισος, όπου ζει ο Κύριος με τους Αγγέλους και τους Αγίους. Εκεί υπάρχει αγαλλίαση και ψάλλουν ύμνους, αλλά άλλους καλύτερους. Και όταν η ψυχή ακούει τους ύμνους αυτούς, δεν μπορεί ποτέ να τους ξεχάσει, και οι ύμνοι της γης δεν την ελκύουν πλέον.
-Αλλά μας αρέσει να τραγουδάμε.
-Ψάλλατε, παιδιά, στον Κύριο με το Άγιο Πνεύμα, ψάλτε με ταπείνωση και αγάπη.
-Εσύ, όμως, γιατί θρηνείς; Δεν καταλαβαίνουμε.
–Θρηνώ, για εσάς, μικρά παιδιά. Σας βλέπω, σας αγαπώ και προσεύχομαι στον Κύριο να  σας φυλάξει, ώστε να γνωρίσετε τον Δημιουργό και Κύριό σας. Σας βλέπω και, να, είστε όμοιοι με το Παιδί Ιησού, και θέλω, να μην χάσετε την χάρη του Θεού και γίνετε, όταν μεγαλώσετε στην ηλικία, σαν τον εχθρό εξαιτίας των κακών λογισμών. Θέλω πάντα να μοιάζετε με τον Υιό της Πανάγνου Θεομήτορος. Αυτό εύχεται η ψυχή μου για εσάς. Γι΄αυτό προσεύχομαι. Λυπάμαι όλα τα παιδιά της γης και γι΄αυτό θρηνώ για όλα τα αθώα παιδιά και τα ορφανά. Πενθώ, παιδιά, για τον κόσμο, και θρηνώ για όλο τον λαό του Θεού.
“Κύριε, εξαπόστειλε το έλεός Σου στα παιδιά της γης , που εσύ αγαπάς, και ΄δώσε σε αυτά να Σε γνωρίσουν με το Άγιο Πνεύμα,και δίδαξέ τα να σε δοξάζουν.Με δάκρυα σε ικετεύω, άκουσε την προσευχή μου και δώσε σε όλα αυτά να γνωρίσουν την δόξα Σου με το Άγιο Πνεύμα.
-Παιδιά, αγαπάτε τον Θεό, όπως Τον αγαπούν οι Άγγελοι στον ουρανό.
-Ποτέ δεν είδαμε τον Θεό. Πώς μπορούμε να Τον αγαπάμε;
-Αγαπημένα μου παιδιά, να σκέφτεστε για τον Θεό πάντα ότι Αυτός  σας αγαπά και έδωσε σε σας ζωή, ώστε να ζείτε αιώνια μαζί Του και να ευφραίνεσθε με την αγάπη Του.
-Πώς μπορούμε να γνωρίσουμε ότι μας αγαπά ο Θεός;
-Από τους καρπούς, παιδιά, γνωρίζετε την αγάπη.Όταν μένουμε στην αγάπη του Θεού, τότε φοβόμαστε την αμαρτία και έχουμε στην ψυχή χαρά και ειρήνη, και θέλουμε συνέχεια να θυμόμαστε τον Θεό και να προσευχόμαστε αδιάλειπτα, και τότε στην ψυχή θα υπάρχουν αγαθοί λογισμοί.
-Πώς θα γνωρίσουμε ποιοι λογισμοί ζουν μέσα μας και ποιοι απ΄αυτούς είναι καλοί και κακοί;
– Για να διακρίνετε τους καλούς λογισμούς από τους κακούς, πρέπει να διατηρείτε το νου σας καθαρό εν τω Θεώ.
-Δεν καταλαβαίνουμε με ποιο τρόπο μπορούμε να κρατούμε το νου σπο Θεό, αφού δεν είδαμε τον Θεό και δεν Τον γνωρίσαμε. Και τι σημαίνει “καθαρός νους”;
-Παιδιά, να σκέφτεστε ότι ο Θεός σας βλέπει, παρ΄όλο που εσείς δεν Τον βλέπετε. Έτσι πάντοτε θα βαδίζετε ενώπιον του προσώπου του Κυρίου. Αν και αυτό είναι μικρή αγάπη, εν τούτοις, αν ακούσετε το λόγο μου, τότε αυτός θα σας οδηγήσει σε μεγαλύτερη  αγάπη, και τότε με το Άγιο Πνεύμα θα γνωρίσετε όλα  όσα σας είπα, και που τώρα ακόμα δεν καταλαβαίνετε.

σημείωση: ο άγιος διηγούνταν τις πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις του από τις συνομιλίες και την συναναστροφή του με τα
παιδιά, όταν κατά την διάρκεια του Ρωσοϊαπωνικού πολέμου, κλήθηκε να υπηρετήσει στην οπισθοφυλακή και έζησε για κάποιο διάστημα στο χωριό του.Έλεγε ότι η ψυχή του ανθρώπου, από την παιδική ηλικία, μπορεί να προσδιορισθεί στην σχέση της με τον θεό.
Οι συνομιλίες που αναφέρονται εδώ, αποτελούν επεξεργασία εκείνων, που είχε αυτός με τα παιδιά. Ενδέχεται στις αγνές ψυχές των παιδιών να  αντικατοπρίζεται η φωτεινή εικόνα του “αγαπώντος” μοναχού, αλλά είναι αδύνατον να μην παρατηρήσουμε ότι ,κατά το περιεχόμενό τους, οι λόγοι του Γέροντα είναι προσιτοί μόνο σε ενήλικες.
από το βιβλίο: ο Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης, αρχ. Σωφρονίου Σαχάρωφ, εκδόσεις Ι. Μονής Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας, σ. 575-577 – εικόνες από: Διακόνημα και Συναξαριστή

