Η αγιότητα δεν είναι μεταδοτική, αλλά κατορθωτή

 Ένα βράδυ δέχθηκα ένα τηλεφώνημα από μία γυναίκα.

- Πάτερ Μωυσή, τώρα που εκοιμήθη ο Γέροντας Παΐσιος ποιος είναι στη θέση του;

- Ο πνευματικός σας.

- Τον γνωρίζετε;

- Όχι.

- Πώς το λέτε;

- Ακούστε, κυρία μου, η αγιότητα δεν είναι μεταδοτική, αλλά κατορθωτή. Δεν μεταδίδεται η αγιότητα, αν ο ίδιος ο άνθρωπος δεν αγωνισθεί υπομονετικά…

- Ευχαριστώ…

Μάλλον δεν της άρεσε η απάντησή μου. Οι άνθρωποι σήμερα ψάχνουν συνεχώς για εύκολες και γρήγορες λύσεις. Το fast food της κοσμικής ζωής έχει περάσει και στην πνευματική.

Ακόμη και οι πιστοί δεν θέλουν καθόλου να κουράζονται και να καθυστερούν. Θέλουν άμεσες λύσεις των προβλημάτων τους. Γι’ αυτό ψάχνουν να βρουν χαρισματούχους Γέροντες, να τους λύσουν τα προβλήματα αμέσως. Δεν θέλουν να επιμείνουν στην προσευχή, να ταπεινωθούν, να υπομείνουν.

Μοναχος Μωυσης Αγιορείτης

Κατέδυσαν εἰς βυθόν ὥσπερ λίθος...

 «Ἡ ἀπάντηση σύγχρονου ἀσκητή στη δικαιολογημένη ἀπορία ενός προσκυνητή γιά τήν ἄφοβη παρορμητικότητα μιας τέτοιας οἰκιστικῆς ἐπιλογῆς (ἀνάβαση μέ ἁλυσίδες στα κελλιά τῶν Καρουλίων):

"Πολλές φορές τρέμουν καί τά δικά μας πόδια. 

Κάποτε με ρώτησε κάποιος:

—Γιατί πάτερ, οι παλιότεροι έφτειαχναν ἀλλά κι ἐσεῖς τίς ἀετοφωλιές, σε τόσο ἀπόκρημνα σημεῖα,

Ὁμολογῶ ὅτι δέν εἶχα προηγουμένως δεχθῆ ἀνάλογη ερώτηση. Σκέφθηκα για λίγο καί ἀπάντησα:

―Ἂν κρίνω ἀπό τόν ἑαυτό μου, τά ἔφτιαχναν και τά φτιάχνουμε κι ἐμεῖς στό χείλος τοῦ γκρεμού, διότι αὐτό μᾶς βοηθᾶ νά ἔχουμε συνεχή τή μνήμη τοῦ θανάτου. Αν ζῆς σ᾿ ἕνα τόπο ἤρεμο, σε μια πεδιάδα, σ' ἕνα ὀροπέδιο δέν ἔχεις κίνδυνο πρό ὀφθαλμῶν συνεχῶς, ἐνῶ ἐδῶ ἔχεις τήν αἴσθηση τοῦ παροδικοῦ,τοῦ φευγαλέου κάθε στιγμή... Ἔτσι πρέπει νά εἶσαι ἕτοιμος κάθε στιγμή! Έρχεται τό πρωΐ καί ἀναρρωτιέσαι θά βραδυαστῶ;. Για παράδειγμα, οἱ κεραυνοί ὅταν ἐδῶ ἔχη κακοκαιρία στήνουν ξέφρενο χορό!...

Ζώντας σ᾿ ἕνα τόσο ἀφιλόξενο μέρος, κάθε ὥρα καί στιγμή ἔχεις τήν αἴσθηση ὅτι φεύγεις, ὅτι κατρακυλᾶς κάτω στη θάλασσα! Συνεχῶς τριγυρίζει στο

νοῦ μου τό ψαλμικό: Κατέδυσαν εἰς βυθόν ὥσπερ λίθος(Ἐξ 15, 5). Πῶς πετᾶς στή θάλασσα μία πέτρα καί πάει ἀμέσως στο βυθό; Ἔτσι νοιώθω! Γι' αὐτό πρέπει πάντοτε νά εἶμαι ἕτοιμος..." »

Άγιος Κυπριανός ο νέος οσιομάρτυρας

 Η καταπληκτική του τόλμη, έκανε πολλούς να τον νομίζουν για τρελό, αλλά αυτός, μ' αυτόν τον τρόπο κατάφερε να πάρει το στεφάνι της αιώνιας δόξας.

Ο Ιερομάρτυρας Κυπριανός γεννήθηκε από χριστιανούς γονείς, στο χωριό Κλειστό (ή Κλειτσός ή Κλητζός) των Άγραφων του τέως δήμου Κτημενίων. Ανατράφηκε με χριστιανοπρέπεια, έγινε μοναχός και αξιώθηκε του χαρίσματος της ιεροσύνης. Πήγε στο Άγιον Όρος και έμεινε στο κελλί του Αγίου Γεωργίου κοντά στο μοναστήρι Κουτλουμουσίου. Εκεί διέπρεψε στις αρετές και έγινε υπόδειγμα μεταξύ των πατέρων. Η καρδιά όμως του Κυπριανού, φλεγόταν από τον πόθο του μαρτυρίου, έτσι πήγε στη Θεσσαλονίκη και κήρυξε με καταπληκτική τόλμη μπροστά στον κριτή τον Χριστό. Προέτρεψε μάλιστα και τους εντός του κριτηρίου, και αυτόν τον ίδιο τον κριτή, να αρνηθούν το Μωάμεθ και ν' ακολουθήσουν τον Χριστό. Τον πέρασαν για τρελό και τον έβγαλαν με τις κλωτσιές έξω από το κριτήριο.

Αλλά ο διακαής πόθος του μαρτυρίου, έκανε τον Κυπριανό να πάει στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί, αυθόρμητα μπήκε στο παλάτι και κήρυξε με το ίδιο θάρρος τον Χριστό μπροστά στον Βεζίρη. Ο άρχοντας με διάφορες κολακείες προσπάθησε να τον παρασύρει στον μουσουλμανισμό, αλλά επειδή απέτυχε τον παρέδωσε στον Μουφτή. Αλλά και εκεί ο Κυπριανός ομολόγησε την αγάπη του στον Χριστό και ήλεγξε τον μουσουλμανισμό. Με χαρά δέχτηκε την καταδικαστική απόφαση.

Έτσι στις 5 Ιουλίου του 1679 μ.Χ. ήμερα Σάββατο, τον αποκεφάλισαν στο Φανάρι.

Μαρτύριο του Αγίου συνέγραψε ο Ιωάννης Καρυοφύλλης.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ΄. Τὴν ἐν σαρκὶ ζωήν.

Τὸν θεῖον ἔρωτα τὸν τοῦ Κυρίου σου καὶ τὴν ἐκζήτησιν τοῦ μαρτυρίου σου ᾿Αγγέλων δῆμοι καὶ πιστοὶ ἐθαύμασαν, πανεύφημε· διά τῆς ἀσκήσεως καὶ πολλῆς παῤῥησίας σου ἐν ὁμολογίᾳ τε καὶ φοινίξει αἱμάτων σου, Κυπριανὲ ἀθλοφόρε, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Τῆς Κορίτσης βλάστημα Εὐρυτανίας τὸ θεῖον, τοῦ Κλειστοῦ τὸ στήριγμα, Κουτλουμουσίου τὸ κλέος, Κυπριανὸν μακαρίσωμεν, Μαρτύρων νέων καὶ νέον ἀγλάϊσμα.

Μεγαλυνάριον

Τέκνον τῆς Κορίτσης τὸ ἐκλεκτόν, σχολῶν τῶν ᾿Αγράφων θρέμμα τίμιον καὶ σεπτόν, μονῆς Κουτλουμουσίου σέμνωμα τὸ θεῖον, Κυπριανὸν τὸν νέον, ἀεὶ γεραίρομεν.

Όσιος Λαμπαδός

 Ο όσιος αυτός, και όταν ακόμα ήταν μέσα στον κόσμο, έλαμπε από τις χριστιανικές αρετές. Διακρινόταν για τη σωφροσύνη του, τη χρηστότητα του, τη χαλιναγώγηση της γλώσσας του, την υπομονή του, τη μακροθυμία του, την πραότητα του, τη μεγάλη αγάπη του προς τους φτωχούς και τους πάσχοντες.

Αργότερα ασκήτεψε, και υπήρξε από τους ασκητές εκείνους, που με την άγια ζωή τους και την υπόληψη της αρετής τους, γίνονται ωφελιμότατοι και στον κόσμο. Πολλοί που έρχονταν στο ασκητήριό του, ο όσιος τους οδηγούσε στα κατάλληλα πνευματικά βάλσαμα και αυτοί επανεύρισκαν την ηθική τους υγεία, που τα πάθη και οι ηδονές της σάρκας είχαν κατασκάψει.

Ἀπολυτίκιον

Ήχος δ'. Ταχύ προκατάλαβε.

Ως βίον ισάγγελον, από παιδός εσχηκώς, λαμπάσι των έργων σου, λαμπαδουχίαν ηθών, εκφαίνεις τοις πέρασι, συ γαρ της απάθειας την αυγήν κεκτημένος, λύεις παθών τη νύκτα, Λαμπαδέ θεοφόρε, τοις πόθω προσιούσι, Πάτερ τη πρεσβεία σου.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

 

Όσιος Αθανάσιος ο εν Άθω και οι συν αυτώ έξι μαθητές του

 Ο Όσιος Αθανάσιος, ο οποίος καταγόταν από την Τραπεζούντα, προέρχονταν από πολύ ευσεβή και εύπορη οικογένεια. Η οικογένειά του, του προσέφερε όλα τα απαραίτητα εφόδια για τις σπουδές του, τις οποίες τις ολοκλήρωσε στην Κωνσταντινούπολη. Εκεί του γεννήθηκε μέσα στην ψυχή του η επιθυμία να γίνει μοναχός και να φθάσει στα άκρα της ασκητικής ζωής.

Γι' αυτό ακριβώς τον λόγο, πήγε στο όρος Κυμινάς της Μικράς Ασίας, όπου βρισκόταν ένα μοναστήρι του οποίου ηγούμενος ήταν ο Μιχαήλ, ο επονομαζόμενος Μαλείνος. Έτσι ανάμεσα στους μοναχούς, συγκαταριθμήθηκε και ο Αθανάσιος. Στο λίγο χρονικό διάστημα που ήταν στο Μοναστήρι, διακρίθηκε για τις αρετές και για την ασκητική του ζωή. Επειδή όμως έφθασε σε ύψιστα σημεία αρετής και τον τιμούσαν όλοι, αποφάσισε να φύγει και πήγε στον Άθωνα κοντά σε ένα γέρο ασκητή υπακούοντας σ' αυτόν με μεγάλη ταπεινοφροσύνη.

Εν συνεχεία μετά από Θεία αποκάλυψη, έφυγε από εκεί και πήγε στα ενδότερα του Αγίου Όρους. Εκεί μετά από πολλές παρακλήσεις του αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, με τον οποίο γνωρίζονταν, έχτισε έναν ναό προς τιμήν της Παναγίας. Επίσης έφτιαξε πολλά κελιά για τούς μοναχούς. Μετά λοιπόν από πολλούς κόπους και θυσίες, δημιούργησε την ιερά Μονή της Μεγίστης Λαύρας, η οποία είναι η αρχαιότερη μονή στο Όρος και τιμάται επ' ονόματι του Οσίου Αθανασίου (963 μ.Χ.).

Στην συνέχεια εξεδήμησε προς Κύριον και μάλιστα κατά τρόπο μαρτυρικό. Συγκεκριμένα υπήρχε ανάγκη να μετασκευαστεί η οροφή του Ναού της Μονής. Ο Όσιος, αν και σε μεγάλη ηλικία, ανέβηκε και αυτός μαζί με άλλους αδελφούς της μονής για να κάνουν το έργο. Η οροφή όμως κατέρρευσε και καταπλάκωσε τον Όσιο μαζί με τους υπόλοιπους αδελφούς.

Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Τὴν ἐν σαρκὶ ζωήν, σοῦ κατεπλάγησαν, Ἀγγέλων τάγματα, πῶς μετὰ σώματος, πρὸς ἀοράτους συμπλοκάς, ἐχώρησας πανεύφημε, καὶ κατετραυμάτισας, τῶν δαιμόνων, τὰς φάλαγγας· ὅθεν Ἀθανάσιε, ὁ Χριστὸς σὲ ἠμείψατο, πλουσίαις δωρεαῖς· διὸ Πάτερ, πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ’. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Ὡς τῶν ἀϋλων οὐσιῶν θεωρὸν ἄριστον, καὶ πρακτικὸν ὑφηγητὴν παναληθέστατον, εὐφημοῦμέν σε ἡ ποίμνη σου, καὶ βοῶμεν, Μὴ ἐλλίπης ἱκετεύειν πρὸς τὸν Κύριον, λυτρωθῆναι πειρασμῶν καὶ περιστάσεων, τοὺς βοώντάς σοι, Χαίροις Πάτερ, Ἀθανάσιε.

ΨΥΧΗ ΜΟΥ, φύτεψε αμπελώνα και μπαξέ μυστικό στην καρδιά σου...

  ΨΥΧΗ ΜΟΥ, φύτεψε αμπελώνα και μπαξέ μυστικό στην καρδιά σου, γιατί θα έρθει πείνα και ερημιά και δεν θα έχεις από πουθενά βοήθεια''.

Σιγά- σιγά φθάσαμε σ' αυτά τα χρόνια, που δεν ξέρεις από πού θα βρεις βοήθεια, λόγο σωστικό, κρυστάλλινο νερό αλήθειας, βίωμα πατερικό.

Αλλοιώνουν την πίστη μας με εμετικές θολοθεολογίες, που δηλητηριάζουν την ψυχή. Αμπελώνας και μπαξές είναι η μυρωμένη αγιότητα των παλαιών και νέων Γεροντάδων μας και Μητέρων μας, που δεν ήξεραν τίποτε άλλο από τον Χριστό τους, τον φλογερό έρωτα της ψυχής τους, που τον βίωναν καθημερινά με κομποσχοίνι, δάκρυα και γλυκιά προσμονή του θανάτου.

Ας δοξάζουμε τον Χριστό μας, που μας αξίωσε να αγαπήσουμε αυτές τις ψυχές και να τις έχουμε παρηγοριά μας.

Ευλογημένο Καλοκαίρι.

Από Ο.Μοναχή

Η Αγία Κοινωνία η θεραπεύουσα τα της ψυχής και του σώματος ασθενείας

 Η Αγία Κοινωνία είναι το μόνο φάρμακον, το πλέον δραστικό και αποτελεσματικό, το θεραπεύον τα της ψυχής και του σώματος ασθενείας, εις τους μεταλαμβάνοντας αξίως και μετά φόβου πίστεως, αγάπης, ευλαβείας, κατανύξεως και δακρύων προσερχομένους.

Όσιος Φιλόθεος Ζερβάκος

(Επιστολή 252Α πρός κ. Νικόλαον Φιλόθεος γραφίδα 2 σελ. 277)

Άγιος Ιωνάς ο Αθωνίτης

 Ο όσιος μάρτυρας Ιωνάς (κατά κόσμο Ιβάν Αντρέεβιτς Σανκόφ) γεννήθηκε σε μια ευσεβή οικογένεια εμπόρου, στις 20 Ιουλίου του 1879 μ.Χ., στο χωριό Σόλτσινο, της κοινότητος του Αλπάτιεφ, του δήμου Ζαράισκ, της επαρχίας Ριαζάν. Ο πατέρας του, Αντρέι Νικίτιτς Σανκόφ, έκανε εμπόριο άρτου στη Μόσχα και όλη του η οικογένεια ζούσε μαζί του. Το 1890 μ.Χ., όταν ο Ιβάν ήταν 11 χρονών, αρρώστησε βαριά η μητέρα του και με τη συμβουλή των ιατρών έφυγε στην πατρίδα της, το χωριό Σόλτσινο, όπου η οικογένεια είχε σπίτι κι ένα μικρό κτήμα. Τον Ιβάν τον πήρε μαζί της.

Μένοντας στο Σόλτσινο, ο Ιβάν τελείωσε δυο τάξεις στο σχολείο, αλλά πέθανε η μητέρα του κι εκείνος επέστρεψε στη Μόσχα στον πατέρα του. Εκεί ολοκλήρωσε τη μόρφωσή του και άρχισε να ασχολείται μαζί με τον πατέρα του με το εμπόριο. Αλλά η καρδιά του ευσεβή νεανία δεν έτεινε προς την απασχόληση με το εμπόριο, ούτε και στην οικογενειακή ζωή. Στην οικογένεια τους υπήρχε η παράδοση να αφιερώνουν ένα από τα παιδιά τους στην υπηρεσία του Θεού, το οποίο γινόταν για όλους τους συγγενείς αποκλειστικός ικέτης. Γι' αυτό ο Ιβάν επιθύμησε να πάει στον Άθω και να γίνει μοναχός.

Το 1897 μ.Χ., όταν ο νεανίας έγινε 18 χρονών, ήρθε στον Άθω και μπήκε δόκιμος στην μονή του Αγίου Παντελεήμονος. Εδώ, στη δοξασμένη αρχαία μονή, ολοκληρώθηκε, κατά τα λεγόμενα του, η πνευματική του μόρφωση. Εδώ, στις 17 Απριλίου του 1889 μ.Χ., χειροτονήθηκε σε ρασοφόρο με τ' όνομα Ιωνάς και στις 12 Μαρτίου του 1902 μ.Χ. χειροτονήθηκε με μανδύα. Στις 5 Ιουνίου του 1905 μ.Χ. χειροτονήθηκε σε ιεροδιάκονο και στις 17 Σεπτεμβρίου του 1913 μ.Χ. σε ιερομόναχο. Την υπακοή ο πατήρ Ιωνάς περνούσε στην καγκελαρία και από το 1914 μ.Χ. στο μετόχι της Κωνσταντινουπόλεως.

Την 1η Μαρτίου του 1914 μ.Χ. τον ιερομόναχο Ιωνά τον έστειλαν στο μετόχι της Κωνσταντινουπόλεως, όπου υπηρέτησε έως τις αρχές του πολέμου της Τουρκίας με την Ρωσία. Τον Ιούλιο του 1914 μ.Χ., όταν όλοι οι Ρώσοι είχαν εξοριστεί από την Κωνσταντινούπολη, ο πατήρ Ιωνάς έφυγε από 'κει με τρένο μαζί με υπαλλήλους του ρωσικού προξενείου. Όλο τον καιρό της παραμονής του στην Κωνσταντινούπολη έγραφε επιστολές στον ηγούμενο πατέρα Μισαήλ, κρατώντας μαζί του πνευματικό δεσμό.

Όταν έφτασε στη Ρωσία τον όρισαν στο μετόχι της μονής του Αγίου Παντελεήμονος στην Οδησσό και υπηρέτησε εκεί, ώσπου, το 1923 μ.Χ. οι άθεες αρχές το έκλεισαν. Αφού έχασε το ναό, ο πατήρ Ιωνάς μετατέθηκε στην εκκλησία του Ευαγγελισμού της Οδησσού, όπου υπηρέτησε ως το 1927 μ.Χ., όταν οι αρχές έκλεισαν και αυτή την εκκλησία. Τότε ο πατήρ Ιωνάς άρχισε να τελεί στο ναό των Αγίων Πάντων, στα μνήματα, αλλά και αυτή η εκκλησία έκλεισε το 1930 μ.Χ.

Εκείνη τη χρονιά ο πατήρ Ιωνάς έλαβε μια επιστολή από την πατρίδα, στην οποία οι γνωστοί του τον ενημέρωναν ότι στο χωριό τους, το Αλπάτεβο, το οποίο βρισκόταν μόλις μερικά χιλιόμετρα από το χωριό Σόλτσινο, απεβίωσε ο ιερέας τους και εκείνοι τον προσκαλούσαν να υπηρετήσει στο ναό αυτό. Ο πατήρ Ιωνάς αμέσως πήγε στην πατρίδα του και κατευθύνθηκε από την ιεραρχία στο χωριό Αλπάτεβο, όπου και υπηρέτησε έως την σύλληψη του.

Στα τέλη του 1937 μ.Χ. λόγω μαζικών διωγμών κατά της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας οι συνεργάτες του ΛΕΕΥ (Λαϊκή Επιτροπή Εσωτερικών Υποθέσεων) ανέκριναν τον πρόεδρο της αυτοδιοίκησης του χωριού και τον πρόεδρο του κολχόζ στο Αλπάτεβο και επίσης τακτικούς μάρτυρες σχετικά με την δραστηριότητα του Πατρός Ιωνά. Εκείνοι έδωσαν μαρτυρίες ότι το 1937 μ.Χ. τέθηκε ζήτημα για το κλείσιμο του ναού και την παράδοση του κτιρίου για σχολείο. Για το λόγο αυτό συγκάλεσαν συνέλευση. Ο ιερέας, όταν το έμαθε, το μετέδωσε στους πιστούς. Εκείνοι πήγαν στη συνέλευση και εμπόδισαν να κλείσουν το ναό, παρά λίγο ακυρώνοντας και την ίδια τη συνέλευση. Οι ψευδομάρτυρες έλεγαν ότι ο ιερέας κάθε μέρα κουβεντιάζει με γυναίκες ειδικά με χήρες και εκείνες μαζεύονται μέσα στην αποθήκη της εκκλησίας, όπου μένει αυτός. Μαρτύρησαν ότι δήθεν ο ιερέας έλεγε ότι πέρσι ήταν μικρή η σοδειά κι αυτό ήταν κακό για τα μέλη του κολχόζ. Φέτος η σοδειά είναι καλή και πάλι αυτό κακό θα είναι, γιατί ούτως ή άλλως θα τη φάνε τα ποντίκια και πάλι δεν θα έχουν τίποτα. Όταν ρώτησαν τον πατέρα Ιωνά, γιατί τις νύχτες κάθεται στο σκοτάδι και δεν ανάβει το φως, εκείνος απάντησε ότι κηροζίνη του δίνουν μόλις ένα μπουκάλι το χρόνο.

Μια από τις γυναίκες μαρτύρησε ότι η ίδια δεν άκουσε καμιά από τις κουβέντες ανάμεσα στον ιερέα και τους πιστούς, επειδή όταν πλησίαζε, οι πιστοί αμέσως σταματούσαν να μιλάνε, αλλά χάρη στην προπαγάνδα του η σπιτονοικοκυρά, όπου ενοικιάζει δωμάτιο, αναγκάζει τα παιδιά της να προσεύχονται στο Θεό.

Άλλη μάρτυς έδειξε ότι δήθεν μια φορά ο ιερέας απευθύνθηκε στους ενορίτες στο ναό με το κήρυγμα, στο οποίο μάλωνε την τοπική διοίκηση, η οποία είχε σκοπό να κλείσει το ναό και επίσης καλούσε τους πιστούς να γραφτούν σε εικοσάδες και με τον τρόπο αυτό να προστατέψουν το ναό και να εμποδίσουν το κλείσιμο του. Επίσης, εκείνος πήγε στο σπίτι της και προσπάθησε να πείσει τον άνδρα της να μπει στα μέλη της εκκλησιαστικής διοίκησης. Ταυτόχρονα μάλωνε τη σοβιετική εξουσία, λέγοντας ότι τον αναγκάζει να πληρώσει χίλια ρούβλια φόρο, αλλά ο κόσμος δεν πάει στην εκκλησία και πιθανόν σύντομα θα την κλείσουν. Τότε ο κόσμος θα στεναχωρηθεί, αλλά η σοβιετική εξουσία ξανά δεν θα ανοίξει το ναό. Η μάρτυς επίσης έδειξε ότι, αν και ο πατήρ Ιωνάς την έβαλε στη λίστα των είκοσι, δεν πήγε να συμμετάσχει σ' αυτή και την υπογραφή της δεν την έβαλε. Όλα αυτά, ενάντια της εξουσίας, κάνει ο ιερέας, για να μην κλείσουν την εκκλησία.

Στις 24 Φλεβάρη του 1938 μ.Χ. ο πατήρ Ιωνάς συνελήφθη και τον έβαλαν στη φυλακή της πόλης Κολόμνα. Όταν συνέλαβαν τον ιερέα, του έδωσαν την εντολή σύλληψης και του είπαν να την υπογράψει. Ο πατήρ Ιωνάς αρνήθηκε. Εκείνη την ημέρα ο ανακριτής πέρασε τον Ιερέα από ανάκριση. Ιδού το κείμενο της:

- Μέσα στα χαρτιά σας βρέθηκε ένα σημείωμα με το εξής περιεχόμενο: «Έλεγε για τον αναμενόμενο ερχομό του αντίχριστου, πρώτα μαζικό και ύστερα ενσαρκωμένο σε ξεχωριστό πρόσωπο». Πείτε, ποιος το έλεγε και πως να εκλάβουμε αυτό το περιεχόμενο του σημειώματος, ρώτησε ο ανακριτής.

- Το σημείωμα είναι γραμμένο από μένα, αποτελεί απόκομμα από τη Βίβλο, αλλά τι σημαίνουν αυτά τα λόγια δεν μπορώ να εξηγήσω. Μου προκάλεσαν το ενδιαφέρον αυτά τα λόγια και τα έγραψα, απάντησε ο πατήρ Ιωνάς.

- Σας κατηγορούν για αντιεπαναστατική προπαγάνδα ανάμεσα στον πληθυσμό και εξάπλωση της αντιεπαναστατικής συκοφαντίας για τους διοικητές του κόμματος και της κυβέρνησης και επίσης για εκφράσεις διαμαρτυριών κατά του υπάρχοντος καθεστώτος.

- Με την αντιεπαναστατική προπαγάνδα και την εξάπλωση της αντιεπαναστατικής συκοφαντίας κατά του υπάρχοντος καθεστώτος δεν είχα ασχοληθεί και δεν το παραδέχομαι, απάντησε ο ιερέας.

Κατόπιν των ανακρίσεων του ιερέα ο ανακριτής πάλι κάλεσε τους μάρτυρες. Ένας απ' αυτούς είπε ότι είδε τον ιερέα να μιλά με τη δημογερόντισσα, παρουσία άλλων πιστών, τα επώνυμα των οποίων δεν γνωρίζει. Η δημογερόντισσα είπε ότι σε λίγο θα είναι εκλογές και καλό θα ήταν να υπάρχει ένας υποψήφιος από τους πιστούς, αλλά ο πατήρ Ιωνάς την διέκοψε, λέγοντας ότι η οργάνωση τους δεν είναι δηλωμένη και δεν θα δεχτούν υποψήφιο απ' αυτούς. Η δημογερόντισσα απάντησε σ' αυτό ότι, αν δεν εκλεχτούν οι άνθρωποι τους, μπορεί να κλείσουν την εκκλησία. Επίσης ο μάρτυρας υπέδειξε ότι ο ιερέας δήθεν έλεγε «Το σύνταγμα είναι απλώς και μόνο ένα χαρτί, δεν υπάρχει εκεί καμιά ισότητα. Από κάποιον παίρνουν φόρο 30 ρούβλια και από τον ιερέα δυο χιλιάδες, ενώ στο σύνταγμα λένε ότι όλοι είναι ίσοι. Τότε πως να καταλάβεις ποιος είναι ίσος εδώ. Το φόρο έβαλαν, για να κλείσουν την εκκλησία. Αυτό πρέπει να το αντιληφθείτε κι αν είναι έτσι, πρέπει να μην αφήσουμε να κλείσουν την εκκλησία και να μαζέψουμε λεφτά».

Κατόπιν ανακρίσεων των μαρτύρων ο ανακριτής πάλι κάλεσε τον ιερέα, ο οποίος έως τότε, τρείς μήνες πλέον, βρισκόταν στην φυλακή υπό κράτηση.

- Παραδέχεστε ότι είστε ένοχος, ότι ανάμεσα στα μέλη του κοχλόζ του χωριού Αλπάτεβο κάνατε αντιεπαναστατική προπαγάνδα κατά του υπάρχοντος καθεστώτος, εξαπλώνατε αντιεπαναστατική συκοφαντία για τους διοικητές του κόμματος και της κυβέρνησης; Τον Ιούλιο του 1937 οργανώσατε τις γυναίκες να εκδηλωθούν κατά της κατάργησης της εκκλησίας. Το επιβεβαιώνετε; ρώτησε ο ανακριτής.

- Στην κατηγορία για αντιεπαναστατική προπαγάνδα δεν παραδέχομαι την ενοχή μου. Επίσης δεν υπήρξε από την πλευρά μου καμιά ενθάρρυνση των γυναικών τον Ιούλιο του 1937 κατά της κατάργησης της εκκλησίας...

Στις 7 Ιουνίου του 1938 μ.Χ. η τρόικα της ΛΕΕΥ καταδίκασε τον πατέρα Ιωνά σε εκτέλεση. Κατόπιν αποφάσεως της τρόικα ο πατήρ Ιωνάς μεταφέρθηκε στη Μόσχα στη φυλακή Ταγκάνκα. Στις 13 Ιουνίου ο φωτογράφος της φυλακής έβγαλε τη φωτογραφία του. Ο ιερομόναχος Ιωνάς (Σανκόφ) εκτελέστηκε στις 4 Ιουλίου του 1938 μ.Χ. και μνημονεύτηκε σε κοινό τάφο στο πολύγωνο Μπούτοβο, κάτω από τη Μόσχα.

Άγιος Ανδρέας Ρουμπλιόβ ο Εικονογράφος

 Ο Αντρέι Ρουμπλιόβ γεννήθηκε περί το 1360 - 1370 μ.Χ. και θεωρείται ο κορυφαίος Ρώσος αγιογράφος του Μεσαίωνα.

Λίγα είναι γνωστά για τη ζωή του. Δεν ξέρουμε ούτε πού γεννήθηκε, ούτε ποιο ήταν το κοσμικό του όνομα, καθώς το όνομα «Ανδρέας» του δόθηκε όταν εκάρη μοναχός στη Μονή της Αγίας Τριάδας. Η πρώτη αναφορά στο όνομά του γίνεται το 1405 μ.Χ. σε ένα έγγραφο, το οποίο αναφέρει ότι ανέλαβε την εικονογράφηση του Ναού του Ευαγγελισμού στο Κρεμλίνο μαζί με το Θεοφάνη τον Έλληνα και κάποιον μαΐστορα Πρόχορο. Αναφερόταν εκεί τελευταίος, και λόγω ηλικίας και λόγω αρχαιότητας.

Λέγεται ότι το 1408 μ.Χ. ανέλαβε, μαζί με το συνεργάτη του Δανιήλ, την αγιογράφηση του Ναού της Αναλήψεως στο Βλαντίμιρ και από το 1425 μ.Χ. ως το 1427 μ.Χ. του καθολικού της Μονής του, της Αγίας Τριάδας ή Αγίου Σεργίου. Τέλος, μετά το θάνατο του συνεργάτη του Δανιήλ ήρθε στη Μονή Ανδρόνικωφ στη Μόσχα, όπου ανέλαβε την αγιογράφηση του καθολικού. Θεωρείται ότι πέθανε κατά τη διάρκεια αυτής της εργασίας σε ηλικία περίπου 70 ετών, στις 29 Ιανουαρίου 1430 μ.Χ. (η ημερομηνία αμφισβητείται).

Το 1988 μ.Χ. ανακηρύχθηκε άγιος από τη Ρωσική Εκκλησία ως Άγιος Ανδρέας ο Εικονογράφος.

Ο Αντρέι Ρουμπλιόβ υπήρξε ο επιφανέστερος Ρώσος αγιογράφος και θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους του κόσμου. Το έργο για το οποίο αναγνωρίζεται ως ένας από τους κορυφαίους Ορθόδοξους αγιογράφους, είναι η εικόνα της Αγίας Τριάδος, η οποία είναι το αριστούργημα της ρωσικής εικονογραφικής τέχνης. Η εικόνα της Αγίας Τριάδος, γνωστή ως «Φιλοξενία του Αβραάμ», διακρίνεται για τη σύνθεση, το ρυθμό, το φωτισμό, την αρμονία, την καθαρότητα και την απλότητα.

Αισθητικές κρίσεις για το έργο του είναι δύσκολο να διατυπωθούν με βεβαιότητα, καθώς τα έργα που του αποδίδονται (εκτός του ότι η πατρότητά τους είναι αμφίβολη) έχουν υποστεί επιχρωματώσεις από μεταγενέστερους, καθώς τα υλικά που χρησιμοποιούνταν εκείνη την εποχή στη Ρωσία δεν ήταν ανεξίτηλα. Σε κάθε περίπτωση διακρίνονται σαφείς επιδράσεις από το έργο του Θεοφάνη του ΈΛληνα, αλλά θεωρείται ότι έχει πάει ακόμη παραπέρα από το Θεοφάνη, αναφορικά με την απεικόνιση της πνευματικότητας στις μορφές.

Η τεχνική του συνδυάζει ασκητισμό και αρμονία κατά το βυζαντινό πρότυπο. Τα έργα του διακρίνονται από ηρεμία και γαλήνη και θεωρούνται πρότυπο ορθόδοξης εικονογραφίας.

Άγιος Δονάτος επίσκοπος Λιβύης και Ιλαρίων οσιομάρτυρας

 Σύμφωνα με την άποψη του Μ. Γαλανού, πρόκειται για τον Δονάτο επίσκοπο Arerro της Ετρουρίας.

Οι γονείς του είχαν πεθάνει και αυτοί για τον Χριστό, ο δε γιος τους, μαζί με κάποιο μοναχό Ιλαρίωνα, είχε καταφύγει στη προαναφερθείσα συγκεκριμένη πόλη, της οποίας αναδείχθηκε ποιμενάρχης.

Επί διωγμού όμως, που κίνησε ο Ιουλιανός ο Παραβάτης, ο έπαρχος Κουαδρατιανός διέταξε και τους δύο να θυσιάσουν στα είδωλα. Εκείνοι όχι μόνο αρνήθηκαν, αλλά και διαμαρτυρήθηκαν έντονα στις δημόσιες αρχές γι' αυτή τους την πλάνη.

Τότε τον μεν Ιλαρίωνα χτύπησαν με ραβδιά μέχρι θανάτου, τον δε Δονάτο μετά από πολλά βασανιστήρια αποκεφάλισαν.

Τα άγια λείψανά τους, παρέλαβαν οι χριστιανοί από τον τόπο της εκτέλεσης, όπου είχαν αφεθεί, και τα έθαψαν με τιμές.

Οσία Μάρθα μητέρα του οσίου Συμεών, που ασκήτευσε στο όρος Θαυμαστόν

 Η Οσία Μάρθα ήταν στολισμένη με πολλές χριστιανικές αρετές και γέννησε τον Άγιο Συμεών κατόπιν επαγγελίας του ιδίου του Θεού. Υπήρξε σε μεγάλο βαθμό φιλάνθρωπη και βοήθησε τον πλησίον απεριόριστα. Όταν απεβίωσε ειρηνικά, ενταφιάστηκε στη Δάφνη της Αντιοχείας. Αργότερα, λέγεται, ο γιος της μετέφερε το άγιο λείψανο της κοντά στον στύλο όπου ασκήτευε. Εκεί με τις προσευχές του Άγιου γιου της, ο τάφος της θαυματουργούσε.

Αγίες Κυπρίλλα, Αρόα και Λούκια

 Η Αγία Κυπρίλλα, καταγόταν από την ίδια πατρίδα, μ' αυτή του αγίου Θεοδώρου επισκόπου Κυρήνης , δηλαδή την Κυρήνη. Παντρεύτηκε και έζησε με το σύζυγο της μόνο δύο χρόνια. Διότι αυτός πέθανε και έτσι έμεινε χήρα 28 χρόνια. Επειδή όμως είχε φοβερούς πονοκεφάλους, πήγε στον άγιο Θεόδωρο, που τότε ήταν φυλακισμένος για την πίστη του Χριστού, και τη θεράπευσε. Από τότε η Κυπρίλλα, μαζί με τη Λούκια και την Αρόα, έμεινε εκεί και υπηρετούσε τον Άγιο.

Μετά το μαρτυρικό τέλος του αγίου Θεοδώρου, καταγγέλθηκε στον ηγεμόνα και η Κυπρίλλα. Αλλά επειδή δεν κατόρθωσαν να την κάνουν να θυσιάσει στα είδωλα, την κρέμασαν σ' ένα ξύλο, όπου της ξέσχισαν τις σάρκες, και έτσι παρέδωσε τη μακάρια ψυχή της. Το τίμιο λείψανο της, παρέλαβαν και έθαψαν με τιμές η Λούκια και η Αρόα.

Αργότερα ο ηγεμόνας Διγνιανός, θανάτωσε και τις δύο αυτές γυναίκες.

Άγιος Θεόδωρος επίσκοπος Κυρήνης της Λυβύης

 Ο Άγιος Θεόδωρος έζησε στα χρόνια του βασιλιά Διοκλητιανού (284 - 304 μ.Χ.) και καταγόταν από την Κυρήνη της Λιβύης. Ήταν αντιγράφος ιερών βιβλίων, που τα μοίραζε στις εκκλησίες για τον φωτισμό των πιστών.

Τον κατάγγειλε ο ίδιος ο γιος του Λέων (πιθανώς το 299 μ.Χ.), στον τοπικό ηγεμόνα Διγνιανό, ότι προσηλυτίζει πολλούς ειδωλολάτρες στη χριστιανική πίστη με τα βιβλία του. Τότε τον προσκάλεσε ο ηγεμόνας και ο Θεόδωρος παρουσιάστηκε μπροστά του, συνοδευόμενος από πολλούς χριστιανούς, μεταξύ δε αυτών ήταν και οι Αγίες Κυπρίλλα, Αρόα και Λουκία .

Ο ηγεμόνας του ζήτησε να παραδώσει τα βιβλία του και ν' αρνηθεί τον Χριστό, αλλά ο Θεόδωρος δεν υπάκουσε στη διαταγή του ηγεμόνα και έτσι υπέστη σκληρά βασανιστήρια. Στην αρχή τον μαστίγωσαν ανελέητα, κατόπιν τον σταύρωσαν και στη συνέχεια έξυσαν τις πληγές του με δέρματα. Έπειτα αφού έκοψαν τη γλώσσα του, τον έριξαν στη φυλακή όπου και άφησε την τελευταία του πνοή.

Τελείται η σύναξις αυτού εν τω μαρτυρείω του αγίου μάρτυρος Θεοδώρου εν τω Ρησίω.