Όπου και να πάμε τον εαυτό μας κουβαλάμε

Ένας μοναχός ζούσε σ’ ένα κοινόβιο μοναστήρι ως ησυχαστής, αλλά πολύ συχνά τον κυρίευε το  πάθος της οργής. Σκέφτεται, λοιπόν, και λέγει στον εαυτό του: «Θα φύγω από τούτο το μοναστήρι και θα πάω ν’ ασκητεύσω μόνος μου ως αναχωρητής∙ κι εκεί, άμα δεν έχω καμιά σχέση με την κανέναν και ησυχάζω μόνος μου, θα πάψει να μ’ ενοχλεί και το πάθος της οργής».
Έφυγε, λοιπόν, από το μοναστήρι και πήγε και βρήκε μια σπηλιά, όπου προσπάθησε να ζήσει μόνος του. Και μια μέρα, βγήκε να γεμίσει το σταμνί του με νερό∙ το γέμισε και το ακούμπησε κάτω, αλλά ξάφνου το βλέπει ν’ αναποδογυρίζει. Το σήκωσε και το γέμισε για δεύτερη φορά, μα εκείνο αναποδογυρίστηκε ξανά.  Θύμωσε τότε, το άρπαξε και το ‘καμε κομμάτια.
Όμως, σε λίγο, όταν ήρθε στα συγκαλά του , κατάλαβε πως όλ’ αυτά είναι καθαρός εμπαιγμός του από το δαίμονα , και είπε πάλι μέσα του:
«Βλέπεις εαυτέ μου; Ήρθες να ζήσεις μοναχός σου ως αναχωρητής, μα πάλι νικήθηκες. Πήγαινε, λοιπόν, και πάλι να ζήσεις στο κοινόβιο. Διότι, εαυτέ, όπου και να πας, πρέπει ν’ αγωνίζεσαι και να υπομένεις»! Και με τη βοήθεια του Θεού, σηκώθηκε πάλι κ’ επέστρεψε στο κοινόβιό του.
 Μικρό Γεροντικό στ΄, Π.Β. Πάσχου 

Άγιος Όσιος επίσκοπος Κορδούης της Ισπανίας

Ο Άγιος Όσιος έζησε στα χρόνια του Μεγάλου Κωνσταντίνου και διακρίθηκε για την αρετή και τη γενναία συμμετοχή του στους αγώνες υπέρ της Ορθοδοξίας. Πήρε μέρος στην Α' Οικουμενική Σύνοδο, που έγινε στη Νίκαια, καθώς και σ' αυτή της Σαρδικής το έτος 347 μ.Χ. Επίσης συνέπραξε στο να αθωωθεί ο Μέγας Αθανάσιος από τις εναντίον του κατηγορίες εκ μέρους των Αρειανών. Αλλά επειδή ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος καταδίωκε αμείλικτα τον Αθανάσιο, το ίδιο έκανε και στον Ιεράρχη της Κορδούης Όσιο, που υπέβαλε σε πολλές εξορίες και κακοπάθειες. Ο Όσιος όμως, κράτησε όρθιο το ορθόδοξο φρόνημα του μέχρι τέλους. Δίκαια λοιπόν τον εγκωμιάζει γι' αυτά ο Θεοδώρητος, ο δε Μέγας Αθανάσιος τον τιτλοφορεί πατέρα των Επισκόπων.

Άγιος Λιβέριος ο Ομολογητής, Πάπας Ρώμης

Ο Άγιος Λιβέριος διαδέχτηκε στον επισκοπικό θρόνο της Ρώμης τον Πάπα Ιούλιο. Όπως αυτός έτσι και ο Αιθέριος, ήταν συνήγορος του Αθανασίου του Μεγάλου στους αγώνες, που ο πρόμαχος εκείνος της ορθοδοξίας διεξήγαγε κατά του Αρειανισμού και υπέρ του Ορθοδόξου Συμβόλου. Ακόμα, ο Αιθέριος προστάτεψε τον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινούπολης Παύλο τον Α', όταν ο αυτοκράτορας Κωνστάντιος (337 μ.Χ.) έπανειλημμένα καταδίωξε για την ορθόδοξη συμπεριφορά του. Και όταν ο Πάπας Λιβέριος ήλθε την Κωνσταντινούπολη και διαφώνησε στα εκκλησιαστικά ζητήματα με τον προστάτη του Αρειανισμού αυτοκράτορα Κωνστάντιο, αυτός τον εξόρισε στη Θεσσαλονίκη. Κατόπιν όμως επανήλθε στο θρόνο του, και ο θάνατος τον βρήκε να ποιμαίνει πάντοτε θεάρεστα την εκκλησία του. Ο δε Σ. Εύστρατιάδης, για τον άγιο Αιθέριο, αναφέρει ότι ήταν «ἐκ τῶν ὀρθοδόξων παπῶν τῆς Ρώμης, τῶν πολεμησάντων τὸν Ἀρειανισμόν. Ἀπὸ τοῦ 352 ἐπίσκοπος τῆς Ρώμης, συνετέλεσε νὰ καταλάβωσι τοὺς οἰκείους θρόνους οἱ πρὸς αὐτὸν καταφυγόντες Ἀλεξανδρείας Ἀθανάσιος καὶ Παῦλος ὁ ὁμολογητής· ἀλλ᾿ ὁ Ἀρειανὸς αὐτοκράτωρ Κωνστάντιος μετὰ τὸν θάνατον τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Κώνσταντος, μετεκάλεσεν αὐτὸν εἰς Κωνσταντινούπολη καὶ προσεπάθησε νὰ τὸν ἑλκύση εἰς τὴν αἵρεσιν τοῦ Ἀρείου, καὶ μὴ πεισθέντα ἐξώρισεν εἰς Θρᾴκην (354) ἐπανῆλθεν εἰς τὸν θρόνον τῷ 358, τῇ ἀξιώσει τῶν χριστιανῶν τῆς Ρώμης, καὶ ἀπέθανεν ἐν εἰρήνῃ τῷ 365 (κατ᾿ ἄλλους τὸ 366)».

Όσιος Ποιμήν

Ο Όσιος Ποιμήν μαζί με τα άλλα αδέλφια του έκαναν μικρή μοναχική αδελφότητα σε μια μικρή σκήτη στην Αίγυπτο. Ηγούμενος αυτής της αδελφότητας ήταν ο Ποιμήν, που είχε όλα τα προσόντα πραγματικού ποιμένα ψυχών. Η φήμη του είχε φθάσει σε μακρινές περιοχές και πολύς κόσμος ερχόταν να τον δει και να τον συμβουλευθεί. Αυτός, όμως, δεχόταν μόνο τους μικρούς και ταπεινούς. Όσοι έρχονταν από περιέργεια, δεν τους δεχόταν, έστω και αν ήταν άρχοντες.

Κάποτε κάποιος επισκέπτης, θύμωσε που δεν τον δέχθηκε ο Όσιος και επειδή ήταν δικαστής, συνέλαβε το μοναχογιό της αδελφής του οσίου, με την ιδέα ότι έτσι θα ερχόταν ο ίδιος ο Ποιμήν σ' αυτόν. Ο Όσιος, όμως, έγραψε προς αυτόν: «Ἐξέτασον τὸν ἀνεψιόν μου κατὰ τοὺς νόμους. Εἶναι ἔνοχος; Τιμώρησέ τον. Ἐὰν ὅμως δὲν εἶναι, κᾶμε ὅπως θέλεις». Ο δικαστής θαύμασε τα γραφόμενα του οσίου και αμέσως απέλυσε τον ανεψιό του. Όλα αυτά, βέβαια, τα κατάφερνε ο Ποιμήν, διότι καλλιεργούσε το θεμέλιο των αρετών, την ταπεινοφροσύνη. Συχνά μάλιστα έλεγε: «Ο άνθρωπος έχει ανάγκη από την ταπείνωσιν, όσην από τον αέρα τον οποίον εισπνέει. Η ταπεινοφροσύνη του πνεύματος είναι η ζωή της ψυχής».