Άγιος Μιχαήλ ο Χωνιάτης Μητροπολίτης Αθηνών

 Ο Άγιος Μιχαήλ υπήρξε ο τελευταίος μητροπολίτης Αθηνών (1182 - 1204 μ.Χ.) πριν από την φραγκική κατάκτηση. Ο λόγιος μητροπολίτης και αδερφός του ιστορικού Νικήτα Χωνιάτη, λάτρης του ένδοξου παρελθόντος της Αθήνας, ήταν εκείνος που την υπερασπίστηκε όχι μόνο από τους εχθρούς και τις πολιορκίες, αλλά και από την ασυδοσία των κρατικών υπαλλήλων. Οι επιστολές του αποτελούν πλούσια πηγή πληροφοριών για την Αττική του τέλους του 12ου-αρχές του 13ου αιώνα. Στις επιστολές αυτές, διακρίνει κανείς μια επιθετική διάθεση προς την Αθήνα, ωστόσο, με προσεκτικότερη ματιά εύκολα θα διαπιστώσει μια ουσιαστική και βαθιά αγάπη, τόσο στην πόλη όσο και στο λαό της.

Το 1203 μ.Χ. υπερασπίστηκε με επιτυχία την πόλη που κινδύνευσε από τον πελοπονήσιο γαιοκτήμονα Λέοντα Σγουρό. Λίγο αργότερα, στα 1204 μ.Χ., αμέσως μετά τη φραγκική κατάκτηση, αυτοεξορίστηκε στην Κέα, μη σταματώντας και από εκεί ακόμη να υπερασπίζεται και να προστατεύει το ποίμνιό του. Αργότερα, μετέβη στη Μονή Αγίου Ιωάννου Προδρόμου κοντά στις Θερμοπύλες όπου και πέθανε, στα 1222 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἀρετῇ διαπρέψας καὶ ἁγιότητι, ποιμαντικῇ ἐπιστήμῃ καὶ ἀκραιφνεῖ βιοτῇ Ἀθηναίων στυλοβάτης ἐχρημάτισας, ὦ Χωνιᾶτα Μιχαήλ, ἱεράρχα κραταιὲ καὶ ἄριστε ποιμενάρχα· διὸ καὶ εἴληφας χάριν ὑπὲρ ἡμῶν πρεσβεύειν πάντοτε.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἀθηνῶν ἱεράρχην τὸν λογιώτατον καὶ συμπαθῆ ὡς ἀγώνων συμμεριστὴν τοῦ λαοῦ καὶ αὐτοῦ τῆς ἀγωνίας ὕμνοις μέλψωμεν νῦν, Χωνιάτην Μιχαήλ, τῆς σοφίας ποταμὸν καὶ κρήνην εὐρυμαθείας, αὐτοῦ λιτὰς τὰς ἀόκνους πρὸς τὸν Σωτῆρα ἐκδεχόμενοι.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ’. Τῇ Ὑπερμάχῳ.

Τὸν ἱεράρχην Ἀθηνῶν λαμπρῶς ὑμνήσωμεν τὸν λογιώτατον, φιλάνθρωπον, διδάσκαλον, κουφιστὴν τῶν ἐν ἀνάγκαις καὶ ἀσκουμένων ἐν σπηλαίοις ζηλωτήν, ὡς βάθρον πίστεως, Μιχαὴλ τὸν Χωνιάτην, ὕμνοις πρέπουσι πίστει ψάλλοντες· Χαίροις, πάτερ θειότατε.

Μεγαλυνάριον

Τῆς θεοσοφίας καθηγητὴν, Χωνιάτην θεῖον, ὑπερένδοξον Μιχαήλ, τὸν τῆς Μεσογαίας φρουρόν καὶ πολιοῦχον ὡς σύναυλον ἀγγέλων ἐγκωμιάσωμεν.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

 

Άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης Αρχιεπίσκοπος Κρήτης

 «Ζηλοῦτε τὰ πνευματικά» (Α' προς Κορινθίους, ιδ' 1). Να επιθυμείτε με ζήλο τα πνευματικά χαρίσματα. Τέτοιο ζήλο σε όλη του τη ζωή είχε και ο άγιος Ανδρέας.

Από τους μεγάλους εκκλησιαστικούς ποιητές ο Ανδρέας, γεννήθηκε στη Δαμασκό από γονείς ευσεβείς, το Γεώργιο και τη Γρηγορία. Σε ηλικία 15 χρονών, κατατάχθηκε στον κλήρο (αναγνώστης) του πατριαρχικού θρόνου των Ιεροσολύμων, από τον τότε Πατριάρχη Θεόδωρο. Στην Ιερουσαλήμ, ο Ανδρέας διακρίθηκε για τη μόρφωση και την αρετή του μεταξύ των αγιοταφιτών πατέρων, γι' αυτό και τον προέκριναν να σταλεί στην Κωνσταντινούπολη, για την έκτη Οικουμενική Σύνοδο κατά των Μονοφυσιτών.

Μετά το τέλος της Συνόδου, ο Ανδρέας παρέμεινε στη βασιλεύουσα, όπου χειροτονήθηκε διάκονος και διορίσθηκε διευθυντής του ορφανοτροφείου «Άγιος Παύλος».

Η έξοχη επιμέλεια που ανέπτυξε στο φιλανθρωπικό αυτό ίδρυμα, τον ανέδειξε αρχιεπίσκοπο Κρήτης. Αφοσιωμένος στα καθήκοντα της νέας του θέσης, αναδείχθηκε μέγας εκκλησιαστικός διοικητής, αλλά και λαμπρός διδάσκαλος και ρήτορας. Γι' αυτό και όλο του το ποίμνιο τον θεωρούσε πραγματικά πατέρα.

Αλλά ως μητροπολίτης πήρε μέρος στη σύνοδο που συγκάλεσε ο Φιλιππικός Βαρδάνης (712 μ.Χ.) και υποστήριξε τον Μονοφυσιτισμό, αλλά επανήλθε στην ορθή πίστη μετά τον θάνατο του Βαρδάνη.

Στο γυρισμό από την Κωνσταντινούπολη, όπου είχε πάει για διάφορες υποθέσεις, πέθανε (740μ.Χ.) επάνω στο καράβι. Τον έθαψαν στην Ερεσό της Μυτιλήνης, στο ναό της Αγίας Αναστασίας.

Να σημειώσουμε επίσης, ότι ο Άγιος Ανδρέας, υπήρξε ο καλύτερος ρήτορας της εποχής του, με έργα όπου αναπτύσσει λόγο πλούσιο, με ρητορικά σχήματα απαράμιλλου κάλλους. Πρώτος αυτός παρουσίασε πλήρες σύστημα εορταστικών ομιλιών, από τις οποίες σώζονται περίπου 30, εκδιδόμενες και ανέκδοτες. Έγραψε αρκετά εγκώμια και λόγους. Σώζονται περίπου 100 Κανόνες και πολυάριθμα ιδιόμελα τροπάρια. Ως μελωδός έγραψε όχι μόνο τα κείμενα αλλά και την μουσική τους.

Ο Μέγας Κανών, που ψάλλεται την Πέμπτη της Ε' εβδομάδος Νηστειών της Μ. Τεσσαρακοστής, είναι το κατεξοχήν πρωτότυπο και εκτεταμένο υμνογραφικό έργο του Ανδρέα Κρήτης. Είναι πιθανόν ο Μέγας Κανών να γράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη ή στον τόπο θανάτου του, την Ερεσό της Λέσβου, σε μεγάλη ηλικία.

Μέγας Κανών

Αποτελείται από 261 τροπάρια, από τα οποία 11 είναι Ειρμοί. Ονομάστηκε Μέγας λόγω της έκτασής του και αποτελείται από 9 ωδές. Ο αριθμός των τροπαρίων ποικίλλει στα διάφορα χειρόγραφα. Στην τελευταία έκδοσή του ( Migne ), που χρησιμοποιεί το εν χρήσει Τριώδιο της Εκκλησίας ο αριθμός των τροπαρίων κατά ωδές έχει ως εξής: α΄ 25, β΄ 29+12, γ΄ 9+19, δ΄ 29, ε΄ 23, στ΄ 17+16, ζ΄ 22, η΄ 22, θ΄ 27. Η ομοιοκαταληξία αν και όχι συστηματική είναι συχνή: Ουκ ήκουσα της φωνής σου /παρήκουσα της γραφής σου. / Το σώμα κατερρυπώθην. / Το πνεύμα κατεσπιλώθην. - Μη υπερίδης με. - Μη παρίδης με. Οι παρομοιώσεις είναι άφθονες, τα δε κοσμητικά επίθετα είναι πολύ εντυπωσιακά, πολλές φορές με νεολογισμούς, όπως φιλήδονος ορμή, πατρόθεος Δαυίδ, αισθητή Εύα, πρωτόκτιστον κάλλος . Η γλώσσα του Μεγάλου Κανόνα είναι η λόγια κοινή της εποχής.

Ο Μέγας Κανών είναι ένα κείμενο βαθύτατα κατανυκτικό, γεμάτο δύναμη και εικόνες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από έντονα δραματικά στοιχεία με παράλληλη χρήση παραδειγμάτων από την Αγία Γραφή.

Από τα εσωτερικά στοιχεία του Μεγάλου Κανόνα μπορούμε να διακρίνουμε, την αμαρτωλή κατάσταση του ανθρώπου, τον τέλος της ροπής προς ηθική κατάρρευσή του, τη συναίσθηση της αμαρτίας του, τη μετάνοια του, τη βεβαιότητα της σωτηρίας του.

Ψάλλεται ολόκληρος την παραμονή της Πέμπτης της ΣΤ΄ εβδομάδας των Νηστειών, διαιρεμένος σε τέσσερα τμήματα, και κατά τις τέσσερις πρώτες ημέρες της καθαρής εβδομάδας.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’.

Κανόνα πίστεως, καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον, ἀνέδειξε σε τῇ ποίμνῃ σου, ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια· διὰ τοῦτο ἐκτήσω τῇ ταπεινώσει τὰ ὑψηλά, τῇ πτωχείᾳ τὰ πλούσια. Πάτερ Ἱεράρχα Ἀνδρέα, πρέσβευε Χριστῷ τῷ θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος πλ. α’. Τόν συνάναρχον Λόγον.

Τοῦ Δαβίδ τήν κινύραν Πάτερ μιμούμενος, ἐν Ἐκκλησία Ὁσίων προσάδεις ἄσμα καινόν, ὡς σοφός ὑφηγητής τοῦ θείου Πνεύματος, σύ γάρ ἐβρόντησας ἡμῖν, τάς τῆς χάριτος ὠδάς, καί λόγον δικαιοσύνης, Ἀνδρέα Πατέρων κλέος, πρός σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. β’.

Ὀρθοδοξίας ὁδηγέ, εὐσεβείας διδάσκαλε καὶ σεμνότητος, τῆς οἰκουμένης ὁ φωστήρ, Ἀρχιερέων θεόπνευστον ἐγκαλλώπισμα, Ἀνδρέα σοφέ, ταῖς διδαχαῖς σου πάντας ἐφώτισας, λύρα τοῦ Πνεύματος. Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος δ΄. Ταχύ προκατάλαβε.

Σοφία διέπρεψας, καί ἀρετῶν τῶ φωτί, καί Κρήτης γεγένησαι, ἀρχιερεύς εὐκλεής, Ἀνδρέα Πατήρ ἡμῶν, ὅθεν ἐν Ἐρεσῶ δέ, κοιμηθείς Ἱεράρχα, ταύτην καθαγιάζεις,τῶ ἁγίω σου σκήνει, αἰτούμενος τοῖς πᾶσιν, εἰρήνην καί θεῖον ἔλεος.

Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.

Σαλπίσας τρανῶς, τὰ θεῖα μελωδήματα, ἐδείχθης φωστήρ, τῷ κόσμῳ τηλαυγέστατος, τῷ φωτί λαμπόμενος, τῆς Τριάδος Ἀνδρέα Ὅσιε· ὅθεν πάντες βοῶμέν σοι, Μὴ παύσῃ πρεσβεύων ὑπὲρ πάντων ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις εὐσεβείας θεῖος αὐλός, καὶ τῆς Ἐκκλησίας, θεορρήμων ὑφηγητής· χαίροις ὁ ἐν λόγοις, καὶ ᾄσμασιν ἐνθέοις, Τριάδα μεγαλύνων, Ἀνδρέα πάνσοφε.

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Λαμπρυνθεὶς τὴν καρδίαν θείῳ φωτί, ἐξηρεύξω δογμάτων φωτοειδῆ, μακάριε λόγια, καὶ τὸν κόσμον ἐφώτισας, γεγονὼς δὲ θεῖον, τοῦ Πνεύματος ὄργανον, ἡδυτάτοις φθόγγοις, ἡδύνεις ἑκάστοτε, πάντων τὰς καρδίας, ἀνυμνῶν τὴν Τριάδα, Ἁγίων τὰ τάγματα, καὶ Παρθένον τὴν ἄχραντον, ὦ Ἀνδρέα πανεύφημε· Πρέσβευε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην σου.

Άμα δεις άνθρωπο να πολυλέγει «το καθήκον μου κάνω» και να μην κάνει ποτέ χάρη, να ξέρεις πως δεν είναι καλός άνθρωπος...

 Η ψεύτικη αρετή τούτου του κόσμου (της κοινωνίας)

Δε μας συγκινεί και πολύ αν δούμε στ’ αληθινά έναν σκοτωμένο άνθρωπο στο δρόμο, όσο αν τον δούμε σκοτωμένον ψεύτικα στον κινηματογράφο. Η ψευτιά κατάντησε να είναι για εμάς αλήθεια, πιο αληθινή από την αλήθεια.

 Αυτή την αρετή την έχουνε ένα σωρό άνθρωποι, ίδιοι με τους Φαρισαίους που περηφανευόντανε για την αρετή τους και που περιφρονούσανε τον φτωχόν, τον τελώνη

Οι τέτοιο ενάρετοι προσέχουνε πολύ να μην παραβούνε τους νόμους, που τους κρατάνε από φόβο κι όχι από την καλή διάθεση της ψυχής τους, κι έτσι μπορούνε να κάνουνε κάθε παρανομία και παλιανθρωπιά «εκ του ασφαλούς» χωρίς να διακινδυνέψουνε το τομάρι τους. 

Μιλάνε όλο για το νόμο, για την τιμιότητά τους, για το καθήκον. Ταμπουρώνουνται πίσω από το καθήκον και από το νόμο. Άμα δεις άνθρωπο να πολυλέγει «το καθήκον μου κάνω» και να μην κάνει ποτέ χάρη, να ξέρεις πως δεν είναι καλός άνθρωπος, αλλά υποκριτής σκληρόκαρδος, που τη σκληροκάρδια του και τον εγωϊσμό του την κρύβει πίσω από μια ματωμένη ασπίδα που γράφει απάνω «ο Νόμος» ή «Το καθήκον» ή «Απαγορεύεται» ή «Τάξις, πειθαρχία» κλπ. Οι τέτοιοι ενάρετοι είναι χειρότεροι από ληστάδες και φονιάδες.

   Από το ΑΡΧΕΙΟ ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ και τα πολύφυλλα τετράδια, όπου κατέγραφε, έτσι όπως τα ζούσε κι όπως του έρχονταν στο μυαλό, τις σκέψεις και τις εμπειρίες του. Τα κείμενα αυτά δεν είναι «λογοτεχνία» και σε πρώτη ανάγνωση δεν έχουνε καν μεταξύ τους κάποια συνοχή ή κάποια συνάφεια. Παρ’ όλα αυτά είναι ίσως πιο αποκαλυπτικά, ακόμη και από τη λογοτεχνία, για το από μέσα εκείνου που τα γράφει, για την ψυχή και την καρδιά του.

Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν κακά παραδείγματα....

 Ὁ Θεός μέ ἀπεκάλυψε ὅτι τό μόνον διά τήν σωτηρίαν μας εἶναι ἡ μετάνοια, καί νά μετανοήσουν πρῶτον οἱ Αρχιερεῖς καί νά ἑνωθοῦν, διότι είναι αίσχος να λένε περἱ τῆς εἰρήνης τοῦ σύμπαντος κόσμου καί τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως καί αὐτοί ἀναμεταξύ τους νά ἔχουν ἔχθρας...Καιρός δακρύων, ἀλλά πρέπει ἡ ἀλήθεια νά ὁμολογῆται... Ένας Θεός κατεδέχθη νά γίνη ἄνθρωπος διά νά εἰρηνεύση τόν κόσμον καί ἐμεῖς γινόμεθα ἐνάντιοι τῆς εἰρήνης!

— Καί τώρα εύρισκόμεθα εἰς τάς παραμονάς τῆς μεγάλης ὀργῆς, πλησιάζει το τέλος τῆς συντελείας.

— Τόν θάνατον καί τήν δευτέραν παρουσίαν ἐθεωροῦσαν ὅλοι οἱ ῞Αγιοι Πατέρες καί οἱ Διδάσκαλοι τῆς Ἐκκλησίας ἀπαραίτητα γιά τήν σωτηρίαν τοῦ ἀνθρώπου, καί πολλοί από αὐτά ἐσώθησαν...

— Οἱ ἄνθρωποι ἔχουν κακά παραδείγματα ἀπό τούς ἄρχοντες τῆς Πολιτείας καί τῆς Ἐκκλησίας, ἔχουν ὅμως καί ἐκεῖνοι σκληρυνθῆ, χειρότερα καί ἀπό τούς Εβραίους... Ὅσον μπορεῖ κανείς ἄς ἐργάζεται, ἀλλά νά μή ἐκτίθεται...

Από το βιβλίο: Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΦΙΛΟΘΕΟΣ ΖΕΡΒΑΚΟΣ (Ο οὐρανοδρόμος ὁδοιπόρος, 1884-1980) Ἕνας σύγχρονος ὅσιος πατήρ τῆς Ὀρθοδόξου τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας ΤΟΜΟΣ Α' σελ. 823. Επιμέλεια: Στυλ. Ν. Κεμεντζετζίδης Ἐκδόσεις: «ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΚΥΨΕΛΗ» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1990

Άγιος Κωνσταντίνος ο Πρίγκιπας

 Δεν έχουμε πληροφορίες για τον βίο του Αγίου παρά μόνο ότι μετέφερε στο Μούρωμ μια εικόνα της Παναγίας  όταν οι κάτοικοί της πόλης ήταν ακόμη ειδωλολάτρες. Ο Άγιος Κωνσταντίνος προσπαθούσε να τους διδάξει την αλήθεια και να κηρύξει το Ευαγγέλιο, αλλά αυτοί δεν πίστευαν μέχρι που αποφάσισαν να τον φονεύσουν. Ο Άγιος τότε προσευχήθηκε θερμά στην εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Η Μητέρα του Θεού άκουσε την ικεσία του και φώτισε τις καρδιές των κατοίκων του Μούρωμ, οι οποίοι δέχθηκαν τον λόγο του Θεού και βαπτίσθηκαν Χριστιανοί.

Άγιος Βασίλειος Επίσκοπος Ριαζάν και Μουρώμ

 Ο Άγιος Βασίλειος έζησε στη Ρωσία μεταξύ του 13ου και του 14ου αιώνα μ.Χ. και λόγω των αρετών του εξελέγη Επίσκοπος Ριαζάν και Μούρωμ. Ήταν εκείνος που διαπλέοντας θαυματουργικά νερό, μετέφερε τη θαυματουργική εικόνα της Παναγίας του Μούρωμ στην πόλη του Ριαζάν. Κοιμήθηκε οσίως με ειρήνη. Η Εκκλησία εορτάζει, επίσης, τη μνήμη του στις 10 Ιουνίου.

Όσιος Ιωακείμ ο νέος ο θεοφόρος

 Ο Όσιος Ιωακείμ γεννήθηκε στα μέσα του 17ου αιώνα μ.Χ. (ή σύμφωνα με άλλες πηγές στα τέλη του 16ου αιώνα μ.Χ), στο χωριό Σκιαδά που βρίσκεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του όρους Ερύμανθος, στη περιοχή της σημερινής Τριταίας, της επαρχίας των Παλαιών Πατρών (Αχαΐα). Σε νεαρή ηλικία και παρά τη θέληση του, αρραβωνιάστηκε μια ευσεβή νέα, που καταγόταν από το ίδιο χωριό.

Ο Ιωακείμ όμως, φλεγόμενος του πόθου της μοναχικής ζωής, εγκατέλειψε γονείς και αρραβωνιαστικιά και έγινε μοναχός στο Μοναστήρι της Χρυσοπηγής, που βρίσκεται πάνω από το χωριό Δίβρη του νομού Ηλείας. Στο Μοναστήρι της Χρυσοπηγής ο Άγιος έφθασε σε μεγάλα ύψη αρετής και αγιότητας, ώστε κρίθηκε άξιος από τον Ηγούμενο της Μονής για να λάβει το μέγα αξίωμα της Ιεροσύνης. Ζώντας έτσι ταπεινά μέσα στην αδελφότητα, μετά την κοίμηση του Καθηγούμενου της Μονής, εκλέγεται Ηγούμενος.

Εν συνεχεία πήγε στη Μονή των Νοτενών, που βρίσκεται κοντά στη γενέτειρά του και τιμάται απ’ ονόματι της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, και έγινε Καθηγούμενος της. Δεν παρήλθαν, όμως, πολλά χρόνια και, φλεγόμενος από τον πόθο της ησυχίας, παραιτήθηκε από το αξίωμα του ηγουμένου, και αποσύρθηκε σε κάποιο σπήλαιο, που υπήρχε κοντά στο Μοναστήρι.

Στο μικρό εκείνο σπήλαιο, ο όσιος επιδόθηκε σε σκληρή άσκηση, με διαρκείς προσευχές, νηστείες και αγρυπνίες, υπομένοντας κάθε σκληραγωγία και στενοχώρια της ασκητικής πολιτείας, προκειμένου να καθαρίσει τον εαυτό του από τα πάθη και να γίνει εύχρηστο σκεύος του Αγίου Πνεύματος. Η τροφή του ήταν χυλός αλεύρου βρασμένου με μέλι, ή άγρια χόρτα βρασμένα.

Οι μεγάλοι του πνευματικοί αγώνες ήταν κρυφοί, γιατί φοβόταν ότι «η φανερή αρετή χάνεται, καθώς ο θησαυρός ο φανερός κλέπτεται». Έτσι όλες τις νύκτες κοιμόταν όρθιος, κρεμασμένος με σχοινιά από τις μασχάλες του, έχοντας εμπρός του ένα Τετραευάγγελο ανοικτό.

Αν και όταν εντελώς αγράμματος, εν τούτοις τόσο πολύ κατανοούσε την Αγία Γραφή και τα συγγράμματα των θείων Πατέρων, ώστε και ο τότε Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών, Παρθένιος Ε' (1750-56 και 1759-70 μ.Χ.), ο οποίος ήταν πολύ πεπαιδευμένος στην ελληνική σοφία, καταδεχόταν να πηγαίνει σ’ αυτόν και να τον συμβουλεύεται.

Έτσι, λοιπόν, ζούσε και αγωνιζόταν όλες τις ημέρες της ζωής του ο όσιος Ιωακείμ, έως ότου έφθασε «εἰς ἄνδρα τέλειον, εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ» (Εφ. δ΄ 13), περί τα μέσα του 18ου αιώνα μ.Χ. Τότε, καταλαβαίνοντας την ώρα της εκδημίας του, κάλεσε τους πατέρες της Μονής και τους νουθέτησε πως να πολιτεύωνται και να ζουν εν ειρήνη, κατά το μοναχικό τους πολίτευμα. Έπειτα, αφού έκαμε το σημείο του Σταυρού, είπε: «Εἰς χεῖράς σου, Χριστέ, παρατίθημι τὸ πνεῦμά μου», και έτσι απέπνευσε. Ενταφιάσθηκε ευλαβώς στον νάρθηκα του Ιερού ναού, στο μοναστήρι.

Τρία χρόνια μετά την κοίμηση του οσίου (ή σύμφωνα με άλλες πηγές δέκα χρόνια μετά), ο ανωτέρω Μητροπολίτης Παλαιών Πατρών θέλησε να κάνει την ανακομιδή των Λειψάνων του. Ένας, όμως, από εκείνους που έσκαβαν, τραβώντας απρόσεκτα, έβγαλε κομμένο από τους ώμους το δεξιό χέρι του Οσίου με όλο το κρέας και το δέρμα του. Τότε εξεπλάγησαν όλοι και άρχισαν προσεκτικά να βγάζουν με τα δάκτυλα το χώμα από τον τάφο, έως ότου το υπόλοιπο σώμα του αγίου βγήκε όλο ακέραιο, πλήρες ευωδίας, και κατά κάποιον τρόπον στάθηκε όρθιο, όπως εκείνο του αγίου Σπυρίδωνος.

Τότε η φήμη του Ιερού Λειψάνου διαδόθηκε παντού και πολλοί χριστιανοί έτρεχαν σ’ αυτό, άλλοι μεν χάριν προσκυνήσεως, άλλοι δε για να ιατρεύσουν τα πάθη τους, και αμέσως λάμβαναν την θεραπεία τους. Και όχι μόνον οι χριστιανοί, αλλά και πολλοί τούρκοι πήγαιναν, και θεραπεύονταν από τον Άγιο.

Μετά από λίγα χρόνια, κατά την μεγάλη επιδρομή των Τουρκαλβανών στον Μωρέα, μετά την αποτυχημένη εξέγερση των Ορλωφικών (1770 μ.Χ.), «κρίμασιν οἷς οἶδεν ὁ Κύριος», το ιερό Λείψανο διαλύθηκε και η Αγία Κάρα του Οσίου κλάπηκε μαζί με άλλα πολύτιμα αντικείμενα της Μονής.

Σήμερα στην Ιερά Μονή των Νοτενών σώζονται λίγα Λείψανα από το ιερό σκήνος του οσίου Ιωακείμ του Νέου, που ευωδιάζουν και κάνουν διάφορες θεραπείες στους πιστούς, ενώ εμπρός από το σπήλαιο, στο οποίο ασκήτευε, έχει οικοδομηθεί εκκλησία επ’ ονόματί του, όπου και η μνήμη τιμάται με λαμπρότητα στις 3 Ιουλίου.

Σύναξη της Υπεραγίας Θεοτόκου της Γαλακτοτροφούσης

 Η εικόνα της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσης, πάντα σύμφωνα με προφορικές παραδόσεις που βρίσκονται στη Μονή Χιλανδαρίου, βρισκόταν αρχικά στη Λαύρα του Όσιου Σάββα του Ηγιασμένου.

Πρίν πεθάνει ο Όσιος Σάββας  είπε σ' αυτούς που ήταν γύρω από το κρεβάτι του, ότι κάποτε θα επισκεφθεί τη Λαύρα κάποιο βασιλοπαίδι, Σάββας ονομαζόμενος και αυτός. Να του δοθεί λοιπόν η εικόνα της Παναγίας Γαλακτοτροφούσης σαν ευλογία. Γεγονός που έγινε τον 13ο αιώνα μ.Χ., όταν τη Λαύρα επισκέφθηκε ο Άγιος Σάββας ο Σέρβος , κτήτορας της Μονής Χιλανδαρίου του Αγίου Όρους. Αυτός μετέφερε την Αγία αυτή εικόνα στο Άγιο Όρος, και συγκεκριμένα στη μονή την οποία ο ίδιος ίδρυσε.

Σήμερα, η εικόνα, βρίσκεται σε εκκλησία των Καρυών του Αγίου Όρους, που υπόκειται στη Μονή Χιλανδαρίου, και είναι τοποθετημένη στο δεξιό μέρος του τέμπλου, όπου κανονικά θα έπρεπε να ήταν ο Κύριος, που βρίσκεται στο αριστερό μέρος του τέμπλου.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.

Τὴν θείαν σου Εἰκόνα ὡς τῆς δόξης σου σκήνωμα, Γαλακτοτροφοῦσα Παρθένε, προσκυνοῦντες δοξάζομεν· ἐκ ταύτης γὰρ πηγάζεις μυστικῶς, τὸ γάλα τῶν ἀΰλων δωρεῶν, καὶ ἐκτρέφεις τὰς καρδίας καὶ τὰς ψυχάς, τῶν πίστει ἐκβοώντων σοι· δόξα τοῖς μεγαλείοις σου Ἁγνή, δόξα τοῖς θαυμασίοις σου, δόξα τῇ πρὸς ἡμᾶς σου ἀφάτῳ χρηστότητι.

Κοντάκιον

Ἦχος β’. Τὴν ἐν πρεσβείαις.

Τὴν μητρικῶς θηλάζουσαν ὥσπερ βρέφος, τὸν ἐξ αὐτῆς ἀνερμηνεύτως γεννηθέντα, τὴν μόνην Θεοτόκον ὑμνήσωμεν, τὴν γαλακτοτροφοῦσαν Χριστὸν τὸν Θεὸν ἡμῶν· πολλῶν γὰρ κινδύνων ἡμᾶς ῥύεται.

Μεγαλυνάριον

Γαλακτοτροφούσης τὴν ἱεράν, καὶ σεπτὴν Εἰκόνα, προσκυνήσωμεν ἀδελφοί· χάριν γὰρ βλυσταίνει, ἀρρήτου συμπαθείας, καὶ θάλπει τὰς καρδίας, καὶ τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Άγιοι Μάρκος και Μωκιανός

 Οι Άγιοι αυτοί, εκβιάζονταν από τον έπαρχο Μάξιμο να θυσιάσουν στα είδωλα και επειδή αρνήθηκαν ομολογώντας τον Χριστό, αποκεφαλίστηκαν. Όταν δε ο Άγιος Μωκιανός βάδιζε στον τόπο της εκτέλεσης τους, τον ακολούθησαν η γυναίκα και τα παιδιά του κλαίγοντας. Τότε ο Άγιος, αντί να δειλιάσει είπε στην οικογένεια του να μη κλαίει αλλά να χαίρεται για το μαρτύριο που του αξιώνει ο Θεός. Ενώ αντίθετα η γυναίκα του Αγίου Μάρκου, όταν αποκεφαλίστηκε ο άντρας της, πήρε το κεφάλι του στα χέρια της με χαρά σαν πολύτιμο θησαυρό.

Άγιοι Θεόδοτος, Θεοδότη, Δολινδούχ, Διομήδης, Ευλάμπιος και Ασκληπιάδης

 Οι Άγιοι Θεόδοτος, Θεοδότη, Δολινδούχ (ή Γολινδούχ), Διομήδης, Ευλάμπιος (ή Ευλαμπίδης) και Ασκληπιάδης συνελήφθησαν από τον βασιλιά Τραϊανό (98 μ.Χ.), ο οποίος τους εξανάγκαζε ν' αρνηθούν τον Χριστό και να θυσιάσουν στα είδωλα. Επειδή όμως αρνήθηκαν να πειστούν στις διαταγές του βασιλιά, αφού βασανίστηκαν, κατόπιν τους έκλεισαν στη φυλακή, όπου ήταν και ο Άγιος Υάκινθος ο Κουβικουλάριος, από τον όποιο και στηρίχτηκαν στην πίστη του Χριστού. Όταν μαρτύρησε ο Άγιος Υάκινθος, κατόπιν έβγαλαν και αυτούς από τη φυλακή, και τους οδήγησαν στο ναό για να φάγουν από τα ειδωλόθυτα. Οι Άγιοι αυτοί, όχι μόνο δεν έφαγαν, αλλά και ήλεγξαν με θάρρος τη θρησκεία των ειδώλων. Τότε τους κρέμασαν πάνω σε ξύλα και ξέσχισαν τις σάρκες τους. Έπειτα με βάρβαρο τρόπο αφού τους κατέβασαν από τα ξύλα, τους αποκεφάλισαν και έτσι όλοι έλαβαν το στεφάνι του μαρτυρίου. Τα δε τίμια λείψανα τους, ενταφίασαν με τιμές οι χριστιανοί στον τόπο όπου μαρτύρησαν.

Άγιος Γεράσιμος ο νέος ο Καρπενησιώτης

 Ο Άγιος Γεράσιμος ο νέος ο Καρπενησιώτης καταγόταν από το Μεγάλο Χωριό του Καρπενησίου και ονομαζόταν Γεώργιος. Ένδεκα χρονών, πήγε στην Κωνσταντινούπολη και παρέμεινε κοντά σ' έναν παντοπώλη.

Κάποια μέρα, μετέφερε πάνω στο κεφάλι του ένα χάλκινο δίσκο, που είχε γιαούρτι σε πήλινα δοχεία. Σε κάποια στιγμή όμως γλίστρησε, του έπεσε ο δίσκος με τα δοχεία και του έσπασαν όλα. Και ενώ έκλαιγε μέσα στο δρόμο για τη δυστυχία που τον βρήκε, τον πήρε κοντά της μια επίσημη Οθωμανίδα κυρία, που τον παρηγόρησε. Στη συνέχεια με διάφορες περιποιήσεις, τον ξεγέλασε και κατάφερε να τον εξισλαμίσει.

Μετά από πολλά χρόνια ο Γεώργιος, κατάλαβε το αμάρτημα του και έφυγε για την πατρίδα του. Αργότερα πήγε στο Άγιο Όρος, εκάρη μοναχός και ονομάστηκε Γεράσιμος.

Επιθυμώντας όμως το μαρτύριο, επέστρεψε στη βασιλεύουσα και αποκήρυξε τον Ισλαμισμό. Κατόπιν μπροστά στον πρώην κύριο του, κήρυξε με θάρρος την πίστη του στον Χριστό. Παρά τις κολακείες και τα βασανιστήρια, ο Γεράσιμος έμεινε αμετακίνητος στην πίστη του. Τότε, στις 3 Ιουλίου 1812 μ.Χ. τον αποκεφάλισαν στο Μπαμπά Χουμάϊ της Κωνσταντινούπολης. Τότε ήταν 25 χρονών.

Το λείψανο του Αγίου, ενταφιάστηκε στην αρχή στο νησί Πρώτη. Μεταφέρθηκε αργότερα στην Ιερά Μονή Προυσού και από εκεί το 1971 μ.Χ. στον ομώνυμο μεγαλοπρεπή ναό του χωριού του τον οποίον έκτισαν οι απανταχού Μεγαλοχωρίτες.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Μέγαν εὔρατο ὲν τοῖς κινδύνοις.

Γέρας τίμιον τῆς ᾿Εκκλησίας, σέλας ἔνθεον Εὐρυτανίας, νεομαρτύρων νεώτερον καύχημα, ἐν τῇ ἀσκήσει Χριστὸν ἐπεπόθησας καὶ μαρτυρίῳ Θεὸν ὡμολόγησας. Αὐτόν, ἅγιε ὁσιομάρτυς Γεράσιμε, πρεσβείαις τῆς Θεομήτορος, ἱκέτευε σωθῆναι τὰς ψυχὰς ἡμῶν.

Μεγαλυνάριον

Χωρίου Μεγάλου τὸν πρεσβευτὴν καὶ Νεομαρτύρων τὸν νεώτατον ἀθλητήν, τὸν ἐν τῇ ἀσκήσει καὶ τῇ ὁμολογίᾳ Χριστὸν δοξολογοῦντα, ὕμνοις τιμήσωμεν.

Άγιος Ανατόλιος Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης

 Ο Άγιος Ανατόλιος έγινε Πατριάρχης Κωνσταντινούπολης, δύο μήνες μετά τον άδικο φόνο του Πατριάρχη Φλαβιανού , στις 11 Αυγούστου του 449 μ.Χ., από τον αιρετικό Διόσκορο και τους συνεργάτες του.

Ο Ανατόλιος ήταν γέννημα της Αλεξάνδρειας και χειροτονήθηκε διάκονος από τον τότε αρχιεπίσκοπο Αλεξανδρείας Κύριλλο . Ο αιρετικός Πατριάρχης Αλεξανδρείας Διόσκορος, υποστήριξε την εκλογή του Ανατολίου, με την ελπίδα ότι θα τον έχει υποχείριο του. Διαψεύστηκε όμως. Ο Ανατόλιος, αναδείχτηκε πιστός και θαρραλέος υπέρμαχος της Ορθοδοξίας.

Επί της πατριαρχείας του Αγίου Ανατολίου, συνήλθε το 451 μ.Χ η Δ' Οικουμενική Σύνοδος στη Χαλκηδόνα, που καταδίκασε την αίρεση του Ευτυχούς. Επίσης, καθαιρέθηκε ο Διόσκουρος και εντάχτηκε στα δίπτυχα το όνομα του Αγίου Φλαβιανού, Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, τον οποίο είχε καθαιρέσει ο Διόσκορος κατα την λῃστρική Σύνοδο της Εφέσου το 449 μ.Χ.

Επί Ανατολίου επίσης, ανακομίστηκαν στην Κωνσταντινούπολη, τα λείψανα των Σαράντα Αγίων, που μαρτύρησαν στη Σεβάστεια , έκτισε το 450 μ.Χ τους έξοχους ναούς της Θεοτόκου των Χαλκοπρατείων, των Βλαχερνών και της Οδηγήτριας.

Ο Πατριάρχης Ανατόλιος πέθανε τον Ιούλιο του 458 μ.Χ, αφού ωφέλησε σημαντικά την πίστη και την Εκκλησία.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ’. Τὴν ὡραιότητα.

Ἔργω τὴν κλῆσιν σου σφραγίζων Ὅσιε, λόγοις καὶ πράξεσι, τῷ κόσμῳ, ἔφανας, τῆς ὑπὲρ νοῦν Ἀνατολῆς, τὴν ἔλλαμψιν Ἱεράρχα, σὺ γὰρ Ἀνατόλιε, τὸν Χριστὸν ἀνεκήρυξας, διπλοῦν ταὶς θελήσεσιν, ἀσυγχύτως καὶ φύσεσιν, ὑπόστασιν δὲ φέροντα μίαν, πρὸς σωτηρίαν τῶν ψυχῶν ἠμῶν.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. β’. Τὴν ὑπὲρ ἡμῶν.

Τὴν ἀνατολήν, τῆς θείας φωτοφανείας, φέρων ἐν ψυχῇ, ὡς λύχνον Ὀρθοδοξίας, διαλύεις τὴν νύκτα, τῶν αἰρέσεων Ὅσιε, καὶ πρὸς ὄρθρον θείας πίστεως, κατευθύνεις Ἀνατόλιε, τοὺς ἐκ πόθου ἀκβοῶντάς σοι· Αὐτὸς ἡμῶν φωτισμός, ὤφθης μύστα Χριστοῦ.