Ο Όσιος Ποιμήν πέθανε ειρηνικά, προκόβοντας σε όλες τις χριστιανικές αρετές το έτος 450 μ.Χ. σε ηλικία 110 ετών.


Ἀπολυτίκιον
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Θείων ἔργων σου, τὴ δαδουχία, λαμπρυνόμενος, τὴ διάνοια, διακρίσεως φωστὴρ ὤφθης ἄδυτος, διασκεδάζων παθῶν τὴν σκοτόμαιναν, καὶ καταυγάζων ἠμῶν τὰ νοήματα. Ποιμὴν Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἠμὶν τὸ μέγα ἔλεος.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ’.
Ταῖς τῶν δακρύων σου ῥοαῖς, τῆς ἐρήμου τὸ ἄγονον ἐγεώργησας· καὶ τοῖς ἐκ βάθους στεναγμοῖς, εἰς ἑκατὸν τοὺς πόνους ἐκαρποφόρησας· καὶ γέγονας φωστὴρ τῇ οἰκουμένῃ, λάμπων τοῖς θαύμασιν, Ποιμὴν Πατὴρ ἡμῶν ὅσιε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.
Τῶν λαμπρῶν ἀγώνων σου, Ὅσιε Πάτερ, ἡ ἁγία σήμερον, ἐπέστη μνήμη τὰς ψυχάς, τῶν εὐσεβῶν κατευφραίνουσα, Ποιμὴν θεόφρον, Πατὴρ ἡμῶν Ὅσιε.

Κάθισμα
Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.
Ποιμαινόμενος ὑπὸ Κυρίου, τούτου πρόβατον, ὡράθης πρᾶον, ἐναντίους λύκους μάκαρ τροπούμενος, καὶ ἐκτελέσας τὸν θεῖον ἀγώνά σου, πρὸς τὴν οὐράνιον μάνδραν ἐσκήνωσας, Πάτερ Ὅσιε, Χριστὸν τὸν Θεὸν ἱκέτευε, δωρήσασθαι ἡμῖν τὸ μέγα ἔλεος.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

Άγιος Φανούριος ο Νεοφανής, ο Μεγαλομάρτυρας

Ο Άγιος Φανούριος είναι από τους πιο αγαπητούς άγιους σε όλο τον ελληνικό λαό, που κάθε χρόνο τιμά και πανηγυρίζει την μνήμη του στις 27 Αυγούστου.

Αυτός ο τόσο αγαπητός άγιος θα μπορούσε να χαρακτηριστεί χωρίς αμφιβολία ως δώρο Θεού, διότι ήταν και παράμενε άγνωστος για πολλούς αιώνες. Έγινε γνωστός από την τυχαία εύρεση της εικόνας του τον 14ο αιώνα μ.Χ. στη Ρόδο, όταν έσκαβαν παλιά σπίτια στο νότιο μέρος του παλιού τείχους. Εκεί βρέθηκε αρχαίος ναός με πολλές κατεστραμμένες εικόνες και μεταξύ αυτών και η καλά διατηρημένη εικόνα επί της οποίας ο τότε μητροπολίτης Ρόδου Νείλος ο Β' ο Διασπωρινός (1355 - 1369 μ.Χ.) διάβασε το όνομα του Αγίου «ὁ ἅγιος Φανῶ».

Στην εικόνα, ο Άγιος παριστανόταν σαν νεαρός στρατιώτης, κρατώντας στο δεξιό του χέρι σταυρό, πάνω στον όποιο υπήρχε λαμπάδα αναμμένη, γύρω δε από την εικόνα τα 12 μαρτύρια του. Σε αυτά ο Μάρτυς παρουσιαζόταν: να στέκεται ανάμεσα σε στρατιώτες και να δικάζεται από τον ηγεμόνα· να πλήττεται απ’ αυτούς με πέτρες στο στόμα και την κεφαλή· να μαστιγώνεται πάλι απ’ αυτούς απλωμένος κατά γης· να κάθεται γυμνός και να ξέεται το σώμα του με σιδερένια νύχια· να είναι κλεισμένος στη φυλακή· να βασανίζεται μπροστά στο βήμα του ηγεμόνα· να καίεται στα μέλη του σώματος του με αναμμένες λαμπάδες· να είναι δεμένος σε μάγγανο και να βασανίζεται· να βρίσκεται ανάμεσα σε θηρία αβλαβής· να είναι ξαπλωμένος κατά γης και να πιέζεται το σώμα από ένα μεγάλο λίθο· να είναι μέσα σε ειδωλολατρικό ναό βαστάζοντας στις παλάμες του αναμμένα κάρβουνα και ο διάβολος να δραπετεύει στον αέρα με θρήνους· να στέκεται μέσα σε ένα καμίνι φωτιάς έχοντας υψωμένα τα χέρια σε σχήμα δεήσεως.

Τον αρχαίο ναό που βρέθηκε η εικόνα, ανοικοδόμησε, ύστερα από πολλές προσπάθειες, ο Νείλος και τον αφιέρωσε στο όνομα του Αγίου Φανουρίου, που όπως φαίνεται συνέταξε και την Ακολουθία του.

Ένα από τα πολλά θαύματα του Αγίου Φανουρίου είναι το εξιστορούμενο στη συνέχεια. Τα χρόνια εκείνα εξουσίαζαν την Κρήτη οι Ενετοί, οι οποίοι δεν επέτρεπαν την παρουσία Ορθοδόξου Αρχιερέως στη μεγαλόνησο. Τέσσερεις άνδρες για να λάβουν τη χειροτονία ταξίδευσαν από την Κρήτη στην Κορώνη της Πελοποννήσου και κατά την επιστροφή αιχμαλωτίστηκαν από τους Αγαρηνούς, οι οποίοι φόνευσαν τον ένα και τους άλλους τρεις μετέφεραν στα Παλάτια (Μίλητο).