Μεγαλυνάριον

Τῇ φωτοδοσίᾳ τῆς μυστικῆς, ἐκλελαμπρυσμένος, Ἱεράρχα ἀνατολῆς, φῶς τῷ κόσμῳ ὤφθης, καὶ τῷ Πατρὶ τῶν φώτων, ἡμᾶς ἀεὶ προσάγεις, ὦ Ἀνατόλιε.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

 

Άγιος Υάκινθος ο κουβικουλάριος (θαλαμηπόλος)

 Ο Άγιος Υάκινθος καταγόταν από την Καισαρεία της Καππαδοκίας και έζησε στα χρόνια του αυτοκράτορα Τραϊανού (98 - 117 μ.Χ.). Ήταν άνθρωπος με εξαιρετική συμπεριφορά και διετέλεσε κουβικουλάριος του αυτοκράτορα. Διεκπεραίωνε τα καθήκοντα του μέσα στο παλάτι κατά τον καλύτερο τρόπο. Ήταν προσεκτικός και δε μολύνθηκε από τη χλιδή των ανακτόρων. Η ψυχή του ολόκληρη ήταν δοσμένη στο Σωτήρα Χριστό. Γι' αυτό, όταν ο Τραϊανός διέταξε διωγμό κατά των χριστιανών, ο Υάκινθος δε δίστασε να ομολογήσει μπροστά στον αυτοκράτορα ότι είναι χριστιανός. Ο Τραϊανός εξεπλάγη και του είπε ότι είναι αχάριστος, για την εμπιστοσύνη και την υπόληψη που του πρόσφερε το παλάτι. Τότε ο Υάκινθος με ψυχική άνεση απάντησε: «Αν η ευγνωμοσύνη είναι αρετή, βασιλιά, ποια απολογία θα μπορέσω να δώσω αρνούμενος το Σωτήρα μου Χριστό, ο όποιος έχυσε για μένα το αίμα του, ο οποίος μου χάρισε την πίστη, την ελπίδα, την αγάπη, ο όποιος μου δίνει λιμάνι στις τρικυμίες της ψυχής, παρηγοριά στη θλίψη, ασφάλεια στα κύματα, θώρακα στις δοκιμασίες; Και ο οποίος μου επιφυλάσσει συμμετοχή αιώνια στη βασιλεία Του και τη δόξα»; Ο Τραϊανός, στενοχωρημένος από τα λόγια του Υακίνθου, διέταξε να τον φυλακίσουν χωρίς να του δίνουν καθόλου φαγητό, εκτός και αν ήθελε να φάει ειδωλόθυτα. Σαράντα μέρες πέρασε έτσι ο Υάκινθος, χωρίς να αγγίξει τα ειδωλόθυτα. Την 41η, όμως, παρέδωσε το πνεύμα του στον Κύριο.

Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.

Ὡς Λίθος ὑάκινθος, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, ἀστράπτεις τοὶς πέρασι, ταὶς τῶν χαρίτων αὐγαίς, παμμάκαρ Ὑάκινθε, σὺ γὰρ ὁμολογία, πυρσωθεῖς εὐσέβειας, ἔλαμψας ἐν ἀθλήσει, τὴ τοῦ Λόγου μιμήσει, ἐντεῦθεν καταφαιδρύνεις, τοὺς σὲ γεραίροντας.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ὑακίνθῳ σήμερον, ἐξ ὑακίνθων, ἀμαράντων πλέξωμεν, στέφανον πάντες οἱ πιστοί, μεγαλοφώνως κραυγάζοντες, Χαίροις μαρτύρων, τὸ κλέος Ὑάκινθε.

Όποιος νικάει τα πάθη του αυτός νικάει και τη λύπη του....

 ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΘΑΔΔΑΙΟΥ ΒΙΤΟΒΝΙΤΣΑΣ

 Για να διαφυλάξει κανείς την ψυχική του γαλήνη πρέπει να απομακρύνει από τον εαυτό του τις σκοτεινές σκέψεις. Πρέπει να φροντίζουμε να έχουμε χαρούμενη διάθεση και όχι στενάχωρη. Μόνο, αν σταματήσουμε να κατηγορούμε τούς άλλους θα αποκτήσουμε ψυχική γαλήνη.

Ό λυπημένος δεν μπορεί να ανυψώσει το νου του στον Θεό ούτε μπορεί ποτέ να κάνει καθαρή προσευχή.

Όποιος νικάει τα πάθη του αυτός νικάει και τη λύπη του, ενώ όποιος νικιέται από τα πάθη του δεν μπορεί να γλυτώσει τις χειροπέδες της λύπης. Όποιος αγαπάει τα υλικά αγαθά είναι αδύνατον να μην νιώσει τη λύπη. Αντίθετα όποιος περιφρονεί τα κοσμικά αγαθά είναι πάντα χαρούμενος. Όποιος συνεχώς προσπαθεί να γνωρίσει τον ίδιο τον εαυτό του δεν έχει χρόνο να κατηγορεί τούς άλλους.

Κατηγόρησε πρώτα τον εαυτό σου και έτσι στη συνέχεια θα πάψεις να κατηγορείς τούς άλλους. Για να πάψεις να κατηγορείς τούς άλλους πρέπει πρώτα να προσέξεις τις σκέψεις σου και τα έργα σου. Καλό είναι να μην λαμβάνουμε σκέψεις από κανέναν άνθρωπο. Απέναντι προς όλα τα κοσμικά πρέπει να είμαστε νεκροί.

Όταν οι άνθρωποι μας επαινούν πρέπει να έχουμε ξεκάθαρη γνώμη ότι δεν αξίζουμε τον έπαινο και τα ωραία λόγια. Αντίθετα καλό είναι απέναντι σέ όλους να μειώνουμε τον εαυτό μας όπως το λέει ό Άγιος Ισαάκ ό Σύρος: Υποτίμα τον εαυτό σου και θα νιώσεις την δόξα του Θεού μέσα σου.

Όταν ό Άγιος Παΐσιος παρακαλούσε τον Κύριο να τον ελευθερώσει από τον θυμό του, ό Κύριος του είπε: Αν θές να νικήσεις τον θυμό σου και την οργή σου τότε μην επιθυμήσεις τίποτε κακό, μην μισήσεις κανέναν αλλά και μην υποτιμήσεις κανέναν.

Πώς θα καταλάβουμε αν ζούμε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού ή όχι; Να ορίστε πώς. Αν στενοχωριέσαι για οτιδήποτε, αυτό σημαίνει πώς δεν άφησες τον εαυτό σου ολόκληρο στο θέλημα του Θεού, παρόλο πού εξωτερικά φαίνεται ότι το έκανες. Όποιος ζει σύμφωνα με το θέλημα του Θεού, αυτός δεν στεναχωριέται για τίποτε! Όταν ό τέτοιου είδους άνθρωπος έχει κάποια ανάγκη, παρακαλάει τον Θεό. Αν δεν πάρει αυτό πού ζητάει, μένει ήσυχος, πράος σαν να το πήρε. Ή ψυχή που αφέθηκε στο θέλημα του Θεού τίποτε δεν φοβάται.

 Δεν φοβάται ούτε τις απειλές, ούτε τούς ληστές και για όλα όσα του συμβαίνουν λέει:

Έτσι ήταν το θέλημα του Θεού. Ακόμη και για την αρρώστια ό ήσυχος άνθρωπος σκέφτεται πώς και αυτή ή αρρώστια θα με βοηθήσει σέ κάτι, μου είναι χρήσιμη για κάτι, αλλιώς δεν θα μου την έστελνε ό Θεός. Έτσι φυλάγουμε την ηρεμία, την γαλήνη και στην ψυχή και στο σώμα μας.

Ο Κύριος κάλεσε τον καθένα από μας στην ύπαρξη με ένα συγκεκριμένο στόχο και σχέδιο. Και το παραμικρό χορταράκι αυτού του πλανήτη έχει ένα είδος αποστολής εδώ στη γη. Και πόσο αληθεύει αυτό για τα ανθρώπινα όντα! Ωστόσο, εμείς διαταράσσουμε ενίοτε και εμποδίζουμε το σχέδιο του Θεού. Έχουμε την ελευθερία είτε να αποδεχτούμε το θέλημά Του είτε να το απορρίψουμε˙ ο Θεός που είναι αγάπη, δεν θέλει να άρει αυτή την ελευθερία από μας. Μάς δόθηκε απόλυτη ελευθερία, αλλά εμείς, πάνω στην τρέλα μας, ποθούμε συχνά άχρηστα πράγματα.

Δεν μπορούμε να επιτύχουμε τη σωτηρία με κανέναν τρόπο πέρα από τη μεταμόρφωση του νου μας, τη μεταμόρφωσή του σε κάτι διαφορετικό από αυτό που ήταν. Ο νους μας θεώνεται από μια ιδιάζουσα ενέργεια της χάριτος του Θεού. Γίνεται απαθής και άγιος. Ένας θεωμένος νους ζει ακατάπαυστα με τη μνήμη του Θεού. Γνωρίζοντας ότι ο Θεός είναι μέσα μας κι εμείς εν Αυτώ, ο θεωμένος νους είναι ολότελα οικείος με τον Θεό. Ο Θεός είναι παντού κι εμείς είμαστε σαν ψάρια μέσα στο νερό όταν είμαστε εν Θεώ. Τη στιγμή που οι λογισμοί μας Τον εγκαταλείπουν, αφανιζόμαστε πνευματικά.

Πρέπει κανείς να κηρύττει όχι από το ορθολογιστικό του μυαλό, αλλά μέσα από την καρδιά του. Μόνο ότι προέρχεται από την καρδιά μπορεί να αγγίξει μια άλλη καρδιά.

Πρέπει να υποφέρουμε αρκετά στην καρδιά μας ώστε να μάθουμε τη ταπεινοφροσύνη. Ο Κύριος στέκει διαρκώς στο πλάι μας, επιτρέποντας να νιώσουμε πόνο αριστερά στο στήθος μας, έτσι ώστε να φύγει από μέσα μας όλη η δυσωδία. Κι εμείς αυτό που λέμε συνέχεια είναι, «Εκείνο και το άλλο μού είπε…Με προσέβαλε όσο δεν παίρνει…Ε, αυτό είναι ασυγχώρητο!».

Πώς είναι δυνατόν να μη συγχωρούμε, τη στιγμή που είμαστε ίδιοι με τους άλλους; Πόσες και πόσες φορές δεν έχουμε κι εμείς προσβάλλει τους πλησίον μας; Πρέπει λοιπόν να μάθουμε να διατηρούμε τη γαλήνη μας. Δεν μπορείς να μάθεις την ταπείνωση, αν δεν έχεις φτάσει να υποφέρεις πολλά στην καρδιά σου.

Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι αν δεν ταπεινώσουμε τον εαυτό μας, ο Κύριος δεν θα σταματήσει να μας ταπεινώνει. Θα χρησιμοποιήσει κάποιον προκειμένου να μας ταπεινώσει. Κάποιος θα προκαλέσει την οργή μας και θα το κάνει μέχρι να μάθουμε να παραμένουμε ήρεμοι και γαλήνιοι κάθε φορά που προκαλούμαστε.

Νομίζουμε ότι ξέρουμε πολλά, αλλά όσα ξέρουμε είναι πολύ λίγα. Ακόμα κι εκείνοι που αγωνίζονται σε όλη τους τη ζωή να κάνουν την ανθρωπότητα να προοδεύσει – εμβριθείς επιστήμονες και ιδιαίτερα καλλιεργημένοι άνθρωποι – συνειδητοποιούν εν τέλει ότι η γνώση τους δεν είναι τίποτα άλλο πέρα από ένας κόκκος άμμου πλάι στη θάλασσα. Όλα μας τα επιτεύγματα είναι ανεπαρκή.

Η ταπείνωση είναι θεϊκή περιουσία, είναι η τελειότητα της χριστιανικής ζωής. Αποκτάται μέσα από την υπακοή. Όποιος δεν είναι υπάκουος δεν μπορεί να αποκτήσει την ταπείνωση. Υπάρχουν πολύ λίγοι σήμερα στον κόσμο, που έχουν υπακοή. Η ταπείνωσή μας είναι ανάλογη της υπακοής μας.

Η φυσική, η εξωτερική ταπείνωση αποκτιέται πιο εύκολα από την εσωτερική, την ταπείνωση του νου. Αυτή η τελευταία είναι ένα ιδιαίτερο δώρημα. Ο άγιος πατήρ μας Συμεών λέει ότι τον άνθρωπο που έχει αποκτήσει την ταπείνωση του νου, δεν μπορεί να τον βλάψει τίποτα στον κόσμο. Ένας τέτοιος άνθρωπος, οτιδήποτε κι αν συμβαίνει, είναι πάντοτε ειρηνευμένος. Αυτό είναι πραγματικά μια θεϊκή περιουσία.

«Εγώ ειμί ο Ων».

 «Εγώ ειμί ο Ων». 

Το βλέπετε γραμμένο στην εικόνα του Χριστού; 

Τι θα πει «Εγώ ειμί ο Ων»; «Εγώ είμαι Αυτός που είναι». Αυτό προσδιορίζει τον Θεό: Είναι!

 Τι θα πει υπάρχω; «Άρχω κάτω από κάποιον άλλον». 

Ε λοιπόν, ο Θεός δεν υπάρχει, ο Θεός είναι! Δεν είναι σχήμα λόγου, είναι μια τρομακτική αλήθεια αυτή. Επειδή ο Θεός είναι, γιʼαυτό εγώ μπορώ να υπάρχω. Αν ο Θεός «δεν είναι» τότε κι εγώ είμαι ένα «μη ον» ή αν θέλετε- έστω και αν σοκάρει- ένα σκουπίδι.

 Γιατί εγώ δεν μπορώ να «είμαι»; 

Επειδή υπάρχει ο θάνατος. Ποιό είναι το μέλλον του ανθρώπου χωρίς τον Θεό; Θα μεταβληθεί σε ένα ψόφιο κουφάρι· κι αυτοί που τον αγαπάμε ακόμα, θα τρέξουμε να τον θάψουμε γρήγορα γιατί θα βρωμάει. Άρα το μέλλον χωρίς τον Θεό είναι η σκουπιδοποίηση μας. Αυτή είναι η αξία μας. Κι εκείνοι που αρνούνται τον Χριστό, δεν κατάλαβαν ότι αρνούνται τον ίδιο τον εαυτό τους»

(† Μακαριστός Μητροπολίτης Σισανίου και Σιατίστης Παύλος)

Σύναξη της Παναγίας της Βλαχέραινας στην Κέρκυρα

 Στις 2 Ιουλίου γιορτάζει η Παναγιά η Βλαχέραινα που βρίσκεται στα όμορφα Κορνάτα, στο παλιό χωριό Σταυρός, που η ίδρυση του ανάγεται πριν τον 15ο αιώνα μ.Χ., ενώ οι πρώτοι οικιστές του, πιστεύεται ότι κατάγονται από τους ακόμα παλαιότερους Βυζαντινούς χρόνους των Kομνηνών όπου και εγκατέστησαν στρατιώτες στην περιοχή. Έτσι δικαιολογείται και η διάσωση της παλιάς «Aυτοκρατορικής» λατρείας, της «Βυζαντινής Παναγιάς των Βλαχερνών» στα Κορνάτα.

Σύναξη της Παναγίας της Βλαχέρνας στην Άρτα

 Άλλο ένα λαμπρό δείγμα της δόξας και της θρησκευτικότητας των φίλεργων χριστιανών της Βυζαντινής Άρτας και των Κομνηνοδουκάδων δεσποτών τους. Είναι κτισμένο αντικριστά στο ερειπωμένο παλάτι των Κομνηνών στο κάστρο, κλείνοντας στους κόλπους του δυο βασιλικές σαρκοφάγους.

Τραυματισμένο σήμερα το μνημείο, ασκεί μια ξεχωριστή γοητεία, όχι τόσο για την πρωτότυπη αρχιτεκτονική του, όσο για το μεγάλο όνομα και την ιστορία που κουβαλάει πάνω του, στοιχεία πολύτιμα για την ιχνηλάτηση μιας συγκεκριμένης εποχής, μιας συγκεκριμένης τέχνης και τεχνοτροπίας, ενός συγκεκριμένου τόπου: της Άρτας του δεσποτάτου της Ηπείρου.

Βρίσκεται στο χωριό Βλαχέρνα, απέναντι απ' την Άρτα, και πήρε το όνομα απ' την ξακουστή Παναγία των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολης. Ιδρύθηκε στις αρχές του 10ου αιώνα μ.Χ., ως τρίκλιτη θολωτή βασιλική και στα μέσα του 13ου αιώνα μ.Χ. (1250 - 1260 μ.Χ.) ανακατασκευάστηκε απ' τον (ή επί) Μιχαήλ Β΄ και μετασκευάστηκε σε τρουλλαίο. Στο νέο κτίσμα ενσωματώθηκαν υλικά και ολόκληρα τμήματα τοίχων απ' τον αρχικό ναό, όπως εύκολα το διακρίνει κανείς, κυρίως στη νότια και ανατολική πλευρά του μνημείου. Είναι εμφανές ότι ο νάρθηκας προστέθηκε λίγο αργότερα, δηλαδή στο τέλος του 13ου αιώνα μ.Χ., ενώ το κωδωνοστάσιο που είναι ενσωματωμένο στη δυτική πλευρά, είναι πολύ νεότερη προσθήκη (19ος αιώνας μ.Χ.).

Απ' το παλιό μοναστήρι μόνο ο ναός σώζεται ακέραιος, ενώ τα γύρω εγκαταλειμμένα κελλιά, ο περιβολότοιχος και ο πυλώνας είναι κτίσματα του περασμένου αιώνα (συγκεκριμένα ο ωραίος τοξωτός πυλώνας κτίστηκε το 1833 μ.Χ.). Μέχρι το 1814 μ.Χ. ο ναός τιμόνταν στη μνήμη της Κοίμησης της Θεοτόκου, από τότε όμως τιμάται στη μνήμη της κατάθεσης της Τίμιας Εσθήτας της Παρθένου και πανηγυρίζει στις 2 Ιουλίου. Σήμερα λειτουργεί ως ενοριακός ναός του χωριού, στο οποίο έδωσε και την επωνυμία του.

Σήμερα ο ναός, παρά τις φθορές και τις αλλοιώσεις που του έχει προκαλέσει ο χρόνος, κρατά τον επισκέπτη σε μια ευλαβική προσήλωση και τον κάνει να αναρριγά όταν βρίσκεται μπροστά στις σαρκοφάγους των εργατών της δόξας του Δεσποτάτου, της οποίας εξαίρετο δείγμα αποτελεί και ο περικαλλής ναός της Παναγίας της Βλαχερνιτίσσης, ή της Παναγίας της Βλαχιόρινας, όπως επικράτησε να τον λένε οι Αρτινοί.

Σύναξη της Παναγίας των Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη

 Ο ναός των Βλαχερνών υπήρξε το πιο γνωστό και το πιο φημισμένο ιερό της Παναγίας στην Κωνσταντινούπολη, με διαρκή ακτινοβολία σ᾽ ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο.

Τα κυριότερα στοιχεία της ιστορίας του και των περιπετειών του στη βυζαντινή περίοδο είναι: το ναό έχτισε η αυτοκράτειρα Πουλχερία μεταξύ των ετών 450 – 453 μ.Χ., έτος του θανάτου της και μαζί με τον Μαρκιανό (450 – 457 μ.Χ.) τη διακόσμησαν. Φαίνεται όμως ότι επί Λέοντος Α´ (457 – 474 μ.Χ.) ο ναός ολοκληρώθηκε και απέκτησε λάμψη, ιδιαίτερα με τη δημιουργία του «ἁγίου λούσματος» και του αγιάσματος. Τότε χτίστηκε και το παρεκκλήσιο της Αγίας σορού για να δεχτεί το ωμοφόριο και την Τιμία Εσθήτα της Θεοτόκου, που μεταφέρθηκαν από την Παλαιστίνη το 473 μ.Χ. (βλέπε ίδια ημέρα). Τότε παραχωρήθηκαν στο ναό σημαντικά περιουσιακά στοιχεία, κυρίως κτήματα. Ο Προκόπιος σημειώνει ότι ο Ιουστινιανός επί της βασιλείας του θείου του Ιουστίνου Α´(518 – 527 μ.Χ.) τροποποίησε και τελειοποίησε το αρχικό οικοδόμημα. Στην περιγραφή που δίνει αφήνει την εντύπωση πως στον τύπο της βασιλικής υψώθηκε τρούλλος, στηριγμένος σε ημικύκλιο που σχημάτιζαν οι κίονες. Η ανακαίνιση αυτή, επί Ιουστίνου Α´, περιλαμβάνεται και σε δύο επιγράμματα της Παλατινής Ανθολογίας.