Όταν ο πνευματικός τους πατήρ, ονόματι Ιωνάς, πληροφορήθηκε το γεγονός, ταξίδεψε μέχρι τη Ρόδο και εκεί διαπραγματεύθηκε την απελευθέρωσή τους με τον άρχοντα Γεώργιο Πετρανή, ο οποίος είχε εμπορικές σχέσεις με τους τούρκους των Παλατίων. Λόγω όμως πολεμικών αναταραχών στην περιοχή η προσπάθεια να αφεθούν ελεύθεροι έγινε δυσχερέστερη. Ο Ιωνάς, κατά την εκκλησιαστική συνήθεια, επισκέφθηκε τον μακάριο Νείλο και εκείνος του έκανε λόγο για τον Άγιο Φανούριο και τα θαύματά του, προτρέποντάς τον να επικαλεστεί την αντίληψη και βοήθειά του για το πρόβλημα που τον απασχολούσε. Πράγματι ο πνευματικός έπραξε όπως τον προέτρεψε ο Μητροπολίτης και μετά μερικές μέρες έφθασε μήνυμα από τα Παλάτια ότι οι εξελίξεις ήταν θετικές. Οι αιχμάλωτοι Ιερείς με θαυμαστό τρόπο αφέθηκαν ελεύθεροι και ο πνευματικός τους πατήρ Ιωνάς από ευγνωμοσύνη προς τον Μεγαλομάρτυρα, επιστρέφοντας, μετέφερε στην Κρήτη αντίγραφο της Εικόνας του και τελούσε έκτοτε πανηγυρικά τη μνήμη του.

Η αγάπη και η τιμή με την οποία περιβάλλεται ο Άγιος Φανούριος έγινε αφορμή να δημιουργηθούν διάφορες ωραίες και ευλαβείς παραδόσεις στο λαό μας, ανάμεσα στις οποίες είναι και το εορταστικό έθιμο της «Πίττας του Αγίου Φανουρίου», ή της «Φανουρόπιττας» που γίνεται την παραμονή της εορτής του. Η πίτα αυτή είναι συνήθως μικρή και στρογγυλή σαν μικρός άρτος, μοιράζεται στους πιστούς και γίνεται άλλοτε για να φανερώσει κάποιο χαμένο αντικείμενο ή κάποια χαμένη υπόθεση ή ακόμα να φανερώσει την υγεία σε κάποιον ασθενή.Υπάρχει επίσης και παράδοση ότι με τη πίτα αυτή γίνεται μνεία της μητέρας του, αλλά άγνωστο για ποιο λόγο.



Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Οὐράνιον ἐφύμνιον, ἐν γῇ τελεῖται λαμπρῶς, ἐπίγειον πανήγυριν νῦν ἑορτάζει φαιδρῶς, ἀγγέλων πολίτευμα· ἄνωθεν ὑμνῳδίαις εὐφημοῦσι τοὺς ἄθλους, κάτωθεν Ἐκκλησίᾳ τὴν οὐράνιον δόξαν· ἣν εὗρες πόνοις καὶ ἄθλοις τοῖς σοῖς Φανούριε ἔνδοξε.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α΄. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Φερωνύμως ἐκλάμψας, ἐκ τῆς Ῥόδου Φανούριε, ὡς φωστὴρ ἀεὶ καταυγάζεις, Ἐκκλησίας τὸ πλήρωμα· τὴν γνῶσιν φανεροῖς γὰρ τῶν κρυπτῶν, νοσήματα διώκεις χαλεπά, καὶ παρίστασαι ταχύτατος βοηθός, τῶν πίστει ἀναβοώντων· Δόξα τῷ σὲ δοξάσαντι Χριστῷ, δόξα τῷ σὲ φανερώσαντι, δόξα τῷ ἐνεργοῦντι διὰ σοῦ, μέγιστα θαύματα.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Τὸν τῆς Ῥόδου προστάτην, καὶ μέγαν πρόμαχον, τὸν παραδόξως γνωσθέντα, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, τῶν Μαρτύρων τὸ λαμπρόν, κλέος Φανούριον, ἀνευφημήσωμεν πιστοί, ὅτι χάριν ἐκ Θεοῦ, δεξάμενος ἰαμάτων, φερωνύμως ὡς φῶς ἐκλάμπει, ἄδυτον πᾶσι τοῖς τιμῶσι αὐτόν.

Ἕτερον Ἀπολυτίκιον
Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.
Ὡς ἄστρον ἀνέτειλας, τῇ Ἐκκλησίᾳ Χριστοῦ, καὶ πάντας κατηύγασας, φανερωθεὶς θαυμαστῶς, Φανούριε ἔνδοξε· ὅθεν τοῖς εὐφημοῦσι, τὴν σὴν ἄθλησιν Μάρτυς, νέμεις τῶν σῶν θαυμάτων, τὴν σωτήριον χάριν, πρεσβεύων τῷ Κυρίῳ, ὑπὲρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Κοντάκιον
Ἦχος γ΄. Ἡ Παρθένος σήμερον.
῾Ιερεῖς διέσωσας, αἰχμαλωσίας ἀθέου, καὶ δεσμὰ συνέθλασας, δυνάμει θείᾳ θεόφρον· ᾔσχυνας, τυράννων θράση γενναιοφρόνως· εὔφρανας, Ἀγγέλων τάξεις Μεγαλομάρτυς· διὰ τοῦτό σε τιμῶμεν, θεῖε ὁπλῖτα, Φανούριε ἔνδοξε.

Κάθισμα
Ἦχος πλ. α΄. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Μαρτυρίου τελέσας καλῶς τὸ στάδιον, καὶ Χριστὸν μεγαλύνας οἰκείοις μέλεσιν, οὐρανίων δωρεῶν λαμπρῶς τετύχηκας, καὶ παρέχεις τοῖς πιστοῖς, ὡς μεσίτης πρὸς Θεόν, βοήθειαν καθ' ἑκάστην, Φανούριε ἀθλοφόρε, τοῖς καταφεύγουσι τῇ σκέπῃ σου.

Ὁ Οἶκος
Ἤθλησας Μάρτυς ἀνδρικῶς, ἐν ἔτεσιν ἀδήλοις, καὶ ὑπερεῖδες νουνεχῶς, νεότητος τὸ ἄνθος, ὑπὲρ ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ, πλείστας βασάνους ὑποστάς, καὶ θάνατον γενναίως· ἀλλ' οἷς οἶδε κρίμασι Θεός, λήθης βυθοῖς, τὰ τῆς ἀθλήσεως τῆς σῆς, ἐκρύπτοντο τρόπαια· ἐν δὲ τῆ, Ῥόδῳ τῇ περιφήμῳ νήσῳ, ὁ ὑπὸ γῆν κεχωσμένος φανερωθεὶς ναός σου, ἐν ᾧ ἡ πάντιμος ὡς θησαυρὸς εἰκών σου, ἡ σὴ λαμπρὰ ἐγνώρισται ἄθλησις, καὶ πᾶσα ἡ Ἐκκλησία γνῶσιν ἔσχε τῶν ἀθλητικῶν σου ἀγώνων, καὶ τῆς πρὸς Χριστὸν λαμπρᾶς σου παῤῥησίας· ὅτι πᾶσιν ἐφαπλοῖς, τὴν θαυμαστήν σου προστασίαν, καὶ πολυειδῶν ἐξαίρεις κινδύνων καὶ θλίψεων, καὶ αἰχμαλώτους λυτροῦσαι, θεῖε ὁπλῖτα Φανούριε ἔνδοξε.

Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὁ ἐν Ῥόδῳ φανερωθείς, καὶ ἐξανατείλας, ὥσπερ ἥλιος ἐξ αὐτῆς, πᾶσαν καταυγάζων, Χριστοῦ τὴν Ἐκκλησίαν, θαυμάτων σου τῷ πλήθει, Μάρτυς Φανούριε.

Ἕτερον Μεγαλυνάριον
Χαίροις ὦ Φανούριε ἀθλητά, ὁ πᾶσι παρέχων, τὰ αἰτήματα συμπαθῶς· χαίροις εὐσεβούντων, ὁ μέγας ἀντιλήπτωρ, καὶ πάσης Ἐκκλησίας, θεῖον ἀγλάισμα.

Γέροντας Βασίλειος Γοντικάκης: Η ενότητα της Εκκλησίας.

Εάν αγαπάμε τον κόσμο, ακολουθώντας το παράδειγμα του Κυρίου, πρέπει να στραφούμε προς την Εκκλησία και όχι προς τον κόσμο. Η Εκκλησία είναι ο «κόσμος» –η τάξι και το κάλλος- του κόσμου. Μέσα σ’ αυτήν ο κόσμος όλος βρίσκει νόημα, αρμονία. Έω από αυτήν γίνεται χάος και σύντριμμα.
Έτσι, η μεγαλύτερη αγάπη και μοναδική ευλογία για τον κόσμο δεν είναι η με κοσμικό τρόπο συμπαράστασί του αλλά η επέκτασι της Εκλησίας που αγκαλιάζει, ζωοποιεί και χαροποιεί τα πάντα.
Εκκλησία είναι ο ίδιος ο Χριστός του Θεού, η Βασιλεία του Θεού που «εντός ημών εστί». Είναι ο ουρανός πάνω στη γη.

Σκοπός της είναι να μείνη στη γη, να μη φύγη από τον κόσμο, μέχρις ότου τον πάρη μαζί της, μέχρις ότου τον κάμη ουρανό: «Καινήν γην και καινόν ουρανόν κατά το επάγγελμα αυτού προσδροκώμεν». Και ο ουρανός και η γη είναι ένα πράγμα στην καινή αυτή κτίσι.
Έτσι καταλαβαίνομε ότι η αληθινή ένωσι θα γίνη στον εσχατολογικό χώρο. Και αυτό δεν είναι κάτι που μας τοποθετεί μακριά χρονικά από την ενότητα. Αν μας φαίνεται έτσι, αποδεικνύεται ότι βρισκόμαστε μακριά «Τριαδικά», ότι απέχομε από τη νέα κατανόησι, τη καινή κτίσι, που εγκαινίασε ο Χριστός.
Οι πιστοί μέσα στην Εκκλησία, τη Θεία Λειτουργία, προσφερόμενοι «κατά πάντα και δια πάντα» σ’ Αυτόν, απολαμβάνουν, δεν ζητούν απλώς, την των πάντων ένωσι.
Η ενότης της Εκκλησίας δεν είναι διοικητικό σύστημα ή διαδικασία που μπορεί να οραθή με «γυμνό» οφθαλμό και να διευθετηθή ανθρώπινα.
Είναι ένα θεανθρώπινο μυστήριο που γνωρίζεται εν Πνεύματι, που «όλον συγκροτεί τον θεσμόν της Εκκλησίας».
Είναι μία πραγματικότης εξωκόσμια που ζωογονεί την Εκκλησία, ενώ βρίσκεται στον κόσμο.
Είναι η εσχατολογική ελευθερία, την οποία απολαμβάνει ενώ υπάρχει μέσα στην ιστορία.
Είναι η σύνοδος του ουρανού και της γής.
Αν ήθελε ο Κύριος μίαν ενότητα απλώς διοικητική (χωρίς καμία προέκταση ζωής και μυστηρίου) θα μπορούσε να δώση σαν εικόνα της εκκλησίαστικής ενότητος τη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία λέγοντας: Πάτερ, θέλω να είναι ενωμένοι οι πιστοί όπως είναι ενωμένη η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Εκείνος όμως δεν έκαμε κάτι τέτοιο, αλλά ζήτησε το Τριαδικό «καθώς» να ρυθμίζη τα πάντα μέσα στην ζωή της Εκκλησίας. Και παρομοίασε τη Βασιλεία Του με μιάν αυτοδύναμη, αυξητική και ζωντανή στο σύνολό της πραγματικότητα. Είπε, η Βασιλεία των Ουρανών μοιάζει με προζύμι. Με σπόρο. Με μαργαρίτη κρυμμένο στη γη, που αξίζει όποιος έμπορος τον βρη να τα πουλήση όλα για να τον αποκτήση.
Και η μαρτυρία της Τριαδικής ενωτικής χάριτος δίδεται απ’ όλο το σώμα της Εκκλησίας· τη διοικητική της διάρθωσι, τη λειτουργική της ζωή και τη θεολογική της δημιουργία.
Δεν είναι η Εκκλησία μία οργάνωσι «ευσεβών», που διαθέτει λειτουργικές ευκαιρίες για τις ψυχολογικές ανάγκες των πιστών, ή θεολογία για να λύνη μεταφυσικά προβλήματα και γρίφους. Είναι «η σκηνή του Θεού μετά των ανθρώπων». Είναι το μικρό ποίμνιο και συγχρόνως η πλατυτέρα των ουρανών, που δεν περιέχεται, αλλά περιέχει την ιστορία και όλη την δημιουργία.
Δεν μπορούμε να αφήσωμε κάτι έξω από το βάπτισμα του Χριστού. Δεν μπορούμε να κρατήσωμε κοσμική διοίκησι στην Εκκλησία και να κάνωμε πνευματικά κηρύγματα με τον λόγο ή τη γραφίδα. Γιατί αμέσως τότε και τα κηρύγματα αποδυναμώνονται, χάνουν την πνευματικότητα και υπόστασί τους.
Η ζωή μας είναι γνήσια και υγιής αν είναι θεαρχική και θεοκίνητη σ’ όλες της τις μορφές, αν δεν είμαστε εμείς οι ενεργούντες και οι λαλούντες πουθενά –ούτε στη διοίκησι, ούτε στον λόγο- αλλά «το Πνεύμα του Θεού το οικούν εν ημίν».
Εάν καθυβρίσης μία υπόστασι της Αγίας Τριάδος, όλη την Τριάδα καθύβρισες. Και αν μία εκδήλωσι της ζωής βγάλης έξω από την «όθνειαν ευπρεπεστάτης αλλοίωσιν», όλο το μυστήριο θίγεις, όλη τη ζωή σου εξαθρώνεις και βασανίζεις, μη δεχόμενος αξίως Αυτόν που ομολογεί κατηγορηματικά: «Ιδού καινά ποιώ πάντα».
Το Ορθόδοξο βάπτισμα σαν ολόσωμο τριττό βύθισμα –και όχι μερικός ραντισμός- φαίνεται και εδώ να είναι βαθύς συμβολισμός που εφαρμόζεται σ’ ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας.
Και η πάντων ένωσι, για την οποία εύχεται η Εκκλησία, δεν νοείται ως συναρμολόγησι τεμαχίων «χριστιανικών κοινοτήτων» αλλά ως επέκτασι της Τριαδικής ενότητος που ιερουργείται στο λειτουργικό της σώμα.
Η «επανένωσι της Εκκλησίας» είναι εντελώς αδόκιμη έκφρασι που συσκοτίζει το θέμα. Δεν προέρχεται από Ορθόδοξη θεολογική συνείδησι αλλά από κοσμική θεώρησι.
Η πραγμάτωσι δικών μας σχεδίων και συνομοσπονδιών (σε αντικατάστασι της Τριαδικής μυστηριακής ενότητος) είναι συμφορά και καταδίκη για τον κατ’ εικόνα Θεού πλασθέντα άνθρωπο.
Το μυστήριο της ενότητος του Σώματος του Χριστού δεν ορίζεται με κατηγορίες φιλοσοφικές. Δεν περιορίζεται με θελήσεις κτιστές. Δεν δεσμεύεται από απειλές προσωπικού αλαθήτου, ούτε συγκινείται από διατεινόμενη ατομική «ευσέβεια». Τα πάντα δοκιμάζει, σαλεύει. Τα πάντα καινοποιεί χαρίζοντάς τα σ’ όλους φωτισμένα με άκτιστο φέγγος: διάφανα, ζωντανά, περιχωρούμενα.
Το μυστήριο της ενότητος, όπως το ζη και το νοεί η Εκκλησία, είναι η Βασιλεία του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος, «εξ ής, ως ενοποιού δυνάμεως, ενιζόμεθα, και των μεριστών ημών ετεροτήτων υπερκοσμίως συμπτυσσομένων, εις θεοειδή μονάδα συναγόμεθα και θεομίμητον ένωσιν».