Πολλοί αυτοκράτορες, κατά καιρούς, από προσωπικό ενδιαφέρον βοήθησαν στην αναδιοργάνωση των Βλαχερνών με διάφορες, δωρεές. Το μέγεθος των λειτουργικών αναγκών του ναού αποκαλύπτεται από Νεαρά του Ηρακλείου, η οποία ορίζει το ιερατείο και το προσωπικό ως εξής: 12 πρεσβύτεροι, 18 διάκονοι, 6 διακόνισσες, 8 υποδιάκονοι, 20 αναγνώστες, 4 ψάλτες και 6 θυρωροί, συνολικά 74 άνθρωποι στην υπηρεσία του μεγάλου θρησκευτικού κέντρου λατρείας της Παναγίας των Βλαχερνών. Ο Ιουστίνος ο Β´ (565 – 578 μ.Χ.) είχε προσθέσει δύο αψίδες, ενισχύοντας το σχήμα του σταυρού, ενώ σε κάποια νεότερη φάση ο Ρωμανός Γ´ Αργυρός (1028 – 1034 μ.Χ.) διακόσμησε με χρυσό και ασήμι τα εσωράχια των τοξοστοιχιών.

Θα πρέπει να τονισθεί ο ρόλος που διαδραμάτισε η Παναγία των Βλαχερνών στη διάρκεια της Εικονομαχίας και προπαντός επί Κωνσταντίνου Ε´. Επειδή ήταν το λατρευτικό κέντρο των Ορθοδόξων, παράλληλο με την Αγία Σοφία (π.χ. κάθε παρασκευή γινόταν ολονύχτιες αγρυπνίες των πιστών αφιερωμένες στη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας) το εικονογραφικό πρόγραμμα καταστράφηκε. Όπως μας πληροφορεί σύγχρονη σχεδόν πηγή «ὁ Βίος τοῦ Ἁγίου Στεφάνου τοῦ Νέου», που γράφτηκε το 808 μ.Χ., οι εικονομάχοι αντικατέστησαν τις εικόνες του Χριστού, της Παναγίας και των αγίων με παραστάσεις δέντρων, πτηνών και θηρίων: «Τοῦ δὲ τυράννου τὸν σεβάσμιον ναὸν τῆς Παναχράντου Θεοτόκου τὸν ἐν Βλαχέρναις κατορύξαντες, τὸν πρὶν κεκοσμημένον τοῖς διατοίχοις ὄντα ἀπὸ τὲ τῆς πρὸς ἡμᾶς τοῦ Θεοῦ συγκαταβάσεως, ἕως θαυμάτων παντοίων καὶ μέχρι τῆς αὐτοῦ Ἀναλήψεως καὶ τῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καθόδου διὰ εἰκονικῆς ἀναζωγραφήσεως καὶ οὕτως τὰ τοῦ Χριστοῦ ἅπαντα μυστικὰ ἐξάραντος, ὀπωροφυλάκιον καὶ ὀρνεοσκοπεῖον τὴν ἐκκλησίαν ἐποίησε. Δένδρα καὶ ὄρνεα παντοῖα, θηρία τε καὶ ἄλλα τινα ἐγκύκλια διὰ κισσοψύλων, γερανῶν τε καὶ κορωνῶν καὶ ταώνων ταύτην περιμουσώσας, ἵν᾽ εἴπω ἀληθῶς ἄκοσμον ἔδειξεν».

Τότε εξαφανίστηκε και η ξύλινη, αργυρόχρυση και ιστορική εικόνα της Παναγίας, η οποία ξαναβρέθηκε, σύμφωνα με την παράδοση, το 1030 μ.Χ. κρυμμένη στον τοίχο κατά τις εργασίες ανακαίνισης που έγιναν επί Ρωμανού Γ´ Αργυρού.

Είχε ήδη δημιουργηθεί ο τύπος της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας, που διαδόθηκε με αντίγραφα σε ολόκληρο το χριστιανικό κόσμο. Η Παναγία εικονίζεται ολόσωμη, μετωπική, με υψωμένα τα χέρια. Στο στήθος, σε μετάλλιο, παριστάνεται ο Χριστός ευλογώντας. Με την εικόνα της Βλαχερνίτισσας συνδέεται και το θαύμα του πέπλου που ανασηκωνόταν από το πρόσωπο της Θεοτόκου ανάλογα με την περίπτωση, όπως μαρτυρεί η Άννα η Κομνηνή.

Μερικά ιστορικά στοιχεία ακόμη είναι σημαντικά. Το 1070 μ.Χ. η εκκλησία καταστράφηκε από πυρκαγιά, αλλά με τη συνδρομή των αυτοκρατόρων Ρωμανού Δ´ Διογένη (1067 – 1071 μ.Χ.) και Μιχαήλ Ζ´ του Δούκα (1071 – 1078 μ.Χ.) ξαναχτίστηκε. Ολόκληρο το κτιριακό συγκρότημα κάηκε τελικά το 1434 μ.Χ., λίγο πριν από την Άλωση «ὑπὸ τινων ἀρχοντοπούλων θελόντων πιάσαι τινάς νεοσσοὺς περιστερῶν» (Γ. Φραντζής), οι οποίοι ανέβηκαν στη στέγη και προκάλεσαν χωρίς να το θέλουν την πυρκαγιά.

Το γνωστότερο και σπουδαιότερο γεγονός είναι η σωτηρία της Πόλης κατά το 626 μ.Χ. όταν πολιορκήθηκε από τα στρατεύματα των Αβάρων. Η εικόνα της Βλαχερνίτισσας λιτανεύτηκε στις επάλξεις από το γιό του απουσιάζοντος Ηρακλείου, τον πατριάρχη Σέργιο (610 – 638 μ.Χ.) και το λαό. Η πολιορκία λύθηκε, η Πόλη σώθηκε και η σωτηρία αποδόθηκε στην Παναγία. Σύσσωμος ο λαός οδηγήθηκε με την εικόνα στον ιστορικό ναό όπου αγρύπνησε ψάλλοντας τον Ακάθιστο Ύμνο.

Το 843 μ.Χ., με τη λήξη της Εικονομαχίας, από το ναό των Βλαχερνών ξεκίνησε η γιορτή της Ορθοδοξίας, που καθιερώθηκε για το θρίαμβο των εικόνων. Κατά την παράδοση εξάλλου το 944 μ.Χ. τοποθετήθηκαν στο παρεκκλήσιο του ναού η εικόνα του Χριστού και η επιστολή του βασιλέα Αβγάρου, που έφεραν από την Έδεσσα.

Μετά το 1204 μ.Χ. καταλαμβάνουν το ναό των Βλαχερνών οι Λατίνοι μέχρις ότου ο Ιωάννης Γ´ Δούκας Βατάτζης (1222 – 1254 μ.Χ.) τον εξαγόρασε από τους Καθολικούς, όπως και πολλά μοναστήρια της Πόλης. Το 1348 μ.Χ. Γενουάτες πειρατές με τις πολιορκητικές τους μηχανές προκάλεσαν ζημιές στο ιερό.

Από τις μαρτυρίες που σώθηκαν ο ναός των Βλαχερνών ήταν δίπλα στον Κεράτιο, έξω από τα τείχη. Για να προστατευτεί ο Ηράκλειος περιτείχισε το χώρο. Όταν αργότερα ιδρύθηκε το Παλάτι των Βλαχερνών, πιο πάνω από το ναό στη πλαγιά του λόφου, Παλάτι και ναός επικοινωνούσαν με σκάλα και ειδική θύρα. Οι αυτοκράτορες συχνά παρακολουθούσαν τις λειτουργίες και ανάλογο ήταν και το ενδιαφέρον τους για το ναό της Παναγίας για τον οποίο εξεδήλωναν με κάθε τρόπο το σεβασμό και την πίστη τους. Είναι γνωστό πως στις εκστρατείες έφεραν μαζί τους μία εικόνα της Βλαχερνίτισσας. Διασώθηκαν επίσης πολλές σφραγίδες με την εικόνα της. Ήδη από τον πατριάρχη Τιμόθεο (511 – 518 μ.Χ.) καθιερώθηκε η πανήγυρις, η λιτανεία δηλ. που γινόταν κάθε παρασκευή με την εικόνα της Παναγίας στην εκκλησία των Χαλκοπρατείων. Ορισμένες εορτές είχαν επίσημο χαρακτήρα: της Υπαπαντής , της Ορθοδοξίας, η Μεγάλη Παρασκευή και η Τρίτη του Πάσχα, η τοποθέτηση του πέπλου της Παναγίας , τα εγκαίνια της εκκλησίας , η ανάμνηση της σωτηρίας από τους Αβαροπέρσες , η Κοίμηση της Θεοτόκου , η ανάμνηση του φοβερού σεισμού το 740 μ.Χ. 

Το ιερό των Βλαχερνών, «μέγας νεώς» των συγγραφέων το αποτελούσαν τρία κτίρια: Η κεντρική εκκλησία, το παρεκκλήσιο των λειψάνων και το «λοῦσμα».

Η εκκλησία είχε το σχήμα της ξυλόστεγης τρίκλιτης βασιλικής όπως οι αντίστοιχες Παναγία των Χαλκοπρατείων και η μονή Στουδίου. Στον ίδιο τύπο ξαναχτίστηκε, καθώς φαίνεται, και μετά την πυρκαγιά του 1070 μ.Χ. Στην εσωτερική επένδυση γινόταν συνδυασμός έγχρωμης ορθομαρμάρωσης, ως τη μέση των τοίχων, πρασίνου ίασπι για τους κίονες, χρυσού και ασημιού για την έξοχα τεχνουργημένη οροφή. Οι τοίχοι πάνω από την ορθομαρμάρωση έφεραν διάκοσμο από τοιχογραφίες και ψηφιδωτά με θέματα από τον Χριστολογικό κύκλο. Ο άμβωνας, που ήταν τοποθετημένος στη μέση του κεντρικού κλίτους ήταν όλος από ασήμι. Εντυπωσιακό επίσης ήταν το Εικονοστάσιο. Πληροφορίες για την θαυμάσια εικονογράφηση και τον υπόλοιπο διάκοσμο του ναού μας άφησε ο πρεσβευτής Clavijo, ο οποίος επισκέφτηκε τίς Βλαχέρνες το 1402 μ.Χ. και σε μεταγενέστερο κείμενο ο Ισίδωρος του Κιέβου (1385 – 1463 μ.Χ.) στο «Θρῆνο» του για την εξαφάνιση του περίλαμπρου ναού.

Το παρεκκλήσιο των λειψάνων ή παρεκκλήσιο της Αγίας σορού ήταν κυκλικό κτίσμα με νάρθηκα, που βρισκόταν στα νότια του ιερού του ναού. Φιλοξενούσε, εκτός από τα λείψανα, το ωμοφόριο της Θεοτόκου, το πέπλο της και την Τιμία Ζώνη. Ρώσσοι προσκυνητές του 14ου και 15ου αι. μ.Χ. περιγράφουν τα κειμήλια και αναφέρονται στα λείψανα πολλών αγίων (Παταπίου, Αθανασίου, Παντολέοντος, Αναστασίας).

Το «λοῦσμα» χωριζόταν σε τρία μέρη: την ιματιοθήκη - «τὸ ἀποδυτόν», τη δεξαμενή - «τὸν κόλυμβον» και τον Άγιο Φωτεινό. Επικοινωνούσε με το παρεκκλήσιο. Το λούσμα στεγαζόταν με θόλο και οι τοίχοι ήταν διακοσμημένοι με εικόνες. Σε ειδική κόγχη βρισκόταν η εικόνα της Παναγίας. Η δεξαμενή, στο νερό της οποίας κατέβαινε κάθε παρασκευή ο αυτοκράτωρ και λουζόταν, βρισκόταν στο κέντρο της αίθουσας. Από τις πηγές δίνονται λεπτομερείς περιγραφές για την τελετή της εισόδου στο λούσμα και τις διαδικασίες μέχρι τη λήψη του αγιάσματος: «...εἰσέρχονται τέλος εἰς τὸν Ἅγιον Φωτεινόν, εἰς τὸν ἐνδότερον θόλον καὶ ἅπτουσι κηροὺς ἔμπροσθεν τῆς μαρμαρίνου εἰκόνος τῆς Θεοτόκου, ἐκ τῶν χειρῶν τῆς ὁποίας ἐκχύνεται τὸ ἁγίασμα».

Ύστερα από την πυρκαγιά του 1434 μ.Χ. και την Άλωση, τα πάντα ερειπώθηκαν και ερημώθηκαν. Η φήμη και ο πλούτος του ιερού εξαφανίστηκαν. Έμεινε μόνο ο χώρος του αγιάσματος. Η περιοχή περιήλθε σε Οθωμανούς μέχρι το 1867 μ.Χ., χρονολογία κατά την οποία αγοράσθηκε από την συντεχνία των Ορθοδόξων Ελλήνων γουναράδων, οι οποίοι έχτισαν πάνω από το άγιασμα ναϊσκο. Με την πάροδο του χρόνου και τις φροντίδες του Οικουμενικού Πατριαρχείου προστέθηκαν και άλλα προσκτίσματα και ο αρχαίος, ιερός, περιτειχισμένος χώρος απέκτησε την όψη που έχει σήμερα με κεντρικό σημείο αναφοράς το αγίασμα. Οι τέσσερεις τοιχογραφίες του ζωγράφου Ειρήναρχου Κόβα, πάνω από το αγίασμα (1964 μ.Χ.), αποτελούν ανάμνηση ιερών συγκινήσεων και μεγάλων στιγμών της Ορθοδόξου εκκλησίας.

Μελλοντικές ανασκαφές στον ευρύτερο χώρο της Παναγίας των Βλαχερνών πιθανόν να αποκαλύψουν τα ερείπια του μεγάλου βυζαντινού ναού.

Άγιος Στέφανος ο μέγας, βοεβόδας της Μολδαβίας

 Η προσωπικότητα του Αγίου Στεφάνου του Μεγάλου είναι χαραγμένη βαθύτατα στη συνείδηση των Ρουμάνων όλων των εποχών.

Ο Άγιος Στέφανος γεννήθηκε το 1439 μ.Χ. και ο βοεβόδας πατέρας του Μπογδάν Β΄ τον έκανε συμμέτοχο στο θρόνο του το 1450 μ.Χ., το δε 1451 μ.Χ. ο βοεβόδας Μπογδάν δολοφονείται στο Δεουσένι από τον Πέτρο Ααρόν. Αργότερα ο Στέφανος χτίζει μια εκκλησία πάνω στον τόπο της εκτελέσεως του πατέρα του.

Το 1457 μ.Χ. οι εκπρόσωποι του κλήρου, ένα μέρος των βογιάρων και οι επικεφαλείς του στρατού κηρύττουν ηγεμόνα τον Στέφανο, ο οποίος χρίζεται από τον μητροπολίτη Θεόκτιστο.

Για την ορθόδοξη πίστη και την ελευθερία της Μολδαβίας έδωσε πολλές μάχες με τους Τούρκους, Πολωνους, Τατάρους και Ούγγρους προκαλώντας το θαυμασμό όλων των λαών της Ευρώπης και του πάπα Σίξτου Δ΄, ο οποίος τον ονόμασε «αληθή αθλητή της χριστιανικής πίστεως» και υποσχέθηκε να τον βοηθήσει. Η βοήθεια αυτή, όμως, δεν ήλθε ποτέ!

Ο βοεβόδας Στέφανος είχε συνήθεια μετά από κάθε μάχη να χτίζει μοναστήρια και εκκλησίες, ο αριθμός των οποίων ανέρχεται σε πέραν των σαράντα. Έδωσε δε περισσότερες από τριαντατέσσερεις νικηφόρες μάχες.

Ήταν ταπεινός και χαρακτηριστικά έλεγε ότι ο Θεός κατατρόπωσε τους εχθρούς μας. Κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα ισχυρό κράτος. Είχε επίσης τη συνήθεια μετά από τις νικηφόρες μάχες να κρατάει πολυήμερη αυστηρή νηστεία όχι μόνο αυτός αλλά και οι υπήκοοί του.

Λέγεται επίσης ότι πρίν από τη διεξαγωγή διαφόρων πολεμικών επιχειρήσεων συνήθιζε να παντρεύει εικοσιτέσσερα αγόρια και άλλα τόσα κορίτσια προικίζοντάς τους και δίνοντάς τους διάφορες τιμές και αξιώματα.

Ο Άγιος Στέφανος είναι ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες του Αγίου Όρους μετά από την άλωση της Βασιλεύουσας. Πολλές μονές δέχτηκαν τη βοήθειά του, όπως η Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου η οποία ανακαινίστηκε εξολοκλήρου από αυτόν, η Ιερά Μονή Ζωγράφου της οποίας είναι ο δεύτερος μεγάλος κτίτορας και η Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου της οποίας έχτισε τον αρσανά (λιμάνι) στον οποίο σώζεται μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία παριστάνεται ο άγιος Στέφανος να δωρίζει τον αρσανά στην Παναγία.

Δώρισε δε πολλά χειρόγραφα (μηναία, τετραευάγγελα, ευαγγέλια, αποστόλους και άλλα) καθώς επίσης χρυσοκέντητα πετραχίλια, αέρα και «ποδιές» σε διάφορα μοναστήρια του Αγίου Όρους αλλά και της Μολδαβίας.

Έδωσε αρκετές μάχες ακόμη και ενάντια στους ηγεμόνες της Βλαχίας οι οποίοι ήταν υποταγμένοι στους Τούρκους. Προσπάθησε με διάφορες ενέργειες να δημιουργηθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη ένας γενικός συνασπισμός εναντίον των Τούρκων, πράγμα που δυστυχώς δεν κατάφερε.

Μετά από σαρανταεφτάχρονη καρποφόρα ηγεμονία κοιμήθηκε στις 2 Ιουλίου 1504 μ.Χ. και ετάφη στην Ιερά Μονή Πούτνα (Putna), μια μονή της οποίας ήταν μέγας ευεργέτης.

Στις 20 Ιουνίου 1992 μ.Χ. η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρουμανίας τον κατέταξε επισήμως στο αγιολόγιο.

Αυτού αγίες πρεσβείες Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησον και σώσον ημάς αμήν.

Άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς

 Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στις 4 Ιουνίου του 1896 μ.Χ. στο χωριό Αντάμοβκα της επαρχίας Χαρκώβ της Νότιας Ρωσίας και το βαπτιστικό του όνομα ήταν Μιχαήλ. Ήταν απόγονος της αριστοκρατικής οικογένειας Μαξίμοβιτς που ένα μέλος της ανακηρύχτηκε Άγιος το 1916 μ.Χ. και είναι ο ιεράρχης Ιωάννης Μαξίμοβιτς Μητροπολίτης Τομπόλσκ, το λείψανό του οποίου παραμένει άφθαρτο μέχρι σήμερα στο Τομπόλσκ . Οι γονείς του ονομάζονταν Μπόρις και Γλαφύρα.