Αρχιμ.Βασίλειος Γοντικάκης από το βιβλίο: Εισοδικόν Ιερά Μονή Ιβήρων

Ο τρόπος τελέσεως της Θείας Λειτουργίας-Όσιος Πορφύριος

Προσπαθούσα, πάντοτε κατά την ώρα της Θείας Λειτουργίας να βρίσκομαι μέσα στο Ιερό Βήμα. Και τούτο διότι ήθελα από πολύ κοντά να παρακολουθώ τον π. Πορφύριο, πως τελούσε την αναίμακτη αυτή θυσία. Και δεν μετάνιωσα για την προσπάθεια μου αυτή. Αντίθετα, και σήμερα δηλώνω απερίφραστα, πως εάν ζούσε ο αείμνηστος γέροντας θα έκανα πάλι το ίδιο. Γιατί εκεί μέσα γνώρισα όλο το μεγαλείο της πίστεως! Εκεί μέσα έζησα στιγμές συγκινητικές και απερίγραπτες! Εκεί μέσα άκουσα να συνομιλούν τα κάτω με τα άνω! Εκεί μέσα είδα έναν παππούλη να υψώνει τα άγια χεράκια του προς τον Ύψιστο, όπως ακριβώς τα μικρά και αγνά παιδάκια κατά την ώρα της παιδικής τους προσευχής! Εκεί μέσα παρακολούθησα με πόση ευλάβεια και φόβο Θεού έκανε όλη την προετοιμασία του μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας κατά την ώρα της Προσκομιδής! Ιδίως αυτό το τελευταίο με είχε κυριολεκτικά συγκλονίσει! Γιατί, ο π. Πορφύριος, όλο αυτό το θείο μυστήριο το ζούσε στην πραγματικότητα! Και αυτό το έδειχνε με τον τρόπο που χρησιμοποιούσε το πρόσφορο. Δεν το θεωρούσε σαν μια προσφορά. Αλλά νόμιζε ότι εκείνη την ώρα κρατούσε το ίδιο το σώμα του Χριστού. Γι’ αυτό και κάθε φορά που το έκοβε, πονούσε η ψυχούλα του, γιατί ήταν περισσότερο από βέβαιος, ότι την ώρα εκείνη κόβει το ίδιο το σώμα του Ιησού! Στις Δε ευχές που έλεγε κατά τον χρόνο της Προσκομιδής των Θείων δώρων, έδιδε τέτοια έμφαση και τέτοιο τόνο και χρώμα που συγκλόνιζαν ακόμα και τον πιο άπιστο και βάρβαρο στην ψυχή! Μου είναι αδύνατον να λησμονήσω τον τρόπο, που εδέετο υπέρ των ζώντων και των τεθνεώτων! Αυτό το: μνήσθητι Κύριε του δούλου σου τάδε, το έλεγε και το ζητούσε από τον Θεό με τόση γλυκύτητα και με τέτοιο παρακλητικό τόνο, που του ήταν αδύνατο να του αρνηθεί, όχι ο Θεός που είναι πολυέλεος, πολυεύσπλαχνος, μακρόθυμος και γεμάτος αγάπη, αλλά και ο μεγαλύτερος εγκληματίας ολοκλήρου της οικουμένης!


Ακόμη είχα παρατηρήσει, ότι ο Παππούλης καθόλη τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας, έδινε την εντύπωση, πως ούτε ακούει, ούτε βλέπει, ούτε έχει καμμιά επαφή με τον έξω κόσμο. Εκείνος ζούσε στον δικό του κόσμο. Παρά ταύτα εγώ ούτε εκεί δεν τον άφηνα ήσυχο. Κάθε τόσο τον πλησίαζα όλο και περισσότερο, για να του δείξω την αγάπη μου. Και εκείνος ανταποκρινόμενος πλήρως, με σταύρωνε στο μέτωπο μου, πότε με την Ιερά Λαβίδα, πότε με τον Σταυρό του και άλλοτε με ότι Θείο κρατούσε στα άγια χεράκια του την ώρα εκείνη.

Και όταν ο Παππούλης σταύρωνε, δεν έκανε απλώς, το σημείο του Σταυρού, όπως συνήθως, γίνεται από τους ιερείς, αλλά πίεζε με τόση πίστη και δύναμη το μέτωπο, την κεφαλή ή άλλο σημείο του σώματος, που έπασχε, ώστε εκείνος που εσταυρώνετο το ένοιωθε, για τα καλά…μάλιστα!

Προσωπικά είχα υποστεί…πολλές φορές αυτή…την δοκιμασία, όταν ευρισκόμουν στο ιερό κατά την ώρα της θείας λειτουργίας και πάντα έμενα με την εντύπωση, ότι η υπερβολική πίεση που ασκούσε πάνω μου, έκανε το μέτωπο μου να αιμορραγεί, χωρίς στην πραγματικότητα, να συμβαίνει κάτι τέτοιο ποτέ.

Όμως , μια φορά, που βρισκόμουν πλησίον της αγίας Τραπέζης και παρακολουθούσα τον Παππούλη πως εκάλυπτε το δισκάριο με τον Σταυρό, (Σχήμα Σταυρού – μου διαφεύγει η ονομασία), με σταύρωσε με αυτόν, τόσο δυνατά, που όχι μόνο πόνεσα φοβερά, αλλά νόμισα, πως άνοιξε το μέτωπο μου στα τέσσερα (!) και προσπάθησα να …σκουπίσω τα αίματα με το δεξί μου χέρι, χωρίς βέβαια να υπάρχουν και χωρίς να μου δημιουργήσει την παραμικρή αμυχή, στο σημείο που ε σταύρωσε! Ωστόσο, τα μάτια μου βούρκωσαν από τον ισχυρό πόνο και μόνον από ντροπή δεν έκλαψα! Μετά από αυτό το περιστατικό, δεν ξανατόλμησα να τον πλησιάσω.

Επίσης, εκείνο που με είχε εντυπωσιάσει σε βαθμό υπερθετικό, ήταν ο τρόπος με τον οποίο περισυνέλεγε τα Θεία Μαργαριτάρια! Η επιμέλεια του, η ευλάβεια του, η προσοχή του και ο φόβος μήπως παραπέσει κανένα από αυτά, δεν είχαν προηγούμενο! Ίδρωνε, στην κυριολεξία από την αγωνία του!

Τέλος θα το θεωρούσα, τουλάχιστον, μεγάλη παράλειψη, αν δεν ανέφερα, έστω και δυο λέξεις, για τον τρόπο που έψελλε ο π. Πορφύριος.

Η ψαλμωδία του Παππούλη δεν είχε καμμιά σχέση με τις συνηθισμένες ψαλμωδίες, που ακούμε σήμερα στους περισσοτέρους Ιερούς Ναούς. Αλλά είχε κάτι το εντελώς ξεχωριστό. Ήταν πολύ λιτή, απέριττη, σιγανή και απαλλαγμένη από κορώνες και «γαργαριτά», που θυμίζουν ανατολίτικα τραγούδια και «αμανέδες» και απέφευγε συστηματικά να κάνει επίδειξη των φωνητικών του ικανοτήτων χωρίς αυτό να σημαίνει ότι τις εστερείτο.

Εκείνο που τον ενδιέφερε, ήταν να προφέρει σωστά και καθαρά ότι έψαλλε και να γίνεται αυτό κατανοητό από το εκκλησίασμα αφ’ ενός και να έχει άμεση και συνεχή επαφή με το θείο, αφετέρου. Και τα επετύγχανε και τα δυο! Γιατί είχε μεγάλη πίστη στον Θεό και τον αγαπούσε, όσο τίποτε άλλο στον κόσμο! Γι’ αυτό και ο Θεός τον εδόξασε «έτι ζωντα». Ας τον τιμήσουμε και εμείς τώρα που κοιμήθηκε…

Οσία Μαρία Ιβάνοβνα του Ντιβέεβο η Δια Χριστόν Σαλή

Η Οσία Μαρία γεννήθηκε στο χωριό Γκολέτκοβα της επαρχίας Ταμπόφ της Ρωσίας. Σε ηλικία 13 χρόνων έμεινε ορφανή και από τους δυο γονείς της Ζαχαρία και Πελαγία και πήγε να μείνει με την οικογένεια του μεγαλύτερου της αδελφού. Εκεί δεν την ήθελαν, λόγω κυρίως του γεγονότος ότι παραμελούσε τον εαυτό της και ένοιωθαν προσβεβλημένοι από το όλο παρουσιαστικό της. Ποτέ δεν χτενιζόταν και τα ρούχα της αποτελούνταν κυρίως από κουρέλια. Είχε επίσης από πολύ μικρή μια τάση να συμπεριφέρεται παράξενα.

Έτσι έφυγε και άρχισε να περιπλανιέται μεταξύ των περιοχών του Σάρωφ, του Ντιβέγεβο και του Αρντάτωφ. Πάντοτε μισόγυμνη και πεινασμένη φορώντας κατεστραμμένα παπούτσια χειμώνα-καλοκαίρι. Τα βράδια τα περνούσε στο δάσος προσευχόμενη και ήταν σχεδόν πάντοτε λασπωμένη.

Συχνά επισκεπτόταν το μοναστήρι του Ντιβέγεβο και εκεί όσες καλογριές τη λυπόντουσαν της έδιναν καθαρά ρούχα, τα οποία σε λίγες μέρες ή Μαρία απαλλασσόταν δίνοντας τα στους φτωχούς. Υπήρχαν όμως και οι μοναχές εκείνες πού την έδιωχναν κακήν κακώς. Ποτέ δεν παραπονέθηκε για κανέναν και για τίποτα.

Από κάποιο χρονικό σημείο και μετά τη δέχτηκαν στο μοναστήρι οπού εκάρη μοναχή. Εκεί συνέχισε να προσποιείται τη σαλή για να κρύβει τις αρετές της, ιδίως το προορατικό χάρισμα που ο Κύριος μας της έδωσε. Άρχισαν σιγά-σιγά να την επισκέπτονται διάφοροι που άκουσαν γι’ αυτήν και ζητούσαν συμβουλή για κάποιο πρόβλημα τους ή για να πάρουν πνευματικές νουθεσίες.