Κατά την παιδική του ηλικία ο Μιχαήλ ήταν φιλάσθενος και έτρωγε λίγο. Ήταν ήσυχο παιδί, πολύ ευγενικό και είχε βαθειά θρησκευτικότητα. Όταν έπαιζε, έντυνε τα στρατιωτάκια του μοναχούς, μάζευε εικόνες, θρησκευτικά βιβλία και του άρεσε να διαβάζει βίους Αγίων. Τα βράδια στεκόταν όρθιος για πολλή ώρα προσευχόμενος. Επειδή ήταν ο μεγαλύτερος από τα 5 αδέλφια του και γνώριζε καλά τους βίους των Αγίων, έγινε και ο πρώτος δάσκαλος τους στην πίστη. Ήταν πολύ αυστηρός με τον εαυτό του στην εφαρμογή των εκκλησιαστικών και εθνικών παραδόσεων. Μάλιστα, τόσο πολύ εντυπωσίασε με την χριστιανική του ζωή την παιδαγωγό του που ήταν Γαλλίδα και καθολική που βαπτίστηκε Ορθόδοξη.

Σε ηλικία 11 ετών οι γονείς του Μιχαήλ τον έστειλαν στην Στρατιωτική σχολή της Πολτάβα. Εκεί συνάντησε τον Επίσκοπο της Πολτάβα Θεοφάνη, έναν πολύ αγαπητό ιεράρχη, που επηρέασε πολύ τον Μιχαήλ. Σε μια στρατιωτική παρέλαση ενώ περνούσαν από τον Καθεδρικό Ναό ο μικρός Μιχαήλ (ήταν τότε 13 ετών) έκανε τον σταυρό του. Οι συμμαθητές του γέλασαν και τον κορόιδεψαν, ενώ οι καθηγητές του θέλησαν να τον τιμωρήσουν. Ο πρίγκιπας Κωνσταντίνος όμως, που ήταν προστάτης της Σχολής, είπε να μην τιμωρηθεί ο δόκιμος Μιχαήλ γιατί με την πράξη του αυτή δηλώνει βαθειά και υγιή θρησκευτικά αισθήματα.

Το 1914 μ.Χ. αποφοίτησε από την Στρατιωτική σχολή και παρόλο που ο ίδιος ήθελε να συνεχίσει τις σπουδές του στην Θεολογική Σχολή του Κιέβου, έκανε υπακοή στους γονείς του που ήθελαν να γίνει δικηγόρος και γράφτηκε στην Νομική σχολή.

Το 1921 μ.Χ. και αφού ξέσπασε στη Ρωσία εμφύλιος πόλεμος, φεύγει μαζί με την οικογένεια του και εγκαθιστάτε στην Γιουγκοσλαβία. Εκεί γράφετε στην Θεολογική σχολή του Βελιγραδίου ενώ παράλληλα πουλούσε εφημερίδες για να τα βγάζει πέρα.

Το 1924 μ.Χ. χειροτονήθηκε αναγνώστης στην Ρωσική Εκκλησία του Βελιγραδίου από τον Επίσκοπο Αντώνιο και το 1926 μ.Χ. χειροτονήθηκε διάκος και εκάρη μοναχός με τ' όνομα Ιωάννης στο Μοναστήρι του Μίλκοβ.

Λίγο χρόνια μετά, διορίστηκε στην Ιερατική σχολή στην πόλη Βιτόλ της Σερβίας και το 1934 μ.Χ. εκλέγετε Επίσκοπος Σαγκάης, παρόλο που ο ίδιος δεν ήθελε γιατί είχε πρόβλημα στην ομιλία του.

Όταν στις 21 Νοεμβρίου το 1934 μ.Χ. φτάνει στην Σαγκάη βρίσκει μονάχα μια μισοκτισμένη Εκκλησία και το ποίμνιο του διχασμένο από εθνικές έριδες. Αρχικά βοήθησε τους κατοίκους να ξεπεράσουν τα προβλήματα τους ώστε να ‘ρθει η ειρήνη και σιγά - σιγά οργάνωσε ορφανοτροφείο το οποίο αφιέρωσε στον Άγιο Τύχωνα του Ζαντόσκο που αγαπούσε τα παιδιά. Ξεκίνησε την προσπάθεια του με 8 παιδιά και στο τέλος κατάφερε να έχει 3.500.

Όταν ξέσπασε η Κομουνιστική Επανάσταση στην Σαγκάη, ο Άγιος Ιωάννης, πήρε τα παιδιά και τα μετέφερε στις Φιλιππίνες και από εκεί τα πήγε στην Αμερική και στην Αυστραλία.

Το 1951 μ.Χ. ο Άγιος Ιωάννης καταφεύγει στην Αμερική αλλά εκεί οι Επίσκοποι της Συνόδου αποφασίζουν να τον στέλνουν στην Επισκοπή του Παρισιού και των Βρυξελλών. Εκεί, εκτός των άλλων καθηκόντων του, ασχολήθηκε και με την συγγραφή των Βίων Αγίων που έζησαν πριν το Σχίσμα με αποτέλεσμα να γίνουν γνωστοί στην Ορθόδοξη Εκκλησία και να εορτάζονται ακόμα και σήμερα.

Στις 21 Νοεμβρίου του 1962 μ.Χ. επιστρέφει στην Αμερική και διορίζεται Επίσκοπος της Ρωσικής Εκκλησίας της διασποράς στο Σαν Φρανσίσκο.

Ο Άγιος Ιωάννης κοιμήθηκε στις 2 Ιουλίου του 1966 μ.Χ. Είχε πάει στο Σιάτλ μαζί με την θαυματουργική εικόνα της Παναγίας του Κούρση. Μόλις τελείωσε την Θεία Λειτουργία και αφού πέρασε 3 ώρες προσευχόμενος μέσα στο ιερό, πήγε στο δωμάτιο του να ξεκουραστεί. Κάθισε στην πολυθρόνα του και στις 4 παρά δέκα το απόγευμα κοιμήθηκε τον αιώνιο ύπνο ήρεμα χωρίς πόνο. Ο Άγιος Ιωάννης προγνώριζε την ημέρα του θανάτου του και είχε προετοιμαστεί όπως οι μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας. Γι' αυτό και εκείνη την ημέρα του θανάτου του έστειλε ένα γράμμα, στέλνοντας για τελευταία φορά την ευλογία του στις μοναχές της Λέσνα στην Γαλλία που τόσο πολύ τον είχαν βοηθήσει και εξυπηρετήσει. Σχεδόν 24 ώρες αργότερα το σώμα του έφθασε στον Καθεδρικό Ναό του Σαν Φρανσίσκο που ο ίδιος είχε ολοκληρώσει. Τον προϋπάντησαν οι κληρικοί και έγινε ολονύχτια αγρυπνία που κράτησε 4 ώρες.

Μετά το τελευταίο ασπασμό έγινε 3 φορές η λιτάνευση του Ιερού λειψάνου του γύρω από τον Ναό. Το φέρετρο το βάσταζαν ορφανά που ο Άγιος είχε σώσει και μεγαλώσει στην Σαγκάη. Ένας Ιεράρχης παρομοίασε την λιτάνευση του Αγίου με την λιτάνευση του Επιταφίου του Χριστού την Μεγάλη Παρασκευή. Ετάφη στις 7 Ιουλίου το απόγευμα σ' ένα μικρό υπόγειο παρεκκλήσιο κάτω από το Ιερό.

Το φθινόπωρο του 1993 μ.Χ. η Σύνοδος των Επισκόπων της Αμερικής με υπεύθυνο τον Αρχιεπίσκοπο Αντώνιο του Σαν Φρανσίσκο, άνοιξε τον τάφο του και βρήκαν το σώμα του άφθαρτο. Ένα χρόνο αργότερα, στις 2 Ιουλίου του 1994 μ.Χ. ανακηρύσσετε επίσημα Άγιος.

Επειδή ο Άγιος Ιωάννης ταξίδευε συχνά αεροπορικώς, θεωρείται προστάτης των ταξιδευόντων αεροπορικώς.

Ἀπολυτίκιον

Ήχος πλ. α'. Τον συνάναρχον Λόγον.

Ιωάννη Μαξίμοβιτς, αγγελόμορφε, ιεραρχών θεοφόρων και διδασκάλων σοφών εκλαμψάντων άρτι σάπφειρε πολύτιμε, ως Ορθόδοξων ασκητών καλλονήν και ποταμόν αστείρευτον θαυμασίων, σε ανυμνούντες ευχάς σου θερμάς προς Κύριον αιτούμεθα.

Κοντάκιον

Ήχος πλ. δ'. Τη Υπερμάχω.

Τον ταπεινόν, απλούν, φιλόθεον, φιλάρετον, σεμνόν, μακρόθυμον, πραυν και ευμπάθητον, ευφημήσωμεν Ορθόδοξον ιεράρχην, Ιωάννην τον Μαξίμοβιτς, μελίσμασιν ως θαυμάτων φρέαρ όντως ακεσώδυνον, πόθω κράζοντες, Χαίροις, χάριτος σκήνωμα.

Μεγαλυνάριον

Χαίροις, ιεράρχα νεοφανές, μάκαρ Ιωάννη, ταπεινώσεως κορυφή, χαίροις, ο ανύσας ουρανοδρόμον άρτι πορείαν και θαυμάτων κρήνη γενόμενος.

Άγιος Φώτιος Μητροπολίτης Μόσχας

 Ο Άγιος Φώτιος Μητροπολίτης Μόσχας, ήταν Έλληνας και καταγόταν από την Μονεμβασία της Πελοποννήσου. Διετέλεσε Μητροπολίτης Μόσχας από το 1408 μ.Χ. έως τον θάνατο του το 1431 μ.Χ.

Άγιοι Άνθιμος ο γέρων, Παύλος, Βήλων, Θέων, Ήρων και άλλοι Τριάντα Έξι Αιγύπτιοι

 Όλοι οι Άγιοι αυτοί μαρτύρηαν κατά τα έτη 305 με 310 μ.Χ. Ο Άγιος Άνθιμος, γέρων στην ηλικία και πιθανώτατα ελληνικής καταγωγής, μαρτύρησε στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια του Μαξιμιανού. Οι δε υπόλοιποι, επίσης μαρτύρησαν στη Θεσσαλονίκη στα χρόνια του Μαξιμιανού.

Άγιος Ιουβενάλιος Πατριάρχης Ιεροσολύμων

 Ο Άγιος Ιουβενάλιος, κατέχει μία από τις επισημότερες θέσεις στην εκκλησιαστική Ιστορία. Κατά την πιο πιθανή γνώμη, πατριάρχευσε 28 συνεχή χρόνια και υπήρξε σύγχρονος των βασιλέων Θεοδοσίου του μικρού, Πουλχερίας, Μαρκιανού και Λέοντος του Α'.

Στη Γ' Οικουμενική Σύνοδο , που έγινε στην Εφεσο, η συμμετοχή του Ιουβενάλιου ήταν ενεργητικώτατη. Διότι ήταν άνδρας όχι μόνο πολλού ζήλου, αλλά και λόγου και παιδείας. Ο Ιουβενάλιος έγραψε για την Κοίμηση της Θεοτόκου και τη Μετάσταση αυτής. Επίσης, αυτός είναι που έστειλε στον αυτοκράτορα Μαρκιανό τα εντάφια της σπάργανα, που κατατέθηκαν στο Ναό των Βλαχερνών .

Ο Άγιος Ιουβενάλιος, πέθανε, σύμφωνα με τα λεγόμενα του Δοσίθεου, το έτος 457 μ.Χ.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. α'. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Τῆς Σιὼν ἱεράρχην, Ἰουβενάλιον, Ὀρθοδοξίας τὸ κλέος καὶ φρυκτωρὸν τῶν πιστῶν, εὐφημήσωμεν λαμπρῶς, καὶ ἀνυμνήσωμεν· ὅτι ἐφύλαξε πιστῶς τῶν δογμάτων θησαυρόν, παλαίσας κατὰ τῆς πλάνης· καὶ ἔλαβεν ἐκ τοῦ Λόγου, στεφάνους δόξης ἐν τῇ ἄνω Σιών.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ'. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Τῆς Σιωνίτιδος τὸν πρόεδρον τιμήσωμεν, τῶν ὀρθοδόξων τὸν φρουρὸν καὶ θεῖον φύλακα, τὸν συντρίψαντα αἱρέσων μένος πλάνης· ἀνεδείχθης τῶν Πατέρων ἰσοστάσιος, καὶ μεγάλων θεολόγων τὸ ἀντίγραφον· ὅθεν κράζομεν· Χαῖρε Ἰουβενάλιε.

Μεγαλυνάριον

Ὤ Ἰουβενάλιε θαυμαστέ, πατέρων τὸ κλέος, τῶν δογμάτων ὁ φρυκτωρός, πρέσβευε τῷ Λόγῳ, ὑπὲρ τῶν σὲ τιμώντων, ῥυσθῆναι ἐκ πταισμάτων, καὶ πάσης θλίψεως.

Έτερον Μεγαλυνάριον

Αἱρέσεως πλάνην καὶ ἀπειλήν, καθεῖλες ἐνθέως, καὶ ἐκήρυξας τοῦ Χριστοῦ, τὰ δόγματα Πάτερ, καὶ θείας ἀληθείας, ὡς μέλος τῶν Συνόδων, Ἰουβενάλιε.

Ὁ Οἶκος

Ἡ τῶν Ἱεροσολύμων ἐκκλησία, τὸν θαυμαστὸν θεολόγον καὶ τῶν αἱρέσεων καθαιρέτην, ποιμένα καὶ φρυκτωρὸν αὐτῆς ἐκτήσατο. Ἡ τῆς Σιὼν θεοβάδιστος πόλις, μυσταγωγὸν ἅγιον, ἐπιστηρίζοντα τοὺς δοκιμαζομένους ἐκ τῶν αἱρέσεων ὀρθοδόξους, τὸν θεῖον Ἰουβενάλιον, πατέρα καὶ φρουρὸν αὐτῶν ἀνέδειξεν. Ἡ Τρίτη καὶ Τετάρτη Οἰκουμενικαὶ Σύνοδοι, μέλος ἀληθοῦς καὶ μετὰ παῤῥησίας ὁμολογίας, καὶ δεινῆς κατὰ τῶν αἱρεσιαρχῶν ῥητορείας, τὸ τῆς ἁγίας Σιὼν ἐπίσκοπον κατέχουσαι, ἐγκαυχῶνται ἐν Κυρίῳ, ὅτι καὶ δι’ αὐτοῦ ἐθεμελίωσαν τὰ σωτήρια δόγματα, περὶ τῆς θεανδρικῆς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ Ὑποστάσεως. Καὶ ἡμεῖς φρυκτωρὸν τὸν θεοφόρον πατέρα κεκτημένοι, τὸν Τρισάγιον Κύριον πανευλαβῶς δοξολογοῦμεν, καὶ τῷ προστάτῃ τῶν ψυχῶν ἡμῶν κράζομεν· Χαῖρε Ἰουβενάλιε.

Κάθισμα

Ἦχος πλ. α'. Τὸν συνάναρχον Λόγον.

Ἀρετῆς ποιμενάρχην Ἰουβενάλιον, τῆς Ἐκκλησίας τὴν δόξαν, καὶ τῶν πιστῶν ὁδηγόν, ἐγκαλλώπισμα Σιὼν ἐγκωμιάσωμεν· ὅτι σοφίᾳ θεϊκῇ, αἱρετικῶν τὸν σκοτασμόν, διέλυσε καὶ τὴν πλάνην· διὸ ἔλαμψεν ἐν τῷ κόσμῳ, τῆς ἀληθείας τοῦ Χριστοῦ διδαχή.

Έτερον Κάθισμα

Ἦχος α΄. Τὸν τάφον Σου Σωτήρ.

Ποιμένα ἀρετῆς, Ἱεράρχην τὸν θεῖον, δογμάτων τοῦ Χριστοῦ, τὸν ὑπέρμαχον πάντες, ἐν ᾄσμασιν τιμήσωμεν, Μέγαν Ἰουβενάλιον, καὶ κηρύξωμεν, περιχαρῶς ὀρθοδόξοις, ἀγώνισματα, καὶ ἀρετὴν αὐτοῦ πᾶσαν, καὶ δόξαν τὴν ἄφθιτον.

Έτερον Κάθισμα

Ἦχος δ΄. Ταχὺ προκατάλαβε.

Εὐφήμως ὑμνήσωμεν, ἐν ἐγκωμίων ᾠδαῖς, καὶ ἄνθεσι στέψωμεν, ποιμένα θείας Σιών, τὸν Ἰουβενάλιον· οὗτος γὰρ θεοπνεύστως, καθαιρῶν τὰς αἱρέσεις, δόγματα ἀληθείας, ἐν Συνόδῳ κηρύττει· διὸ κατηξιώθη, ἰδεῖν τὸν Κύριον.

Άγιος Λάμπρος ο νεομάρτυρας εκ Σαμοθράκης

 Ο Άγιος Λάμπρος μαρτύρησε στη Μάκρη του Νομού Έβρου στις 2 Ιουλίου του 1835 μ.Χ. Αυτός, μαζί με άλλους πέντε συμμάρτυρές του, τον Θεόδωρο, τον άλλο Θεόδωρο, τον Γεώργιο, τον Ιωάννη και τον Μιχαήλ, εκβιάστηκε από τους Τούρκους και εξώμοσε. Κατόπιν όμως μεταμελήθηκε και μαζί με τους άλλους μαρτύρησε για την πίστη του στον Χριστό.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος γ'. Θείας πίστεως.

Γόνος ἔντιμος τῆς Σαμοθράκης καί τῆς Μάκρης δέ ὁ νεομάρτυς, ὁ λαμπρῶς λαβῶν τῆς νίκης τόν στέφανον. Τῶν μέν Πεντάθλων σύ ἔγνως τό μαρτύριον, τῶν ἐκ τῆς Ἄγαρ δέ τήν πίστιν ἐξέβαλες. Λάμπρε ἔνδοξε Χριστόν τόν Θεόν ἱκέτευε, ἐκ πάσης περιστάσεως τοῦς ὑμνοῦντας σέ.

Κοντάκιον

Ἦχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον.

Ἐπεφάνη σήμερον τοίς ὀρθοδόξοις, τοῦ ἐνδόξου μάρτυρος Λάμπρου ἡ θεία ἑορτή, ἐν παρρησίαις αἰτούμενοι, αὐτόν τιμῶμεν, Χριστόν ἱκετεύοντες.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

 

Κατάθεσις της Τιμίας Εσθήτος της Θεοτόκου

 Στο ναό των Βλαχερνών, που είχε κτίσει η βασίλισσα Πουλχερία, κόρη του αυτοκράτορα Αρκαδίου και σύζυγος του αυτοκράτορα Μαρκιανού (451 - 457 μ.Χ.), είχαν κατατεθεί τα σπάργανα (εντάφια) της Θεοτόκου, τα όποια είχαν σταλεί από τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Ιουβενάλιο (βλέπε ίδια ημέρα). Όταν δε ήταν αυτοκράτορας ο Λέων Α' ο Θράξ (457 - 474 μ.Χ.), οι πατρίκιοι Γάλβιος και Κάνδιδος έφεραν από τα Ιεροσόλυμα και την τίμια εσθήτα της Υπεραγίας Θεοτόκου. Ο Λέων την παρέλαβε και την κατέθεσε στο ναό των Βλαχερνών, μέσα σε χρυσή λάρνακα.

Η εσθήτα αυτή υπήρχε μέσα στο ναό των Βλαχερνών μέχρι το έτος 820 μ.Χ. Αλλά ο ναός αυτός το 1070 μ.Χ. κάηκε και κατόπιν, αφού ανοικοδομήθηκε, από απροσεξία ξανακάηκε στις 19 Ιανουαρίου του 1434 μ.Χ. Βέβαια, πάντα τα τίμια αντικείμενα της Υπεραγίας Θεοτόκου γίνονται αφορμή στους αγωνιζόμενους χριστιανούς να μιμηθούν την αρετή της. Και όπως, λοιπόν, αυτή «διετήρει πάντα τὰ ρήματα (τοῦ Κυρίου) ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς» (Λουκά, θ' 51.), διατηρούσε, δηλαδή, τα λόγια του Υιού της βαθειά χαραγμένα στην καρδιά της, έτσι ας κάνουμε κι εμείς.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ’.