Κάποτε την επισκέφτηκε ένα μικρό αγόρι και η Μαρία είπε: «Κοίταξε, ήρθε ο ιερέας Αλέξιος». Το παιδί αργότερα έγινε ιερομόναχος με το όνομα αυτό. Όταν κάποτε την επισκέφτηκε ο πατήρ Αλέξιος η οσία του είπε: «Δεν τρώω κρέας. Άρχισα να τρώω χορταρικά και τώρα είμαι καλύτερα». Τα λόγια αυτά ήταν για εκείνον, που είχε αρχίσει να τρώει κρέας μετά από κάποια αρρώστια του. Της έβαλε μετάνοια και έκοψε το κρέας.

Άλλοτε την επισκέφτηκε μια κυρία από το Μούρομ και μόλις την είδε της είπε ότι κάπνιζε σαν φουγάρο. «Δεν μπορώ να το κόψω, καπνίζω και τη νύχτα, ακόμα και πριν τη Θεία Λειτουργία» της απάντησε. Τότε η Μαρία είπε στη συγκελλιώτισσά της να πάρει την ακριβή ταμπακέρα της και να την πετάξει στη φωτιά. Μετά από καιρό πήραν ένα γράμμα από την κυρία αύτη που έκφραζε την ευγνωμοσύνη της, αναφέροντας ότι από τότε που τους επισκέφτηκε ούτε που σκέφτεται το τσιγάρο.

Μια άλλη φορά την επισκέφτηκαν κάποιες μοναχές, εξαδέλφες του Μίσα Αρτσιμπούσεβα και τη ρώτησαν γι' αυτόν. Η οσία τους είπε ότι ο Μίσα έμπλεξε τελευταία με μια γύφτισσα. Μετά αφού συναντήθηκαν και τον ρώτησαν σχετικά, τους εξήγησε ότι ενώ ποτέ δεν κάπνιζε, τελευταία αγόρασε ένα πακέτο τσιγάρα που είχαν για μάρκα μια «γύφτισσα».

Μετά την μεταπολίτευση στη Ρωσία από την Κομμουνιστική Επανάσταση του 1917 μ.Χ., η Μαρία άρχισε να χρησιμοποιεί πολύ άσχημη γλώσσα, θέλοντας έτσι να υποδείξει τα νέα δεινά της Εκκλησίας από το νέο καθεστώς. Οι υπόλοιπες μοναχές σκανδαλιζόμενες τη ρώτησαν πώς ήταν δυνατόν μια καλογριά να μην μιλάει ευγενικά και η Μαρία απάντησε: «Υπό τον Τσάρο Νικόλαο αυτό ήταν εύκολο, για δοκιμάστε το και με τους Σοβιετικούς».

Η Μαρία Ιβάνοβνα κοιμήθηκε ειρηνικά το 1927 μ.Χ.

Άγιος Ανδριανός

Ο Άγιος Αδριανός έζησε στα χρόνια του βασιλιά Λικινίου (313 μ.Χ.). Καταγόταν από τη Ρώμη και ήταν γιος του Πρόθου βασιλιά της Ρώμης, που βασίλευσε το 276 μ.Χ. Ο Αδριανός διέμεινε, μαζί με τον αδελφό του Δομέτιο - επίσκοπο αργότερα του Βυζαντίου μετά τον Τίτο - στο Βυζάντιο. Ποθώντας να μαρτυρήσει για τον Χριστό, πήγε στη Νικομήδεια και ήλεγξε τον Λικίνιο, διότι μάταια ταλαιπωρούσε τα ρωμαϊκά στρατεύματα προφασιζόμενος ότι διώκει τους χριστιανούς. Όποτε ο Λικίνιος τον βασάνισε με διάφορους τρόπους και στο τέλος τον αποκεφάλισε. Ο δε αδελφός του Δομέτιος, πήρε το άγιο λείψανο του και το έθαψε στην Αργυρόπολη, που βρίσκεται κοντά στο Βυζάντιο. Εκεί επίσης βρίσκονταν και τα άγια λείψανα των Μαρτύρων Αδριανού και Ναταλίας, μαζί με αυτά του Αποστόλου Στάχυος, που έκανε πρώτος επίσκοπος Βυζαντίου μετά τον πρωτόκλητο Ανδρέα.

Όσιος Τιθόης

Ο Όσιος Τιθόης απεβίωσε ειρηνικά.

Ο Όσιος Νικόδημος ο Αγιορείτης αναφέρει στον Συναξαριστή του:

Περί του Oσίου τούτου Tιθόη έλεγεν ο Aββάς Mατόης, ότι τόσον ακατηγόρητος ήτον ο αοίδιμος, ώστε οπού δεν εύρισκεν άνθρωπος να ανοίξη το στόμα του διά να τον κατηγορήση εις κανένα πράγμα. Eπειδή καθώς το καθαρόν και άδολον χρυσάφι ζυγιάζεται με την ζυγαρίαν, και δεν έχει κανένα ελάττωμα, έτζι ήτον και ο Aββάς Tιθόης (σελ. 692 του Eυεργετινού). Περί του Aββά Tιθόη τούτου γράφεται εις τον Παράδεισον των Πατέρων, ότι ήτον φίλος άκρος της ησυχίας. Όθεν καθήμενός ποτε εις το κλύσμα, όπου και άλλοι εκάθηντο, στοχαζόμενος ότι ευρίσκεται εις την ησυχίαν, λέγει τω μαθητή του, απόλυσον το νερόν εις τους φοίνικας τέκνον. O δε μαθητής του λέγει, εις το κλύσμα εσμέν Aββά. Λέγει ο γέρων, εις το κλύσμα τι ποιώ; Άρον με πάλιν εις το όρος. Oύτος ο Aββάς Tιθόης είπε και το αξιομνημόνευτον τούτο απόφθεγμα· «Ξενιτεία εστί, το κρατήσαι άνθρωπος το εαυτού στόμα».

Όθεν εκ της άκρας ησυχίας εις τόσην τελειότητα έφθασεν ο αοίδιμος, ώστε οπού γράφεται εν τω αυτώ Παραδείσω των Πατέρων, ότι όταν επροσηύχετο, εάν δεν επρόφθανε να κατεβάση τας χείρας του, αρπάζετο ο νους του εις θείας αρπαγάς. Όθεν όταν ετύχαινε να προσεύχεται μαζί με άλλους αδελφούς, εσπούδαζε να κατεβάζη ογλίγωρα τας χείρας του, ίνα μη αρπαχθή ο νους του και αργοπορήση εις την προσευχήν, και ούτω γνωρισθή εις τους άλλους η αρετή του.