Θεοτόκε ἀειπάρθενε, τῶν ἀνθρώπων ἡ σκέπη, Ἐσθῆτα καὶ Ζώνην τοῦ ἀχράντου σου σώματος, κραταιὰν τῇ πόλει σου περιβολὴν ἐδωρήσω, τῷ ἀσπόρῳ τόκῳ σου ἄφθαρτα διαμείναντα, ἐπὶ σοὶ γὰρ καὶ φύσις καινοτομεῖται καὶ χρόνος, διὸ δυσωποῦμέν σε, εἰρήνην τῇ οἰκουμένῃ δωρήσασθαι, καὶ ταῖς ψυχαῖς ἡμῶν τὸ μέγα ἔλεος.

Έτερον Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος γ’. Θείας πίστεως.

Θεῖον ἔνδυμα, τῶν οίκτιρμῶν σου, καὶ ἱμάτιον ἀθανασίας, τὴν ἁγίαν σου Ἐσθῆτα καὶ ἄφθαρτον, τῇ κληρουχίᾳ σου Κόρη δεδώρησαι, εἰς περιποίησιν πάντων καὶ σύναψιν. Ὅθεν Ἄχραντε, τὴν θείαν αὐτῆς κατάθεσιν, τιμῶντες εὐσεβῶς σὲ μεγαλύνομεν.

Κοντάκιον

Ἦχος δ’. Ὁ ὑψωθείς.

Περιβολὴν πᾶσι πιστοῖς ἀφθαρσίας, θεοχαρίτωτε Ἁγνὴ ἐδωρήσω, τὴν Ἱερὰν Ἐσθῆτά σου, μεθ᾽ ἧς τὸ ἱερόν, σῶμά σου ἐσκέπασας, σκέπη πάντων ἀνθρώπων, ἧς περ τὴν κατάθεσιν, ἑορτάζομεν πόθῳ, καὶ ἐκβοῶμεν φόβῳ σοι σεμνή· Χαῖρε Παρθένε, Χριστιανῶν τὸ καύχημα.

Μεγαλυνάριον

Τῆς ἀθανασίας τὸν χορηγόν, τέξασα Παρθένε, ἠθανάτισας τὸν Ἀδάμ· τοῦτο γοῦν δηλοῦσα, ἡ ἄφθαρτος Ἐσθής σου, φθορᾶς παθῶν λυτροῦται, τοὺς προσπελάζοντας.

Ὁ Οἶκος

Τὴν καθαρὰν καὶ ἀληθῆ σκηνὴν τοῦ Θεοῦ Λόγου, τὴν ἔμψυχον νεφέλην, καὶ στάμνον τὴν τοῦ Μάννα, τὴν Θεοτόκον Μαριάμ, πάντες οἱ σωθέντες διὰ τοῦ τόκου αὐτῆς ἐν πίστει μακαρίσωμεν, καὶ τὴν σεπτήν, Ἐσθῆτα προσπτυξώμεθα, ᾗπερ τὸν Δεσπότην περισχοῦσα, ὡς βρέφος ἐβάστασε φορέσαντα σάρκα, δι' ἧσπερ τῶν βροτῶν ἡ φύσις ἐπήρθη πρὸς μετάρσιον ζωὴν καὶ βασιλείαν· ὅθεν γεγηθότες, κραυγάζομεν μεγαλοφώνως· Χαῖρε Παρθένε, Χριστιανῶν τὸ καύχημα.

Κάθισμα

Ἦχος δ'. Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.

Οἱ τῶν θαυμάτων ποταμοὶ Θεοτόκε, ἐκ τῆς πανσέπτου σου σοροῦ προερχόμενοι, ὡς ἐξ Ἐδὲμ ποτίζουσι τὸ πρόσωπον τῆς γῆς, χάριτας προχέοντες, τοῖς πιστῶς σε τιμῶσιν· ὅθεν ἀνυμνοῦμέν σε, καὶ σεπτῶς εὐφημοῦμεν, καὶ εὐχαρίστως κράζομεν ἀεί· Χαῖρε ἡ μόνη, ἐλπὶς τῶν ὑμνούντων σε.

Παρακλητικός Κανών στους Αγίους Αναργύρους

Έχω πάντοτε μιά Παναγίτσα κάτω απ' το μαξιλάρι μου...

 Έχω πάντοτε μιά Παναγίτσα κάτω απ' το μαξιλάρι μου. Την βγάζω, την φιλώ το βράδυ με στοργή και την ασπάζομαι πάλι και με μεγαλύτερη στοργή, το πρωί. Και Την παρακαλώ να με σκεπάζει και Της λέω αυτό το τροπάρι που ξέρουμε όλοι:

 ''Τήν πᾶσαν ἐλπίδα μου εἰς Σέ ἀνατίθημι, Μῆτερ τοῦ Θεοῦ, φύλαξόν με ὑπό τήν Σκέπην Σου''.

Όσιος Πορφύριος Καυσοκαλυβίτης

Σαν μιά ώρα

 Ἡ ζωή παρέρχεται. Ἔχω 97 χρόνια καί πῶς πέρασαν οὔτε το κατάλαβα καθόλου. Σαν μιά ώρα. Ἔτσι καί ὅλα τά χρόνια περνοῦν.

Ἡ αἰώνιος ζωή είναι αἰώνιος. Ἐκεῖ οὔτε πόνος οὔτε ἀσθένεια οὔτε πειρασμός οὔτε θλίψις οὔτε νύχτα οὔτε χειμών οὔτε καῦσις ἡλίου, οὔτε κανένα κακόν. Ολα εἶναι χαροποιά, ὅλα οὐράνια, ὅλα αἰώνια.

Εὐτυχεῖς νομίζουν ὅλοι οἱ μάταιοι, οἱ ἀνόητοι ἄνθρωποι τούς μακράν τοῦ Θεοῦ ζῶντας, καί ὅτι τά πλούτη τους εἶναι εὐτυχία, καί δέν ἄκουσαν τόν Κύριον λέγοντα

«Οὐδείς δύναται δυσί κυρίοις δουλεύειν, Θεῷ καί μαμωνα». Ἐσκοτίσθησαν. Πρῶτα να φροντίσωμε να θεραπευθῇ ἡ ψυχή μας, καί τίποτε νά μή μᾶς χωρίσῃ ἀπό τήν ἀγάπην τοῦ Χριστοῦ...

«Από τό βιβλίο «Ό Αρχιμανδρίτης Φιλόθεος Ζερβάκος (Ο οὐρανοδρόμος ὁδοιπόρος, 1884-1980). Ένας σύγχρονος ὅσιος πατήρ τῆς Ορθοδόξου Χριστοῦ Εκκλησίας», Τόμος Α, 'Εκδόσεις «Ορθόδοξη Κυψέλη»

Άγιος Κωνσταντίνος ο Θαυματουργός και οι συν αυτώ

 Ο Άγιος Κωνσταντίνος ο Θαυματουργός είναι αγνωστος στους Συναξαριστές, αλλά γνωστός σαν μάρτυρας, που μαρτύρησε στην Κύπρο.

Όταν κατά τον 12ο αιώνα μ.Χ. επέστρεφε από τους Αγίους Τόπους, εγκαταστάθηκε σε κάποια Μονή της Κύπρου μαζί με άλλους 300 προσκυνητές (Αλαμανοί). Αυτός όμως, μαζί με άλλους τρεις μοναχούς, θανατώθηκε από τον Σαβίνο, εξωμότη, διοικητή του νησιού, για την πίστη του στον Χριστό. Την πληροφορία αυτή μας τη δίδει ο Κωνστατίνος Σάθας. Όμως υπάρχει κι η άποψη, πως αυτή την εποχή δεν υπήρξε τέτοιος διοικητής στη Κύπρο. Μάλλον φαίνεται πως πρόκειται για δύο Κωνσταντίνους αγίους. Απ' αυτούς ο ένας πρέπει να έζησε την εποχή του Σαβίνου (3ος και 4ος αιώνας μ.Χ.) κι είναι ο μεγαλομάρτυρας κι ο άλλος όσιος από τους 300, που έζησε τον 12 αιώνα μ. Χ.

Όσιος Βασίλειος κτήτορας της Μονής Βαθέος Ρύακος

 Ο όσιος αυτός καταγόταν από την Καππαδοκία και έζησε στα χρόνια του βασιλιά Κωνσταντίνου του Πορφυρογέννητου (901 - 959 μ.Χ.), γιου του Λέοντα του Φιλοσόφου και της Ζωής. Έκτισε τη Μονή του Βαθέος Ρύακος στη Βιθυνική κωμόπολη Τρίγλια και διακρινόταν όχι μόνο για την ευσέβεια αλλά και για την παιδεία και τον ζήλο να εξυπηρετεί την πίστη και την Εκκλησία. Έτσι, στη Μονή που ίδρυσε, υπήρξε και διδάσκαλος των προσερχόμενων ευσεβών νέων, από τους οποίους πολλοί αναδείχτηκαν στη διδασκαλία του λάου και την άριστη διοίκηση άλλων μοναστηριών.

Άγιοι Εικοσιπέντε Μάρτυρες οι εν Νικομηδεία

 Οι Άγιοι Εικοσιπέντε Μάρτυρες οι εν Νικομηδεία μαρτύρησαν δια πυρός.

Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στον Συναξαριστή του σημειώνει για το δίστιχο:

«Aνάμεσα εις τους αριθμούς, δύω ονομάζονται κύκλοι, ο πέντε και ο έξ. Eπειδή καθώς ο κύκλος αρχίζει από το κέντρον και τελειόνοι πάλιν εις το αυτό κέντρον. Tοιουτοτρόπως και οι δύω αυτοί αριθμοί, εφ’ εαυτούς πολλαπλασιαζόμενοι, από τον αυτόν αριθμόν αρχινούν και εις τον αυτόν πάλιν τελειόνουν, τόσον εις τας δεκάδας, όσον και εις τας εκατοντάδας και χιλιάδας και μιλιόνια, και όρα πώς τούτο είναι αληθές. Λέγομεν γαρ, πέντε οι πέντε, εικοσιπέντε. Kαι πάλιν πέντε οι εικοσιπέντε, εκατόν εικοσιπέντε. Πέντε δε οι εκατόν εικοσιπέντε, γίνονται εξακόσιοι εικοσιπέντε, και καθεξής. Oμοίως και ο έξ έτζι προβαίνει, έξ γαρ οι έξ, τριανταέξ. Kαι πάλιν έξ οι τριανταέξ, διακόσια δεκαέξ, και καθεξής».

Όσιος Πέτρος του Πατρικίου εν τοις Ευάνδρου

 Ο Όσιος Πέτρος, έζησε στα χρόνια των αυτοκρατόρων Κωνσταντίνου και Ειρήνης (780 μ.Χ.).

Ο πατέρας του ονομαζόταν Κωνσταντίνος και ήταν Πατρίκιος και στρατηγός του βασιλιά. Έτσι ο Πέτρος είχε την ευχέρεια και σπούδασε φιλοσοφία και άλλες επιστήμες, στις καλύτερες σχολές. Έπειτα παντρεύτηκε, και μετά το θάνατο του πατέρα του, έγινε Δομέστικος των σχολών και Πατρίκιος. Τότε βασιλιάς, ήταν ο Νικηφόρος Α'. Σε κάποια όμως αποτυχημένη εκστρατεία κατά των Βουλγάρων, ο Πέτρος μαζί με άλλους 50 άρχοντες συνελήφθη.

Κατόπιν λέγεται, ότι του παρουσιάστηκε ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής , τον ελευθέρωσε και τον συνόδεψε μέχρι την πατρίδα του. Αλλά ο Πέτρος καταφρόνησε τα του κόσμου, ανέβηκε στον Όλυμπο και έγινε μοναχός κοντά στον όσιο Ιωαννίκιο.

Μετά 34 χρόνια, και όταν πέθανε ο άγιος γέροντάς του, επανήλθε στην Κωνσταντινούπολη (847 μ.Χ.). Εκεί, κοντά στο Ναό του Ευάνδρου που είχε κτίσει ο ίδιος, έκανε μία μικρή καλύβα. Μέσα σ' αυτήν την καλύβα, έζησε οκτώ χρόνια ασκητικά και θεάρεστα.

Ο Όσιος Πέτρος πέθανε ειρηνικά το έτος 854 μ.Χ.

Το Απολυτίκιο ψάλλει ο αρχ. π. Νικόδημος Καβαρνός

 

Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός οι Ανάργυροι

 Τα αδέρφια Κοσμάς και Δαμιανός, οι οποίοι έζησαν την εποχή που αυτοκράτορας των Ρωμαίων ήταν ο Καρίνος, ήταν γιατροί στο επάγγελμα και παρείχαν ιάσεις σε όλους όσους είχαν ανάγκη, και για αντάλλαγμα δεν έπαιρναν χρήματα, αλλά το μόνο πού ζητούσαν ήταν να πιστεύσουν στον Χριστό.

Κάποιοι όμως καλοθελητές διέβαλαν τους αγίους στον αυτοκράτορα και του είπαν ότι οι θεραπείες και τα θαύματα που επιτελούσαν τα έκαναν με μαγικές τέχνες. Τότε οι Άγιοι Ανάργυροι επειδή δεν ήθελαν να πάνε άλλους αντί αυτών στον αυτοκράτορα, προσήλθαν μόνοι τους ενώπιον του και ο Καρίνος προσπάθησε να τους μεταπείσει να αρνηθούν τον Χριστό. Εκείνοι όμως όχι μόνο δεν αρνήθηκαν την πίστη τους, αλλά κατάφεραν να μεταπείσουν και να αλλάξουν και τον ίδιο τον αυτοκράτορα, αφού και ο ίδιος δέχτηκε τις θεραπευτικές τους ιάσεις. Συγκεκριμένα, όταν ο Καρίνος ανέκρινε τους Αγίους, μετατοπίστηκε η θέση του προσώπου του και στράφηκε προς την ράχη του. Αμέσως τότε οι Άγιοι την θεράπευσαν με την προσευχή τους στον Χριστό. Εξαιτίας αυτού του θαύματος, πίστευσαν στον Χριστό όσοι βρίσκονταν εκείνη την στιγμή μπροστά σ' αυτό πού συνέβη και ο ίδιος ο Αυτοκράτορας τους έστειλε πίσω στους συγγενείς τους με μεγάλες τιμές.

Αργότερα όμως, μετά από μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Άγιοι φθονήθηκαν από τον ίδιο τον δάσκαλο που τούς είχε μάθει την ιατρική επιστήμη, γιατί είχαν αποκτήσει μεγάλη δόξα και φήμη. Γι' αυτό τον λόγο τους ανέβασε σε κάποιο όρος για να μαζέψουν δήθεν κάποια βότανα και εκεί τους επιτέθηκε με πέτρες και τους θανάτωσε.

Ἀπολυτίκιον  

Ἦχος πλ. δ’.

Ἅγιοι Ἀνάργυροι καὶ θαυματουργοί, ἐπισκέψασθε τὰς ἀσθενείας ἡμῶν, δωρεὰν ἐλάβετε, δωρεὰν δότε ἡμῖν.

Έτερον Ἀπολυτίκιον

Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε.

Ὡς θεῖοι θεράποντες, καὶ ἰατῆρες βροτῶν, ἀνάργυρον βλύζετε, τὴν θεραπείαν ἠμίν, Ἀνάργυροι ἔνδοξοι, ὅθεν τοὺς προσιόντας, τὴ σεπτὴ ὑμῶν σκέπη, ρύσασθε νοσημάτων, καὶ παθῶν ἀνιάτων, Κοσμᾶ καὶ Δαμιανέ, Ρώμης βλαστήματα.

Κοντάκιον

Ἦχος β’.

Οἱ τὴν χάριν λαβόντες τῶν ἰαμάτων, ἐφαπλοῦτε τὴν ῥῶσιν τοῖς ἐν ἀνάγκαις, Ἰατροὶ θαυματουργοὶ ἔνδοξοι· ἀλλὰ τῇ ἡμῶν ἐπισκέψει, καὶ τῶν πολεμίων τὰ θράση καταβάλλετε, τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασι.

Μεγαλυνάριον

Ἴασιν σωμάτων ῥῶσιν ψυχῶν, Κοσμᾶ θεοφόρε, σὺν τῷ θείῳ Δαμιανῷ, νείματε ὑψόθεν, ἀῧλῳ χειρουργίᾳ, τοῖς κατατρυχομένοις ποικίλοις πάθεσι.

Ὁ Οἶκος

Πάσης συνέσεως καὶ σοφίας, ὑπέρκειται ὁ λόγος τῶν σοφῶν ἰατρῶν, καὶ πᾶσι γνῶσιν παρέχουσι· τοῦ γὰρ Ὑψίστου χάριν λαβόντες, ἀοράτως τὴν ῥῶσιν δωροῦνται πᾶσιν· ὅθεν κἀμοὶ διηγήσεως χάριν δεδώρηνται, ὑμνῆσαι ὡς θεοφόρους, εὐαρέστους Χριστοῦ καὶ θεράποντας, ἰαμάτων πλήθη παρέχοντας· ἀλγηδόνων γὰρ πάντας λυτροῦνται, τὸν κόσμον ἰώμενοι ἐν τοῖς θαύμασι.

Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Οὐρανόθεν θαυμάτων τὴν δωρεάν, παραδόξως λαβόντες παρὰ Χριστοῦ, πάντα θεραπεύετε, ἀενάως τὰ πάθη· ἐν ὑμῖν γὰρ ὤφθη, ἡ χάρις τοῦ Πνεύματος, ἐνεργοῦσα θείων ἰάσεων δύναμιν· ὅθεν καὶ ἀφθάρτων, ἀγαθῶν εὐπορίαν, τῇ πίστει ἐκτήσασθε, ἀναργύρῳ φρονήματι, θεοφόροι Ἀνάργυροι. Πρεσβεύσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.

Έτερον Κάθισμα

Ἦχος δ'. Ἐπεφάνης σήμερον.

Τὴν φαιδρὰν πανήγυριν, τῶν Ἄναργύρων, οἱ πιστοὶ τελέσωμεν, καθικετεύοντες αὐτούς, ἵνα ἡμᾶς ἀπαλλάττωσι, παντοίων νόσων, ψυχῆς τε καὶ σώματος.

Έτερον Κάθισμα

Ἦχος πλ. δ'. Τὴν Σοφίαν καὶ Λόγον.

Ἰαμάτων δοτῆρες θαυματουργοί, καὶ θαυμάτων λαμπτῆρες φωταγωγοί, πᾶσιν ἀνεδείχθητε, τῇ τοῦ Πνεύματος χάριτι· τῶν γὰρ παθῶν τὴν φλόγα, τῇ πίστει δροσίζοντες, τῶν πιστῶν ἐν ταύτῃ, τὸ φρόνημα θάλπετε· ὅθεν ἰατρεῖον, τῶν ψυχῶν κεκτημένοι, τὸν θεῖον ναὸν ὑμῶν, ἐν αὐτῷ καταφεύγομεν, θεοφόροι Ἀνάργυροι. Πρεσβευσατε Χριστῷ τῷ Θεῷ, τῶν πταισμάτων ἄφεσιν δωρήσασθαι, τοῖς ἑορτάζουσι πόθῳ, τὴν ἁγίαν μνήμην ὑμῶν.